پیشینه
خونریزی پس از زایمان (PPH) علت اصلی مرگومیر مادران در سراسر جهان است. عوامل یوتروتونیک (uterotonic) میتوانند از PPH جلوگیری کنند و به طور معمول توصیه میشوند. توصیه سازمان جهانی بهداشت فعلی برای جلوگیری از PPH، مقدار 10 واحد بینالمللی (IU) از اکسیتوسین داخل عضلانی یا داخل وریدی است. چندین عامل یوتروتونیک برای جلوگیری از PPH وجود دارد، اما هنوز ابهام وجود دارد که کدام عامل بیشترین تاثیر را با حداقل عوارض جانبی دارد. این بهروزرسانی یک مرور کاکرین است که برای اولین بار در اپریل 2018 منتشر و با نتایج حاصل از یک کارآزمایی بزرگ سازمان جهانی بهداشت بهروزرسانی شد.
اهداف
شناسایی موثرترین عامل یوترونیک برای پیشگیری از PPH با کمترین عوارض جانبی و تولید یک رتبهبندی براساس پروفایل اثربخشی و عوارض جانبی آنها.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین، ClinicalTrials.gov، پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (24 می 2018) و فهرست منابع مطالعات بازیابی شده را مورد بررسی قرار دادیم.
معیارهای انتخاب
همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده یا آزمایشهای خوشهای - تصادفیسازی شده در مورد مقایسه اثربخشی و عوارض جانبی عوامل یوترونیک با عوامل یوترونیک دیگر، دارونما یا بدون هیچ درمانی برای پیشگیری از PPH، واجد شرایط بودند. کارآزماییهای شبهتصادفیسازی شده حذف شدند. کارآزماییهای تصادفیسازی شده که فقط به صورت خلاصهمقاله منتشر شدهبودند، در صورتی که اطلاعات کافی از آنها قابل دریافت بود، واجد شرایط بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
حداقل سه نویسنده بهطور مستقل کارآزماییها را برای ورود و خطر سوگیری (bias) ارزیابی، دادهها را استخراج و دقت آنها را بررسی کردند. ما اثرات نسبی و رتبهبندیها را برای پیشگیری از PPH بیشتر یا مساوی500 میلیلیتر و PPH بیشتر یا مساوی 1000 میلیلیتر به عنوان نتایج پیامدهای تخمین زدیم. پیامدهای ثانویه شامل از دست دادن خون و پیامدهای مرتبط، پیامدهای موربیدیتی، بهزیستی و رضایت مادری و عوارض جانبی میشود. پیامدهای اولیه نیز برای زیرگروههای پیش از مشخصشده، طبقهبندی بوسیله روش تولد، خطر قبلی PPH، شرایط مراقبت سلامت، میزان مصرف، رژیم و مسیر تجویز عوامل دارویی گزارش شدند. ما متاآنالیزهای جفتی و متاآنالیز شبکهای را برای تعیین اثرات نسبی و رتبهبندی همه عوامل موجود اجرا کردیم
نتایج اصلی
متاآنالیز شبکهای دربرگیرنده 196 کارآزمایی (135,559 زن) و 7 عامل یوترونیک و دارونما یا عدم درمان بود که در 53 کشور انجام شده بودند (شامل کشورهای با درآمد بالا، متوسط و پائین). اغلب کارآزماییها در بیمارستان انجام شده بودند (187/196, 95.4%) با زنانی که تحت زایمان واژینال قرار گرفتند (71.5%, 140/196).
