BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
URL: http://cochrane.ir/article-1-2411-fa.html
ما 25 مطالعه را شامل 10,996 زن وارد کردیم. روشهای مطالعه در بسیاری از مطالعات وارد شده به خوبی توصیف نشدند و در نتیجه، ارزیابی خطر سوگیری دشوار بود. محدودیتهای اصلی مطالعات عدم کورسازی و ریزش نمونه (attrition) بالا بود. مطالعات عمدتا از سازمانهای بینالمللی، دانشگاهها، و وزارتخانههای بهداشت کشورها حمایت مالی دریافت کردند. تقریبا یک‐سوم از مطالعات وارد شده گزارش منابع مالی خود را ارائه نکردند.
اگرچه کیفیت در سراسر مطالعات متغیر بود، نتایج بهطور سازگاری نشان دادند که مصرف متناوب مکمل آهن (بهتنهایی یا همراه با سایر ویتامینها و مینرالها) در مقایسه با عدم مداخله یا دارونما، خطر ابتلا را به کمخونی کاهش داد (خطر نسبی (RR): 0.65؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.49 تا 0.87؛ 11 مطالعه؛ 3135 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین) و غلظت هموگلوبین (تفاوت میانگین (MD): 5.19 گرم/لیتر؛ 95% CI؛ 3.07 تا 7.32؛ 15 مطالعه؛ 2886 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) و فریتین (MD؛ 7.46 میکروگرم/ لیتر؛ 95% CI؛ 5.02 تا 9.90؛ 7 مطالعه؛ 1067 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین) را بهبود بخشید. رژیمهای درمانی متناوب همچنین ممکن است خطر ابتلا به فقر آهن را کاهش دهند (RR: 0.50؛ 95% CI؛ 0.24 تا 1.04؛ 3 مطالعه؛ 624 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین)، اما شواهد در مورد کمخونی ناشی از فقر آهن (RR: 0.07؛ 95% CI؛ 0.00 تا 1.16؛ 1 مطالعه؛ 97 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و موربیدیتی به هر علتی (RR: 1.12؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.52؛ 1 مطالعه؛ 119 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) قطعی نبود. زنان در گروه کنترل نسبت به زنانی که بهطور متناوب مکملهای آهن را دریافت کردند کمتر احتمال داشت دچار تاثیرات جانبی نامطلوب شوند (RR: 1.98؛ 95% CI؛ 0.31 تا 12.72؛ 3 مطالعه؛ 630 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط).
در مقایسه با مکملیاری روزانه، نتایج نشان دادند که مصرف متناوب مکمل (بهتنهایی یا همراه با سایر ویتامینها و مینرالها) تاثیرات مشابهی با مکملیاری روزانه (بهتنهایی یا همراه با سایر ویتامینها و مینرالها) بر آنمی داشت (RR: 1.09؛ 95% CI؛ 0.93 تا 1.29؛ 8 مطالعه؛ 1749 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). مصرف متناوب مکملیاری ممکن است غلظتهای مشابهی را از هموگلوبین تولید کند (MD؛ 0.43 گرم/لیتر؛ 95% CI؛ 1.44‐ تا 2.31؛ 10 مطالعه؛ 2127 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین) اما بهطور میانگین غلظت فریتین (MD؛ 6.07‐ میکروگرم/ لیتر؛ 95% CI؛ 10.66‐ تا 1.48‐؛ 4 مطالعه؛ 988 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین) در مقایسه با مکملیاری روزانه پائین است. در مقایسه با رژیمهای روزانه، رژیمهای متناوب ممکن است خطر ابتلا را به فقر آهن نیز کاهش دهند (RR: 4.30؛ 95% CI؛ 0.56 تا 33.20؛ 1 مطالعه، 198 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). زنانی که مکملهای آهن را بهصورت متناوب دریافت میکنند نسبت به زنانی که مکملهای آهن را بهصورت روزانه دریافت میکنند، کمتر احتمال داشت که دچار تاثیرات جانبی نامطلوب شوند (RR: 0.41؛ 95% CI؛ 0.21 تا 0.82؛ 6 مطالعه؛ 1166 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). هیچ مطالعهای تاثیرات رژیمهای متناوب را در برابر رژیمهای روزانه بر کمخونی ناشی از فقر آهن و موربیدیتی به هر علتی گزارش نکرد.
اطلاعات مربوط به پیامدهای بیماری، پایبندی به درمان، بهرهوری اقتصادی، و عملکرد کاری اندک بوده و شواهد مربوط به تاثیر مصرف متناوب مکملیاری بر این پیامدها نامشخص بودند.
بهطور کلی، اینکه مکملهایی که به مقدار یک یا دو بار در هفته، به مدت کمتر یا بیشتر از سه ماه داده شدند، حاوی کمتر یا بیشتر از 60 میلیگرم آهن المنتال در هفته هستند، یا برای جمعیتهایی با درجات مختلفی از کمخونی در خط پایه تجویز شدند، به نظر نمیرسد که تاثیری بر این یافتهها داشته باشد. علاوه بر این، پاسخ به درمان در مناطقی که مالاریا در آنها بسیار شایع بود، تفاوت چندانی نداشت، اگر چه کارآزماییهای بسیار کمی در این زمینه انجام شدند.
