هر ساله تعداد فزاینده‌ای از ضایعات تصادفی پانکراس (incidental pancreatic lesions) شناسایی می‌شوند. توصیف دقیق مشخصات ضایعات پانکراس به خوش‌خیم (benign)، پیش‌سرطانی (precancerous)، و توده‌های سرطانی (cancer masses) برای تصمیم‌گیری درباره استفاده از روش درمانی یا مراقبت ضروری است. تشخیص افتراقی ضایعات خوش‌خیم از ضایعات پیش‌سرطانی و سرطانی می‌تواند از انجام اعمال جراحی عمده غیر ضروری روی بیماران جلوگیری کند. علی‌رغم اهمیت دسته‌بندی دقیق ضایعات پانکراس، هیچ الگوریتم شفافی برای مدیریت ضایعات کانونی پانکراس وجود ندارد.

تعیین و مقایسه دقت تشخیصی روش‌های تصویربرداری متنوع در تشخیص ضایعات سرطانی و پیش‌سرطانی در مبتلایان به ضایعات کانونی پانکراس.

ما تا 19 جولای 2016 در CENTRAL ،MEDLINE ،Embase و Science Citation Index جست‌وجو کردیم. ما برای شناسایی مطالعات بیشتر، فهرست مطالعات منتخب را جست‌وجو کردیم. ما شناسایی مطالعات را به زبان، وضعیت انتشار یا رویکرد گردآوری داده‌ها (آینده‌نگر یا گذشته‌نگر) محدود نکردیم.

ما برنامه‌ریزی کردیم مطالعاتی را انتخاب کنیم که اطلاعات مقطعی (cross-sectional) را در مورد تست ایندکس [توموگرافی کامپیوتری (CT (computed tomography)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI (magnetic resonance imaging))، توموگرافی گسیل پوزیترون (PET (positron emission tomography))، سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS (endoscopic ultrasound)]، EUS الاستوگرافی، و بیوپسی هدایت‌شده با EUS یا آسپیراسیون سوزنی (FNA (fine-needle aspiration))] و استاندارد مرجع (تایید ماهیت ضایعه که از طریق ارزیابی هیستوپاتولوژیک ضایعه کامل از طریق برداشت به روش جراحی (surgical excision)، یا ارزیابی هیستوپاتولوژیک برای تایید پیش‌سرطانی یا سرطانی بودن ضایعه از طریق بیوپسی و پیگیری بالینی برای حداقل یک دوره 6 ماهه در افراد با تست‌های ایندکس منفی به دست آمده بود) در افراد مبتلا به ضایعات پانکراس، بدون در نظر گرفتن زبان یا وضعیت انتشار یا روش گردآوری داده‌ها (آینده‌نگر یا گذشته‌نگر) گزارش کرده بودند.

دو نویسنده مرور به‌صورت مستقل برای شناسایی مطالعات مرتبط و استخراج داده‌ها، منابع را جست‌وجو کردند. ما برنامه‌ریزی کردیم که برای محاسبه خلاصه حساسیت (sensitivity) و اختصاصیت (specificity) با فواصل اطمینان 95% از تحلیل دو متغیره (bivariate analysis) و برای مقایسه تست‌ها و ارزیابی ناهمگونی ازhierarchical summary receiver operating characteristic (HSROC) استفاده کنیم. اما برای مطالعات ترکیبی (combining studies) به دلیل پراکنده و تُنک بودن اطلاعات (sparse data) در صورت لزوم از مدل‌های ساده‌تر (از جمله مدل اثرات تصادفی تک‌متغیره و مدل اثر ثابت تک‌متغیره) استفاده کردیم.

