پیشینه
رتینوپاتی پرهماچوریتی (RO ؛retinopathy of prematurity) یک بیماری تهدید کننده بینایی در نوزادان پرهترم است. استفاده از داروهای مسدود کننده بتا - آدرنرژیک (بتا - بلوکرها)، که فرآیند تکثیر عروق شبکیه را تعدیل میکنند، میتوانند پیشرفت ROP را کاهش داده یا حتی ROP ایجاد شده را معکوس کنند.
اهداف
تعیین تأثیر بتا - بلوکرها بر پیامدهای کوتاهمدت ساختاری، پیامدهای بلندمدت کارکردی و نیاز به درمان اضافی، در صورت استفاده از آن به صورت پروفیلاکسی در نوزادان پرهترم بدون ROP، مرحله 1 ROP (منطقه I)، یا مرحله 2 ROP (منطقه II)، بدون بیماری دیگری یا به عنوان درمان در نوزادان پرهترم با حداقل ROP پیشآستانه.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه مرور نوزادان در کاکرین، CENTRAL (کتابخانه کاکرین (the Cochrane Library)؛ شماره 7، 2017)؛ Embase (از ژانویه 1974 تا 7 آگوست 2017)؛ PubMed (از ژانویه 1966 تا 7 آگوست 2017) و (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Lirteture (از ژانویه 1982 تا 7 آگوست 2017) را جستوجو کردیم. ما همچنین فهرستها و فهرستهای متقابل را کنترل کرده و چکیده مقالات به دست آمده را از مجموعه مقالات Pediatric Academic Societies Meetings به صورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای کنترل شده و تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شدهای را برای ورود در نظر گرفتیم که از بتا - بلوکرها برای پیشگیری یا درمان ROP در نوزادان پرهترم با سن بارداری کمتر از 37 هفته استفاده کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد کاکرین و گروه مرور نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. ما از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم.
نتایج اصلی
ما در این مرور سه کارآزمایی تصادفیسازی شده را انتخاب کردیم (366 = N). دو مورد از این مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشتند. تمام مطالعات پیشگیری را از ROP گزارش کرده و پروپرانولول (propranolol) خوراکی را با دارونما یا عدم درمان مقایسه کردند. ما هیچ کارآزمایی نیافتیم که به ارزیابی بتا - بلوکرها در نوزادان مبتلا به مرحله 2 یا بالاتر ROP همراه با بیماری بپردازد.
در یک کارآزمایی، مطالعه دارویی پس از هفته اول زندگی آغاز شد، یعنی قبل از اولین غربالگری ROP. دو کارآزمایی دیگر شامل نوزادان پرهترمی بودند که در مرحله 2 یا پایینتر ROP بدون بیماری قرار داشتند. بر اساس ارزیابی GRADE، ما کیفیت شواهد را برای پیامدهای زیر پایین در نظر گرفتیم: درمان نجاتبخش با آنتی - VEGF یا لیزرتراپی و هیپوتانسیون شریانی یا برادیکاردی که نیاز به حمایت اینوتروپیک دارد. کیفیت شواهد برای پیامدهای زیر متوسط بود: پیشرفت تا مرحله 2 همراه با بیماری؛ پیشرفت تا مرحله 3 ROP؛ و پیشرفت تا مرحله 4 یا 5 ROP.
متاآنالیز سه کارآزمایی (366 = N) اثرات مثبت بتا - بلوکرهای خوراکی را بر خطر نیاز به داروهای ضد VEGF (خطر نسبی (RR) معمولی: 0.32؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.12 تا 0.86؛ 0% = I2؛ خطر تفاوت (RD) معمولی: −0.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10- تا 0.01-؛ 75% = I2؛ تعداد مورد نیاز درمان برای یک پیامد مفید اضافی (NNTB):18 (95% فاصله اطمینان (CI): 14 تا 84) و لیزرتراپی (RR معمولی: 0.54؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.89؛ RD معمولی: −0.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.16- تا 0.02-؛ 31% = I2؛ NNTB: 12 (95% فاصله اطمینان (CI): 8 تا 47) نشان داد. متاآنالیز (meta‐analysis) دو کارآزمایی (N = 161) اثر مفیدی را از بتا - بلوکرهای خوراکی در پیشرفت به مرحله سوم ROP نشان داد (RR معمولی: 0.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.96؛ 0% = I2؛ RD معمولی: −0.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28- تا 0.02-؛ 73% = I2؛ NNTB: 7 (95% فاصله اطمینان (CI): 5 تا 67).
