پیشینه
داروهای اوپیوئیدی، شامل هیدرومورفون، به طور شایع برای درمان درد نوروپاتیک استفاده میشوند و برخی از متخصصان آن را مدنظر قرار میدهند. اکثر مطالعات مروری تمامی اوپیوئیدها را با هم مقایسه کردهاند. این مطالعه مروری، شواهدی را برای هیدرومورفون در هر دوز و هر روش تجویزی به طور اختصاصی بررسی کرده است. اپیوئیدهای دیگر در مطالعات مروری جداگانه بررسی شدهاند.
این مطالعه مروری، به دلیل نیاز به تجدید و اختصاصی شدن وضعیت درد، بهروزرسانی شده مطالعه مروری است که در سال 2013 با عنوان هیدرومورفون برای درد مزمن و حاد انجام گرفت. این مطالعه مروری فقط بر دردهای نوروپایتک متمرکز است.
اهداف
بررسی اثر ضددردی هیدرومورفون برای درد مزمن نوروپاتیک در بزرگسالان و عوارض جانبی مرتبط با آن در کارآزماییهای بالینی.
روش های جستجو
برای این مطالعه مروری، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ via the CRSO؛ MEDLINE via Ovid؛ و EMBASE via Ovid را از آغاز تا 17 نوامبر 2015 و نیز فهرست منابع مقالات و مطالعات مروری اصلاحشده و دو مرکز ثبت مطالعات آنلاین را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
مطالعات دوسوکور و تصادفیسازی که به مدت دو هفته یا بیشتر، هیدروموفون (با هر دوزی، با هر روش تزریقی، یا هر فرمولاسیونی) را با دارونما یا درمانهای دیگر در درد نوروپاتیک مزمن مقایسه کرده بودند، گردآوری کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل، مطالعات را جستوجو کردند، اطلاعات مربوط به تاثیر و عوارض جانبی را استخراج و مشکلات کیفیت مطالعه را بررسی کردند. هیچ تجزیه و تحلیل یکپارچهای انجام ندادیم. با استفاده از GRADE (درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی؛ Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation)، کیفیت شواهد را بررسی کردیم.
نتایج اصلی
در جستوجوهای انجام شده، 7 مقاله منتشرشده مربوط به 4 مطالعه شناسایی شد و سه مطالعه را کنار گذاشتیم. در تجزیه و تحلیل post hoc (ثانویه)، مطالعهای که در 4 مقاله جداگانه منتشر شد و اثر هیدروموفون را بر درد نوروپاتیک بررسی کرد، مناسب معیار انتخاب بود و در این مطالعه مروری انتخاب شد. این مطالعه تکی، طرح مطالعهای ترک کردن (withdrawal) تصادفی با عضوگیری خوبی داشت (با 94 شرکتکننده که به طور موفقی مصرف هیدرومورفون آهستهرهش را جایگزین مورفین خوراکی کردند (حدود 60% افراد)). این شرکتکنندگان به طور تصادفی، مصرف هیدرومورفون را تا 12 هفته ادامه داده یا اینکه دوز هیدرومورفون را با دارونما کاهش دادند. کیفیت روششناسی مطالعه به طور کلی خوب بود، ولی خطر سوگیری (Bias) برای نتایج ناقص را نامشخص و برای اندازه مطالعه بالا اعلام کردیم.
