پیشینه
بیش از دو سوم از زنان باردار دچار کمردرد و تقریبا یک پنجم آنها دچار درد لگن می شوند. این شرایط ممکن است به طور جداگانه یا همزمان (کمر درد و درد لگن) رخ دهد و معمولا با پیشرفت بارداری، تداخل با کار، فعالیتهای روزانه و خواب افزایش مییابد.
اهداف
بهروزرسانی شواهدی که اثرات هرگونه مداخلهای را که برای پیشگیری و درمان کمردرد، درد لگن یا هر دو در دوران بارداری استفاده شده، ارزیابی میکنند.
روش های جستجو
مرکز ثبت کارآزماییهای بارداری و زایمان کاکرین (Cochrane Pregnancy and Childbirth Trials Register) (تا 19 ژانویه 2015) و گروه مطالعه مروری Back کاکرین (Cochrane Back Review Groups' Trials Register) (تا 19 ژانویه 2015) را جستوجو، مطالعات مروری مرتبط را شناسایی و فهرست منابع آنها را هم بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) از هر درمان یا ترکیبی از درمانها، به منظور پیشگیری یا کاهش بروز یا شدت کمردرد، درد لگن یا هر دو، ناتوانی عملکردی مرتبط، مرخصی استعلاجی و عوارض جانبی در دوران بارداری.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده این مطالعه مروری به طور مستقل کارآزماییها را برای گنجاندن در مطالعه بررسی و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی، داده ها را استخراج و دقت آنها را بررسی کردند.
نتایج اصلی
34 RCT را وارد مطالعه کردیم که 5121 زن باردار را در سنین 16 تا 45 سال، که در هنگام ارائه این گزارش در هفته 12 تا 38 بارداری بودند، ارزیابی کرده بودند. پانزده RCT زنان مبتلا به کمردرد (تعداد شرکتکننده: 1847)، شش مورد زنان مبتلا به درد لگن (تعداد شرکتکننده: 889) و 13 کارآزمایی زنانی را که همزمان درد کمر و لگن داشتند، بررسی کرده بودند (تعداد شرکتکننده: 2385). همچنین دو مطالعه پیشگیری از کمر درد و چهار مورد پیشگیری از درد کمر و لگن را یررسی کردند. تشخیص اختلال، از گزارش علائم توسط خود فرد تا تفسیر پزشکان از آزمایشات خاص، متفاوت بود. همه مداخلات به مراقبتهای معمول دوران بارداری اضافه شد، مگر مواردی که اشاره شده باشد، و با مراقبتهای معمول دوران بارداری مقایسه شد. کیفیت شواهد متوسط تا پایین بود وباعث بالا بردن نگرانیها در مورد اعتماد به برآوردهای حاصل از مطالعه شد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد با کیفیت پایین نشان میدهد که ورزش (هر نوعی از ورزش روی زمین یا در آب)، ممکن است کمردرد مرتبط با بارداری را کاهش دهد و شواهد با کیفیت پایین متوسط نشان میدهد که هر نوع ورزشی در مقایسه با مراقبتهای معمول دوران بارداری ناتوانی عملکردی را بهبود بخشیده و نیاز به مرخصی استعلاجی را کاهش میدهد. شواهد حاصل از مطالعات مجزا نشان میدهد که طب سوزنی یا درمان کرانیوساکرال درد لگن مرتبط با بارداری را بهبود میبخشد و درمان دستکاری استخوان یا یک مداخله چندشکلی (فیزیوتراپی (manual therapy)، ورزش و آموزش) نیز ممکن است سودمند باشد.
ناهمگنی بالینی در بسیاری از موارد مانع ترکیب کردن نتایج شد. ناهمگنی آماری در همه مطالعات به جز در سه مورد متاآنالیز، قابلتوجه بود که حساسیت تجزیه و تحلیلهایی را که در ادامه آمده، بهبود نمیبخشید. تورش انتشار و گزارش انتخابی را نمیتوان رد کرد.
شواهد بیشتر به احتمال بسیار زیاد تاثیر مهمی بر اعتماد ما به برآوردهای حاصل از اثر مطالعه و تغییر آن برآوردها خواهد گذاشت. مطالعات باید از معرفی یک سیستم طبقهبندی توافقی که زنان را براساس علایمی که نشان میدهند دستهبندی میکند، سود ببرند. به طوری که بتوان درمان را براساس آن طبقهبندی، طراحی کرد.
