, Rebecca Bresnahan
, Kirsty J Martin‐McGill
, JianCheng Dong
, HengJian Ni
, JinSong Geng
این یک نسخه بهروزشده از مرور کاکرین است که قبلا در سال 2017 منتشر شد.
صرع یک اختلال نورولوژیکی مزمن و ناتوانکننده است که تقریبا 1% از جمعیت را تحت تاثیر قرار میدهد. تا 30% از افراد مبتلا به صرع دارای تشنجهایی هستند که به داروهای ضد‐صرع موجود مقاوم هستند و نیاز به درمان با داروهای ضد‐صرع متعددی به صورت ترکیبی دارند. فلبامات (felbamate) یک داروی ضد‐صرع نسل دوم است که میتواند بهعنوان درمان افزودنی همراه با داروهای استاندارد ضد‐صرع استفاده شود.
در این مرور، چهار کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را با مجموع 236 شرکتکننده وارد کردیم. دو کارآزمایی دارای طراحی گروه موازی بودند، سومین کارآزمایی دارای طراحی متقاطع دو‐دورهای (two‐period cross‐over) و چهارمین کارآزمایی، دارای طراحی متقاطع سه‐دورهای (three‐period) بودند. هر چهار مطالعه را بهطور کلی در معرض خطر نامشخص سوگیری (bias) قضاوت کردیم. سوگیری ناشی از گزارشدهی ناقص از جزئیات روششناسی، گزارشدهی ناقص و انتخابی دادههای پیامد، و ناشی از شرکتکنندگان با رژیمهای دارویی ناپایدار حین درمان آزمایشی در یک کارآزمایی است. با توجه به ناهمگونی روششناسی قابلتوجه، ناهمگونی بالینی و تفاوتهای موجود در مقادیر پیامدی، انجام متاآنالیز دادههای استخراج شده امکانپذیر نبود.
فقط یک مطالعه پیامد، کاهش 50% یا بیشتر در فراوانی تشنج، را گزارش کرد، در حالی که سه مطالعه درصد کاهش را در فراوانی تشنج در مقایسه با دارونما گزارش کردند. یک مطالعه ادعا کرد که میانگین کاهش تشنج با فلبامات افزودنی 35.8% بود در حالی که مطالعه دیگر کاهش متوسطی را معادل 4.2% ادعا کرد. هر دو مطالعه گزارش دادند که فراوانی تشنج با دارونمای افزودنی افزایش یافته و تفاوت معنیداری در کاهش تشنج بین فلبامات و دارونما وجود داشت (به ترتیب، 0.0005 = P و 0.018 = P). مطالعه سوم، کاهش 14% را در فراوانی تشنج با فلبامات افزودنی گزارش کرد اما اظهار داشت که تفاوتی بین درمانها معنیدار نبود. نتایج متضادی در رابطه با خروج از درمان وجود داشت. یک مطالعه، میزان بالاتری را برای خروج از درمان برای شرکتکنندگان تصادفیسازی شده با دارونما گزارش کرد، در حالی که سه مطالعه دیگر، میزان خروج بالاتری را از گروه درمانی برای شرکتکنندگان تصادفیسازی شده با فلبامات گزارش کردند. نکته قابلتوجه اینکه، میزان خروج از درمان برای گروههای درمان با فلبامات در سراسر هر چهار مطالعه به طور منطقی پائین باقی ماند (کمتر از 10%)، و این نشان میدهد که فلبامات ممکن است به خوبی تحمل شود. شرکتکنندگان تصادفیسازی شده با فلبامات اغلب به دلیل عوارض جانبی از درمان خارج شدند. عوارض جانبی که بهطور پایداری توسط هر چهار مطالعه گزارش شدند، عبارت بودند از: سردرد، سرگیجه و حالت تهوع. هر سه عارضه جانبی توسط 23% تا 40% از شرکتکنندگان درمانشده با فلبامات در مقابل 3% تا 15% از شرکتکنندگان درمانشده با دارونما گزارش شدند.
