پیشینه
اگزما یک بیماری شایع، مزمن، و التهابی پوست است که اغلب با شرایط آتوپیک، از جمله آسم مرتبط است. آنتاگونیستهای گیرنده لکوترین (LTRAs ؛leukotriene receptor antagonists) نقش کورتیکواستروئید حفظکننده در آسم دارند اما نقش آنها در اگزما بحثبرانگیز باقی مانده است. تحمل دارویی نسبت درمانهای موضعی که در حال حاضر برای اگزما وجود دارد اغلب ضعیف است و استفاده از عوامل سیستمیک به دلیل ویژگی اثر جانبی آنها محدود شده است. بنابراین انجام یک مرور در رابطه با درمانهای جایگزین ضروری بود.
اهداف
ارزیابی منافع و آسیبهای احتمالی آنتاگونیستهای گیرنده لکوترین برای اگزما.
روش های جستجو
ما در سپتامبر 2017 پایگاههای اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه پوست در کاکرین (Cochrane Skin Specialised Register)؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و پایگاه اطلاعاتی GREAT. ما همچنین پنج مرکز ثبت کارآزمایی را جستوجو کردیم و کتابشناختی تمام مطالعات استخراج شده را برای یافتن تحقیقات مرتبط بیشتر به صورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده در رابطه با LTRAها به تنهایی یا در ترکیب با سایر درمانها (موضعی یا سیستمیک) در مقایسه با سایر درمانها به تنهایی مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی یا دارونما برای اگزما در مرحله حاد یا مزمن (نگهدارنده) اگزما در بزرگسالان و کودکان.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. معیار پیامد اولیه، تغییر در شدت بیماری، کنترل علائم درازمدت و اثرات جانبی درمان بود. پیامدهای ثانویه، تغییر در نیاز به کورتیکواستروئید، کاهش خارش، کیفیت زندگی و نیاز به نرمکننده بود. ما از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی کیفیت شواهد برای هر پیامد استفاده کردیم.
نتایج اصلی
فقط پنج مطالعه (در مجموع شامل 202 شرکتکننده) معیارهای ورود را داشتند، که تمام آنها مونتهلوکاست (montelukast) خوراکی را ارزیابی کردند؛ از این رو، ما هیچ مطالعهای را نیافتیم که LTRAهای دیگر را ارزیابی کرده باشند. درمان چهار تا هشت هفته طول کشید، و پیامدها در پایان درمان ارزیابی شدند؛ بنابراین، ما فقط میتوانیم اندازهگیریهای کوتاهمدت را گزارش کنیم (که با پیگیری کمتر از 3 ماه از خط پایه تعریف شد). دوز مونتهلوکاست 10 میلیگرم برای بزرگسالان (14 سال و بالاتر) و 5 میلیگرم برای کودکان (6 تا 14 ساله) بود. یک مطالعه کودکان (6 ساله و بالاتر) را در میان شرکتکنندگان خود انتخاب کرد، در حالی که مطالعات باقی مانده فقط بزرگسالان را انتخاب کردند (سن شرکتکنندگان بین 16 تا 70 سال).
شرکتکنندگان در چهار مطالعه مبتلا به اگزمای متوسط تا شدید و در یک مطالعه مبتلا به اگزمای متوسط تشخیص داده شدند. شرایط مطالعه در دو مطالعه نامشخص بود، در دو مطالعه به صورت چند مرکزی و در یک مطالعه به صورت تکمرکزی انجام شدند؛ مطالعات در اروپا و بنگلادش انجام شدند. دو مطالعه از طرف صنعت حمایت مالی دریافت کردند. مقایسه کننده در سه مطالعه دارونما و در دو مطالعه درمان متعارف بود. مقایسه کننده درمان متعارف ترکیبی از آنتیهیستامینها و کورتیکواستروئیدهای موضعی (به همراه آنتیبیوتیکهای خوراکی در یک مطالعه) بود.