خلاصه به زبان ساده
درمانهایی برای پیشگیری و درمان درد کمر و لگن در دوران بارداری
سوال مطالعه مروری
شواهد مرتبط با اثرات هر نوع درمان به کار برده شده را برای جلوگیری یا درمان درد کمر و لگن یا هر دو در دوران بارداری جستوجو کردیم. همچنین میخواستیم بدانیم آیا این درمانها ناتوانی یا مرخصی استعلاجی را در زنان باردار کاهش میدهند و این که آیا باعث عوارض جانبی در آنها میشوند یا خیر.
پیشینه
درد در پایین کمر، لگن یا هر دو، یک شکایت شایع در دوران بارداری است و اغلب با پیشرفت بارداری بدتر میشود. این درد میتواند فعالیتهای روزانه، کار و خواب را در زنان باردار مختل کند. ما میخواستیم درمان یا ترکیبی از درمانها را بیابیم که از مراقبتهای معمول دوران بارداری برای زنان بارداری که دارای این عارضه هستند، بهتر هستند.
ویژگیهای مطالعه
شواهد موجود تا 19 ژانویه سال 2015 گردآوری شدهاند. ما 34 مطالعه تصادفیسازی شده را در این مطالعه مروری بهروزرسانی شده، با 5121 زن باردار، در سن 16 تا 45 سال وارد کردیم. زنان در هفتههای 12-38 بارداری بودند. مطالعات بر درمانهای مختلف برای زنان باردار با درد کمر، لگن یا هر دو متمرکز شده بودند. همه درمانها به مراقبتهای معمول دوران بارداری اضافه شدند و در 23 مطالعه با مراقبتهای معمول دوران بارداری به تنهایی، مقایسه شدند. مطالعات علائم زنان را، اعم از دردی که خودشان گزارش میکردند و مرخصی استعلاجی تا نتایج آزمایشهای خاص انجام شده به روشهای مختلف، اندازهگیری میکردند.
نتایج اصلی
درد کمر
هنگامی که ما نتایج هفت مطالعه (645 زن) را ترکیب کردیم که هر نوع ورزش انجام شده روی زمین را با مراقبتهای معمول دوران بارداری مقایسه کرده بودند، به این نتیجه رسیدیم که مداخلات ورزشی (به مدت پنج تا 20 هفته) سطح کمردرد و ناتوانی را در زنان بهبود میبخشد.
درد لگن
برای درمان درد لگن شواهد کمتری در دست است. دو مطالعه دریافتند زنانی که در ورزش گروهی شرکت کرده و اطلاعاتی در مورد مدیریت درد دریافت کردند، هیچ تفاوتی در درد لگن خود نسبت به زنانی که تحت مراقبتهای معمول بودند، گزارش نکردند.
درد کمر و لگن
نتایج حاصل از چهار مطالعه ترکیب (1176 زن) و نشان دادند که یک برنامه ورزشی هشت تا 12 هفتهای، تعداد زنانی را که درد کمر و لگن را گزارش کردهاند کاهش میدهد. همچنین ورزشهای زمینی، در شکلهای مختلف، مرخصی استعلاجی مرتبط با درد لگن و کمر را در دو مطالعه (1062 زنان) کاهش داده است. با این حال، دو مطالعه دیگر (374 زن) نشان دادند که ورزش گروهی به همراه افزایش اطلاعات در پیشگیری از درد کمر و یا لگن، نسبت به مراقبتهای معمول دوران بارداری، موثرتر نیست.
تعدادی از مطالعات منفرد هم وجود داشت که انواع درمانها را آزمایش کردند. یافتهها نشان میدهند که درمان کرانیوساکرال، درمان دستکاری استخوان یا یک مداخله چندشکلی (manual therapy، ورزش و آموزش) ممکن است سود مند باشند.
هنگام ارائه گزارش، هیچ عارضه جانبی دائمی در هیچ یک از مطالعات وجود نداشت.
کیفیت شواهد و نتیجهگیری
شواهدی با کیفیت پایین وجود دارد که نشان میدهد، ورزش باعث بهبود درد و ناتوانی در زنان مبتلا به کمردرد میشود و شواهد با کیفیت متوسط بیان میکنند ورزش در کمتر شدن مرخصی استعلاجی بیمار و کمتر شدن گزارش درد، در زنانی که همزمان مبتلا به کمر درد و درد لگن هستند، موثر است. کیفیت پائین شواهد به دلیل مشکلات طراحی مطالعات، تعداد کم زنان و متنوع بودن نتایج است. به عنوان یک نتیجه، ما معتقدیم که مطالعات آینده به احتمال بسیار زیاد نتیجهگیری ما را تغییر خواهند داد. به اندازه کافی شواهد با کیفیت خوب وجود ندارد که بتوانیم با قاطعیت درباره درمانهایی برای این حل شکایات تصمیم بگیریم.