به دلیل اینکه فقط یک مطالعه برای گردآوری شناسایی کردیم، نتوانستیم هیچ تجزیه و تحلیلی انجام دهیم. این مطالعه هیچ پیامد اولیه از پیش اختصاصی شدهای را گزارش نکرد که مربوط به تعداد شرکتکنندگان باشد که دردشان به طور متوسط یا زیاد کاهش مییابد، و افزایش محدود دردی را در شدت متوسط درد برای دارونما در فاز تصادفی ترک نسبت به ادامه مصرف هیدرومورفون گزارش کرده است. همچنین تعداد شرکتکنندگان را که به دلیل عدم تاثیر در فاز تصادفی ترک (که نشان دهنده اثربخشی است) مصرف مواد را ترک کردند، گزارش کرده است. اما، علاوه بر استفاده از یک طرح مطالعهای ترک تصادفی با عضوگیری خوب، انتخاب غیرمعمولی از روشهای نسبتی برای ترک وجود داشت؛ شواهد دارای کیفیت بسیار پائینی بودند و برای قضاوت روی تاثیرگذاری ناکافی بودند. با مصرف هیدرومورفون نیمی از شرکتکنندگان دچار عوارض جانبی شدند که بیشتر به صورت یبوست و حالت تهوع بود. نسبت مشابهی از افراد عوارض جانبی با دارونما داشتند، که بیشتر به صورت سندرم ترک اوپیویید بود (شواهد با کیفیت بسیار پائین). اکثر عوارض جانبی از لحاظ شدت خفیف و متوسط بودند. یک هشتم شرکتکنندگان با وجود مقاوم شدن به اپیویید، درحالی که در حین تغییر و فاز تیترکردن هیدرومورفون دریافت میکردند، آن را ترک کردند (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
به دلیل وجود صرفا یک مطالعه با تعداد شرکتکننده محدود، کیفیت شواهد را بسیار پائین ارزیابی کردیم. همچنین این مطالعه هیچ پیامد اثربخش مفید بالینی ارائه نداده و یک مطالعه post hoc است.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد کافی برای توصیه یا رد اثر هیدرومورفون بر درد نوروپاتیک وجود ندارد.
خلاصه به زبان ساده
هیدرومورفون برای درد نوروپاتیک در بزرگسالان
حرف آخر
هیچ شواهد خوبی برای رد یا توصیه به مصرف هیدرومورفون به جهت کاهش درد نوروپاتیک وجود ندارد.
پیشینه
درد نوروپاتیک دردی است که از اعصاب آسیب دیده حاصل میشود. این درد با دردی که به طور طبیعی از اعصاب سالم به دلیل آسیب بافتی ایجاد میشود، فرق میکند (برای مثال درد بریدگی یا درد زانوی آرتروزی). دردهای نوروپاتیک اغلب با داروهای مختلفی تسکین مییابند که اغلب کاهش دهندههای درد هستند. داروهایی که گاهی برای افسردگی یا صرع استفاده میشوند، اثر بسزایی روی دردهای نوروپاتیک میتوانند داشته باشند. اما، گاهی از اپیوییدها برای درمان استفاده میشود.
داروهایی اپیوییدی، داروهایی مثل مورفین هستند. مورفین از گیاه گرفته میشود اما بسیاری از اپیوییدهای سنتتیک هستند که از گیاه استخراج نمیشوند. هیدرومورفون یکی از اوپیوییدهای سنتتیک است و در بسیاری از کشورها وجود دارد و میتواند به صروت تزریقی یا خوراکی مصرف شود.
این مطالعه مروری، بهروزرسانی مطالعه مروری قبلی است که در سال 2013 انجام شده و نیاز داشت که برای وضعیتهای دردی مختلف و اختصاصیتر بهروزرسانی شود. این مطالعه مروری صرفا بر درد نوروپاتیک متمرکز است.
ویژگیهای مطالعه
در نوامبر سال 2015، به دنبال کارآزماییهای بالینی گشتیم که از هیدرومورفون برای درمان درد نوروپاتیک، استفاده کرده باشند. یک مطالعه کوچک پیدا کردیم که این کار را کرده و برای مطالعه مروری ما مناسب بود. این مطالعه، طراحی پیچیدهای داشت. تنها کسری از شرکتکنندگان درد نوروپاتیک داشتند (با صرفا 94 شرکتکننده در مقایسه با دارونما).
نتایج اصلی
این مطالعه هیچ شواهد متقاعدکنندهای در مورد اثر هیدرومورفون نسبت به دارونما ارائه نداد. از افرادی که شروع به دریافت هیدرومورفون کردند، یک هشتم شان به دلیل عوارض جانبی در بخش اول مطالعه، متوقف شدند. بیشترین عوارض جانبی به صورت یبوست و حالت تهوع بود که معمولا در مصرف اوپیویید ها دیده میشود.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد را به دلیل طراحی مطالعه، گزارش ضعیف پیامدهای مهم و تعداد محدود شرکتکنندگان، بسیار پائین درنظر گرفتیم. شواهد با کیفیت بسیار پائین بدین معنی است که در مورد نتایج هیچ اطمینانی نداریم.