پیشینه
مشکلات جنسی در افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، شایع است. اگرچه دستورالعملهای بالینی به همراه مشاوره جنسی برای این بیماران و همسران آنها توصیه شده است، شواهد کمی درباره تاثیر این مشاورهها وجود دارد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی مداخلات مشاوره جنسی (در مقایسه با مراقبت معمول) بر پیامدهای مربوط به تمایلات جنسی در بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی و همسران آنها.
روش های جستجو
ما جستوجوی خود را در منابع زیر انجام دادیم: CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE، و سه پایگاه اطلاعاتی دیگر تا 2 مارچ 2015 و دو پایگاه کارآزمایی تا 3 فوریه .2016
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs؛ Randomised Controlled Trials) و شبه RCTها، شامل RCTهای مجزا و خوشهای انتخاب شدند. ما مطالعاتی را انتخاب کردیم که به مقایسه هرگونه مداخله برای مشاوره بیماران قلبی بزرگسال در رابطه با مشکلات جنسی در برابر مراقبت معمول، پرداخته باشد.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
نتایج اصلی
ما 3 کارآزمایی با مجموع 381 شرکتکننده را انتخاب کردیم. با توجه به تفاوت در مداخلات استفاده شده، ما قادر به ترکیب دادههای به دست آمده از مطالعات انتخاب شده نبودیم، بنابراین ما یافتههای کارآزماییها را به صورت نقل قول ترکیب کردیم.
دو کارآزمایی در ایالات متحده آمریکا و یک کارآزمایی در اسرائیل انجام شده بود. تمام کارآزماییها، شرکتکنندگانی را انتخاب کردند که به دلیل سکته قلبی (MI) در بیمارستان بستری شده بودند و یک کارآزمایی نیز شرکتکنندگانی را انتخاب کرده بود که تحت پیوند عروق کرونر قرار گرفته بودند. تمام کارآزماییها، شرکتکنندگان را به مدت حداقل سه ماه پس از مداخله پیگیری کردند. طولانیترین زمان پیگیری، پنج ماه بود.
یک کارآزمایی (92 شرکتکننده)، نوعی مداخله مشاوره جنسی را بر مبنای رواندرمانی فشرده (پنج ساعت کامل) که توسط یک درمانگر جنسی انجام گرفته بود، آزمایش کرد. یک کارآزمایی (115 نفر شرکتکننده)، از یک ویدئوی آموزشی 15 دقیقهای به همراه موارد نوشته شده درباره از سرگیری فعالیت جنسی پس از سکته قلبی (MI)، استفاده کرد. یک کارآزمایی (174 شرکتکننده)، افزودن بخش دیگری را که بر از سرگیری فعالیت جنسی پس از MI، در قالب برنامههای توانبخشی قلبی بیمارستانی متمرکز شده بود، آزمایش کرد.
کیفیت شواهد برای تمام پیامدها، بسیار پائین بود.
هیچ یک از مطالعات انتخاب شده، هیچ پیامدی را درباره همسران بیماران گزارش نکردند.
دو کارآزمایی، عملکرد جنسی را گزارش کردند. یک کارآزمایی، گروه مداخله و گروه کنترل را در 12 خرده مقیاس عملکرد جنسی جداگانه مقایسه و از آزمون تحلیل واریانس اندازهگیریهای مکرر (ANCOVA) استفاده کرد. آنها تفاوت آماری معنیداری در حمایت از مداخله گزارش کردند. یک کارآزمایی در مقایسه دو گروه مداخله و گروه کنترل از تحلیل ANCOVA استفاده کرد و نتیجه گرفت: تفاوت معنیداری بین دو گروه (برای عملکرد جنسی) در هر یک از نقاط زمانی وجود ندارد.
دو کارآزمایی رضایت جنسی را گزارش کردند. در یک کارآزمایی، نویسندگان، رضایت جنسی را بین گروههای مداخله و کنترل مقایسه و از روش repeated measured ANOVA، استفاده کردند. آنها گزارش کردند که تفاوتها در حمایت از مداخله گزارش شده است. یک کارآزمایی، مداخله و کنترل را با استفاده از repeated measures ANCOVA مقایسه کرد و گزارش کرد: تفاوت معنیداری بین دو گروه [برای رضایت جنسی] در هیچ یک از نقاط زمانی وجود نداشت.
هر سه کارآزمایی انتخاب شده، تعداد بیمارانی را گزارش کرد که پس از ابتلا به MI به فعالیت جنسی بازگشته بودند. یک کارآزمایی شواهدی مبنی بر اثر مشاوره جنسی بر میزان گزارش شده از بازگشت به فعالیت جنسی (بله / خیر) را چهار ماه پس از اتمام مداخله مشاهده کرد (خطر نسبی (RR): 1.71؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.26 تا 2.32؛ یک کارآزمایی؛ 92 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). دو کارآزمایی هیچ شواهدی را مبنی بر تاثیر مشاوره جنسی بر میزان بازگشت به فعالیت جنسی در 12 هفته پیگیری (RR: 1.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.94 تا 1.09؛ یک کارآزمایی؛ 127 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و سه ماه پیگیری (RR: 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 1.10؛ یک کارآزمایی؛ 115 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) مشاهده نکرد.
