پیشینه
یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ از پژوهشهای بالینی در درمان ادجوانت سرطان، بهبوددر نتایج سرطان پستان، مانند میزان عود و مرگومیر را تأیید کرده است. از سوی دیگر، درمانهای ادجوانت و نئوادجوانت با شیمیدرمانی و پرتودرمانی به علت عوارض جانبی قابلتوجه کوتاهمدت و بلندمدت بر کیفیت زندگی تاثیر میگذارند. تعدادی از مطالعات اثر مداخلات ورزشی را بر این عوارض جانبی ارزیابی کردهاند. این نسخه بهروزشده از یک مطالعه مروری منتشر شده در کاکرین در سال 2006 است. مطالعه مروری اصلی برخی از مزایای فعالیت بدنی را مانند آمادگی جسمانی و ظرفیت ناشی از آن برای انجام فعالیتهای زندگی روزمره مشخص کرده بود. همچنین فقدان شواهد برای سایر پیامدها را نشان داده بود، که ضرورت بهروزشدن مطالعه مروری را آشکار میکرد.
اهداف
ارزیابی اثر مداخلات ورزشی ایروبیک یا مقاومتی بر عوارض جانبی ناشی از درمان مانند زوال فیزیکی، خستگی، کاهش کیفیت زندگی، افسردگی، و اختلالات شناختی.
روش های جستجو
ما یک جستوجوی به روز شده را در گروه ثبت تخصصی سرطان پستان در کاکرین (Cochrane Breast Cancer Group)؛ (30 مارچ 2015)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ (شماره 2؛ 2015)؛ MEDLINE (از 1996 تا30 مارچ 2015)، و EMBASE (از 1996تا 30 مارچ 2015) انجام دادیم. ما جستوجوهای اصلی را در CINAHL (از 1982 تا 2004)، SPORTDiscus (از 1975 تا 2004)، Psychinfo (1872 تا 2003)؛ SIGLE (از 1880 تا 2004) و نسخه دیجیتال ProQuest (از 1861 تا 2004) بهروز نکردیم. ما پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ICTRP ؛World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform) و ClinicalTrials.gov را برای یافتن کارآزماییهای در حال انجام تا 30 مارچ 2015 جستوجو کردیم. ما مراجع بررسیهای مرتبط و کارآزماییهای بالینی منتشر شده را ارزیابی کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده را که ورزشهای هوازی یا مقاومتی یا هر دو را در زنان تحت درمان ادجوانت برای سرطان پستان ارزیابی کرده بودند، مورد بررسی قرار دادیم. کارآزماییهای منتشر شده و نشده واجد شرایط بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل استخراج دادهها، ارزیابی کارآزماییها، و درجهبندی کیفیت روشهای مورد استفاده را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری (Bias)» کاکرین انجام دادند. اختلافات از طریق بحث یا با مراجعه به نویسنده سوم حل و فصل شد. ما دادهها را برای تجزیه و تحلیل وارد Review Manager کردیم. برای پیامدهایی که با انواع ابزار ارزیابی شده بودند، ما از میانگین تفاوت استاندارد (SMD) به عنوان یک آمار خلاصه برای متاآنالیز (meta-analysis)، و برای پیامدهایی که با یک ابزار ارزیابی شده بودند، از میانگین تفاوت (MD) استفاده کردیم.