مصرف مکملهای آهن به صورت یک، دو یا سه بار در هفته برای پیشگیری از کمخونی، و عوارض آن در زنان در دوره قاعدگی
موضوع چیست؟
در سراسر جهان، تقریبا یک زن از هر سه زن غیر‐باردار در سنین باروری کمخون است؛ یعنی گلبول قرمز کمتر یا هموگلوبین کمتری (ماده قرمزی که با اکسیژن ترکیب شده و آن را در سراسر بدن حمل میکند) در هر گلبول قرمز نسبت به حالت طبیعی دارند. اگر چه علل متعددی برای کمخونی وجود دارد، اغلب ناشی از فقر آهن پایدار است. اقدام بالینی استاندارد برای پیشگیری یا درمان کمخونی در زنان، مصرف روزانه مکمل آهن (گاهی اوقات همراه با اسید فولیک و سایر ویتامینها و مینرالها) به مدت سه ماه است. با این حال، این رویکرد اغلب با عوارض جانبی مانند تهوع یا یبوست همراه است. مصرف متناوب مکمل (یعنی، مصرف مکملها به مقدار یک، دو یا سه بار در هفته در روزهای غیر‐متوالی) بهعنوان یک جایگزین موثر و ایمنتر برای مکملروزانه پیشنهاد شده است.
چرا این موضوع مهم است؟
زنان مبتلا به کمخونی ممکن است انرژی کمتری برای انجام کار فیزیکی داشته و مستعد ابتلا به عفونت باشند. اکثر زنان در سراسر جهان در حالی باردار میشوند که کمخون هستند و آنها را در معرض خطر بالای داشتن نوزادان کموزن هنگام تولد و سایر عوارض حین زایمان قرار میدهد.
بعضی از دانشمندان معتقدند که مصرف چند بار آهن در هفته ‐ به جای هر روز ‐ میتواند به زنان مبتلا به کمخونی کمک کند تا احساس بهتری داشته و هموگلوبین خود را بدون ابتلا به عوارض جانبی زیاد بهبود ببخشند. اگر زنان عوارض جانبی کمتری داشته باشند، بیشتر احتمال دارد که مکملهای آهن را بهطور مرتب و در دورههای طولانیتر مصرف کنند.
ما چه شواهدی را یافتیم؟
ما این شواهد را در فوریه 2018 مرور کردیم. ما 25 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده (نوعی آزمایش که در آن شرکتکنندگان بهطور تصادفی به یک یا چند گروه درمان اختصاص داده میشوند) را شامل 10,996 زن وارد کردیم. مطالعاتی را وارد کردیم که به بررسی تجویز متناوب مکملهای آهن در برابر عدم مداخله، دارونما (placebo) (قرصهای ساختگی) یا مکملهای مشابه تجویز شده بهصورت روزانه پرداختند. اکثر مطالعات در محیط مدرسه انجام شده و عمدتا از سازمانهای بینالمللی، دانشگاهها، و وزارتخانههای بهداشت کشورها حمایت مالی دریافت کردند. تقریبا یک‐سوم از مطالعات وارد شده منابع مالی خود را اعلام نکردند.
این یافتهها نشان میدهند که زنان دریافتکننده مکملیاری متناوب آهن بهتنهایی، یا در ترکیب با اسید فولیک یا سایر مواد مغذی، کمتر از زنان دریافتکننده مکملهای بدون آهن یا دارونما احتمال داشت که دچار کمخونی و فقر آهن شوند. آنها همچنین دارای غلظتهای بالاتری از هموگلوبین و فریتین (پروتئینی که آهن را حمل میکند) هستند اما عوارض جانبی بیشتری را گزارش کردند.
علاوه بر این، این یافتهها نشان میدهند که مصرف متناوب مکمل در کاهش شیوع کمخونی و افزایش غلظت هموگلوبین، به اندازه مکملیاری روزانه موثر، و با عوارض جانبی کمتری همراه است. همچنین ممکن است خطر ابتلا به فقر آهن را نیز کاهش داده باشد، اما تاثیری بر افزایش غلظت فریتین بیش از دوز روزانه نداشت.
ما شواهد اندکی را در مورد تاثیر مصرف متناوب مکمل در مقایسه با دارونما یا مکملیاری روزانه بر کمخونی ناشی از فقر آهن، موربیدیتی به هر علتی، پیامدهای بیماری، پایبندی به درمان، بهرهوری اقتصادی، و عملکرد کاری یافتیم.
این موضوع به چه معنا است؟
مصرف متناوب مکمل آهن در زنان در دوره قاعدگی میتواند مداخله موثری برای کاهش کمخونی و بهبود غلظت هموگلوبین در مقایسه با عدم درمان، دارونما یا مکملیاری روزانه باشد. مصرف متناوب مکملیاری ممکن است با عوارض جانبی کمتری در مقایسه با مکملیاری روزانه همراه باشد. یافتهها تحت تاثیر نحوه تجویز مکملها به میزان یک یا دو بار در هفته، به مدت کمتر یا بیشتر از سه ماه، حاوی کمتر یا بیشتر از 60 میلیگرم آهن المنتال در هفته، یا تجویز برای جمعیتهایی با درجههای مختلف کمخونی در خط پایه (نقطه شروع برای انجام مقایسهها) قرار نگرفتند. بهطور کلی کیفیت پایه شواهد پائین بود.
- ناشر: Wiley
- گروه ویراستاری: Developmental, Psychosocial and Learning Problems Group
- پیوند: پیوند به مقاله اصلی
پذیرش: 1396/11/12 | انتشار: 1397/11/11
