پیشینه
این مطالعه مروری نسخه بهروز شده از مطالعه مروری قبلی منتشر شده در پایگاههای اطلاعاتی مطالعات مروری نظاممند کاکرین در سال 2005 و شماره 4 (و آخرین نسخه بهروز شده در پایگاههای اطلاعاتی مطالعات مروری نظاممند کاکرین در سال 2013 و شماره 8) است که به بررسی بلوک با بیحسکننده موضعی (LASB ؛local anaesthetic blockade) از زنجیره سمپاتیک (sympathetic chain) در درمان افراد مبتلا به سندرم درد پیچیده (CRPS ؛complex regional pain syndrome) میپردازد.
اهداف
بررسی اثربخشی بلوک با بیحسکننده موضعی برای درمان درد در سندرم درد منطقهای پیچیده و ارزیابی وقوع عوارض جانبی ناشی از رویه درمانی.
روش های جستجو
ما برای این نسخه بهروزرسانی شده تا سپتامبر 2015، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ (شماره 9؛ 2015)؛ (MEDLINE (Ovid؛ (EMBASE (Ovid؛ LILACS؛ (Birme)، چکیده کنفرانسهای مربوط به کنگرههای جهانی انجمن بینالمللی مطالعات مربوط به درد، و پایگاههای ثبت کارآزمایهای بالینی مختلف را مورد جستوجو قرار دادیم. ما همچنین برای شناسایی مطالعات بیشتر کتابشناسی مقالات بازیابی شده را نیز جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT ؛Randomised Controlled Trials) را که به ارزیابی اثر بلوک سمپاتیک با استفاده از بیحسکنندههای موضعی در کودکان یا بزرگسالان مبتلا به سندرم درد منطقهای پیچیده در مقایسه با پلاسبو، عدم درمان یا سایر روشهای درمانی جایگزین پرداخته بودند، لحاظ کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی موردانتظار کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای موردنظر عبارت بودند از: کاهش در شدت درد، نسبتی از افراد که به تسکین درد قابلتوجه یا متعادل دست یافته بودند، طول دوره دوام تسکین درد و مشاهده عوارض جانبی در هر یک از بازوهای تحت درمان. ما شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE ؛Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation) مورد ارزیابی قرار دادیم و جدول خلاصه یافتهها را تهیه کردیم.
نتایج اصلی
در این نسخه بهروز شده 4 مطالعه اضافه (شامل 154 نفر) را وارد مطالعه مروری کردیم. ما برای این نسخه بهروز شده مطالعاتی را که بیماران را برای بیشتر از 48 ساعت مورد پیگیری قرار نداده بودند از مطالعه مروری خارج کردیم. در نتیجه، 4 مطالعه از مطالعه مروری قبلی را از این نسخه بهروز شده خارج کردیم. در نهایت ما 12 مطالعه (شامل 461 نفر) را به این مطالعه مروری وارد کردیم. در حالی که به اعتقاد ما همه این مطالعات منتخب دارای سطح بالا یا مبهمی از خطر سوگیری (Bias) بودند. در مجموع کیفیت شواهد به دلیل محدودیتها، ناسازگاری، ابهام (indirectness) یا ترکیبی از این موارد پائین تا بسیار پائین بود.
2 مطالعه کوچک (شامل 32 شرکتکننده) بلوک با بیحسکننده موضعی را با پلاسبو/ ساختگی مقایسه کرده بودند. که هیچ یک از آنها مزیت کوتاه مدت معنیداری به نفع بلوک با بیحسکننده موضعی روی شدت درد نشان نداده بودند (شواهد با کیفیت متوسط).
1 مطالعه کوچک (شامل 36 شرکتکننده) که با سطح بالایی از سوگیری بلوک سمپاتیک قفسه سینه (thoracic sympathetic block) با کورتیکواستروئید (corticosteroid) و بیحسکننده موضعی را در مقابل تزریق عوامل مشابه در درون فضای زیرجلدی (subcutaneous space) مقایسه کرده بود، اختلافاتی را به لحاظ شدت درد در طول 1 دوره یکساله پیگیری گزارش کرده بودند که به لحاظ بالینی مهم و به لحاظ آماری معنیداری بود که البته این نتایج در 1 دوره کوتاه مدت پیگیری صادق نبود (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
از 2 مطالعهای که به بررسی دقیق بلوک با بیحسکننده موضعی در کنار درمان توانبخشی (rehabilitation treatment) پرداخته بودند، تنها مطالعهای که پیامدهای مربوط به درد را گزارش کرده بود، هیچ مزیت اضافیای به نفع بلوک با بیحسکننده موضعی نشان نداد (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
8 مطالعه تصادفیسازی کوچک بلوک سمپاتیک را با سایر مداخلات فعال متنوع مقایسه کرده بودند. اغلب مطالعات هیچ اختلافی به لحاظ پیامدهای درد میان بلوک سمپاتیک در مقابل سایر روشهای درمانی فعال به دست نیاوردند (شواهد با کیفیت پائین تا بسیار پائین).
