پیشینه
اختلال پاکسازی موکوسیلیاری (impaired mucociliary clearance) شاخصه بیماری ریوی در فیبروز کیستیک (CF) است. سالین هیپرتونیک (hypertonic saline) باعث افزایش پاکسازی موکوسیلیاری میشود و میتواند روند مخرب التهابی را در راههای هوایی کاهش دهد. این یک بهروزرسانی از مرور منتشر شده قبلی است.
اهداف
بررسی اثربخشی و تحملپذیری درمان با سالین هیپرتونیک استنشاقی (نبولایز شده) در افراد مبتلا به CF در مقایسه با دارونما و / یا سایر درمانهایی که باعث افزایش پاکسازی موکوسیلیاری میشوند.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای فیبروز کیستیک را در گروه فیبروز کیستیک و اختلالات ژنتیکی در کاکرین که شامل منابع شناسایی شده از جستوجوهای جامع پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی و جستوجوی دستی مجلات مربوطه و کتابهای چکیدهمقالات مجموعه مقالات کنفرانسها به دست آمدند، جستوجو کردیم. ما پایگاههای اطلاعاتی کارآزماییهای در حال انجام را نیز جستوجو کردیم.
تاریخ آخرین جستوجوها: 8 آگوست 2018.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی شبهتصادفیسازی و کنترل شده که به ارزیابی سالین هیپرتونیک در مقایسه با دارونما یا سایر درمانهای موکولیتیک، برای هر رژیم دارویی با هر دوره یا دوز در افراد مبتلا به CF (با هر سن یا شدت بیماری) پرداختند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده بهطور مستقل از هم تمام کارآزماییها و دادههای شناسایی شده را بررسی و کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کردند. کیفیت شواهد با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی شد.
نتایج اصلی
در مجموع 17 کارآزمایی انتخاب شدند (966 شرکتکننده، 4 ماهه تا 63 ساله). 19 کارآزمایی حذف شدند، 3 کارآزمایی در حال انجام و 16 کارآزمایی در انتظار طبقهبندی هستند. ما 14 مورد از 17 کارآزمایی وارد شده را به دلیل توانایی شرکتکنندگان در تشخیص طعم محلولها در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قضاوت کردیم.
سالین هیپرتونیک 3% تا 7% در مقابل دارونما
در چهار هفته، ما شواهدی را با کیفیت بسیار پایین از سه کارآزمایی کنترل شده با دارونما یافتیم (225 = n) که نشان دادند سالین هیپرتونیک (3% تا 7%؛ با دوز 10 میلیلیتر دو بار در روز)، میانگین تغییر را از خط پایه حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه (FEV1) تا 3.44% افزایش داد (% پیشبینی شده) (95% فاصله اطمینان (CI): 0.67 تا 6.21)، اما تفاوتی بین گروهها از لحاظ شاخص پاکسازی ریه در یک کارآزمایی کوچک (n = 10) وجود نداشت. در یک کارآزمایی (n = 134) این اثر تا 48 هفته اندکی کمتر بود، 2.31% (95% فاصله اطمینان (CI): 2.72- تا 7.34) (شواهد با کیفیت پایین). مرگومیر در کارآزماییها رخ نداد.
دو کارآزمایی که دادههای مربوط به تشدید حملات ریوی را گزارش کردند، ترکیب نشدند زیرا اختلاف سنی بین شرکتکنندگان کارآزماییها بسیار زیاد بود. یک کارآزمایی (162 بزرگسال) 0.5 واحد کمتر را در تشدید حملات ریوی که نیاز به آنتیبیوتیک به ازای هر فرد در گروه سالین هیپرتونیک داشته باشد، یافت؛ کارآزمایی دوم (243 کودک؛ با میانگین سنی دو سال) تفاوتی را بین گروهها نیافت (شواهد با کیفیت پایین). شواهد کافی در میان کارآزماییها گزارش نشد تا بتوان نرخ عوارض جانبی مختلف را مانند سرفه، گرفتگی قفسه سینه، تونسیلیت و استفراغ تعیین کرد (شواهد با کیفیت بسیار پایین). چهار کارآزمایی (n = 80) شواهدی را با کیفیت بسیار پایین یافتند که نشان دادند پاکسازی خلط با سالین هیپرتونیک بهتر است.