چهار مورد از این مطالعات روش تصادفیسازی یا پنهانسازی تخصیص را به شیوه مناسبی توصیف نکردند و در معرض خطر نامشخص سوگیری انتخاب (selection bias) در نظر گرفته شدند. فقط یک مطالعه در معرض خطر پایین سوگیری عملکردی و تشخیصی قرار داشت. با این حال، ما تمام مطالعات را در معرض خطر پایین سوگیری فرسایشی و گزارشدهی قضاوت کردیم.
پس از استفاده کوتاهمدت از مونتهلوکاست (10 میلیگرم) در مقایسه با دارونما، ما شواهدی را از وجود تفاوت در شدت بیماری اگزمای متوسط تا شدید نیافتیم. این پیامد با استفاده از نمره EASI اصلاح شده (منطقه اگزما و شاخص شدت) و نمره شدت SASSAD (شش منطقه، شش علامت درماتیت آتوپیک (Six Area, Six Sign Atopic Dermatitis)) ارزیابی شد (میانگین تفاوت استاندارد شده: 0. 29؛ با نمره مثبت به نفع مونتهلوکاست؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.23- تا 0.81؛ 3 مطالعه؛ 131 = n؛ شواهد با کیفیت پایین).
هنگامی که درمان کوتاهمدت با مونتهلوکاست (10 میلیگرم) با درمان متعارف در یک مطالعه مقایسه شد، میانگین بهبود شدت اگزمای متوسط تا شدید در گروه مداخله بالاتر بود (شدت ضایعه با استفاده از شاخص SCORAD اندازهگیری شد (ارزیابی درماتیت آتوپیک) (میانگین تفاوت: 10. 57؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.58 تا 16.56؛ 31 = n)؛ با این حال، مطالعه دیگری با 32 شرکتکننده با استفاده از همان معیار تفاوت معناداری بین گروهها نیافت (میانگین بهبودی 25.2 نقطه با مونتهلوکاست در مقابل 23.9 نقطه با درمان متعارف بود؛ دادههای عددی بیشتری ارائه نشد). ما کیفیت شواهد مربوط به این پیامد را بسیار پایین قضاوت کردیم، به این معنی که نتایج نامطمئن هستند.
تمام مطالعات نرخ عوارض جانبی خود را در طول درمان گزارش کردند. چهار مطالعه (136 شرکتکننده) هیچگونه عارضه جانبی را گزارش نکردند. در یک مطالعه با 58 شرکتکننده مبتلا به اگزمای متوسط که مونتهلوکاست 10 میلیگرمی دریافت کردند (در مقایسه با دارونما)، یک مورد سپتیسمی (septicaemia) (عفونت خون) و یک مورد سرگیجه در گروه مداخله گزارش شد، هرچند که هر دو منجر به خروج از مطالعه شدند، هر چند که ارتباط این اثرات با دارو نامشخص است. اثرات جانبی خفیف (به عنوان مثال سردرد و اختلالات گوارشی ملایم) نیز ذکر شد، اما این اثرات بین گروههای مونتهلوکاست و دارونما تقریبا بهطور مساوی توزیع شد. کیفیت شواهد برای این پیامد پایین بود.
هیچ مطالعهای بهطور خاص نیاز به نرم کننده یا کیفیت زندگی را ارزیابی نکرد. یک مطالعه که درمان را به مدت هشت هفته ارائه کرد بهطور خاص به بررسی بهبود خارش در پایان درمان و مصرف کورتیکواستروئید موضعی در طول درمان پرداخت. ما هیچ مدرکی را مبنی بر تفاوت بین مونتهلوکاست (10 میلیگرم) و دارونما برای هر دو پیامد نیافتیم (شواهد با کیفیت پایین؛ 58 = n). هیچ مطالعه دیگری این پیامدها را ارزیابی نکرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
یافتههای این مرور محدود به مونتهلوکاست هستند. شواهد مربوط به بررسی سوال مرور وجود نداشت، و کیفیت شواهد موجود برای بسیاری از پیامدهای اندازهگیری شده پایین بود. برخی از پیامدهای اولیه و ثانویه از جمله کنترل درازمدت، اصلا مورد بررسی قرار نگرفتند.
