پیشینه
اسکیزوفرنی یک اختلال روانی مزمن، ناتوان کننده و شدید است که با اختلال در ادراک، تفکر، زبان، تأثیر و رفتار حرکتی مشخص میشود. کلورپرومازین (Chlorpromazine) و کلوتیاپین (clotiapine) از داروهای آنتیسایکوتیک هستند که برای درمان اسکیزوفرنی استفاده میشوند.
اهداف
تعیین اثرات بالینی، ایمنی و مقرونبهصرفه بودن کلورپرومازین در مقایسه با کلوتیاپین برای بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (آخرین بهروزرسانی جستوجو 16/01/2016) را جستوجو کردیم که بر اساس جستوجوهای معمول CINAHL BIOSIS ،AMED ،Embase ،PubMed ،MEDLINE ،PsycINFO، وثبت کارآزماییهای بالینی بود. هیچ گونه محدودیتی ار نظر زبان، تاریخ، نوع مقاله یا وضعیت انتشار برای به کارگیری ثبت سوابق وجود ندارد.
معیارهای انتخاب
تمام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده که بر کلورپرومازین در برابر کلوتیاپین برای اسکیزوفرنی متمرکز بودند. کارآزماییهایی را انتخاب کردیم که معیارهای انتخاب ما را داشتند و دادههای قابل استفاده را گزارش دادند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دادهها را به صورت مستقل استخراج کردیم. برای پیامدهای دوتایی، خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) را بر مبنای قصد درمان (intention-to-treat) محاسبه کردیم. برای دادههای پیوسته، میانگین تفاوت (MD) بین گروهها و 95% CI را برآورد کردیم. ما یک مدل اثر تصادفی برای تجزیهوتحلیلها استفاده کردیم. ما خطر سوگیری (Bias) را برای مطالعات انتخاب شده ارزیابی کرده و یک جدول خلاصهای از یافتهها را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ایجاد کردیم.
نتایج اصلی
ما 4 مطالعه را که بین سالهای 1974 تا 2003 منتشر شدند، و 276 شرکتکننده مبتلا به اسکیزوفرنی را برای دریافت کلروپرمازین یا کلوتیاپین تصادفیسازی کردند، انتخاب کردهایم. مطالعات از نظر پنهانسازی تخصیص درمان (concealing allocation of treatment) و کورسازی ارزیابی پیامد ضعیف بودند. پیامد اصلی مطلوب، تغییرات بالینی در وضعیت کلی و ذهنی، تغییرات خاص در علائم منفی، بروز اختلال دیسکینزی (dyskinesia) بود، ترک زودهنگام مطالعه به هر دلیلی و هزینه خدمات بود. تمام دادههای گزارش شده کوتاهمدت (پیگیری کمتر از 6 ماه) بود.
این کارآزماییها اطلاعاتی را برای پیامدهای مهمی از تغییرات بالینی مهم در وضعیت کلی یا ذهنی یا هزینه مراقبت گزارش نکردند. بهبود وضعیت جسمانی با استفاده از مقیاس سندرم مثبت و منفی (PANSS) گزارش شد. هنگامی که کلورپرومازین با کلوتیاپین مقایسه شد، میانگین نمرات بهبودی وضعیت ذهنی با استفاده از مجموع PANSSدر گروه کلوتیاپین بالاتر بود (1 RCT؛ n = 31؛ MD: 11.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 9.42 تا 13.58؛ شواهد باکیفیت بسیار پائین). میانگین نمرات تغییرات در مقیاس منفی PANSS در گروههای درمان مشابه بود (1 RCT؛ n = 21؛ MD: 0.97 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.76 - تا 0.82؛ شواهد باکیفیت بسیار پائین). اختلاف واضحی در میزان شیوع دیسکینزی وجود نداشت (1 RCT؛ n = 68؛ MD: 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13 تا 71.15؛ شواهد باکیفیت بسیار پائین). تعداد مشابهی از شرکتکنندگان در هر گروه درمان (3 RCT؛ n = 158؛ MD: 0.68؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.24تا 1.88؛ شواهد باکیفیت بسیار پائین) مطالعه را ترک کردند
نتیجهگیریهای نویسندگان
تغییرات مهم بالینی در وضعیت کلی و روحی گزارش نشد. فقط یک کارآزمایی تغییرات متوسط را در حالت کلی ذهنی گزارش داد. نتایج به نفع کلوتیاپین است، اما به دلیل محدودیتهای روششناسی مطالعه بسیار دشوار بتوان به این دادههای محدود اطمینان کرد. اثربخشی تطبیقی کلورپرومازین در مقایسه با کلوتیاپین بر تغییر در وضعیت کلی هنوز بدون پایخ باقی مانده است. نتایج این مطالعه مروری نشان میدهد که کلورپرومازین و کلوتیاپین اثرات جانبی مشابهی دارند، اگر چه دوباره کیفیت شواهد ضعیف است و نتیجهگیریهای قطعی را دشوار میسازد.
