پیشینه
زخمهای پا زخمهایی مزمن در ساق پا (قسمت پاییی اندام تحتانی) ناشی از جریان ضعیف خون هستند، که درمان آنها میتواند زمان زیادی طول بکشد. جمع شدن خون در وریدها میتواند به پوست و بافت اطراف آن آسیب رسانده و باعث ایجاد زخم شود. زخمهای وریدی پا با اختلال در کیفیت زندگی، کاهش تحرک، درد، استرس و از دست دادن اعتماد به نفس همراه است. درمان استاندارد برای زخمهای وریدی پا جورابها یا باندهای فشردهسازی است. درمان با موج ضربهای (shock wave therapy) ممکن است به بهبود این زخمها از طریق تحریک آنژیوژنز (angiogenesis) (شکلگیری و گسترش رگهای خونی) و کاهش التهاب کمک کند، هرچند این روند در حال حاضر چندان قابل درک نیست.
اهداف
تعیین اثرات درمان با موج ضربهای اکستراکورپورال (extracorporeal) در درمان و مدیریت زخمهای وریدی پا
روش های جستجو
در اپریل 2018، ما پایگاه ثبت تخصصی گروه زخمها در کاکرین، پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترلشده در کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails)؛ Ovid MEDLINE (از جمله In-process & Other Non-Indexed Citations)؛ Ovid Embase و EBSCO CINAHL Plus را جستوجو کردیم. ما همچنین پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی را برای یافتن مطالعات در حال انجام و منتشر نشده جستوجو کردیم و فهرست منابع مطالعات مرتبط انتخاب شده و نیز مطالعات مروری، متاآنالیزها و گزارشهای فنآوری سلامت را برای شناسایی مطالعات بیشتر غربالگری کردیم. ما هیچ محدودیتی در رابطه با زبان، تاریخ نشر یا ویژگیهای مطالعه اعمال نکردیم.
معیارهای انتخاب
ما تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) منتشر شده و منتشر نشده را برای تعیین اثربخشی درمان با موج ضربهای اکستراکورپورال در درمان و مدیریت زخم وریدی پا مد نظر قرار دادیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مروری به طور مستقل انتخاب مطالعه را انجام دادند. ما برنامهریزی کردیم که دو نویسنده مروری همچنین خطر سوگیری (bias) را ارزیابی میکنند، دادههای مطالعه را استخراج کرده و اطمینان از شواهد را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کنند.
نتایج اصلی
ما هیچ RCTs را نیافتیم که معیار ورود را برای این مطالعه مروری داشته باشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما هیچ RCTs را نیافتیم که اثربخشی درمان را با موج ضربهای اکستراکورپورال در درمان و مدیریت زخم وریدی پا ارزیابی کرده باشد. عدم وجود شواهد با کیفیت بالا در این زمینه، شکاف را در تحقیقات برجسته میکند و ممکن است به توجیه نیاز به تحقیقات بیشتر و شواهد برای ارائه راهنمایی در مورد استفاده از این گزینه درمانی در این شرایط کمک کند. کارآزماییهای آینده باید از طراحی روشنی برخوردار بوده و شامل استفاده همزمان از بهترین درمان عملی موجود، درمان فشردهسازی چندلایهای، باشد. در مرحله بکارگیری افراد، باید تلاش شود تا افرادی انتخاب شوند که بهترین نماینده بیمارانی هستند که در عمل بالینی دیده میشوند و مقیاسهای پیامد مرتبط با بیمار باید در طراحی مطالعه گنجانده شود.
خلاصه به زبان ساده
درمان با موج ضربهای اکستراکورپورال برای درمان زخمهای وریدی پا
هدف از این مطالعه مروری چیست؟
هدف از این مرور این بود که بفهمیم آیا درمان با موج ضربهای اکستراکورپورال (پالسهای انرژی شبیه به امواج صوتی که از طریق یک پد (pad) به پوست انتقال مییابد) میتواند به درمان زخمهای وریدی پا کمک کند. محققان کاکرین برای پاسخ به این سوال به جستوجوی مطالعات مربوطه پرداختند (کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده)، اما هیچ مطالعه مرتبطی یافت نشد.
پیامهای کلیدی
هیچ شواهدی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در اختیار ما قرار نگرفت تا بتوانیم ارزیابی کنیم که آیا درمان با موج ضربهای اکستراکورپورال (ESWT) برای درمان زخمهای وریدی پا موثر است یا خیر. کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده، مطالعات پزشکی هستند که در آن بیماران به صورت تصادفی انتخاب میشوند تا درمانهای مختلفی را دریافت کنند. این نوع کارآزمایی شواهد قابل اطمینانی را ارائه میدهد و در حال حاضر کمبود شواهد با کیفیت بالا در این زمینه وجود دارد.
چه چیزی در این مطالعه مروری مورد بررسی قرار گرفت؟
زخمهای پا زخمهای مزمن ساق پا هستند که درمان آنها میتواند مدت زیادی طول بکشد. زخمهای وریدی پا ناشی از جریان ضعیف خون در پاها است. جمعشدن خون در رگها میتواند به پوست و بافتهای اطراف آن آسیب برساند، و باعث ایجاد زخم شود. زخمهای وریدی پا با کاهش کیفیت زندگی، کاهش تحرک، درد، استرس و از دست دادن اعتماد به نفس همراه هستند. درمان استاندارد زخمهای وریدی پا، بانداژها یا جورابهای فشردهسازی هستند.
ESWT در ابتدا برای شکستن سنگ کلیه و سنگهای کیشه صفرا استفاده میشد اما اکنون برای درمان تاندونیت (tendonitis) و سایر وضعیتهای مفصلی و عضلانی استفاده میشود. همچنین تصور میشود که ESWT با تحریک گردش خون، تحریک رشد عروق خونی سالم و کاهش التهاب به درمان زخمها کمک میکند. این یک درمان جدید برای درمان زخمهای وریدی پا است.
نتایج اصلیاین مطالعه مروری چه هستند؟
ما هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشدهای را برای ارزیابی استفاده از ESWT در درمان زخمهای وریدی پا نیافتیم. این یک شکاف را در شواهد پزشکی نشان میدهد که ممکن است نیاز را به تحقیقات بعدی در این زمینه توجیه کند.
این مرور تا چه تاریخی بهروز است؟
ما مطالعاتی را که تا اپریل 2018 منتشر شده بودند جستوجو کردیم.