ما هیچ مدرکی را مبنی بر تفاوت بین مونتهلوکاست (10 میلیگرم) و دارونما بر شدت بیماری، بهبود خارش، و مصرف کورتیکواستروئید موضعی نیافتیم. شواهد با کیفیت بسیار پایین به این معنی است که ما در مورد اثر مونتهلوکاست (10 میلیگرم) در مقایسه با درمان متعارف بر شدت بیماری مطمئن نیستیم. شرکتکنندگان فقط در یک مطالعه عوارض جانبی را، که عمدتا خفیف بودند، گزارش کردند (شواهد با کیفیت پایین).
شواهدی وجود ندارد که نشان دهد LTRA درمان مؤثری برای اگزما است. محدودیتهای جدی این بود که تمام مطالعات بر مونتهلوکاست متمرکز بودند و فقط افرادی را انتخاب کردند که مبتلا به اگزمای متوسط تا شدید، و عمدتا بزرگسال بودند؛ و اینکه، هر پیامد با یک نمونه کوچک ارزیابی شد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده بزرگتر بیشتر، با طول دوره درمان طولانیتر، درباره بزرگسالان و کودکان مبتلا به اگزما با هر شدت میتواند به بررسی تأثیر تمام انواع LTRA، به ویژه در نگهداشت اگزما کمک کند.
خلاصه به زبان ساده
آیا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی تحت عنوان آنتاگونیستهای گیرنده لکوترین برای اگزما مفید و ایمن هستند؟
سوال مرور
ما میخواستیم بدانیم که آیا آنتاگونیستهای ضدالتهابی گیرنده لکوترین (LTRAs) علائم را در بزرگسالان و کودکان مبتلا به اگزما کاهش داده یا کیفیت زندگی را بهبود میبخشد؛ آیا آنها ایمن هستند و آیا میتوان آنها را به عنوان درمان جایگزین مؤثر برای اگزما توصیه کرد. ما مطالعاتی را انتخاب کردیم که LTRAها را با سایر روشهای درمانی بهتنهایی، مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی (داروهای ضدالتهابی استروئیدی (هورمون صناعی)) یا با دارونما (درمان عینی اما غیر فعال) مقایسه کردند.
پیشینه
اگزما، که به نام «اگزمای آتوپیک» و «درماتیت» نیز نامیده میشود، یک بیماری شایع پوست خشک است. اگزما بسته به اینکه پوست چقدر خارش دارد یا قرمز است، چه مقدار از پوست تحت تاثیر قرار گرفته، و اینکه چه تاثیری بر زندگی روزمره دارد، میتواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. اگزما گاهی به یک گروه از شرایط از جمله آسم مرتبط است. کورتیکواستروئیدها به عنوان یک درمان معمول مورد استفاده قرار میگیرند، اما درمان درازمدت میتواند منجر به اثرات جانبی ناخواستهای مانند نازک شدن پوست شود. نشان داده شده که LTRA علائم آسم را بهبود میبخشد و استفاده از آنها در اگزما باعث کاهش میزان استفاده از استروئیدها میشود. LTRAها در حال حاضر برای اگزما استفاده نمیشوند و این که آیا برای این بیماری موثر هستند یا خیر، نامشخص است.
ویژگیهای مطالعه
این شواهد تا سپتامبر 2017 موجود است. ما پنج مطالعه را با مجموع 202 شرکتکننده یافتیم (هر دو جنس). تمام شرکتکنندگان انتخاب شده مبتلا به اگزمای متوسط تا شدید بودند که توسط پزشک متخصص تشخیص داده شده بود. این مطالعات به مدت چهار تا هشت هفته ادامه داشتند. شرایط مطالعه در دو مطالعه نامشخص بود، در دو مطالعه به صورت چند مرکزی و در یک مطالعه به صورت تکمرکزی انجام شده بودند؛ مطالعات در اروپا و بنگلادش انجام شدند. تمام مطالعات از مونتهلوکاست LTRA، در دوز 5 میلیگرمی یا 10 میلیگرمی استفاده کردند. فقط یک مطالعه شامل کودکان بود (31 شرکتکننده؛ سن 6 سال و بالاتر). محدوده سنی برای چهار مطالعه دیگر 16 تا 70 سال بود. درمان LTRA با دارونما یا درمان متعارف مقایسه شد، که شامل درمانهای فعلی اگزما مانند کرمهای استروئیدی بود. برای ارزیابی اثر درمانها بر اگزمای شرکتکنندگان، از سیستمهای مختلف ارزیابی استفاده شد. دو مطالعه انتخاب شده توسط شرکت تولید کننده مونتهلوکاست حمایت مالی دریافت کردند.
