پیشینه
هر ساله حداقل یک سوم افراد مسن بالای 65 سالی که در جامعه زندگی میکنند دچار افتادن میشوند. نشان داده شده که ورزشهایی که با هدف تعادل، نحوه راهرفتن و قدرت عضلانی انجام میشوند، از افتادن این افراد پیشگیری میکنند. با توجه به پیامدهای قابلتوجه طولانیمدتی که افتادن و آسیبهای ناشی از افتادن در درازمدت به همراه دارد، یک ترکیب بهروزشده از شواهد اهمیت دارد.
اهداف
ارزیابی تاثیرات (مزایا و معایب) مداخلات ورزشی برای پیشگیری از افتادن افراد مسنی که در جامعه زندگی میکنند.
روش های جستجو
ما تا تاریخ 2 می 2018، در CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ سه پایگاه اطلاعاتی دیگر و دو مرکز ثبت کارآزماییها جستوجو کردیم. همچنین به منظور دستیابی به مطالعات بیشتر به بررسی فهرست منابع و تماس با نویسندگان مطالعات پرداختیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) را انتخاب کردیم که تاثیر انواع ورزش را به عنوان یک مداخله واحد بر میزان افتادن افراد بالای 60 سالی که در جامعه زندگی میکردند، مورد بررسی قرار داده بودند. ما کارآزماییهایی را که بر شرایط خاصی نظیر سکته مغزی تمرکز کرده بودند، کنار گذاشتیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از پروسیجرهای روششناسی استاندارد مدنظر کاکرین استفاده کردیم. پیامد اولیه ما تعداد موارد سقوط بود.
نتایج اصلی
ما 108 RCT را با 23407 شرکتکننده از 25 کشور که در جامعه زندگی میکردند، وارد مطالعه کردیم. نه مورد RCT خوشهای (cluster) وجود داشت. بهطور متوسط، شرکتکنندگان 76 ساله و 77% زن بودند. خطر سوگیری (bias) در اکثر کارآزماییها برای یک یا چند مورد، نامشخص یا بالا بود. نتایج حاصل از چهار کارآزمایی که روی افرادی انجام شده بود که اخیرا از بیمارستان ترخیص شده و از مقایسههای تمرینات ورزشی مختلف، در اینجا توضیح داده نشده است.
ورزش (همه انواع) در مقایسه با گروه کنترل
هشتاد و یک کارآزمایی (19684 شرکتکننده) تمرینات ورزشی (همه انواع) را با گروه کنترل (مواردی که بهنظر نمیرسد میزان سقوط افراد را کاهش دهند) مقایسه کرده بودند. ورزش میزان سقوط را تا 23 درصد کاهش میدهد (نسبت میزان (RaR): 0.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71 تا 0.83؛ 12،981 شرکتکننده؛ 59 مطالعه؛ شواهد با اطمینان بالا). بر اساس خطر مشخص (illustrative risk) 850 مورد سقوط در 1000 نفری که برای بیش از یک سال تحت پیگیری قرار گرفته بودند، (دادهها بر اساس دادههای خطر گروه کنترل حاصل از 59 مطالعه)، این میزان معادل 195 (95% فاصله اطمینان (CI): 144 تا 246) مورد سقوط کمتر در گروه ورزش بود. تمرینات ورزشی همچنین تعداد افرادی را که دچار یک یا چند سقوط شدهبودند تا 15% کاهش داد (خطر نسبی (RR): 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 0.89؛ 13518 شرکتکننده؛ 63 مطالعه؛ شواهد با اطمینان بالا). بر اساس خطر مشخص 480 مورد افتادن در 1000 نفری که برای بیش از یک سال تحت پیگیری قرار گرفته بودند (دادهها بر اساس دادههای خطر گروه کنترل حاصل از 63 مطالعه)، این میزان معادل 72 (95% فاصله اطمینان (CI): 52 تا 91) مورد سقوط کمتر در گروه ورزش بود. در تجزیهوتحلیل زیرگروهها در کارآزماییهایی که شرکتکنندگانشان از گروه پرخطر برای سقوط انتخاب شده یا نشده بودند، هیچ شواهدی از وجود تفاوت در رابطه با تاثیر بر پیامد سقوط در هیچ یک از این دو گروه وجود نداشت.