یک کارآزمایی بیشتر درباره بزرگسالان با تشدید حاد بیماری ریه انجام شد (n = 132). اثر سالین هیپرتونیک بر عملکرد کوتاهمدت ریه، 5.10% بالاتر (14.67% کمتر تا 24.87% بالاتر) و زمان سپری شده تا تشدید حملات ریوی بعدی پس از ترخیص، نسبت خطر: 0.86 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 1.30) نامطمئن هستند (شواهد با کیفیت پایین). موردی از مرگومیر گزارش نشد. سرفه و خسخس سینه گزارش شد اما هیچ عارضه جانبی جدی گزارش نشد (شواهد با کیفیت بسیار پایین).
سالین هیپرتونیک در مقابل درمانهای به حرکت واداشتن مخاط
سه کارآزمایی دوز مشابهی را از سالین هیپرتونیک با دزوکسی ریبونوکلئاز نوترکیب (rhDNase) مقایسه کردند. دو کارآزمایی (61 شرکتکننده) دادههایی را برای ورود به این مرور ارائه دادند. شواهد کافی از یک کارآزمایی سه بازویی (14 شرکتکننده) برای تعیین اثرات سالین هیپرتونیک بر FEV1 پیشبینی شده وجود نداشت، میانگین تفاوت (MD): 1.60% (95% فاصله اطمینان (CI): 7.96- تا 11.16) (شواهد با کیفیت بسیار پایین). در کارآزمایی دوم، rhDNase منجر به افزایش بیشتری در FEV1 پیشبینی شده در مقایسه با سالین هیپرتونیک (5 میلیلیتر دو بار در روز) در 12 هفته در شرکتکنندگان مبتلا به بیماری متوسط تا شدید ریوی شد، (MD): 8.00% (95% فاصله اطمینان (CI): 2.00 تا 14.00) (شواهد با کیفیت پایین).
یک کارآزمایی متقاطع (47 شرکتکننده) 15 مورد تشدید حملات ریوی را در طول درمان با سالین هیپرتونیک و 18 مورد تشدید حملات ریوی را در گروه rhDNase گزارش کرد (شواهد با کیفیت پایین). افزایش سرفه در 13 شرکتکننده استفاده کننده از سالین هیپرتونیک و در 17 شرکتکننده استفاده کننده روزانه از rhDNase در یک مطالعه متقاطع با 47 نفر گزارش شد (شواهد با کیفیت پایین). شواهد کافی برای ارزیابی نرخ سایر عوارض جانبی گزارش شده وجود نداشت. موردی از مرگومیر گزارش نشد.
یک کارآزمایی (12 شرکتکننده) سالین هیپرتونیک را با آمیلوراید (amiloride) و یک کارآزمایی (29 شرکتکننده) با سدیم-2-مرکاپتواتان سولفونات (sodium‐2‐mercaptoethane sulphonate) مقایسه کرد. هیچ یک از کارآزماییها تفاوتی را بین درمانها از لحاظ هر نوع معیار پاکسازی خلط نیافتند؛ علاوه بر این، مقایسه سالین هیپرتونیک و سدیم-2-مرکاپتو اتان سولفونات تفاوتی را در دورههای آنتیبیوتیکها یا عوارض جانبی گزارش نکرد (شواهد با کیفیت بسیار پایین).
یک کارآزمایی (12 شرکتکننده) سالین هیپرتونیک را با مانیتول (mannitol) مقایسه کرد اما عملکرد ریه را در نقاط زمانی مربوط به این مرور گزارش نکرد؛ هیچ تفاوتی در پاکسازی خلط وجود نداشت، اما مانیتول «آزار دهندهتر» گزارش شد (شواهد با کیفیت بسیار پایین).