نتایج اصلی
محدود بودن دادههای موجود به این معنی است که ما قادر به نتیجهگیریهای جدی در مورد اثربخشی LTRA بر اگزما نبودیم. همانند سایر مرورها در مورد این موضوع، این مرور بعید است که نحوه درمان اگزما را تغییر دهد زیرا هیچ شواهد قانع کنندهای وجود ندارد که نشان دهد مونتهلوکاست، تنها LTRAیی که میتواند ارزیابی شود، برای اگزما مفید است.
ما هیچ مدرکی را مبنی بر تفاوت بین مونتهلوکاست و دارونما از لحاظ بهبود شدت بیماری اگزما نیافتیم (شواهد با کیفیت پایین). هنگامی که مونتهلوکاست با درمان متعارف مقایسه شد، شرکتکنندگان یک مطالعه که از مونتهلوکاست استفاده کردند بهبود شدت بیماری را تجربه کردند، اما در مطالعه دیگر هیچ تفاوتی مشاهده نشد. ما در مورد این نتایج مطمئن نیستیم زیرا کیفیت شواهد بسیار پایین بود.
هیچکدام از مطالعات کنترل درازمدت اگزما، استفاده از مرطوب کننده (نرم کننده)، یا کیفیت زندگی را بررسی نکردند.
ما هیچ مدرکی را مبنی بر اینکه مونتهلوکاست در مقایسه با دارونما باعث کاهش خارش یا کاهش نیاز به کرمهای استروئیدی در طول درمان شد نیافتیم (شواهد با کیفیت پایین). مطالعاتی که مونتهلوکاست را با درمانهای متعارف مقایسه کردند این پیامدها را ارزیابی نکردند.
شرکتکنندگان در چهار مطالعه دچار اثرات جانبی نشدند. در یک مطالعه که به مقایسه مونتهلوکاست با دارونما پرداخت، دو عارضه گزارش شده در گروه مونته لوکاست وجود داشت که منجر به خروج شرکتکننده از مطالعه شد: یک اپیزود از سپتیسمی (عفونت خون) و یک اپیزود از سرگیجه. با این حال، روشن نیست که آیا این عارضه مربوط به درمان مونتهلوکاست بود یا خیر. اثرات جانبی خفیف دیگری نیز گزارش شد (به عنوان مثال سردرد، اختلالات مربوط به معده)، اما توسط شرکتکنندگان هر دو گروه گزارش شد. بنابراین، ما هیچ مدرکی را مبنی بر تفاوت بین مونتهلوکاست و دارونما یا درمانهای متعارف نیافتیم، اما این ارزیابی بر اساس شواهدی با کیفیت پایین است.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای همه نتایج به جز یک نتیجه کلیدی، که عبارت بود از تاثیر مونتهلوکاست بر «تغییر (بهبود) در شدت بیماری» در مقایسه با درمان معمول، پایین بود، کیفیت شواهد برای هر کدام بسیار پایین در نظر گرفته شد. بهطور کلی، مطالعات بسیار کمی به بررسی سوال مرور ما پرداختند.
بسیاری از پیامدها، از جمله کنترل درازمدت ارزیابی نشدند و پیامدهایی که مورد ارزیابی قرار گرفتند شرکتکنندگان نسبتا کمی داشتند، که عمدتا بزرگسال بودند. این مطالعات صرفا بر اگزمای متوسط و شدید متمرکز بود و در رابطه با شرکتکنندگان یا محققانی که میدانستند چه درمانی دریافت کردهاند، نگرانیهایی وجود داشت.