نتایج اصلی
برای این بهروزرسانی در سال 2015 ما در مجموع 32 مطالعه را با 2626 مورد خانم تصادفیشده، 8 مطالعه از جستوجوی اصلی و 24 مطالعه را از جستوجوی بهروزشده، در مطالعه مروری گنجاندیم. ما شواهدی یافتیم که تمرینات بدنی در طول درمان ادجوانت برای سرطان پستان آمادگی جسمانی را احتمالا بهبود میبخشد (SMD: 0.42؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.25 تا 0.59؛ 15 مطالعه؛ 1310 زن؛کیفیت شواهد متوسط) و بهطور خفیف باعث کاهش خستگی (SMD: 0.28 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.41 - تا 0.16 - ؛ 19 مطالعه؛ 1698 زن؛ کیفیت شواهد متوسط) میشود. ورزش ممکن است هیچ تفاوتی ایجاد نکند یا به اندکی بهبود در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت منجر شود (MD: 1.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 5.28 - تا 7.48؛ 1مطالعه؛ 68 زن؛ کیفیت شواهد پائین)، بهبود اندکی در کیفیت زندگی مرتبط با محل سرطان (MD: 4.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.81 - تا 10.29؛ 4 مطالعه؛ 262 زن؛ کیفیت شواهد پائین)، و بهبود در عملکرد شناختی (MD: 11.55 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 22.06 - تا 1.05 - ؛ 2 مطالعه؛ 213 زن؛ کیفیت شواهد پائین) ایجاد کند. ورزش احتمالا منجر به عدم ایجاد تغییر یا تغییر اندکی کیفیت زندگی مرتبط با سرطان خاص (SMD: 0.12؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.00 تا 0.25؛ 12 مطالعه؛ 1012 زن؛ کیفیت شواهد متوسط) و هیچ تفاوت یا تفاوت اندکی در افسردگی (SMD: 0.15 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 - تا 0.01؛ 5 مطالعه؛ 674 زن؛ کیفیت شواهد متوسط) میشود. شواهد برای سایر پیامدها از کیفیت پائین تا متوسط متغیر بود. هفت کارآزمایی تعداد بسیار اندکی را از عوارض جانبی گزارش کرده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ورزش در طول درمان ادجوانت برای سرطان پستان میتواند به عنوان یک مداخله حمایتی مراقبت از خود که احتمالا باعث خستگی کمتر، بهبود آمادگی جسمانی، عدم ایجاد تفاوت یا تفاوت اندکی در کیفیت زندگی مرتبط با آن سرطان خاص و افسردگی در نظر گرفته شود. ورزش همچنین ممکن است باعث بهبود اندکی در کیفیت زندگی مرتبط با محل زندگی و عملکرد شناختی شود، در حالی که در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت یا تفاوتی ایجاد نمیکند یا تفاوت اندکی ایجاد میکند. این مطالعه مروری روی کارآزماییهای انجام شده که با میزان قابلتوجهی از ناهمگونی بالینی در درمان ادجوانت و مداخلات ورزشی استوار است. با توجه به دشواری کورسازی کارآزماییها، تمام کارآزماییها در معرض خطر بالای سوگیری عملکردی بودند. علاوه بر این، بسیاری از کارآزماییها در معرض خطر بالای سوگیری تشخیصی بودند، عمدتا به این دلیل که نتایج به صورت خوداظهاری بود.
یافتههای این مطالعه مروری بهروزشده ما را قادر ساخت نتیجهگیری دقیقتری داشته باشیم، در مورد اینکه هم ورزشهای هوازی و هم مقاومتی میتوانند برای افراد با عوارض جانبی مرتبط با درمان ادجوانت مفید باشند. تحقیقات بیشتری برای تعیین نوع مطلوب، شدت و زمان مداخله ورزشی مورد نیاز است. علاوه بر این، ارزیابی طولانیمدت برای عوارض جانبی طولانیمدت احتمالی درمان ادجوانت مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
ورزش برای زنان تحت شیمیدرمانی یا پرتودرمانی یا هر دو (درمان اجوانت) برای سرطان پستان
موضوع چیست؟
در گذشته، به زنان تحت درمان سرطان معمولا توصیه میشد استراحت کنند و از فعالیت بدنی اجتناب کنند. اما، ما اکنون میدانیم که استراحت بیش از حد و فعالیت بدنی کم میتواند منجر به ضعیف شدن عضلهها شود. این کار سطح آمادگی جسمانی زنان را کاهش داده و ممکن است فعالیتهای معمول آنها را محدود کند. زنان اغلب دچار عوارض جانبی دیگری هم که بر زندگی روزانهشان تاثیر میگذارد، مانند فرسودگی وسیع (خستگی)، افسردگی و کاهش عملکرد ذهنی، برای مثال عدم توانایی یادآوری موارد یا حفظ تمرکز، میشوند.