نتیجهگیریهای نویسندگان
استفاده منظم از سالین هیپرتونیک نبولایز شده در بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال مبتلا به CF باعث بهبود عملکرد ریه پس از چهار هفته شد (شواهد با کیفیت بسیار پایین به دست آمده از سه کارآزمایی)، اما این بهبود در 48 هفته پایدار نبود (شواهد با کیفیت بسیار پایین به دست آمده از یک کارآزمایی). این مرور نشان داد که سالین هیپرتونیک استنشاقی باعث کاهش فراوانی تشدید حملات ریوی میشود (اگر چه ما شواهد کافی را برای این پیامد در کودکان زیر 6 سال نیافتیم) و ممکن است اثر اندکی در بهبود کیفیت زندگی در بزرگسالان داشته باشد.
شواهد حاصل از یک کارآزمایی متقاطع کوچک درباره کودکان نشان میدهد که rhDNase ممکن است در سه ماه منجر به عملکرد بهتر ریه شود؛ برای کیفیسازی این موضوع، ما خاطرنشان میکنیم در حالی که مطالعه نشان داد بهبود در FEV1 با rHDNase روزانه بیشتر بود، هیچ تفاوتی در هیچ یک از پیامدهای ثانویه مشاهده نشد.
به نظر میرسد سالین هیپرتونیک یک درمان کمکی موثر در فیزیوتراپی در حین تشدید حاد حملات بیماری ریوی در بزرگسالان است. با این حال، برای پیامدهای ارزیابی شده، بر اساس معیارهای GRADE، کیفیت شواهد از بسیار پایین تا کموبیش متوسط، متغیر بود.
خلاصه به زبان ساده
سالین هیپرتونیک (آب نمک با حداقل 3% نمک) نبولایز شده (استنشاقی) به صورت یک بخار رقیق از طریق ماسک یا قطعه دهانی برای فیبروز کیستیک
سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به درمان را با سالین هیپرتونیک استنشاقی در مقایسه با دارونما یا سایر عوامل برای بهبود پاکسازی مخاط در ریه افراد مبتلا به فیبروز کیستیک (CF) مورد بررسی قرار دادیم.
پیشینه
افراد مبتلا به CF مقادیر زیادی را از مخاط ضخیم تولید میکنند که پاکسازی آنها دشوار و راههای هوایی را مسدود میکنند. فیزیوتراپی قفسه سینه یا داروها مانند سالین هیپرتونیک، یا ترکیب هر دو، برای تلاش و پاکسازی این مخاط از راههای هوایی استفاده میشود. سالین هیپرتونیک، آبی با غلظت 3% تا 7% نمک است و به صورت بخار رقیق استنشاق میشود. این یک بهروزرسانی از مرور قبلی است.
زمان انجام پژوهش
شواهد تا تاریخ زیر بهروز است: 8 آگوست 2018.
ویژگیهای کارآزمایی
ما 17 کارآزمایی را با 966 شرکتکننده مبتلا به CF بین 4 ماه و 63 سال انتخاب کردیم. 11 کارآزمایی سالین هیپرتونیک را با سالین ایزوتونیک (آب با 0.12 تا 0.9% نمک (تعریف شده به عنوان دارونما (درمان ساختگی)) مقایسه کردند؛ یک کارآزمایی سالین ایزوتونیک و سرفه داوطلبانه را با سالین هیپرتونیک یا مانیتول 300 میلیگرم مقایسه کرد، سه کارآزمایی، سالین هیپرتونیک را با rhDNase (پولموزیم (Pulmozyme®)) مقایسه کردند؛ یک کارآزمایی سالین هیپرتونیک را با آمیلورید مقایسه کرد؛ و یک کارآزمایی سالین هیپرتونیک را با میستابورن (Mistabron®) مقایسه کرد. کارآزماییها غلظتهای مختلف سالین هیپرتونیک را با نبولایزرهای مختلف و برنامههای درمانی مختلف ارزیابی کردند؛ رایجترین درمان، مصرف دوبار در روز سالین هیپرتونیک 7% و رایجترین نبولایزر، اولتراسونیک بود. اکثر کارآزماییها، افراد را پیش از درمان با سالین هیپرتونیک، با برونکودیلاتور درمان کردند تا راههای هوایی را گشاد کرده باشند.
