پیشینه
بیماری سیکلسل یکی از شایع ترین بیماریهای ژنتیکی است. بحرانهای سیکلسل که در آنها سلولهای نامنظم و دهیدراته باعث مسدود شدن عروق خونی میشود، با اپیزودهای درد شناخته میشوند. درمان عموما درمان حمایتی و علامتی است. مطالعات آزمایشگاهی با پیراستام نشانگر این است که این دارو قدرت بازدارندگی و معکوس کردن روند داسی شدن سلولهای قرمز خون را دارد. این مطالعه مروری نسخه بهروز شده مطالعهای است که قبلا در کاکرین منتشر شده است.
اهداف
بررسی اثربخشی پیراستام برای کاهش بروز بحرانهای دردناک سیکلسل.
روش های جستجو
مرکز ثبت کارآزماییهایی هموگلوبینوپاتی گروه فیبروز سیستیک و اختلالات ژنتیکی در کاکرین (Cochrane Cystic Fibrosis and Genetic Disorders Group Haemoglobinopathies Trials Register) را که شامل منابع شناسایی شده از جستوجوهای الکترونیکی و دستی پایگاه اطلاعاتی از مجلات مرتبط و چکیده مجموعه مقالات کنفرانسها بود، جستوجو کردیم.
آخرین جستوجوی مراکز ثبت کارآزماییهای هماگلوبینوپاتیها، 21 سپتامبر 2015 میباشد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده که تجویز خوراکی پیراستام را با پلاسبو یا مراقبتهای استاندارد در افراد از کلیه گروههای سنی و هر دو جنس مبتلا به بیماری سیکلسل مقایسه میکند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده به طور مستقل از هم کیفیت کارآزماییها و دادههای گردآوری شده را بررسی کردند. با نویسندگان کارآزماییها برای دادههای بیشتر تماس گرفته و دادههای عوارض جانبی از کارآزماییها گردآوری شد.
نتایج اصلی
سه کارآزمایی با 169 شرکتکننده در این مطالعه مروری جای گرفتند. مقادیر محدودی از دادهها که در راستای پیامدهای اولیه و برخی از پیامدهای ثانویه بود، ارائه شد اما دادهها ناقص بودند و برمبنای مفروضات غیرمعتبر استفاده شده در ارزیابی نتایج بنا شده بودند. یک کارآزمایی کاهش شمار بحرانهای درد و وخامت آنها را با مداخله فعال در مقابل پلاسبو نشان داده بود اما هیچ دادهای را که این نتایج را تایید کند، ارائه نکرده بود. اگرچه در یک مطالعه تفاوت معناداری در میزان روزهای بستری بودن در بیمارستان بین پیراستام و پلاسبو وجود نداشت (0.87 = P) ، تناقضات در کرایتریاهای لازم برای بستری شدن در خلال بحرانهای سیکلسل اجازه نتیجهگیری درست را نمیداد. دو کارآزمایی رضایت شرکتکنندگان را از پیراستام گزارش کرده بودند اما هیچ جزئیاتی در مورد اینکه این رضایت چطور ارزیابی شده، ارائه نکرده بودند. هیچ گزارشی از سمیت یا عوارض جانبی با پیراستام بجز تجربه سرگیجه در یکی از شرکتکنندگان ارائه نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
تعداد کم کارآزماییهای گردآوری شده و کیفیت ضعیف روششناسی آنها، شواهد معتبر ناکافی را برای استفاده از این دارو برای کاهش بروز بحرانهای دردناک بیماری داسیشکل فراهم کردند.
ما جستوجوی خود را ادامه خواهیم داد تا کارآزماییهای بالقوه مرتبط را بیابیم، بهرحال، ما قصد نداریم تا سایر بخشهای بررسی را تا زمانی که کارآزماییهای جدید منتشر نشوند، بهروز کنیم.
خلاصه به زبان ساده
پیراستام برای کاهش بروز بحرانهای دردناک بیماری سلولهای داسیشکل
سوال مطالعه مروری
ما شواهد موثر بودن پیراستام را در کاهش بروز بحرانهای درد در بیماری سلولهای داسیشکل بررسی کردیم. این مطالعه، بهروزرسانی یکی از مطالعات مروری است که قبلا چاپ شده در کاکرین بود.
پیشینه
بیماری سلولهای داسیشکل یکی از شایعترین بیماریهای ژنتیکی است و حدود 250 میلیون نفر (5% جمعیت جهان) را درگیر میکند. بیماری با سلولهای خونی داسیشکل که ممکن است عروق خونی را مسدود کنند، شناخته میشود. این میتواند باعث درد و آسیب به ارگانهای اصلی مثل مغز، کبد و عروق خونی شود. مراقبت استاندارد عمدتا حمایتی و در پاسخ به علائم است. درد با داروهای مسکن و مایعات برای بهتر شدن سطح مایعات کنترل میشود. مطالعات آزمایشگاهی با پیراستام نشان داده که این دارو مانع باند شدن هموگلوبین سلولهای داسیشکل و شکلگیری لخته پلاکتها میشود. در ضمن این دارو چسبندگی را در عروق کمتر و سلولهای قرمز خون را منعطفتر میکند.
تاریخ جستوجو
شواهد تا 21 سپتامبر 2015 بهروز شدهاند.
نتایج اصلی
نویسندگان این مطالعه مروری سه کارآزمایی را شناسایی کردند که دو مورد از آنها ساختار متقاطع داشتند. کیفیت کارآزماییها پایین بود: تفاوت زیادی بین افرادی که در کارآزماییها شرکت کردند، و در دوز دارو و نتایج اندازهگیری شده وجود داشت. سه کارآزمایی گردآوری شده بررسی شدند. آنها شواهد ضعیف و غیرقابل اتکایی را در مورد اینکه پیراستام از بحرانهای درد در بیماری سلولهای داسیشکل ممانعت میکند، در اختیار قرار دادند. این کمبود شواهد معتبر باعث بروز شبهات و فقدان حمایت از تجویز روتین دارو برای درمان بحرانهای درد در بیماری سلولهای داسی شکل میشود. نویسندگان این مطالعه مروری نتیجه گرفتند که تحقیقات آینده باید کمک کنند تا شواهد برای تصمیمگیری منطقی برای استفاده از پیراستام در دسترس افراد قرار بگیرد. کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده آینده باید ساختار مناسبی داشته باشند و گزارش آنها باید براساس «بیانیه استانداردهای تلفیقی گزارشدهی کارآزماییها (CONSORT؛ Consolidated Standards of Reporting Trials) باشد».
ما به جستوجو برای یافتن هر کارآزمایی مشابه ادامه خواهیم داد، بهرحال، ما قصد نداریم سایر قسمتهای این مطالعه مروری را تا زمانی که کارآزماییهای جدید منتشر نشدهاند، بهروز کنیم.