آسم یک اختلال التهابی مزمن است که حدود 300 میلیون نفر را از مردم جهان درگیر کرده است. یوگا، به عنوان یک شیوه درمانی جامع، دارای پتانسیل برای رهایی از هر دو جنبه رنج جسمی و روانی افراد مبتلا به آسم بوده، و محبوبیت آن در سطح جهان در حال افزایش است. یافته‌های تعدادی از کارآزمایی‌های بالینی به منظور بررسی تاثیرات تمرین‌های یوگا، با نتایج متناقض همراه بوده است.

بررسی تاثیرات یوگا در افراد مبتلا به آسم.

ما به‌طور سیستماتیک ثبت کارآزمایی‌های گروه راه‌های هوایی در کاکرین (Cochrane Airways Group) را جست‌وجو کردیم، که برگرفته از جست‌وجوهای سیستماتیک پایگاه‌های اطلاعاتی بیبلیوگرافیک، از جمله پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ AMED و PsycINFO، و جست‌وجوی دستی نشریات دستگاه تنفسی و خلاصه‌ مقالات نشست‌ها، بود. ما همچنین PEDro را جست‌وجو کردیم. ما ClinicalTrials.gov و پورتال جست‌وجوی WHO ICTRP را جست‌وجو کردیم. ما تمام پایگاه‌های اطلاعاتی را از آغاز تا 22 جولای 2015 بررسی کردیم، و هیچ محدودیتی در مورد زبان منابع نداشتیم. ما فهرست منابع مطالعات مرتبط و مقالات مروری را برای یافتن مطالعات بیشتر مرور کردیم. ما تلاش کردیم تا با پژوهشگران مطالعات مرتبط و محققان این حوزه تماس بگیریم تا در جریان مطالعات چاپ شده و نشده دیگر قرار بگیریم.

ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (RCT) که در آن‌ها یوگا را با مراقبت‌های معمول (یا هیچ مداخله‌ای) یا مداخله‌های ساختگی (sham intervention) در افراد مبتلا به آسم مقایسه کرده بودند و حداقل یکی از این پیامدهای زیر را گزارش کرده بودند، در این مطالعه مروری گنجاندیم: کیفیت زندگی، امتیاز علائم آسم، کنترل آسم، میزان عملکرد ریوی، استفاده از داروهای آسم، و عوارض جانبی.

ما اطلاعات کتاب‌شناختی، خصوصیات شرکت‌کنندگان، خصوصیات مداخلات و کنترل، خصوصیات شیوه انجام، و نتایج پیامدهای مورد نظر خود از مطالعات واجد شرایط استخراج کردیم. برای پیامدهای مستمر، اگر پیامدها با مقیاس یکسان در مطالعات مورد اندازه گیری قرار گرفته بودند، از میانگین تفاوت (MD) و 95% فاصله اطمینان (CI) استفاده کردیم تا تاثیرات درمانی را مشخص کنیم. به‌طور جایگزین، اگر پیامدها با مقیاس‌های متفاوت مورد ارزیابی قرار گرفته بود، ما از میانگین تفاوت استاندارد (SMD) با CI 95% استفاده کردیم. برای پیامدهای دوتایی، از تفاوت خطر (RR) با CI 95% برای اندازه‌گیری تاثیرات درمان استفاده کردیم. ما متاآنالیزها (meta-analysis) را با استفاده از Review Manager 5.3 انجام دادیم. ما از شیوه تاثیر ثابت برای تجمیع داده‌ها استفاده کردیم، به‌جز مواردی که ناهمگونی قابل‌توجهی بین مطالعات بود، که در این موارد از مدل تاثیرات تصادفی استفاده کردیم. در موارد نتایج نامناسب یا غیرممکن برای تجمیع کمی، یک تجزیه و تحلیل کیفی انجام داده و نتایج را روایت کردیم.

ما 15 RCT را با مجموع 1048 شرکت کننده در این مطالعه مروری گنجاندیم. اغلب کارآزمایی‌ها در هند و پس از آن در اروپا و ایالات متحده آمریکا انجام شده بودند. اکثریت شرکت کنندگان بزرگسالانی از هر دو جنس مبتلا به آسم خفیف تا متوسط با طول شش ماه تا بیش از 23 سال بودند. پنج مطالعه شامل تنفس یوگا به تنهایی بودند، در حالی که سایر مطالعات مداخلات یوگا را که شامل تنفس، حالت‌گیری و مدیتیشن بودند، ارزیابی کرده بودند. مداخلات از دو هفته تا 54 ماه انجام شده و در اغلب مطالعات زیر شش ماه بود. احتمال سوگیری (Bias) در کلیه دامنه‌ها در یک مطالعه کم و در سایر مطالعات در حداقل یکی از دامنه‌ها، نامشخص یا زیاد بود.
شواهدی به نفع اینکه یوگا ممکن است در افراد مبتلا به آسم به بهبود کیفیت زندگی (MD: 0.57 نمره به ازای هر واحد در شیوه 7 نمره‌ای پرسشنامه کیفیت زندگی آسمی (AQLQ)؛ CI 95%: 0.37 تا 0.77؛ 5 مطالعه؛ 375 شرکت کننده)، بهبود علائم (SMD: 0.37؛ CI 95%: 0.09 تا 0.65؛ 3 مطالعه؛ 243 شرکت کننده)، و کاهش استفاده از داروها (RR: 5.35؛ CI 95%: 1.29 تا 22.11؛ 2 مطالعه) کمک کند. میانگین تفاوت برای امتیاز AQLQ از تفاوت بالینی حداقلی (minimal clinically important difference ؛MCID) 0.5 نمره بیشتر بود، اما اینکه میانگین تغییرات برای علائم آسم بیشتر از MCID شود، نامشخص بود، آن هم به دلیل فقدان یک MCID برای امتیاز وخامت به کار رفته در مطالعات گنجانده شده.
تاثیر یوگا بر تغییرات حجم بازدمی فشاری پایه در یک ثانیه (MD: 0.04 لیتر؛ CI 95%: 0.10 - تا 0.19؛ 7 مطالعه؛ 340 شرکت کننده؛ 68% = I²) از لحاظ آماری معنادار نبود. دو مطالعه کنترل بهتر آسم را گزارش کرده بودند، اما بخاطر ناهمگونی بسیار مشهود (I² = %98) تجمیع داده‌ها صورت نگرفت. هیچ عارضه جانبی جدی همراه با یوگا گزارش نشد، اما داده‌ها در مورد این پیامد محدود بود.

ما شواهدی با کیفیت متوسط یافتیم که نشان می‌داد یوگا احتمالا اندکی به بهبود کیفیت زندگی و علائم در افراد مبتلا به آسم منجر می‌شود. عدم قطعیت بیشتری در مورد عوارض جانبی بالقوه یوگا و تاثیر آن بر عملکرد ریه و میزان استفاده از داروهای آسم وجود دارد. RCTهایی با حجم‌های نمونه بزرگتر و با کیفیت و روش گزارش‌دهی بهتر برای مشخص شدن تاثیرات یوگا بر آسم مورد نیاز است.