بتا - بلوکرهای خوراکی تاثیر معنیداری بر پیشرفت به مرحله 2 ROP همراه با بیماری یا مرحله 4 یا 5 ROP نداشتند. اگرچه متاآنالیزها تاثیر قابلتوجهی را از بتا – بلوکرها بر هیپوتانسیون شریانی یا برادیکاردی نشان ندادند، دوز پروپرانولول در یک مطالعه در نوزادان با سن بارداری کمتر از 26 هفته به دلیل هیپوتانسیون شدید، برادیکاردی و آپنه در چندین شرکتکننده تا 50% کاهش یافت. تجزیهوتحلیلها اثرات قابلتوجهی را از بتا - بلوکرها بر عوارض نارس بودن یا مرگومیر نشان ندادند. هیچ یک از این کارآزماییها اختلال بینایی درازمدت را گزارش نکردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد محدود با کیفیت پایین تا متوسط نشان میدهد که تجویز پروفیلاکتیک بتا - بلوکرهای خوراکی ممکن است پیشرفت را به سمت مرحله 3 ROP کاهش داده و نیاز به داروهای آنتی VEGF یا لیزرتراپی را کاهش دهند. ارتباط بالینی این یافتهها مشخص نیست، زیرا دادهای در مورد اختلال بینایی درازمدت گزارش نشد. عوارض جانبی نسبت به مصرف پروپرانولول (propranolol) خوراکی با دوز 2 میلیگرم/کیلوگرم/روز نگرانی را در مورد تجویز سیستمیک این دارو برای پیشگیری از ROP در دوز مصرفی افزایش میدهد. به علت خطر بالای سوگیری در دو کارآزمایی انتخاب شده و فقدان پیامدهای عملکردی بلندمدت، شواهد کافی برای تعیین اثربخشی و ایمنی بتا - بلوکرها برای پیشگیری از ROP وجود ندارد.
ما باید محققان را تشویق کنیم تا کارآزماییهای بزرگ و خوب طراحی شدهای انجام دهند تا بتوانیم نقش بتا - بلوکرها را در پیشگیری و درمان ROP در نوزادان پرهترم تأیید یا رد کنیم. کارآزماییها باید اختلالات بینایی درازمدت را گزارش کنند. محققان باید مطالعات دوزهای انتخاب شده را از بتا - بلوکرهای سیستمیک و تجویز موضعی بتا - بلوکرها را مد نظر قرار دهند، تا به تجویز بهینه داروی و حداقل عوارض جانبی دست یابند.
خلاصه به زبان ساده
استفاده از بتا - بلوکرها برای پیشگیری و درمان رتینوپاتی حاصل از تولد نارس
سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به تأثیر بتا - بلوکرها را بر رتینوپاتی حاصل از تولد نارس (ROP ؛retinopathy of prematurity) در نوزادان پرهترم بررسی کردیم.
پیشینه
نوزادانی که زودهنگام (پرهترم) متولد میشوند در معرض خطر بالای اختلال در رشد عروق خونی در پشت چشم خود قرار میگیرند، این بیماری رتینوپاتی حاصل از تولد نارس نامیده میشود. مراحل شدید این بیماری ممکن است منجر به بینایی ضعیف یا حتی نابینایی شود. درمان اولیه رتینوپاتی ممکن است بینایی را در بلندمدت بهبود ببخشد. در حال حاضر، لیزرتراپی درمان انتخابی برای مراحل شدید ROP است. با این حال، این یک روش تهاجمی است که نیازمند مهارت افراد متخصص و بیهوشی است و در تمام کشورهای جهان در دسترس قرار ندارد. بنابراین، داروهای ایمن و موثر برای پیشگیری از این بیماری مطلوب هستند. اعتقاد بر این است که بتا - بلوکرها قادر به توقف اختلال رشد در عروق خونی در قسمتهای مختلف بدن از جمله چشم هستند.
بتا - بلوکرها در کودکان برای درمان انواع بیماریها مورد استفاده قرار میگیرند و در کل به خوبی تحمل میشوند. با این وجود، آنها نیز خطر اثرات جانبی را مانند کاهش ضربان قلب و فشار خون به همراه دارند. هدف اصلی این مرور این بود که بدانیم آیا بتا- بلوکرها در مقایسه با دارونما (داروی غیرفعال) یا عدم استفاده از دارو یا در پیشگیری از مراحل شدید ROP یا در درمان بیماری (هنگامی که ROP در حال حاضر در مراحل بحرانی قرار دارد) مزایای مهمی را برای نوزادان پرهترم به همراه دارند.
ویژگیهای مطالعه
ما تحقیقاتی را که تا 7 آگوست 2017 منتشر شدند مورد بررسی قرار دادیم. ما سه کارآزمایی بالینی را یافتیم که 366 نوزاد پرهترم را به کار گرفتند. هر سه مطالعه گزارشی را در مورد پیشگیری از مراحل شدید رتینوپاتی ارائه کردند.
نتایج اصلی
ما دریافتیم که بتا - بلوکرهای خوراکی تجویز شده ممکن است منجر به منافع کوتاهمدتی مانند خطر پایین پیشرفت به مراحل بسیار شدید رتینوپاتی و نیاز کمتر به درمان اضافی شوند. با این حال، هیچ دادهای در مورد بینایی درازمدت وجود نداشت و مطالعات تأثیر بتا - بلوکرها را بر شدیدترین مراحل رتینوپاتی نشان ندادند. از سوی دیگر، در یکی از سه مطالعه، اثرات جدی بتا - بلوکرها گزارش شد.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد برای پیامدهای این مرور از پایین تا متوسط متغیر بود. بنابراین اطمینان ما به نتایج این مرور بسیار محدود است. ما نمیتوانیم مصرف روزمره بتا - بلوکرها را برای پیشگیری یا درمان ROP در نوزادان پرهترم توصیه کنیم. انجام مطالعات بیشتری با کیفیت بالا مورد نیاز است تا بتوان تعیین کرد که آیا منافع بتا - بلوکرها در پیشگیری یا درمان ROP در نوزادان پرهترم بیش از خطرات آنها است.