پیشینه
آسیب به شکم میتواند محدود به ضایعات بیرونی باشد یا به نواحی داخلی بدن هم نفوذ کند. جراحتهای شکمی میتواند به اندامهای داخلی مانند کبد، طحال، کلیه، روده و رگهای خونی بزرگ آسیب برساند. درباره بهترین روش برای مدیریت جراحتهای شکمی اختلافاتی وجود دارد.
اهداف
بررسی اثر مداخلات جراحی و غیرجراحی در مدیریت ترومای شکمی در یک آسیب شکمی بدون پریتونیت و پایدار از نظر همودینامیکی.
روش های جستجو
ما ثبت تخصصی گروه آسیبها و صدمات در کاکرین (Cochrane Injuries Group's Specialised Register)، کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library)، (Ovid MEDLINE(R؛ Ovid MEDLINE (R) In-Process & Other Non-Indexed Citations؛ (Ovid MEDLINE (R روزانه و (Ovid OLDMEDLINE (R؛ (EMBASE Classic+EMBASE (Ovid؛ ISI WOS در (SCI-EXPANDED, SSCI, CPCI-S & CPSI-SSH)؛ CINAHL Plus در (EBSCO) و ثبت کارآزماییهای بالینی را جستوجو و فهرست منابع را هم بررسی کردیم. آخرین جستوجوی ما در 17 سپتامبر 12015 انجام شد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده انتخاب شدند که مداخلات جراحی و غیرجراحی را در افراد مبتلا به جراحتهای شکمی که هیچ نشانه ای از پریتونیت نداشته و از نظر همودینامیک پایدار بودند، بررسی میکردند. ضایعات شکمی میتواند فقط آسیب بیرونی ایجاد کند یا به اندامهای داخلی هم نفوذ کند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده این مطالعه مروری به طور مستقل معیارهای انتخاب را در مطالعات اعمال کردند. دو نویسنده، دادهها با استفاده از فرم استاندارد استخراج دادهها، استخراج و به شکل نقل قول گزارش کردند.
نتایج اصلی
دو مطالعه در این مطالعه مروری انتخاب شدند، که در مجموع شامل 114 نفر با ضایعات شکمی همراه با نفوذ داخلی بودند. هر دو مطالعه در معرض خطر سوگیری (Bias) بودند، زیرا روش تصادفیسازی به طور کامل تشریح نشده و پروتکلهای مطالعه اصلی، در دسترس نیست. مطالعات در فنلاند بین سالهای 1992 و 2002 توسط دو پژوهشگر یکسان انجام شدهاند.
در یک مطالعه، 51 نفر به شکل تصادفیسازی برای گروه جراحی یا شاهد انتخاب شدند. هیچ موردی از مرگ در شرکتکنندگان رخ نداد. هفت نفر دچار مشکلاتی شدند: 5 نفر (18.5%) در گروه جراحی و 2 نفر (8.3%) در گروه کنترل؛ تفاوت از نظر آماری معنیدار نبود (0.42 = P؛ آزمون دقیق فیشر). در میان 27 فردی که جراحی شدند، 6 مورد (22.2%) لاپاراتومی منفی و 15 مورد (55.6%) غیردرمانی بودند.
در مطالعه دیگر، 63 نفر به شکل تصادفی برای لاپاراسکوپی تشخیصی (جراحی) یا برای مشاهده انتخاب شدند. هیچ مرگومیر یا جراحی غیرضروری در هیچ یک از دو گروه مشاهده نشد. چهار نفر مداخلاتی را که از قبل مشخص شده بود دریافت نکردند. تفاوتی در عملهای جراحی درمانی در بین دو گروه مشاهده نشد: 3 نفر از 28 نفر در در گروه لاپاراسکوپی تشخیصی در مقابل 1 نفر از 31 نفر در گروه مشاهده (0.337 = P).
نتیجهگیریهای نویسندگان
براساس یافتههای حاصل از 2 مطالعه با مجموع 114 شرکتکننده، هیچ مدرکی برای حمایت از عمل جراحی در مقابل روش مشاهده برای افراد مبتلا به ترومای شکمی همراه با نفوذ داخلی که علامتی از پریتونیت ندارند و از شرایط پایداری برخوردارند، وجود ندارد.
