این مطالعه، به‌روزشده مطالعه اصلی کاکرین است که آخرین بار در سال 2009 منتشرشده‌بود (Huertas-Ceballos 2009). درد شکمی راجعه (RAP)، شامل کودکان مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (irritable bowel syndrome)، مشکل شایعی است که در 4% تا 25% کودکان در سنین مدرسه دیده می‌شود. در اکثر این کودکان هیچ علت اورگانیکی برای درد در معاینه فیزیکی یا بررسی پیدا نمی‌شود. برای بهبود علائم RAP روش‌های تغذیه‌ای بسیاری پیشنهاد شده‌است. این روش‌ها شامل حذف مواد افزودنی از رژیم غذایی یا اضافه‌کردن مکمل‌هایی مثل فیبر یا پروبیوتیک است.

بررسی اثرگذاری مداخلات غذایی در بهبود درد در کودکان با سن مدرسه مبتلا به RAP.

برای این مطالعه مروری، CENTRAL؛ Ovid MEDLINE؛ Embase؛ 8 پایگاه اطلاعاتی دیگر، و 2 مرکز ثبت کارآزمایی را جست‌وجو کردیم. همچنین، منابع را بررسی، اسناد را جست‌وجو و با نویسندگان مطالعه در تاریخ جون 2016 تماس گرفتیم.

کارآزمایی‌های تصادفی و کنترل‌شده‌ای (RCT) را گردآوری کردیم که مداخلات تغذیه‌ای را با دارونما یا عدم‌درمان در کودکان با سن 5 تا 18 سال مبتلا به RAP یا یک اختلال معده‌ای-روده‌ای عملکردی مرتبط با درد شکم (همانطور که در معیارهای Rome III تعریف شده‌است) مقایسه کرده‌اند (Rasquin 2006).

از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. هر مداخله غذایی را بر اساس نوع آن برای تحلیل در یک گروه قرار دادیم. در صورت نیاز، برای کسب داده‌های گم‌شده و شفاف‌سازی با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. با استفاده از رویکرد GRADE(نظام درجه بندی کیفیت شواهد و قدرت توصیه ها) کیفیت شواهد را برای هر نتیجه بررسی کردیم.