دو کارآزمایی سلامت روانی را گزارش کردند. در یک کارآزمایی، هیچ نمرهای گزارش نشد، اما نویسندگان کارآزمایی اظهار داشتند: هیچ اثر درمانی بر وضعیت اضطراب، زمانی که در سه نقطه زمانی اندازهگیری شد، مشاهده نشد. در کارآزمایی دیگر هیچ نمرهای گزارش نشد، اما بر اساس نتایج حاصل از ANCOVA اندازهگیریهای مکرر، برای مقایسه گروه مداخله و کنترل، نویسندگان کارآزمایی اظهار داشتند: گروه آزمایش یک ماه پس از MI به طور معنیداری، اضطراب بیشتری داشتند. آنها همچنین گزارش کردند: بین دو گروه [برای اضطراب] در هر نقطه زمانی دیگر، تفاوت معنیداری وجود نداشت.
یک کارآزمایی رضایت از رابطه را گزارش کرد و یک کارآزمایی درباره کیفیت زندگی، هیچ تفاوتی بین گروههای مداخله و کنترل نیافت.
هیچیک از کارآزماییها درباره اینکه چگونه مسائل جنسی در خدمات توانبخشی قلبی برطرف میشود، گزارش رضایتمندانهای ارائه نکردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما هیچ مدرکی با کیفیت بالا برای حمایت از اثربخشی مشاوره جنسی بر مشکلات جنسی در بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی پیدا نکردیم. واضح است که انجام RCTهای قوی با استفاده از یک روششناسی بسیار دقیق و با توان کافی برای بررسی اثربخشی مداخلات مشاوره جنسی برای افراد مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی و همسران آنها، مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
مداخلات مشاوره جنسی برای مشکلات جنسی در افراد مبتلا به بیماریهای قلبی
سوال مطالعه مروری
آیا مداخلات مشاوره جنسی در کاهش مشکلات جنسی برای افراد مبتلا به بیماریهای قلبی عروقی و همسران آنها مفید است یا خیر؟
پیشینه
افراد مبتلا به بیماریهای قلبی نسبت به افراد بدون بیماری قلبی، احتمال بیشتری دارد که از مشکلات جنسی شکایت داشته باشند. مشاوره جنسی برای افراد مبتلا به بیماریهای قلبی، زمانی است که یک متخصص سلامت از یک فرد پس از بیماری قلبی، با دادن اطلاعات و کمک به آنها برای مقابله با نگرانیها و اضطرابهای او برای بازگشت به فعالیت جنسی به صورت ایمن حمایت میکند.
ویژگیهای مطالعه
ما منابع بینالمللی را تا مارچ 2015 برای یافتن مطالعاتی بررسی کردیم که برای مقایسه هرگونه مداخله برای برطرف کردن و مشاوره به افراد مبتلا به بیماریهای قلبی در ارتباط با مشکلات جنسی با مراقبت معمول، طراحی شده بود.
نتایج اصلی
سه کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (کارآزماییهای بالینی که در آنها افراد بهطور تصادفی به یکی از دو یا چند نوع درمان اختصاص داده میشوند) انتخاب شدند که در مجموع شامل 381 شرکتکننده بودند و معیارهای ورود را به مطالعه داشتند. مداخلاتی که در این مطالعات آزمایش شدند، کاملا متفاوت از یکدیگر بود. همه مطالعات، افرادی را انتخاب کردند که به علت حمله قلبی در بیمارستان بستری شده بودند.
این مطالعات، شواهد قوی ارائه نمیدهند که نشان دهد مشاوره جنسی میتواند پیامدهای جنسی را در افراد مبتلا به بیماریهای قلبی یا همسران آنها بهبود بخشد. یک مطالعه، اثر مداخله فشرده را شامل پنج ساعت مشاوره جنسی که توسط یک رواندرمانگر ارائه شد، گزارش کرد.
این مطالعه، در افرادی که مداخله دریافت کرده بودند، نسبت به افرادی که درمان معمول داشتند، بهبود عملکرد و رضایت جنسی را و کاهش مدت زمان صرف شده برای بازگشت افراد به فعالیت جنسی را پس از یک رویداد قلبی، گزارش کرد.
دو مطالعه دیگر، از لحاظ این پیامدها تفاوتی بین افرادی که مداخله دریافت کرده بودند یا مراقبت معمول داشتند، گزارش نکردند (هر دو مطالعه میزان بازگشت به فعالیت جنسی پس از یک رویداد قلبی را اندازهگیری کردند، یکی از این دو مطالعه، عملکرد و رضایت جنسی را اندازهگیری کرد). هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد مشاوره جنسی بر کیفیت زندگی (اندازهگیری شده در یک مطالعه) یا رضایت زناشویی (اندازهگیری شده در یک مطالعه) تاثیر دارد.
یک مطالعه نشان داد بیمارانی که ویدئوهای آموزشی 15 دقیقهای مشاوره جنسی را به همراه موارد مکتوب شده، دریافت کرده بودند، نسبت به مراقبت معمول، سطوح بالاتری از اضطراب داشتند، و همچنین یک ماه پس از رویداد قلبی، دانش بهتری در مورد رابطه جنسی پس از یک حمله قلبی داشتند، اما در سایر زمانها اینطور نبود.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد بسیار پائین بود. قضاوت ما بر این بود که مطالعات انتخاب شده در معرض خطر بالای سوگیری (Bias) قرار داشتند و نتایج مطالعات به طور ضعیف گزارش شده بودند. با درنظرداشتن این امر، نتایج حاصل از این مطالعه مروری، باید با احتیاط تفسیر شود.