اثرات نسبی از متاآنالیز شبکهای پیشنهاد میکنند که همه عوامل برای پیشگیری از PPH بیشتر یا مساوی 500 میلیلیتر در مقایسه با دارونما یا عدم درمان اثربخش بودند. 3 عامل یوترونیک با بیشترین اثربخشی برای پیشگیری از PPH بیشتر یا مساوی 500 میلیلیتر، عبارت بودند از ترکیب ارگومترین همراه با اکسیتوسین، ترکیب میزوپروستول همراه با اکسیتوسین، و کاربتوسین. شواهدی وجود داشت که ترکیب ارگومترین همراه با اکسیتوسین (RR: 0.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 تا 0.84؛ قطعیت متوسط)، کاربتوسین (RR: 0.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 0.93؛ قطعیت متوسط)، و ترکیب ارگومترین همراه با اکسیتوسین (RR: 0.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.58 تا 0.86؛ قطعیت پائین) ممکن است در مقایسه با اکسیتوسین PPH بیشتر یا مساوی 500 میلیلیتر را کاهش دهد. شواهد با قطعیت پائین پیشنهاد میکنند که میزوپروستول، پروستاگلندینهای تزریقی، و ارگومترین، در مقایسه با اکسیتوسین ممکن است تفاوت اندکی یا عدم تفاوت در این پیامد ایجاد کنند.
همه عوامل به جز ارگومترین و پروستاگلندینهای تزریقی برای پیشگیری از PPH بیشتر یا مساوی 1000 میلیلیتر، در مقایسه با دارونما یا عدم درمان، اثریخش بودند. شواهد با قطعیت بالا پیشنهاد میکنند که ارگومترین همراه با اکسیتوسین (RR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 1.03) و میزوپروستول همراه با اکسیتوسین (RR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.70 تا 1.11)، در مقایسه با اکسیتوسین، تفاوت اندکی یا عدم تفاوت در پیامد پیشگیری از PPH بیشتر یا مساوی 1000 میلیلیتر ایجاد میکنند. شواهد با قطعیت پائین پیشنهاد میکنند که ارگومترین ممکن است تفاوت اندکی یا عدم تفاوت در این پیامد در مقایسه با اکسیتوسین ایجاد کند، در حالی که شواهد کاربتوسین قطعیت بسیار پائینی داشتند. شواهد با قطعیت بالا پیشنهاد میکنند که میزوپروستول در مقایسه با اکسیتوسین در پیشگیری از PPH بیشتر یا مساوی 1000 میلیلیتر، اثربخشی کمتری دارد (RR: 1.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.01 تا 1.42). علیرغم اثرات درمانی نسبی قابل مقایسه بین یوترونیکها (به جز میزوپروستول) و اکسیتوسین، ارگومترین همراه با اکسیتوسین، میزوپروستول همراه با اکسیتوسین و کاربتوسین، برای پیشگیری از PPH بیشتر یا مساوی 1000 میلیلیتر در میان بالاترین عوامل رتبهبندی شده ایستادند.
میزوپروستول همراه با اکسیتوسین، در مقایسه با اکسیتوسین، استفاده از یوترونیکهای اضافی را کاهش میدهد (RR: 0.56؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 0.73؛ قطعیت بالا) و ممکن است خطر انتقال خون را هم کم کنند (RR: 0.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.70؛ قطعیت متوسط). کاربتوسین، پروستاگلندینهای تزریقی و ارگومترین همراه با اکسیتوسین ممکن است استفاده از یوترونیکهای اضافی را کاهش میدهد، اما قطعیت شواهد کم است. تفاوتهای قابلتوجهی بین همه عوامل برای مرگومیرهای مادری یا موربیدیتی شدید وجود نداشت، چراکه این پیامدها در کارآزماییهای تصادفیسازی شده وارد شده بسیار نادر بودند.
دو رژیم درمانی ترکیبی با عوارض جانبی مهمی در ارتباط بودند. زمانی که با اکسیتوسین مقایسه شدند، میزوپروستول همراه با اکسیتوسین احتمال استفراغ (RR: 2.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.39 تا 3.18؛ قطعیت بالا) و تب (RR: 3.14؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.20 تا 4.49؛ قطعیت متوسط) را افزایش داد. ارگومترین همراه با اکسیتوسین احتمال استفراغ (RR: 2.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.08 تا 4.13؛ قطعیت متوسط) را افزایش داد و تفاوت اندک یا عدم تفاوتی در خطر هیپرتانسیون ایجاد کرد، هرچند اثرات مطلق به طور قابلتوجهی متغیر بودند و قطعیت شواهد برای این پیامد پائین بود.
