رتینوپاتی پرهماچوریتی (RO ؛retinopathy of prematurity) یک بیماری تهدید کننده بینایی در نوزادان پرهترم است. استفاده از داروهای مسدود کننده بتا - آدرنرژیک (بتا - بلوکرها)، که فرآیند تکثیر عروق شبکیه را تعدیل میکنند، میتوانند پیشرفت ROP را کاهش داده یا حتی ROP ایجاد شده را معکوس کنند.
تعیین تأثیر بتا - بلوکرها بر پیامدهای کوتاهمدت ساختاری، پیامدهای بلندمدت کارکردی و نیاز به درمان اضافی، در صورت استفاده از آن به صورت پروفیلاکسی در نوزادان پرهترم بدون ROP، مرحله 1 ROP (منطقه I)، یا مرحله 2 ROP (منطقه II)، بدون بیماری دیگری یا به عنوان درمان در نوزادان پرهترم با حداقل ROP پیشآستانه.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه مرور نوزادان در کاکرین، CENTRAL (کتابخانه کاکرین (the Cochrane Library)؛ شماره 7، 2017)؛ Embase (از ژانویه 1974 تا 7 آگوست 2017)؛ PubMed (از ژانویه 1966 تا 7 آگوست 2017) و (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Lirteture (از ژانویه 1982 تا 7 آگوست 2017) را جستوجو کردیم. ما همچنین فهرستها و فهرستهای متقابل را کنترل کرده و چکیده مقالات به دست آمده را از مجموعه مقالات Pediatric Academic Societies Meetings به صورت دستی جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای کنترل شده و تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شدهای را برای ورود در نظر گرفتیم که از بتا - بلوکرها برای پیشگیری یا درمان ROP در نوزادان پرهترم با سن بارداری کمتر از 37 هفته استفاده کردند.
ما از روشهای استاندارد کاکرین و گروه مرور نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. ما از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم.
ما در این مرور سه کارآزمایی تصادفیسازی شده را انتخاب کردیم (366 = N). دو مورد از این مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشتند. تمام مطالعات پیشگیری را از ROP گزارش کرده و پروپرانولول (propranolol) خوراکی را با دارونما یا عدم درمان مقایسه کردند. ما هیچ کارآزمایی نیافتیم که به ارزیابی بتا - بلوکرها در نوزادان مبتلا به مرحله 2 یا بالاتر ROP همراه با بیماری بپردازد.
در یک کارآزمایی، مطالعه دارویی پس از هفته اول زندگی آغاز شد، یعنی قبل از اولین غربالگری ROP. دو کارآزمایی دیگر شامل نوزادان پرهترمی بودند که در مرحله 2 یا پایینتر ROP بدون بیماری قرار داشتند. بر اساس ارزیابی GRADE، ما کیفیت شواهد را برای پیامدهای زیر پایین در نظر گرفتیم: درمان نجاتبخش با آنتی - VEGF یا لیزرتراپی و هیپوتانسیون شریانی یا برادیکاردی که نیاز به حمایت اینوتروپیک دارد. کیفیت شواهد برای پیامدهای زیر متوسط بود: پیشرفت تا مرحله 2 همراه با بیماری؛ پیشرفت تا مرحله 3 ROP؛ و پیشرفت تا مرحله 4 یا 5 ROP.
متاآنالیز سه کارآزمایی (366 = N) اثرات مثبت بتا - بلوکرهای خوراکی را بر خطر نیاز به داروهای ضد VEGF (خطر نسبی (RR) معمولی: 0.32؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.12 تا 0.86؛ 0% = I2؛ خطر تفاوت (RD) معمولی: −0.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10- تا 0.01-؛ 75% = I2؛ تعداد مورد نیاز درمان برای یک پیامد مفید اضافی (NNTB):18 (95% فاصله اطمینان (CI): 14 تا 84) و لیزرتراپی (RR معمولی: 0.54؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.89؛ RD معمولی: −0.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.16- تا 0.02-؛ 31% = I2؛ NNTB: 12 (95% فاصله اطمینان (CI): 8 تا 47) نشان داد. متاآنالیز (meta‐analysis) دو کارآزمایی (N = 161) اثر مفیدی را از بتا - بلوکرهای خوراکی در پیشرفت به مرحله سوم ROP نشان داد (RR معمولی: 0.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.96؛ 0% = I2؛ RD معمولی: −0.15؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28- تا 0.02-؛ 73% = I2؛ NNTB: 7 (95% فاصله اطمینان (CI): 5 تا 67).
بتا - بلوکرهای خوراکی تاثیر معنیداری بر پیشرفت به مرحله 2 ROP همراه با بیماری یا مرحله 4 یا 5 ROP نداشتند. اگرچه متاآنالیزها تاثیر قابلتوجهی را از بتا – بلوکرها بر هیپوتانسیون شریانی یا برادیکاردی نشان ندادند، دوز پروپرانولول در یک مطالعه در نوزادان با سن بارداری کمتر از 26 هفته به دلیل هیپوتانسیون شدید، برادیکاردی و آپنه در چندین شرکتکننده تا 50% کاهش یافت. تجزیهوتحلیلها اثرات قابلتوجهی را از بتا - بلوکرها بر عوارض نارس بودن یا مرگومیر نشان ندادند. هیچ یک از این کارآزماییها اختلال بینایی درازمدت را گزارش نکردند.
شواهد محدود با کیفیت پایین تا متوسط نشان میدهد که تجویز پروفیلاکتیک بتا - بلوکرهای خوراکی ممکن است پیشرفت را به سمت مرحله 3 ROP کاهش داده و نیاز به داروهای آنتی VEGF یا لیزرتراپی را کاهش دهند. ارتباط بالینی این یافتهها مشخص نیست، زیرا دادهای در مورد اختلال بینایی درازمدت گزارش نشد. عوارض جانبی نسبت به مصرف پروپرانولول (propranolol) خوراکی با دوز 2 میلیگرم/کیلوگرم/روز نگرانی را در مورد تجویز سیستمیک این دارو برای پیشگیری از ROP در دوز مصرفی افزایش میدهد. به علت خطر بالای سوگیری در دو کارآزمایی انتخاب شده و فقدان پیامدهای عملکردی بلندمدت، شواهد کافی برای تعیین اثربخشی و ایمنی بتا - بلوکرها برای پیشگیری از ROP وجود ندارد.
ما باید محققان را تشویق کنیم تا کارآزماییهای بزرگ و خوب طراحی شدهای انجام دهند تا بتوانیم نقش بتا - بلوکرها را در پیشگیری و درمان ROP در نوزادان پرهترم تأیید یا رد کنیم. کارآزماییها باید اختلالات بینایی درازمدت را گزارش کنند. محققان باید مطالعات دوزهای انتخاب شده را از بتا - بلوکرهای سیستمیک و تجویز موضعی بتا - بلوکرها را مد نظر قرار دهند، تا به تجویز بهینه داروی و حداقل عوارض جانبی دست یابند.