خلاصه به زبان ساده
مقایسه مستقیم دو آنتیسایکوتیک (کلورپرومازین و کلوتیپین) در درمان اسکیزوفرنی
سوال مطالعه مروری
هدف از این مطالعه مروری یافتن شواهدی با کیفیت خوب برای مقایسه اثربخشی کلورپرومازین و کلوتیاپین در درمان اسکیزوفرنی بود.
پیشینه
کلروپرمازین یکی از اولین داروهای آنتیسایکوتیک است که با موفقیت علائم سایکوز را کاهش میدهد. این دارو در دهه 1950 معرفی شد و هنوز هم یکی از رایجترین داروهای آنتیسایکوتیک تجویزی است. با این حال، کلورپرومازین میتواند سبب بروز عوارض جانبی جدی، به خصوص اختلالات حرکتی ناخوشایند شود که این موضوع موجب میشود بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مصرف کلروپرمازین را متوقف کنند. در طول 70 سال گذشته، داروهای جدیدتر توسعه یافته و اکثر متخصصان بالینی اکنون انتخاب دارویی زیادی برای کنترل اسکیزوفرنی دارند، اما هیچ یک از آنها بیماری را درمان نمیکند و همه آنها باعث ایجاد نوعی عوارض جانبی میشوند. انتخاب درمان هنوز چالشبرانگیز است. کلوتیاپین یک داروی آنتیسایکوتیک جدید است که برای درمان علائم اسکیزوفرنی و همچنین برای درمان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که مقاوم به داروهای دیگر هستند موثر است، اما مانند کلورپرومازین میتواند باعث اختلالات حرکتی جدی شود.
جستوجو برای شواهد
متخصص اطلاعات گروه اسکیزوفرنی در کاکرین در ژانویه سال 2016 یک جستوجوی الکترونیکی را انجام داد و پایگاه ثبت تخصصی آنها را برای یافتن کارآزماییهایی جستجو کرد که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را برای دریافت کلورپرومازین یا کلوتیاپین تصادفیسازی کردند. این جستوجو 6 گزارش را شناسایی کرد. ما این گزارشها را بررسی کردیم و 4 کارآزمایی را که بین سالهای 1974 تا 2003 انجام شدند و 276 شرکتکننده را تصادفیسازی کردند، یافتیم که برای این مطالعه مروری انتخاب شدند.
نتایج اصلی
4 کارآزمایی انتخابشده، به طور ضعیف انجام شدند و دادهای برای تغییرات بالینی مهم در وضعیت کلی یا ذهنی یا هزینه مراقبت گزارش نکردند. بهبودی در وضعیت کلی ذهنی گزارش شد، و شرکتکنندگان دریافتکننده کلوتیاپین، نمرات بهبودی بهتری نسبت به افرادی داشتند که کلورپرومازین دریافت میکنند. با این حال، کارآزماییها همچنین دادههایی را برای بهبود علائم منفی گزارش دادند، و تفاوتی بین دو نوع درمان وجود نداشت. کلوتیاپین اختلالات حرکتی بیشتری نسبت به کلورپرومازین ایجاد نکرد و تعداد مشابه شرکتکنندگان، کارآزمایی را زودتر از موعد ترک کردند.
نتیجهگیری
شواهدی با کیفیت بسیار پائین وجود دارد که به نفع کلوتیاپین نسبت به کلورپرومازین برای بهبود وضعیت کلی روانی است. برای پیامدهای دیگر، از جمله عوارض جانبی، هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت بین این دو داروی آنتیسایکوتیک وجود ندارد. با این حال بسیار دشوار است که بر اساس این دادهها که مربوط به 4 چهار کارآزمایی کوچک و ضعیف است، نتیجهگیری کرد. ما نمیتوانیم نتیجهای را در مورد اثربخشی مقایسهای کلورپرومازین و کلوتیاپین در چنین دادههایی بهدست آوریم.