آنالیزهای زیرگروهی تفاوتهای مهم زیرگروهی را براساس روش تولد (سزارین در مقابل واژینال)، شرایط (بیمارستانی در مقابل جامعه)، خطر PPH (خطر بالا در مقابل پائین برای PPH)، دوز میزوپروستول (بیشتر یا مساوی 600 میکروگرم در مقابل کمتر از 600 میکروگرم) و رژیم اکسیتوسین (بولوس در مقابل بولوس همراه با تزریق در مقابل تزریق به تنهایی) نشان ندادند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بهطور کلی، تمام عوامل برای پیشگیری از PPH در مقایسه با دارونما یا عدم درمان، موثر بودند. ترکیب ارگومترین و اکسیتوسین، کاربتوسین و میزوپروستول بهعلاوه اکسیتوسین میتواند اثرات مطلوب دیگری در مقایسه با اکسیتوسین استاندارد فعلی داشته باشد. با این حال دو رژیم ترکیبی با اثرات جانبی قابلتوجه همراه هستند. کاربتوسین ممکن است کارآمدتر از اکسیتوسین برای برخی از پیامدها بدون افزایش عوارض جانبی باشد.
خلاصه به زبان ساده
کدام دارو برای کاهش از دست دادن بیشازحد خون پس از تولد بهتر است؟
موضوع چیست؟
هدف این مرور کاکرین این بود که بدانیم کدام دارو بیشترین تاثیر را در جلوگیری از از دست دادن خون بیشازحد در زایمان و کمترین اثرات جانبی را دارد. ما تمام مطالعات مرتبط را جمعآوری و تحلیل کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم (تاریخ جستوجو: 24 می 2018).
چرا این موضوع مهم است؟
خونریزی بیشازحد پس از تولد شایعترین دلیل مرگ مادران در زمان زایمان در سراسر جهان است. اگر چه بیشتر زنان در هنگام تولد خونریزی مختصری دارند، برخی دیگر ممکن است دچار خونریزی شدید شوند و این میتواند خطر جدی برای سلامت و زندگی آنها ایجاد کند. برای کاهش خونریزی شدید در هنگام تولد، تجویز روتین یک دارو برای انقباض رحم (یوترونیک) به روش استاندارد طبابت بالینی در سراسر جهان تبدیل شدهاست.
بهطور روتین داروهای مختلفی در هنگام تولد برای کاهش خونریزی بیشازحد مورد استفاده قرار گرفتهاند. آنها شامل اکسیتوسین، میزوپروستول، ارگومترین، کاربتوسین، پروستاگلندینهای تزریقی و ترکیبی از این داروها هستند که هر کدام اثربخشی و اثرات جانبی متفاوتی دارند. برخی از عوارض جانبی شناساییشده عبارتند از: استفراغ، فشار خون بالا و تب. در حال حاضر، اکسیتوسین به عنوان داروی استاندارد برای کاهش خونریزی شدید توصیه میشود. ما تمام شواهد موجود را برای مقایسه پروفایل تاثیر و عوارض جانبی هر یک از داروها تحلیل کردیم.
ما چه شواهدی را یافتیم؟
ما 196 مطالعه را با حضور 135,559 زن پیدا کردیم. ما هفت عامل یوترونیک را در مقابل یکدیگر و در مقابل زنانی که هیچ عامل یوترونیک را دریافت نکرده بودند، مقایسه کردیم. مطالعات در سراسر 53 کشور انجام شد. در بیشتر مطالعات، زنان بهطور معمول و در یک بیمارستان زایمان کردند.