یافتههای مربوط به پیامدهای دیگر کمتر قابل اعتماد هستند، چراکه منعکسکننده تعداد نسبتا کم مطالعات و شرکتکنندگان است. ورزش ممکن است باعث کاهش تعداد افرادی شود که دچار یک یا چند شکستگی ناشی از سقوط میشوند (RR: 0.73؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 0.95؛ 4047 شرکتکننده؛ 10 مطالعه؛ شواهد با اطمینان کم) و نیز تعداد افرادی که دچار یک یا چند مورد سقوط میشوند که نیاز به مراقبت پزشکی دارد (RR: 0.61؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.47 تا 0.79؛ 1019 شرکتکننده؛ 5 مطالعه؛ شواهد با اطمینان کم). تاثیر ورزش بر تعداد افرادی که دچار یک یا چند مورد سقوط نیازمند بستری در بیمارستان میشوند، مشخص نیست (RR: 0.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.51 تا 1.18؛ 1705 شرکتکننده؛ 2 مطالعه؛ شواهد با اطمینان بسیار کم). ورزش ممکن است تفاوت مهم اندکی در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت داشته باشد: تبدیل (conversion) نتایج ادغام شده (میانگین تفاوت استانداردشده (SMD): 0.03-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10- تا 0.04؛ 3172 شرکتکننده؛ 15 مطالعه؛ شواهد با اطمینان کم) با مقیاسهای EQ-5D و SF-36 نشان داد که 95% CIهای مربوطه بسیار کوچکتر از حداقل تفاوتهای معنادار برای هر دو مقیاس بودند.
در 27 کارآزمایی (6019 شرکتکننده) تا حدی عوارض جانبی گزارش شده بود، اما فقط در یک کارآزمایی در هر دو گروه ورزش و کنترل بهطور دقیق پایش شده بود. چهارده کارآزمایی هیچ عارضه جانبی را گزارش نکرده بودند. بهجز دو عارضه جانبی جدی (یک شکستگی استرسی (stress fracture) لگنی و یک مورد عمل جراحی فتق اینگوئینال) که در یک کارآزمایی گزارش شده بود، باقی عوارض جانبی غیرجدی بودند و عمدتا ماهیت اسکلتیعضلانی داشتند. بهطور متوسط سه رویداد (بین 1 تا 26) در گروههای ورزش وجود داشت.
انواع مختلف ورزش در مقایسه با گروه کنترل
اشکال مختلف ورزش تاثیرات مختلفی روی سقوط داشتند (آزمون برای تفاوتهای زیرگروهی، میزان سقوط: 0.004= P؛ I² = 71%). در مقایسه با گروه کنترل، ورزشهای تعادلی و عملکردی میزان سقوط را 24% کاهش میدهند (RaR: 0.76؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.70 تا 0.81؛ 7920 شرکتکننده؛ 39 مطالعه؛ شواهد با اطمینان بالا) و تعداد افرادی که یک یا چند سقوط را تجربه کرده بودند را تا 13% کاهش میدهند (RR: 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.82 تا 0.91؛ 8288 شرکتکننده؛ 37 مطالعه؛ شواهد با اطمینان بالا). انواع مختلفی از ورزش (عمدتا ورزشهای تعادلی و عملکردی به علاوه تمرینات مقاومتی) احتمالا میزان سقوط را به میزان 34% کاهش میدهند (RaR: 0.