خلاصه به زبان ساده
جراحی در مقابل مشاهده در افراد مبتلا به جراحتهای شکمی
ضایعات شکمی وقایع شایعی هستند و میتوانند فقط آسیب خارجی داشته باشند، مثل آسیبهای ناشی از تصادفات جادهای یا سقوط فرد، یا نفوذ داخلی داشته باشند مثل آسیب ناشی از گلوله یا چاقو. این جراحات معمولا با آسیب به ارگانهای شکمی مانند کبد، طحال، کلیه، روده و پوشش آن و رگهای خونی بزرگ همراه هستند. در این موارد ممکن است خونریزی شدید یا نشت محتویات شکم به داخل حفره شکم رخ دهد، که میتواند زندگی فرد را تهدید کند. معاینه بیمار توسط پزشک (معاینه فیزیکی)، حتی اگر از دقیقترین روش معاینه برای وی استفاده شود، برای تعیین میزان آسیب کافی نیست. از سوی دیگر، تا زمانی که ضرورت نداشته باشد، فرد نباید تحت عمل جراحی قرار بگیرد. گزارشهایی هست که نشان میدهد حتی در جراحیها هم گاهی جراحات نادیده گرفته میشوند.
مشاهده بیمار با این امید که جراحتش به طور طبیعی بهبود یابد و فقط در صورت نیاز از مداخله جراحی استفاده شود، به عنوان مدیریت انتخابی غیرجراحی (SNOM) شناخته شده است. روش مشاهده زمانی استفاده میشود که فرد هیچ علامتی از خونریزی داخلی یا عفونت شکم (پریتونیت) نداشته باشد. جراحی زمانی استفاده میشود که در طول مشاهدات، نشانههایی از خونریزی یا عفونت مشاهده شود.
نویسندگان این مطالعه مروری همه مطالعاتی را جستوجو کردند که در آنها افراد مبتلا به جراحتهای شکمی تحت عمل جراحی یا مشاهده قرار گرفته بودند. نویسندگان انواع پایگاههای اطلاعاتی پزشکی را جستوجو کردند اما فقط 2 مطالعه را شناسایی کردند که به ترتیب 51 و 63 نفر شرکتکننده داشتند. هر دو مطالعه در فنلاند و توسط محققین یکسانی انجام شدند. هر دو مطالعه شامل افرادی دارای جراحات شکمی با نفوذ داخلی بودند که در اثر چاقو ایجاد شده بودند. نویسندگان این مطالعه مروری هر دو مطالعه را در معرض خطر متوسط سوگیری در نظر گرفتند، زیرا فقط بخشی از فرایند تصادفیسازی تشریح شده بود و پروتکلهای مطالعه در دسترس نبودند تا بتوانیم ارزیابی کاملی از کیفیت کلی داشته باشیم.
در یک مطالعه (1992-1994) افراد تحت مشاهده یا عمل جراحی اجباری قرار گرفتند. هیچ یک از افراد در این مطالعه فوت نشدند و هیچ تفاوتی در تعداد افراد مبتلا به عوارض پزشکی بین گروههای مورد مطالعه وجود نداشت. یکی از مضرات این مطالعه که توسط نویسندگان ذکر شد، این بود که روی برخی از افراد که در واقع نیازی به عمل جراحی نداشتند، جراحی صورت گرفت. جراحیهای غیر ضروری میتوانند افراد را در معرض عوارض بالقوه قرار دهند.
در مطالعه دیگر (1997-2002) افراد تحت مشاهده یا لاپاراسکوپی تشخیصی (جراحی جزیی) قرار گرفتند. در هیچ یک از دو گروه کسی دچار مرگ نشد و تفاوتی بین دو گروه در تعداد جراحیهای مورد نیاز وجود نداشت. هیچ جراحی غیرضروری در دو گروه انجام نشد.
براساس یافتههای این دو مطالعه کوچک، هیچ مدرکی برای حمایت از کاربرد جراحی در مقابل روش مشاهده در افراد مبتلا به ترومای شکم که هیچ نشانهای از خونریزی یا عفونت ندارند، وجود ندارد.
نویسندگان توصیه میکنند که مطالعات تصادفیسازی و کنترلشده که در آینده انجام میشوند باید نوع آسیب، تعداد ارگانهای آسیبدیده، میزان آسیب اندامهای داخلی و عوارض افراد شرکتکننده در مطالعه مروری را به وضوح گزارش کنند.