پیشینه
مجرای شریانی باز (PDA ؛patent ductus arteriosus)، دوره بالینی نوزادان پرهترم را عارضهدار میکند و خطر عوارض جانبی را افزایش میدهد. ایندومتاسین (indomethacin)، درمان استانداردی برای بستن PDA بوده اما با عوارض جانبی کلیوی، دستگاه گوارش و عوارض مغزی مرتبط است. ایبوپروفن (ibuprofen) اثر کمتری بر سرعت جریان خون به اندامهای مهم دارد.
اهداف
اهداف اولیه
تعیین اثربخشی و ایمنی ایبوپروفن در مقایسه با دارونما/ عدم مداخله، یا سایر داروهای مهارکننده سیکلو-اکسیژناز (cyclo‐oxygenase) در پیشگیری از PDA در نوزادان پرهترم.
روش های جستجو
ما از استراتژی جستوجوی استاندارد گروه نوزادان در کاکرین برای جستوجوی پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails، شماره 10، 2018)؛ MEDLINE via PubMed (از 1966 تا 17 اکتبر 2018)؛ Embase (از 1980 تا 17 اکتبر 2018)؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture (از 1982 تا 17 اکتبر 2018) استفاده کردیم. ما پایگاههای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی، مجموعه مقالات کنفرانسها، فهرست منابع مقالات بازیابیشده را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و کارآزماییهای شبهتصادفیسازی شده جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای کنترلشده و تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شده که به مقایسه ایبوپروفن با دارونما / عدم مداخله یا سایر داروهای مهارکننده سیکلو-اکسیژناز برای پیشگیری از PDA در نوزادان پرهترم یا با وزن کم هنگام تولد پرداختند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما دادههای پیامدها را از جمله وجود PDA در روز سوم یا چهارم زندگی (بعد از 72 ساعت درمان)، نیاز به بستن جراحی یا درمان نجات با مهارکنندههای سیکلو-اکسیژناز، مرگومیر، عوارض مغزی، کلیوی، ریوی و گوارشی را استخراج کردیم. ما متاآنالیز را انجام دادیم و برآوردهای درمان را بهصورت میانگین تفاوت (MD) معمول، خطر نسبی (RR)، خطر تفاوت (RD) و اگر به لحاظ آماری معنیدار بود، تعداد مورد نیاز درمان برای منفعت (NNTB) یا آسیب (NNTH)، همراه با 95% فاصله اطمینان (CI) گزارش کردیم. ما ناهمگونی بین مطالعه را با آزمون مجذور I (I2) ارزیابی کردیم. ما از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم.
نتایج اصلی
در این تجزیهوتحلیل بهروزشده، ما 9 کارآزمایی (N = 1070 نوزاد) را وارد کردیم که به مقایسه ایبوپروفن پروفیلاکتیک (IV یا خوراکی) با دارونما / عدم مداخله یا ایندومتاسین پرداختند. ایبوپروفن (IV یا خوراکی) احتمالا خطر PDA را در روزهای 3 یا 4 کاهش میدهد (RR معمول: 0.39؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 0.48؛ RD معمول: 0.26-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.31- تا 0.21-؛ NNTB: 4 (%95 فاصله اطمینان (CI): 3 تا 5؛ 9 کارآزمایی؛ 1029 = N) (شواهد با کیفیت متوسط). در گروه کنترل، میزان بسته شدن خودبهخودی مجرا تا سن 3 تا 4 روزگی 58% بود. علاوهبراین، ایبوپروفن احتمالا نیاز به درمان نجات را با مهارکنندههای سیکلواکسیژناز (RR معمول: 0.17؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.11 تا 0.26؛ RD معمول: 0.27-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32- تا 0.22-؛ NNTB: 4 (%95 فاصله اطمینان (CI): 3 تا 5) و نیاز به بستن مجرا از طریق جراحی (RR معمول: 0.46؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.22 تا 0.96؛ RD معمول: 0.03-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05- تا 0.00-؛ NNTB: 33 (%95 فاصله اطمینان (CI): 20 تا 11 بینهایت؛ 7 کارآزمایی؛ 925 = N) (شواهد با کیفیت متوسط) را کاهش میدهد.
احتمال کاهش خطر خونریزی داخل بطنی (IVH) گرید 3 یا 4 در نوزادان دریافتکننده ایبوپروفن پروفیلاکتیک وجود داشت (RR معمول: 0.67؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.45 تا 1.00؛ 34% = I2؛ RD معمول: 0.04-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.08- تا 0.00-؛ 60% = I2؛ 7 کارآزمایی؛ 925 = N) (شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی با کیفیت بالا، افزایش خطر ابتلا به اولیگوری را نشان دادند (RR معمول: 1.45؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.04 تا 2.02؛ RD معمول: 0.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 0.11؛ NNTB: 17 (%95 فاصله اطمینان (CI): 9 تا 100؛ 4 کارآزمایی؛ 747 = N). نتایجی با کیفیت پایین بهدست آمده از چهار مطالعه (N = 202) نشان داد که تجویز ایبوپروفن خوراکی، خطر PDA را کاهش (RR معمول: 0.47؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 تا 0.74) و خطر خونریزی گوارشی را افزایش دهد (NNTB: 7؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4 تا 25). هیچ گونه شواهدی از تفاوت برای مرگومیر، هر نوعی از خونریزی داخل بطنی (IVH)، یا بیماری مزمن ریوی شناسایی نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مرور نشان میدهد که استفاده پروفیلاکتیک از ایبوپروفن، در مقایسه با دارونما یا عدم مداخله، احتمال بروز مجرای شریانی باز، نیاز به درمان نجات با مهارکنندههای سیکلواکسیژناز، و بسته شدن مجرا را از طریق جراحی کاهش میدهد. عوارض جانبی مرتبط با ایبوپروفن (IV یا خوراکی) عبارت بودند از افزایش خطر ابتلا به اولیگوری، افزایش سطح کراتینین سرم، و افزایش خطر خونریزی گوارشی. خطر خونریزی داخل بطنی (گرید 3 یا 4) کاهش یافت، اما هیچ شواهدی از تفاوت در مورتالیتی، بیماری مزمن ریوی، انتروکولیت نکروزان، یا زمان دستیابی به تغذیه کامل وجود نداشت. در گروه کنترل، مجرای شریانی باز در روزهای 3 یا 4 در 58% از نوزادان بهطور خودبهخودی بسته شد. درمان پروفیلاکتیک، نسبت زیادی از نوزادان را در معرض داروی غیرضروری قرار میدهد که عوارض جانبی قابل توجهی را بدون ارائه منافع مهم کوتاهمدت به همراه دارند. شواهد فعلی از استفاده از ایبوپروفن برای پیشگیری از مجرای شریانی باز حمایت نمیکند. تا زمانی که نتایج پیگیری طولانیمدت حاصل از کارآزماییهای واردشده در این مرور منتشر شوند، انجام هیچ کارآزمایی دیگری درباره ایبوپروفن پروفیلاکتیک توصیه نمیشود.