19 RCT را، که در 27 مقاله با مجموع 1453 شرکت‌کننده گزارش شده‌بودند، گردآوری کردیم. 15 مطالعه از این 19 مطالعه، در مطالعه مروری قبلی وجود نداشت. همه RCTها به مدت 1 تا 5 ماه پیگیری داشتند. شرکت‌کننده‌ها سنی بین 4 تا 18 سال داشتند و از 8 کشور مختلف بودند و بیشتر آنها از درمانگاه‌های معده‌ای-روده‌ای اطفال وارد مطالعه شدند. متوسط سن در زمان ورود به مطالعه، بین 6.3 تا 13.1 سال بود. در اکثر مطالعات دختران بیش از پسران بودند. 15 کارآزمایی، کودکان با تشخیص RAP و اختلالات عملکردی معده‌ای-روده‌ای و 5 کارآزمایی به طور اختصاصی فقط کودکان مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر را وارد مطالعه کردند. این مطالعات در 4 دسته قرار می‌گرفتند: کارآزمایی‌های مداخلات مربوط به پروبیوتیک (13 مطالعه)، کارآزمایی‌های مداخلات مربوط به فیبر (4 مطالعه)، کارآزمایی‌های مربوط به رژیم‌های دارای FODMAP (اولیگوساکاریدها، دی‌ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلی‌اُل‌های تخمیرپذیر) کم (یک کارآزمایی)، و کارآزمایی‌های مربوط به رژیم‌های دارای فروکتوز کم (یک کارآزمایی).
دریافتیم کودکانی که با پروبیوتیک‌ها درمان شدند نسبت به کودکانی که دارونما دریافت کردند، در ماه‌های صفر تا 3 بعد از مداخله کاهش بیشتری در تکرار درد داشتند (اختلاف متوسط استانداردشده (SMD) 0.55-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.98- تا 0.12-؛ 6 کارآزمایی؛ 523 کودک). همچنین، در گروه مداخله در شدت درد در همین نقطه زمانی کاهشی وجود داشت (SMD: 0.50-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.85- تا 0.15-؛ 7 مطالعه؛ 575 کودک). اما، کیفیت شواهد را برای این نتایج با استفاده از GRADE به دلیل خطرتورش (risk of bias) نامشخص حاصل از داده‌های نتیجه‌ای ناکامل و ناهمگونی زیاد، پایین درنظر گرفتیم.
دریافتیم کودکانی که با پروبیوتیک‌ها درمان شدند نسبت به کودکانی که دارونما دریافت کردند، در ماه‌های صفر تا 3 بعد از مداخله به احتمال بیشتری بهبود می‌یابند (نسبت شانس (OR): 1.63؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.07 تا 2.47؛ 7 مطالعه؛ 722 کودک). عدد تخمین زده‌شده مورد نیاز به جهت درمان برای یک نتیجه منفعتی بیشتر (NNTB) 8 بود، به این معنی که برای اینکه یک کودک در مقیاس زمانی دردش بهبود یابد، به 8 کودک نیاز است که پروبیوتیک دریافت کنند. کیفیت شواهد این نتایج به دلیل ناهمگونی شدید، متوسط در نظر گرفته‌شد.
کودکان با علائم سندرم روده تحریک‌پذیر که پروبیوتیک دریافت کردند، نسبت به کودکانی که دارونما دریافت کردند، در ماه‌های صفر تا 3 بعد از مداخله به احتمال بیشتری بهبود یافتند (OR: 3.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.77 تا 5.13؛ 4 مطالعه؛ 344 کودک). کودکانی که پروبیوتیک دریافت کردند نسبت به کودکانی که دارونما دریافت کردند، به احتمال بیشتری در ماه‌های 3 تا 6 بعد از مداخله بهبود یافتند (OR: 1.94؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.10 تا 3.43؛ 2 مطالعه؛ 224 کودک). کیفیت شواهد برای این 2 نتیجه را به دلیل تعداد کم شرکت‌کننده‌های مطالعه متوسط در نظر گرفتیم.
دریافتیم کودکانی که با مداخلات مبتنی بر فیبر درمان شدند، نسبت به کودکانی که دارونما دریافت کردند، در ماه‌های صفر تا 3 بعد از مداخله احتمالا بهبودی نداشتند (OR: 1.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.92 تا 3.65؛ 2 مطالعه؛ 136 کودک). همچنین هیچ کاهشی در شدت درد در مقایسه با دارونما در یک نقطه زمانی یکسان وجود نداشت (SMD: 1.24-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.41- تا 0.94؛ 2 مطالعه؛ 135 کودک). کیفیت این شواهد را به دلیل خطر تورش نامشخص، عدم‌دقت، و ناهمگونی زیاد، پایین در نظر گرفتیم.
فقط یک مطالعه با رژیم‌های FODMAP کم و یک کارآزمایی در مورد رژیم‌های بدون فروکتوز پیدا کردیم و در نتیجه نتوانستیم هیچ تحلیل جمع‌بندی شده انجام دهیم.
به دلیل مطالعات ناکافی برای نتایج و معیارهای استفاده شده محدود برای بررسی آنها، برای نتایج ثانویه عملکرد کودک در مدرسه، عملکرد اجتماعی یا روانی، یا کیفیت زندگی روزمره نتوانستیم فراتحلیل انجام دهیم.
به استثنای یک مطالعه، همه مطالعات، کنترل کودکان را از لحاظ عوارض جانبی گزارش کردند؛ هیچ عارضه جانبی مهمی گزارش نشد.

به طور کلی، شواهد با کیفیت متوسط تا پایینی پیدا کردیم که نشان می‌دهند پروبیوتیک‌ها ممکن است برای بهبود درد در کودکان مبتلا به RAP موثر باشند. بنابراین پزشکان می‌توانند مداخلات پروبیوتیکی را جزئی از استراتژی مدیریت کلی RAP در نظر گیرند. اما، برای ارزیابی نتایج طولانی‌مدت و افزایش اطمینان در تخمین اندازه اثر، و نیز تعیین گونه و دوز پروبیوتیک به کارآزمایی‌های بیشتری نیاز است. همچنین، پژوهش‌ها باید اثرگذاری پروبیوتیک‌ها را بر کودکان با علائم مختلف، مثل کودکان مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، نیز بررسی کنند.
فقط یک کارآزمایی کوچک در مورد مداخلات فیبر پیدا کردیم که کیفیت کلی شواهد نتایج آن پایین بود. بنابراین، هیچ شواهد متقاعدکننده‌ای وجود ندارد که نشان دهد مداخلات فیبر درد را در کودکان مبتلا به RAP کاهش می‌دهد. به RCTهای با کیفیت بالا و شرکت‌کننده‌های زیاد برای بررسی مکمل‌های فیبری نیاز است. همچنین به کارآزمایی‌های بیشتر در مورد رژیم‌های با FODMAP کم و دیگر مداخلات تغذیه‌ای برای کمک به توصیه‌های مبتنی بر شواهد نیاز است.