ما 54 مطالعه را وارد مرور کردیم که شامل مجموعاً 3196 مشارکت‌کننده بوده و به ارزیابی دقت تشخیصی تست‌های ایندکس متنوع پرداخته بودند. در این 54 مطالعه، 8 موقعیت هدف متفاوت با تشخیص‌های نهایی متفاوت اعم از ضایعات خوش‌خیم، پیش‌سرطانی و سرطانی شناسایی شدند. کیفیت روش‌شناختی برای تضمین تاکید روی نتایج، در هیچ‌یک از مطالعات به اندازه کافی بالا نبود. برای تمایز ضایعات سرطانی از ضایعات خوش‌خیم یا پیش‌سرطانی، ما فقط 1 مطالعه را به ازای هر تست ایندکس شناسایی کردیم. در تحلیل دوم از مطالعاتی که میان ضایعات سرطانی در مقابل ضایعات خو‌ش‌خیم قائل به تمایز شده بودند، 3 تست ارائه شده بود که در آن‌ها متاآنالیز قابل اجرا بود. حساسیت‌ها و اختصاصیت‌ها برای تشخیص سرطان عبارت بودند از: EUS-FNA: حساسیت: 0.79 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 1.00)، اختصاصیت: 1.00 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.91 تا 1.00)؛ EUS: حساسیت: 0.95 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.84 تا 0.99)، اختصاصیت: 0.53 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.31 تا 0.74)؛ PET: حساسیت: 0.92 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.80 تا 0.97)، اختصاصیت: 0.65 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.39تا 0.84). در تحلیل سوم، از مطالعاتی که میان ضایعات پیش‌سرطانی یا سرطانی و ضایعات خوش‌خیم قائل به تمایز شده بودند، فقط 1 تست ارائه شده بود (EUS-FNA) که در آن متاآنالیز به اجرا درآمده بود. EUS-FNA برای تشخیص ضایعات پیش‌سرطانی یا سرطانی دارای حساسیت متوسط (حساسیت: 0.73 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 1.00) و اختصاصیت بالا (اختصاصیت: 0.94 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 1.00) بود. فواصل اطمینان بسیار گسترده نشان‌دهنده وجود ناهمگونی میان مطالعات بود. در تحلیل چهارم، از مطالعاتی که میان ضایعات سرطانی (کارسینوم تهاجمی (invasive carcinoma)) و پیش‌سرطانی (دیسپلازی (dysplasia)) قائل به تمایز شده بودند، 3 تست ارائه شده بود که در آن‌ها متاآنالیز به اجرا درآمده بود. حساسیت‌ها و اختصاصیت‌ها برای تشخیص کارسینوم تهاجمی عبارت بودند از: CT: حساسیت: 0.72 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.50 تا 0.87)، اختصاصیت: 0.92 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 0.97)؛ EUS: حساسیت: 0.78 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.44 تا 0.94)، اختصاصیت: 0.91 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.61 تا 0.98)؛ EUS-FNA: حساسیت: 0.66 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.03 تا 0.99)، اختصاصیت: 0.92 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.73 تا 0.98). در تحلیل پنجم، از مطالعاتی که میان ضایعات سرطانی (دیسپلازی با درجه بالا یا کارسینوم تهاجمی) در مقابل ضایعات پیش‌سرطانی (دیسپلازی با درجه پائین یا متوسط) قائل به تمایز شده بودند، 6 تست ارائه شده بود که در آن‌ها متاآنالیز به اجرا درآمده بود. حساسیت‌ها و اختصاصیت‌ها برای تشخیص سرطان (دیسپلازی با درجه بالا یا کارسینوم تهاجمی) عبارت بودند از: CT: حساسیت: 0.87 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.00 تا 1.00)، اختصاصیت: 0.96 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.00 تا 1.00)؛ EUS: حساسیت: 0.86 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.74 تا 0.92)، اختصاصیت: 0.91 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.83 تا 0.96)؛ EUS-FNA: حساسیت: 0.47 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.24 تا 0.70)، اختصاصیت: 0.91 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 1.00)؛ EUS-FNA (آنتی‌ژن کارسینوامبریونیک (carcinoembryonic antigen) 200 نانوگرم بر میلی‌لیتر (ng/mL)): حساسیت: 0.58 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 0.83)، اختصاصیت: 0.51 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.19 تا 0.81)؛ MRI: حساسیت: 0.69 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.44 تا 0.86)، اختصاصیت: 0.93 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 1.00)؛ PET: حساسیت: 0.90 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 0.96)، اختصاصیت: 0.94 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 0.99). در تحلیل ششم، از مطالعاتی که میان ضایعات سرطانی (کارسینوم تهاجمی) و پیش‌سرطانی (دیسپلازی با درجه پایین) قائل به تمایز شده بودند، هیچ تستی که در آن‌ها متاآنالیز انجام شده باشد، ارائه نشده بود. در تحلیل هفتم، از مطالعاتی که میان ضایعات پری‌کانسروس یا سرطانی (دیسپلازی با درجه متوسط یا بالا یا کارسینوم تهاجمی) و ضایعات پیش‌سرطانی (دیسپلازی با درجه متوسط) قائل به تمایز شده بودند، 2 پیش‌سرطانی تست ارائه شده بود که در آ‌نها متاآنالیز به اجرا درآمده بود. حساسیت و اختصاصیت برای تشخیص سرطان به ترتیب عبارت بودند از: CT: حساسیت: 0.83 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 0.92)، اختصاصیت: 0.83 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.64 تا 0.93) و MRI: حساسیت: 0.80 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.58 تا 0.92)، اختصاصیت: 0.81 (95% فاصله اطمینان (CI): 0.53 تا 0.95). در تحلیل هشتم، از مطالعاتی که میان ضایعات پیش‌سرطانی یا سرطانی (دیسپلازی با درجه متوسط یا بالا یا کارسینوم تهاجمی) و پیش‌سرطانی (دیسپلازی با درجه پائین) یا ضایعات خوش‌خیم قائل به تمایز شده بودند، هیچ تستی که در آن‌ها به اجرای متاآنالیز پرداخته شده باشد، ارائه نشده بود.
هیچ تغییرات عمده‌ای در تحلیل زیرگروه‌های مربوط به ضایعات کانونی پانکراس (42 مطالعه؛ 2086 مشارکت‌کننده) وجود نداشتند. هیچ‌یک از مطالعات منتخب الاستوگرافی EUS (EUS elastography) یا تست متوالی (sequential testing) را ارزیابی نکرده بودند.

ما نتوانستیم هیچ‌گونه نتیجه‌گیری قطعی‌ به عمل آوریم، زیرا روش‌های مورد استفاده توسط نویسندگان مطالعات برای دسته‌بندی ضایعات کانونی پانکراس به ضایعات سرطانی، پیش‌سرطانی و خوش‌خیم متفاوت بود؛ تعداد مطالعات منتخب کم و فواصل اطمینان برای هر مقایسه گسترده بود؛ کیفیت روش‌شناختی مطالعات ضعیف بود و میان برآوردها درون مقایسه‌ها ناهمگونی وجود داشت.