چرا این موضوع مهم است؟
عوارض جانبی درمان سرطان پستان میتواند با فعالیتهای روزانه و بازگشت به کار تداخل کند. این که بیماران راههایی برای کاهش این عوارض جانبی یاد بگیرند، مهم است.
آنچه ما پرسیدیم: آیا تمرینات بدنی در طول شیمیدرمانی یا پرتودرمانی یا هر دو به کاهش عوارض جانبی درمان کمک میکند. عوارض جانبی مورد مطالعه شامل خستگی، افسردگی و کاهش آمادگی جسمانی و عملکرد ذهنی بود. ما همچنین در مورد تاثیرات کلی را مثل کیفیت زندگی مرتبط با سلامت کلی، مرتبط با سرطان خاص و مرتبط با محل خاص سرطان بررسی کردیم. پرسشنامه مربوط به کیفیت زندگی مربوط به سرطان سوالاتی بود که برای بیماران مبتلا به سرطان به طور کلی مهم است، برای مثال در مورد درد یا حالت تهوع. کیفیت زندگی مرتبط با محل سرطان با پرسشنامهای که برای زنان مبتلا به سرطان پستان مهم است، مثلا علائم پستان یا تصویر بدن، اندازهگیری شد. ما فقط پرسشنامههایی را که قابل اعتماد به نظر میرسیدند، در این مطالعه مروری گنجاندیم.
آنچه ما یافتیم: ما 32 مطالعه را که شامل 2626 زن بود، یافتیم. مطالعات گنجانده شده تا مارچ 2015 چاپ شده بودند. همه مطالعات عوارض جانبی بالقوه را گزارش نکرده بودند. ترکیب نتایج این مطالعات نشان میدهد که تمرینات بدنی احتمالا آمادگی جسمانی و مقدار اندکی کاهش خستگی را بهبود میبخشد. این مطالعات همچنین نشانگر این بود که تمرینات بدنی احتمالا در کیفیت زندگی خاص سرطان و افسردگی تاثیرگذار نیست یا تاثیرگذاری کمی دارد. ورزش ممکن است عملکرد ذهنی را بهبود بخشد و اندکی باعث بهبود کیفیت زندگی خاص سرطان باشد، اگرچه کیفیت شواهد برای هر دوی این پیامدها پائین بود. ورزش ممکن است باعث بهبود خفیف یا بیتاثیر در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت بگذارد، البته، کیفیت شواهد برای این پیامد پائین بود. کیفیت شواهد ممکن است به این دلیل پائین باشد که بسیاری از مطالعات با توجه به تعداد کم افراد شرکت کننده، به اندازه کافی متوجه تفاوتهای کوچک نمیشوند یا از آنجا که نتایج ممکن است دچار سوگیری ناشی از این موضوع باشد که افراد بررسی کننده پیامدها بدانند کدام افراد در گروه کنترل هستند.
نکته مهم، آن که، ورزش به بیشتر زنان آسیبی نمیرساند. تعداد بسیار کمی از زنان احساس ناراحتی یا درد را در دستها و پاهای خود تجربه کردند.
این به چه معناست؟
به نظر میرسد ورزش در طول درمان سرطان میتواند به کاهش خستگی و بهبود آمادگی فیزیکی کمک کند. ورزش احتمالا در کیفیت خاص زندگی سرطان و افسردگی تاثیر اندکی میگذارد یا بدون تاثیر است. مشخص نیست که آیا ورزش برای سایر عوارض جانبی هم مفید است یا خیر. حداقل نه مطالعه در حال انجام به یافتن پاسخ این سوال که ورزش و میزان آن در عوارض جانبی ذکر شده و عوارض جانبی دیگر مفید هستند، کمک خواهند کرد.