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.50 تا 0.88؛ 1374 شرکتکننده؛ 11 مطالعه؛ مدارک با اطمینان متوسط) و تعداد افرادی را که دچار یک یا چند سقوط میشوند، تا 22% کاهش میدهند (RR: 0.78؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.64 تا 0.96؛ 1623 شرکتکننده؛ 17 مطالعه؛ شواهد با اطمینان متوسط). ورزش تای چی (Tai Chi) میتواند میزان سقوط را تا 19% کاهش دهد (RaR: 0.81؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.67 تا 0.99؛ 2655 شرکتکننده؛ 7 مطالعه؛ شواهد با اطمینان کم) و همچنین تعداد افرادی را که سقوط کرده بودند تا 20% کاهش خواهد داد (RR: 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.70 تا 0.91؛ 2677 شرکتکننده؛ 8 مطالعه؛ شواهد با اطمینان بالا). تاثیر برنامههایی که عمدتا تمرینات مقاومتی هستند، یا برنامههای رقص یا پیادهروی بر میزان سقوط و تعداد افرادی که دچار سقوط میشوند، نامعلوم است. هیچ یک از کارآزماییها تاثیر ورزشهای انعطافپذیری و استقامتی را با گروه کنترل مقایسه نکرده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برنامههای ورزشی میزان سقوط و تعداد افراد مسنی را که در جامعه زندگی کرده و دچار سقوط میشوند، کاهش میدهند (شواهد با اطمینان بالا). تاثیرات چنین برنامههای ورزشی برای سایر پیامدها به جز سقوط مشخص نیست. تا جایی که گزارش شده بود، عوارض جانبی عمدتا غیرجدی بودند.
برنامههای ورزشی که میزان سقوط را کاهش میدهند عمدتا شامل تمرینات تعادلی و عملکردی هستند، در حالی که برنامههایی که احتمال دارد منجر به کاهش میزان سقوط شوند، ورزشهای مختلفی را شامل میشوند (خصوصا تمرینات تعادلی و عملکردی به همراه تمرینات مقاومتی). تای چی نیز ممکن است از افتادن پیشگیری کند اما ما از تاثیر تمرینات مقاومتی (بهغیراز تمرینات تعادلی و عملکردی)، رقص یا قدم زدن بر میزان سقوط، مطمئن نیستیم.
خلاصه به زبان ساده
ورزش برای پیشگیری از افتادن افراد مسنی که در جامعه زندگی میکنند
پیشینه
هر ساله حداقل یک سوم افراد مسن بالای 65 سالی که در جامعه زندگی میکنند، دچار سقوط میشوند. پیش از این مشخص شده بود تمریناتی که با هدف تعادل، شیوه راه رفتن و قدرت عضلانی انجام میشوند از افتادن این افراد پیشگیری میکنند.
هدف مطالعه مروری
ارزیابی تاثیرات (فواید و مضرات) مداخلات ورزشی برای پیشگیری از افتادن افراد مسنی که در جامعه زندگی میکنند.
تاریخ جستوجو
ما منابع علمی مراقبت سلامت را به منظور دستیابی به گزارشهای کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده مرتبط به این مرور تا 2 می 2018 بررسی کردیم. در این مطالعات، افراد به صورت تصادفی گروهبندی شده بودند تا یکی از دو یا چند مداخله مورد مقایسه را در مطالعه دریافت کنند. قرار گرفتن در گروهها به صورت تصادفی کمک میکند تا اطمینان حاصل شود جمعیتهای شرکتکننده در گروههای مداخله مشابه هستند.
ویژگیهای مطالعه
این مرور شامل 108 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده با 23407 شرکتکننده است. این مطالعات در 25 کشور انجام شده بودند. بهطور متوسط، شرکتکنندگان 76 ساله و 77% زن بودند.