1 مطالعه کوچک، بلوک با بیحسکننده موضعی هدایتشده با اولتراسوند (compared ultrasound-guided LASB) را با بلوک با بیحسکننده موضعی هدایت نشده با اولتراسوند مقایسه کرده بود و هیچ اختلاف مهمی به لحاظ بالینی از نظر پیامدهای درد به دست نیاورده بود (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
6 مطالعه عوارض جانبی را گزارش کرده بودند. به طوری که همه عوارض گزارش شده خفیف بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
نتایج مربوط به این نسخه بهروز شده از مطالعه مروری، مشابه نتایج به دست آمده از نسخههای قبلی این مطالعه مروری نظاممند است و نتیجهگیریهای اصلی تغییر نکردند. کماکان کمبود شواهد منتشر شده و نیز کمبود شواهد با کیفیت بالا برای حمایت یا رد استفاده از بلوک سمپاتیک با بیحسکننده موضعی برای سندرم درد منطقهای پیچیده وجود دارد. بر اساس شواهد موجود، نتیجهگیری قطعی درباره اثربخشی یا ایمنی این مداخله امکانپذیر نیست. اما دادههای محدود در دسترس پیشنهاد نمیکنند که بلوک بیحسکننده موضعی برای کاهش درد در سندرم درد منطقهای پیچیده اثربخش است.
خلاصه به زبان ساده
بلوک سمپاتیک با بیحسکننده موضعی برای سندرم درد منطقهای پیچیده
پیشینه
بلوک سمپاتیک با بیحسی موضعی (LASB ؛Local anaesthetic sympathetic blockade) یک روش درمانی متداول برای سندرم درد منطقهای پیچیده (CRPS ؛complex regional pain syndrome) است. در این روش فعالیت اعصاب سمپاتیک موجود در امتداد ستون فقرات (spine) بلوک میشوند. سیستم عصبی سمپاتیک عمدتاً فعالیتهای غیرارادی از جمله ضربان قلب، جریان خون و تعریق (perspiration) را کنترل میکند. تزریق داروی بیحسکننده موضعی در ناحیه اعصاب به طور موقت عملکرد این اعصاب را بلوک میکند. این مطالعه مروری بهروز شده با هدف ارائه خلاصهای از شواهد در دسترس مبنی بر اثربخشی بلوک با بیحسکننده موضعی در کاهش درد در سندرم درد منطقهای پیچیده، طول دوره احتمالی دوام تسکین درد و ایمنی این روش تدوین شده است.
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد
در سپتامبر 2016، ما تعداد محدودی از کارآزماییهای کوچک به دست آوردیم که همه آنها دارای نواقصی در طرح مطالعه بودند. ما شواهدی نیافتیم که نشان دهد بلوک با بیحسکننده موضعی در کاهش درد نسبت به پلاسبو بهتر بود یا اینکه این روش زمانی که به روشهای درمانی توانبخشی اضافه شد تسکین درد بیشتری را فراهم کرد. مادامی که تعدادی از مطالعات کوچک به مقایسه بلوک با بیحسکننده موضعی با سایر روشهای درمانی پرداخته بودند، بیشتر آنها شواهدی مبنی بر برتری بلوک با بیحسکننده موضعی نیافته بودند. یک مطالعه کوچک نشان داد که تزریق در ناحیه صدری (بخش فوقانی پشتی) اعصاب سمپاتک از طریق بیحسی موضعی و استروئید بهتر از تزریق داروهای مشابه به صورت زیرجلدی در یک دوره پیگیری 1 ساله بوده است اما این مطالعه ممکن است در معرض سوگیری قرار داشته باشد. تنها 6 مطالعه نوع و میزان عوارض جانبی را گزارش کرده بودند. که همه این مطالعات تنها عوارض جانبی خفیفی را گزارش کرده بودند. اما از آنجایی که برخی از مطالعات این اطلاعات را گزارش نکرده بودند، ما نمیتوانیم درباره ایمنی روش بلوک با بیحسکننده موضعی نتیجهگیری قطعی به عمل آوریم. اکثر شواهد به دست آمده از این مطالعات دارای کیفیت پائین یا بسیار پائین بودند.
در مجموع شواهد محدود و در تضاد با یکدیگر بوده و دارای کیفیت پائین است. از آنجایی که شواهد موجود دلگرمکننده نیستند، ما نمیتوانیم نتیجهگیری قطعی بهعمل آوریم.