نتایج اصلی
سالین هیپرتونیک 3% تا 7% در مقابل دارونما
در سه کارآزمایی (225 نفر) عملکرد ریه پس از چهار هفته بهبود یافت، اما فقط یک کارآزمایی (164 نفر) نتایج را پس از 48 هفته گزارش داد، و تفاوتی را در عملکرد ریه نشان نداد. موردی از مرگومیر گزارش نشد. یک کارآزمایی در مورد بزرگسالان در گروه سالین هیپرتونیک نسبت به دارونما، تشدیدهای کمتری را که نیازمند آنتیبیوتیک باشد گزارش کرد، اما یک کارآزمایی در مورد کودکان تفاوتی را در این پیامد نیافت. اطلاعات کافی برای ارزیابی صحیح عوارض جانبی مانند سرفه، تنگی نفس، تونسیلیتو استفراغ وجود ندارد. در 4 کارآزمایی (80 شرکتکننده) پاکسازی خلط با سالین هیپرتونیک بهتر بود.
یک کارآزمایی در 132 بیمار بزرگسال با تشدید حاد ریوی، اثرات نامطمئنی را از سالین هیپرتونیک بر عملکرد کوتاهمدت ریه و زمان سپری شده تا تشدید حاد ریوی بعدی پس از ترخیص از بیمارستان گزارش کرد. موردی از مرگومیر گزارش نشد. عوارض جانبی مانند سرفه و خسخس گزارش شد، اما عوارض جانبی جدی وجود نداشت.
سالین هیپرتونیک در مقابل درمانهای به حرکت واداشتن مخاط
ما توانستیم دادههای به دست آمده را از دو مورد از سه کارآزمایی که به مقایسه سالین هیپرتونیک با rhDNase پرداختند (61 شرکتکننده) تجزیهوتحلیل کنیم. در یک کارآزمایی تفاوتی در عملکرد ریه در سه هفته وجود نداشت، اما کارآزمایی دوم گزارش داد که rhDNase منجر به افزایش بیشتری در عملکرد ریه در 12 هفته در افراد مبتلا به بیماری متوسط تا شدید شد. یک کارآزمایی (47 شرکتکننده) هیچ تفاوتی را در تعداد دفعات تشدید درد گزارش نکرد، اما سرفه با سالین هیپرتونیک در مقایسه با rhDNase افزایش یافت. اطلاعات کافی برای ارزیابی سایر عوارض جانبی وجود نداشت. موردی از مرگومیر گزارش نشد.
یک کارآزمایی (12 شرکتکننده) سالین هیپرتونیک را با آمیلوراید و یک کارآزمایی (29 = n) آن را با میستابرون مقایسه کرد. هیچ یک از کارآزماییها تفاوتی را بین درمانها در هر اندازهگیری پاکسازی خلط نیافتند. همچنین کارآزمایی مقایسه کننده سالین هیپرتونیک و میستابرون تفاوتی را در تعداد دوره تجویز آنتیبیوتیک یا در عوارض جانبی گزارش نکرد.
این کارآزمایی که به مقایسه سالین هیپرتونیک با مانیتول پرداخت (12 شرکتکننده) عملکرد ریه را در نقاط زمانی مرتبط برای این مرور گزارش نکرد؛ تفاوتی در پاکسازی خلط وجود نداشت، اما مانیتول «آزار دهندهتر» گزارش شد.
کیفیت شواهد
خطرات سوگیری به دلیل اینکه افراد برای دریافت درمانهای مختلف بهطور تصادفی انتخاب نشدند یا به دلیل عدم گزارش تمام نتایج، پایین تا نامشخص بود، اما خطر بزرگی که وجود دارد این است که افراد در نیمه کارآزمایی میدانستند چه درمانی دریافت کردند چرا که آنها میتوانستند تفاوت بین محلولها را مزه کنند.
کیفیت شواهد پایین یا بسیار پایین بود. علاوه بر خطرات سوگیری، مشکلات اصلی تعداد کم شرکتکنندگان در کارآزماییها همراه با تنوع گسترده در نتایج بود؛ همچنین، بعضی از کارآزماییها شرکتکنندگان را به افرادی که میتوانستند سالین هیپرتونیک را تحمل کنند یا به گروههای سنی خاص محدود کردند.