یک رویکرد جدید برای مدیریت مجرای شریانی باز، درمان هدفمند زودهنگام مبتنی بر معیارهای اکوکاردیوگرافی در 72 ساعت نخست زندگی است، که دارای حساسیت بالایی برای تشخیص مجرای شریانی بازی است که بعید است بهصورت خودبهخودی بسته شود. چنین کارآزماییهایی در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان در حال انجام هستند. نتایج این کارآزماییها در بهروزرسانیهای مرور «ایبوپروفن برای درمان PDA» وارد خواهند شد.
خلاصه به زبان ساده
ایبوپروفن برای پیشگیری از مجرای شریانی باز در نوزادان پرهترم و/یا با وزن کم هنگام تولد
سوال مطالعه مروری
آیا ایبوپروفن پروفیلاکتیک در مقایسه با دارونما / عدم مداخله یا ایندومتاسین برای پیشگیری از PDA در نوزادان پرهترم موثر و ایمن است؟
پیشینه
مجرای شریانی باز (PDA) یک عارضه رایج برای نوزادان بسیار پرهترم (زودرس) یا نوزادان بسیار کوچک است.PDA یک رگ باز است که خون را از ریهها به بدن منتقل میکند. این رگ باید بعد از تولد بسته شود، اما گاهی اوقات به دلیل مرحله رشد نارس نوزاد، این رگ باز میماند و میتواند منجر به عوارض تهدیدکننده زندگی شود. ایندومتاسین در بسته شدن PDA موفق است اما ممکن است منجر به عوارض جانبی جدی شود. گزینه دیگر، داروی ایبوپروفن است، که میتواند برای پیشگیری از PDA تجویز شود.
ویژگیهای مطالعه
بیش از 1000 نوزاد در کارآزماییهای مربوط به ایبوپروفن برای پیشگیری از PDA به کار گرفته شدهاند؛ اندازه اغلب مطالعات کوچک بودند.
نتایج اصلی
استفاده پروفیلاکتیک از ایبوپروفن، باعث کاهش بروز مجرای شریانی باز (PDA) نیازمند به درمان نجات با سایر داروها، یا نیازمند به بستن از طریق جراحی میشود. عوارض جانبی در گروه ایبوپروفن در مقایسه با گروه دارونما یا گروه عدم مداخله، شامل افزایش قابلتوجه خطر عوارض کلیوی بود. خطر خونریزی دستگاه گوارشی با ایبوپروفن افزایش یافت. خطر خونریزی داخل بطنی یا خونریزی داخل مغزی (درجه دو تا چهار) کاهش معنیدار مرزی داشت اما محققان هیچ تفاوت آماری معنیداری را از نظر مورتالیتی، بیماری مزمن ریه در روز 28 یا هفته 36 بارداری، انتروکولیت نکروزان، یا زمان دستیابی به غذای کامل گزارش نکردند.
در گروه کنترل، PDA در روزهای 3 یا 4 بهطور خودبخود در 58% از نوزادان بسته شد. بنابراین، درمان پیشگیرانه، بخش بزرگی از نوزادان را بهطور غیرضروری در معرض دارویی قرار میدهد که عوارض جانبی مهمی داشتند بدون آنکه هیچ منفعت کوتاهمدت مهمی را برای پیامدها ارائه کند. هیچ یک از مطالعات با پیگیری طولانیمدت منتشر نشدهاند. شواهد فعلی از استفاده از ایبوپروفن برای پیشگیری از PDA حمایت نمیکنند. یک رویکرد جدید برای مدیریت PDA، درمان هدفمند اولیه مبتنی بر اکوکاردیوگرافی (ECG)، یا تصویربرداری قلب است، که معیارهای 72 ساعت نخست زندگی هستند؛ این روش حساسیت بالایی برای تشخیص PDAای دارد که بعید است بهطور خودبهخود بسته شود. چنین کارآزماییهایی در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان در حال انجام هستند.
کیفیت شواهد
این مرور بهروزشده از کارآزماییها نشان داد که ایبوپروفن میتواند از PDA پیشگیری کند اما منجر به هیچ منفعت کوتاهمدت یا بلندمدتی نمیشود. کیفیت شواهد برای پیامدهای متفاوت، از پایین تا بالا متغیر بود.