پیشینه
موکسیبوستیون (moxibustion)، یک درمان شایع در طب سنتی چینی، شامل سوزاندن داروهای گیاهی حاوی برنجاسف (Artemisia vulgaris) روی پوست یا بالای پوست در نقاط طب سوزنی است. اثر تعیینشده برای این درمان، افزایش عملکرد بدن است که میتواند عوارض جانبی کموتراپی یا رادیوتراپی را کاهش دهد و کیفیت زندگی (QoL) را در افراد مبتلا به سرطان بهبود بخشد.
اهداف
ارزیابی اثرات موکسیبوستیون برای تسکین عوارض جانبی مرتبط با کموتراپی، رادیوتراپی یا هر دو، در افراد مبتلا به سرطان.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails) را در کتابخانه کاکرین (Cochrane Library)؛ MEDLINE از طریق Ovid؛ Embase از طریق Ovid و AMED (پایگاه اطلاعات طب مکمل و وابسته) از ابتدا تا فوریه 2018، جستوجو کردیم. همچنین پایگاههای اطلاعاتی در چین (China) ازجمله پایگاه اطلاعات منابع زیستپزشکی چین (CBM)؛ مقالات کنونی طب چینی (CMCC)؛ TCMonline؛ پایگاه اطلاعاتی پایانامه چین (CDDB)؛ کنفرانس دانشگاهی طب چین (CMAC) و فهرست منابع مجلهای چین را از ابتدا تا آگوست 2017 جستوجو کردیم. پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی و سایر منابع نیز جستوجو شدند.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs) را وارد کردیم که مقایسهکننده درمان موکسیبوستیون، از جمله مخروط موکسا (moxa cone) و چوب موکسا (moxa stick)، در مقابل درمان ساختگی (sham)، عدمدرمان یا درمان مرسوم بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
2 نویسنده مطالعه مروری (HWZ و FC) بهطور مستقل از هم دادهها را در مورد طراحی مطالعه، شرکتکنندگان، مداخلات درمانی و کنترل استخراج، پیامدها را اندازهگیری و همچنین خطر سوگیری (bias) را در مطالعات واردشده ارزیابی کردند. ما متاآنالیزها (meta-analyses) را انجام دادیم و پیامدهای دوتایی را به صورت خطر نسبی (RR) و پیامدهای پیوسته را به صورت اختلاف میانگین (MD)، با 95% فواصل اطمینان (CI) بیان کردیم.
نتایج اصلی
ما 29 RCT را شامل مجموع 2569 شرکتکننده وارد کردیم. پنج RCT، درمان موکسیبوستیون را با عدمدرمان، 15 مورد درمان موکسیبوستیون را بهعلاوه درمان مرسوم با درمان مرسوم بهتنهایی، یک مورد درمان موکسیبوستیون را با درمان موکسیبوستیون ساختگی و 8 مورد درمان موکسیبوستیون را با داروهای مرسوم مقایسه کردند. خطر کلی سوگیری در 18 مطالعه بالا و در 11 مطالعه نامعلوم بود. مطالعات، پیامدها را با روشهای مختلف اندازهگیری کردند، و ما بهندرت توانستیم دادهها را ادغام کنیم.
موکسیبوستیون در مقابل عدمدرمان: شواهدی با قطعیت پایین از مطالعات انفرادی کوچک پیشنهاد کرد که موکسیبوستیون با شمارش بالاتر گلبولهای سفید
(L × 1.77 :MD/؛109؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.76 تا 2.78؛ 80 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین) و غلظت بالاتر هموگلوبین سرم (g/L 1.33 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 تا 2.70؛ 66 شرکتکنندهY شواهد با قطعیت پایین) در افراد مبتلا به سرطان، در طول دوره یا پس از کموتراپی/ پرتودرمانی، در مقایسه با عدمدرمان، همراه بود. هیچ شواهدی مبنی بر اثر بر لکوپنی (RR: 0.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10 تا 2.56؛ 72 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین) بین گروههای مطالعه وجود نداشت. اثرات بر عملکرد سیستم ایمنی (شمارش CD3؛ CD4 و CD8) متناقض بود.
درمان موکسیبوستیون در مقابل درمان موکسیبوستیون ساختگی: شواهدی با قطعیت پایین از یک مطالعه (50 شرکتکننده) پیشنهاد کرد که درمان موکسیبوستیون نسبت به درمان موکسیبوستیون ساختگی، باعث بهبود در QoL شده است (اندازهگیری شده با نمره پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان پژوهش و درمان سرطان اروپا - C30 (EORTC QLQ-C30) (MD: 14.88 امتیاز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.83 تا 24.93). شواهد با قطعیت پایین این مطالعه همچنین نشاندهنده کاهش در نمرات علائم تهوع و استفراغ (MD: 38.57- امتیاز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 48.67- تا 28.47-)، اسهال (MD: 13.81- امتیاز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 27.52- تا 0.10-) و میانگین بالاتر شمارش گلبولهای سفید (L × 1.72 :MD/؛109؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.97 تا 2.47)، هموگلوبین سرم (g/L 2.06 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.26 تا 2.86) و پلاکتها (L × 210.79 :MD/؛109؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 167.05 تا 254.56) در مقایسه با درمان موکسیبوستیون ساختگی بود.