میزان اطمینان از شواهد
خطر سوگیری در اکثر کارآزماییها نامشخص یا بالا بود، که عمدتا ناشی از عدم کورسازی شرکتکنندگان و پرسنل کارآزمایی نسبت به مداخلات بود. این امر میتواند بر نحوه انجام کارآزمایی و ارزیابی پیامدها تاثیر بگذارد. میزان اطمینان از شواهد در رابطه با تاثیر کلی ورزش بر میزان افتادن بالا بود. خطر شکستگی، بستری شدن، مراقبتهای پزشکی و عوارض جانبی به خوبی گزارش نشده بودند و در مواردی که گزارشی وجود داشت، شواهد اطمینان پایین یا بسیار پایینی داشتند. این موضوع به عدم اطمینان در نتیجهگیریهای برگرفته از شواهد برای این پیامدها منجر میشود.
نتایج اصلی
هشتادویک کارآزمایی، ورزش (همه انواع) را با یک مداخله کنترل مقایسه کرده بودند که به نظر نمیرسد میزان سقوط را در افرادی که در جامعه زندگی میکنند (که اخیرا نیز از بیمارستان ترخیص نشده باشند) کاهش دهد. ورزش تعداد سقوطها را در طول زمان تا حدود یک چهارم کاهش میهد (کاهش 23 درصدی). به عنوان مثال، این دادهها نشان میدهند در صورتی که در 1000 نفری که طی یک سال پیگیری شدهاند 850 مورد سقوط رخ دهد، ورزش باعث میشود تعداد موارد سقوط 195 مورد کمتر شود. ورزش همچنین در مقایسه با کنترل، تعداد افرادی را که دچار یک یا چند سقوط شده بودند (تعداد افرادی که سقوط میکنند) در حدود یک ششم (15%) کاهش میدهد. به عنوان مثال، در صورتی که در 1000 نفری که طی یک سال پیگیری شدهاند 480 نفر دچار سقوط شوند، ورزش باعث میشود 72 نفر کمتر دچار سقوط شوند. بین کارآزماییهایی که افراد پرخطر را برای افتادن انتخاب کرده بودند و آنهایی که این افراد را انتخاب نکرده بودند، تاثیر ورزش بر سقوط افراد یکسان بود.
ما دریافتیم که ورزشهایی که عمدتا تمرینهای تعادلی و عملکردی هستند، در مقایسه با یک گروه کنترل، میتوانند میزان سقوط افراد را کاهش دهند. برنامههایی که شامل انواع مختلف ورزش میشوند (عمدتا تمرینهای تعادلی و عملکردی به همراه تمرینهای مقاومتی) ممکن است بتوانند میزان سقوط را کاهش دهند، تای چی نیز احتمالا تعداد موارد سقوط را کاهش میدهد. ما شواهد کافی را برای تعیین تاثیر برنامههای ورزشی که عمدتا تحت عنوان تمرینات مقاومتی، رقص، یا پیادهروی شناخته میشوند، نیافتیم. برای تعیین تاثیر برنامههایی که عمدتا شامل ورزشهای انعطاف پذیری یا استقامتی میشوند، هیچ مدرکی نیافتیم.
در رابطه با پیامدهای دیگر غیراز سقوط شواهد کمتری وجود داشت. ورزش میتواند در مقایسه با کنترل، تعداد افرادی را که دچار شکستگی میشوند، تا بیش از یک چهارم (27%) کاهش دهد. با این وجود، برای تأیید این مساله لازم است مطالعات بیشتری انجام شود. ورزش همچنین میتواند خطر سقوطی را که به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد نیز کاهش دهد. برای تعیین تاثیر ورزش بر خطر سقوطی که نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد، شواهد کافی را پیدا نکردیم. ورزش ممکن است تفاوت بسیار کمی در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت ایجاد کند. شواهد مربوط به عوارض جانبی مرتبط با ورزش نیز محدود بود. عوارض جانبی، در مواردی که گزارش شده بود، عمدتا غیرجدی بودند و ماهیت عضلانیاسکلتی داشتند؛ به استثنای یک کارآزمایی، که یک مورد شکستگی استرسی لگن و فتق را گزارش کرده بود.