ما شواهد مربوط به تمام پیامدها را با استفاده از درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم و قطعیت آنها را بسیار پائین یافتیم، به این معنی که ما اطمینان اندکی به یافتههای گزارش شده داریم. کیفیت شواهد را به علت عدم دقت ناشی از انجام سنتز روایتگونه (narrative) و تعداد اندک عوارض کاهش دادیم. ما تاکید میکنیم که اثر واقعی فلبامات به احتمال زیاد میتواند تفاوت معنیداری با آنچه در این مرور فعلی بهروزرسانی شده گزارش شد، داشته باشد.
پیشینه
تا 30% از افراد مبتلا به صرع علیرغم مصرف چندین نوع داروی ضد‐صرع، بهطور جداگانه یا بهصورت ترکیبی، هنوز از تشنجهای صرعی رنج میبرند. این افراد تحت عنوان مبتلا به صرع مقاوم به دارو توصیف میشوند. مقاومت دارویی در افراد مبتلا به صرع کانونی (صرعی که در ابتدا در یک ناحیه از مغز شروع میشود اما میتواند به نحوی پیشرفت کند تا کل مغز را تحت تاثیر قرار دهد) شایعتر است. فلبامات (felbamate) یک داروی ضد‐صرع است که میتواند با استفاده همزمان با سایر داروهای ضد‐صرع برای افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو موثر باشد.
هدف مطالعه مروری
در این مرور، بررسی شد که تجویز فلبامات در افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو، هنگام استفاده همراه با سایر داروهای ضد‐صرع دیگر، موثر و قابل تحمل است (درمان افزودنی) یا خیر.
نتایج
پس از جستوجو در منابع موجود، چهار کارآزمایی را شامل 236 شرکتکننده یافتیم، که استفاده از فلبامات را در افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو بررسی کردند. ما چهار کارآزمایی را در این مرور وارد کردیم.
اگرچه سه مورد از این کارآزماییها کاهش درصدی را در فراوانی تشنج گزارش کردند، همه آنها نتایج بسیار متفاوتی را گزارش دادند. یک کارآزمایی، کاهش 36% را در فراوانی تشنج با فلبامات گزارش کرد، یک کارآزمایی فقط 4% کاهش را با فلبامات نشان داد و کارآزمایی دیگر گزارش داد که هیچ تفاوتی بین فلبامات و دارونما (placebo) (یک داروی غیرفعال و ساختگی) وجود نداشت. بنابراین، ما هیچ شواهد شفافی را نیافتیم که نشان دهد فلبامات در کاهش فراوانی تشنج در افراد مبتلا به صرع کانونی مقاوم به دارو بهتر از دارونما است. علاوه بر این، شواهد متفاوتی وجود داشت در مورد این که افراد بیشتری از گروه درمان با فلبامات خارج شدند یا از گروه درمان با دارونما. قابل ذکر است که، کمتر از 10% از افراد در هر کارآزمایی هنگام دریافت فلبامات از گروه درمانی خود خارج شدند و این نشان میدهد که فلبامات ممکن است بهخوبی تحمل شود. عوارض جانبی که توسط هر چهار کارآزمایی گزارش شد، نشان میدهند که شایعترین آنها سردرد، سرگیجه و حالت تهوع بود.
کیفیت شواهد
نکته قابلتوجه این است که چهار کارآزمایی در این مرور، تعداد کمی را از افراد طی یک دوره زمانی کوتاه (کمتر از 10 هفته) مورد مطالعه قرار دادند. ما در مورد اینکه یافتههای این مرور دقیق هستند یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم. این احتمال وجود دارد که تاثیر واقعی فلبامات با آنچه که در اینجا گزارش شده، بسیار متفاوت باشد. انجام کارآزماییهای بزرگتری که برای دورههای زمانی طولانیتری انجام شوند، برای بهبود قطعیت یافتههای گزارششده توسط این مرور ضروری هستند.
شواهد تا 18 دسامبر 2018 بهروز است.