درمان موکسیبوستیون در مقایسه با داروهای مرسوم: شواهدی با قطعیت پایین از یک مطالعه (90 شرکتکننده) نشان داد که موکسیبوستیون شمارش WBC را 8 روز پس از پایان درمان در مقایسه با داروهای مرسوم بهبود بخشیدهاست (L × 0.40 :MD/؛109؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 0.65). شواهدی با قطعیت پایین از دو مطالعه (235 شرکتکننده) نشان داد که موکسیبوستیون باعث بهبود غلظت هموگلوبین سرم در مقایسه با داروهای مرسوم شدهاست (g/L 10.28 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.51 تا 16.05).
موکسیبوستیون بهعلاوه درمان مرسوم در مقایسه با درمان مرسوم بهتنهایی: شواهدی با قطعیت پایین نشان داد که موکسیبوستیون به علاوه درمان مرسوم با بروز و شدت کمتر لکوپنی (درجه 3 تا 4 WHO) (RR: 0.14؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 2.64؛ یک مطالعه؛ 66 شرکتکننده)، نمرات بالاتر QOL در EORTC QLQ-C30 (MD: 8.85 امتیاز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.46 تا 13.46؛ یک مطالعه؛ 26% = I²)، نمرات پایینتر در علائم برای تهوع و استفراغ (RR: 0.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 0.74؛ 7 مطالعه؛ 80 شرکتکننده؛ 19% = I²)؛ شمارش بالاتر گلبولهای سفید خون (دادهها بهدلیل ناهمگونی ادغام نشدند)، هموگلوبین بالاتر سرم (g/L 3.97 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.40 تا 6.53؛ 2 مطالعه؛ 142 شرکتکننده؛ 0% = I²) همراه بودهاست. در تعداد پلاکتها بین دو گروه تفاوت معنیداری وجود نداشت (L × 13.48 :MD/؛109؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 16.00- تا 42.95؛ دو مطالعه؛ 142 شرکتکننده؛ 34% = I²).
اکثر مطالعات واردشده عوارض جانبی مرتبط را، مانند سوزش یا واکنشهای آلرژیک گزارش ندادند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد محدود و با قطعیت پایین نشان میدهند که درمان موکسیبوستیون ممکن است به کاهش سمیتهای هماتولوژیکی و دستگاه گوارش ناشی از کموتراپی یا پرتودرمانی، بهبود QoL در افراد مبتلا به سرطان کمک کند؛ با این حال، شواهد قطعی نیست و ما نمیتوانیم مزایا یا خطرات این درمان را رد کنیم. مطالعات با کیفیت بالا که اثرات جانبی را گزارش میدهند، مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
موکسیبوستیون برای تسکین عوارض جانبی شیمیدرمانی یا رادیوتراپی در افراد مبتلا به سرطان
موضوع
موکسیبوستیون در طب سنتی چینی برای بهبود کیفیت زندگی و تسکین عوارض جانبی درمانهای مرسوم برای انواع بیماریها استفاده میشود. کاربرد آن را میتوان شامل سوزاندن یک فرآورده گیاهی، و برخی از عوارض جانبی نامطلوب آن را مانند واکنشهای آلرژیک، سوختگی و عفونت عنوان کرد.
هدف مطالعه مروری
ما این مرور سیستماتیک را انجام دادیم تا ببینیم آیا موکسیبوستیون میتواند عوارض جانبی شایع را در کموتراپی و رادیوتراپی کاهش دهد و بهزیستی افراد مبتلا به سرطان را بهبود بخشد یا خیر.
معیارهای انتخاب
ما 29 مطالعه را که شامل 2569 فرد مبتلا به انواع مختلف سرطان، و دریافتکننده کموتراپی، رادیوتراپی یا هر دو بودند، مرور کردیم.
یافتههای اصلی چه هستند؟
ما برخی از مطالعات انفرادی کوچک را یافتیم که نشاندهنده اثرات مفید مختلفی از موکسیبوستیون بر افزایش گلبولهای خون و بهبود عملکرد ایمنی بدن، کاهش علائم گوارشی ناشی از سمیت کموتراپی یا رادیوتراپی (مانند تهوع و استفراغ) و بهبود کیفیت زندگی است. با این حال، گزارشدهی ضعیف و خطر سوگیری بالا در روشهای مطالعه، قطعیت شواهد را کاهش داد.
قطعیت شواهد چگونه است؟
شواهد با قطعیت پایین یا بسیار پایین بود.
نتیجهگیریها چه هستند؟
در حال حاضر شواهد خوبی برای حمایت یا مخالفت با استفاده از موکسیبوستیون در افراد دریافتکننده درمان برای سرطان وجود ندارد. مطالعات با کیفیت بالا مورد نیاز است، که باید شامل گزارش عوارض جانبی باشند.