حمایت برای مادران شیرده

موضوع چیست؟

سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده که شیرخواران تا شش ماهگی منحصرا از شیر مادر تغذیه کنند و سپس تغذیه با شیر مادر تا دو سالگی بخش مهمی از رژیم غذایی شیرخوار باشد. ما می‌دانیم که شیر مادر برای سلامت کوتاه‌‐مدت و طولانی‌مدت شیرخوار و مادر بسیار خوب است. کودکان با استفاده از شیر مادر کمتر به عفونت دستگاه گوارش، ریه‌ها یا راه‌های هوایی و گوش‌ها مبتلا می‌شوند. هم‌چنین شیرخوارانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند کمتر دچار اضافه‐وزن می‌شوند و احتمال ابتلای آنها به دیابت در ادامه زندگی‌شان کمتر است. مادرانی که شیر مادر می‌دهند احتمال ابتلایشان به دیابت و بیماری‌هایی مانند سرطان پستان یا تخمدان نیز کمتر است. بسیاری از مادران ممکن است استفاده از شیر مادر را برای کودکشان پیش از این‌که خودشان هم بخواهند به دلیل برخی از مشکلاتی که با آن مواجه می‌شوند، متوقف کنند. مراقبت و حمایت خوب و مناسب ممکن است به مادران در حل مشکلاتشان کمک کند به نحوی که آنها بتوانند شیر دادن را ادامه دهند.

چرا این موضوع مهم است؟

اگر ما بدانیم چه نوع حمایتی می‌تواند به مادرانی که شیر می‌دهند کمک کند، می‌توانیم به آنها در حل مشکلاتشان کمک کنیم تا شیر دادن را تا آنجایی که می‌خواهند و در هر کجا که زندگی می‌کنند، ادامه دهند. توقف زودهنگام شیر مادر ممکن است موجب ناامیدی و پریشانی مادر و ایجاد مشکلات سلامت برای او و کودکش شود. حمایت از شیر مادر می‌تواند به شکل اطمینان‌بخشی، تشویق و ستایش و دادن اطلاعات به مادر باشد، هم‌چنین حمایت می‌تواند فرصتی برای مادر باشد تا درباره مشکلاتش بحث کند و سوالات خود را در صورت نیاز بپرسد. این مرور در صدد پی بردن به این نکته بود که ارائه حمایت‌های سازماندهی شده در مقایسه با مراقبت معمول در کمک به مادران به ادامه شیردهی موثرتر است یا خیر. ما به حمایت‌هایی علاقمند بودیم که توسط مراقبین حرفه‌ای سلامت مانند ماماها، پرستاران و پزشکان ارائه شده بود یا توسط افراد غیر‐حرفه‌ای اما آموزش دیده مانند داوطلبین و کارکنان بهداشت محلی (community health workers).

ما چه شواهدی به دست آوردیم؟

در 29 فوریه 2016 برای یافتن شواهد مناسب جست‌وجو و 31 کارآزمایی جدید را برای ورود به این مرور شناسایی کردیم. در حال حاضر، این مرور به‌روز شده شامل 100 مطالعه تصادفی‌سازی و کنترل شده با بیش از 83,246 زن است. 73 کارآزمایی که داده‌های مناسب برای تجزیه‌وتحلیل را فراهم کرده بودند، در 29 کشور انجام شده و شامل 74,656 زن بودند. برخی از این زنان یعنی 62% از کشورهای با سطح درآمد بالا و 34% از کشورهای با سطح درآمد متوسط و 4% از کشورهای با سطح درآمد پائین بودند.

تجزیه‌وتحلیل تمام اشکال مختلف حمایت‌های اضافی سازماندهی شده، نشان داد مدت زمانی که زنان، شیردهی را با شیر مادر ادامه می‌دهند، افزایش می‌یابد حال چه با اضافه کردن هر نوع مایع یا غذای دیگر چه بدون اضافه کردن غذای کمکی. این بدان معنی است که زنان اندکی هر نوع استفاده از شیر مادر یا استفاده انحصاری از شیر مادر را پیش از چهار تا شش هفتگی و پیش از شش ماهگی متوقف کردند (شواهد با کیفیت متوسط). هم داوطلبین آموزش دیده و هم پزشکان و پرستاران تاثیر مثبتی بر شیردهی مادر داشتند.

عواملی که ممکن است به موفقیت شیردهی در زنانی که منحصرا از شیر مادر استفاده می‌کنند، کمک کند عبارتند از: تماس رو‐در‐رو (بیشتر از تماس با تلفن)، حمایت داوطلبانه، یک برنامه مشخص از چهار تا هشت تماس و تعداد زیاد زنانی که استفاده از شیر مادر را در جامعه یا جمعیت مورد نظر شروع کرده بودند (نرخ زمینه‌ای استفاده کنندگان از شیر مادر).

اصطلاح «شواهد با کیفیت بالا» بدین معنی است که ما اطمینان داریم مطالعات بیشتر، یافته‌های مشابهی را ارائه خواهند کرد. هیچ پیامدی دارای «کیفیت بالا» ارزیابی نشد. اصطلاح «شواهد با کیفیت متوسط» بدین معنی است که ما در مطالعات این مرور، تنوع زیادی در یافته‌ها با برخی نتایج متناقض مشاهده کردیم. مطالعات جدید با انواع متفاوتی از حمایت‌ها برای تغذیه انحصاری با شیر مادر ممکن است فهم ما را از چگونگی کمک به زنان برای ادامه تغذیه انحصاری با شیر مادر تغییر دهند.

کیفیت روش‌شناسی مطالعات مخلوط بود و مولفه‌های مداخلات مراقبت استاندارد و مداخلات حمایتی اضافی، تغییرات زیادی داشت و همیشه نیز توصیف خوبی از آنها ارائه نشده بود. موقعیت‌ها و مکان‌های مربوط به مطالعات و زنان شرکت‌کننده نیز گوناگون و متنوع بود.

این یافته‌ها چه معنایی دارند؟

حمایت‌های سازماندهی شده اضافی برای استفاده از شیر مادر به زنان کمک می‌کند تا مدت طولانی‌تری به کودکانشان شیر خود را بدهند. حمایت‌های استفاده از شیر مادر، اگر واجد این خصوصیات باشند مفیدتر هستند: قابل پیش‌بینی بودن، برنامه داشتن، ویزیت مداوم با مراقبین حرفه‌ای و آموزش دیده سلامت مانند ماماها، پرستاران و پزشکان یا با داوطلبین آموزش دیده. در نواحی و مکان‌های جغرافیایی متفاوت ممکن است انواع متفاوتی از حمایت‌ها نیاز باشد نا نیازهای افراد درون آن ناحیه را برآورده سازد. برای شناسایی انواع مفیدتر حمایت‌ها به مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده بیشتری نیاز داریم.