این تجزیهوتحلیل نشان میدهد که تمام داروها برای پیشگیری از هدر رفتن خون که برابر یا بیش از 500 میلیلیتر باشد، در مقایسه با هیچ درمان یوترونیک معمولی، موثر هستند. در مقایسه با اکسیتوسین (داروی پیشنهادی استاندارد)، سه مورد از بهترین داروها برای این پیامد، ترکیبی از ارگومترین و اکسیتوسین، کاربتوسین و ترکیبی از میزوپروستول بهعلاوه اکسیتوسین است. ما دریافتیم که سایر داروها میزوپروستول، پروستاگلندینهای تزریقی و ارگومترین، در مقایسه با اکسیتوسین، ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت با این پیامد ایجاد کند.
تمام داروها به جز ارگومترین و پروستاگلندینهای تزریقی، در مقایسه با هیچ نوع درمانی، برای پیشگیری از هدر رفتن خون که برابر یا بیشتر از 1000 میلیلیتر باشد، موثر هستند. ارگومترین بهعلاوه اکسیتوسین و میزوپروستول بهعلاوه اکسیتوسین تفاوت کم یا هیچ تفاوتی در این پیامد در مقایسه با اکسیتوسین ایجاد نمیکنند. مشخص نیست که آیا کاربتوسین و ارگومترین بهتنهایی برای این پیامد تفاوتی ایجاد میکنند یا خیر. با این حال، میزوپروستول، در مقایسه با اکسیتوسین، در پیشگیری از هدر رفتن خون که برابر یا بیشتر از 1000 میلیلیتر باشد، موثر است.
میزوپروستول بهعلاوه اکسیتوسین استفاده از یوترونیک اضافی را کاهش میدهد و احتمالا خطر انتقال خون را در مقایسه با اکسیتوسین کاهش میدهد. کاربتوسین، پروستاگلندینهای تزریقی و ارگومترین بهعلاوه اکسیتوسین نیز ممکن است استفاده از یوترونیک اضافی را کاهش دهند اما قطعیت شواهد کمی پایین است. هیچ تفاوت معناداری بین همه عوامل برای مرگومیر مادران یا عوارض شدید زایمان وجود ندارد زیرا این پیامدها در چنین مطالعاتی نادر هستند.
دو ترکیب از داروها با اثرات جانبی مهم همراه بودند. در مقایسه با اکسیتوسین، زنانی که میزوپروستول را دریافت میکنند، بیشتر احتمال دارد که از استفراغ و تب رنج ببرند. زنانی که ارگومترین را به علاوه اکسیتوسین دریافت میکنند، بیشتر در معرض استفراغ قرار دارند و ممکن است تاثیر کمی یا بدون تاثیر بر خطر فشار خون داشته باشند، با این حال، قطعیت شواهد برای این پیامد بسیار پایین بود.
این تجزیهوتحلیل، بدون توجه به اینکه آیا زنان بهطور معمول یا با سزارین، یا در بیمارستان یا در جامعه زایمان میکنند، در معرض خطر شدید یا پایین خونریزی پس از زایمان قرار گرفتند، آیا آنها دوز بالا یا پائین میزوپروستول دریافت کردند و اینکه آیا تزریق بولوس یا انفزیون اکسیتوسین یا هردوی آنها را گرفتند، نتایج مشابهی را ازائه داد.
این به چه معنی است؟
بهطور کلی، همه عوامل برای پیشگیری از خونریزی شدید در مقایسه با هیچ درمان دارویی یوترونیک، موثر بودند. ترکیب ارگومترین با اکسیتوسین، کاربتوسین و میزوپروستول به همراه اکسیتوسین، ممکن است در مقایسه با اکسیتوسین استاندارد فعلی، مزایای دیگری نیز داشته باشند. با این حال، این دو ترکیب دارویی با عوارض جانبی قابلتوجهی همراه هستند که ممکن در مقایسه با اکسیتوسین برای زنان آزار دهنده باشند. کاربتوسین در مقایسه با اکسیتوسین ممکن است مزایای اضافی داشته باشند و به نظر میرسد که بدون افزایش عوارض جانبی باشد.