پیشینه
افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) در خطر بالای ابتلا به بیماری پنوموکوکال، خصوصا پنومونی، با تشدید حاد بیماری قرار دارند که با هزینههای بهداشتی درمانی و موربیدتی بالایی همراه است.
اهداف
تعیین اثربخشی واکسن تزریقی پنوموکوک برای جلوگیری از پنومونی در افراد مبتلا به COPD.
روش های جستجو
ما این پایگاههای اطلاعاتی را با استفاده از واژگان از پیش مشخص جستوجو کردیم: مرکز تخصصی کارآزماییهای COPD راههای هوایی در کاکرین (Cochrane Airways) و پایگاه اطلاعاتی CENTRAL؛ MEDLINE و Embase. جستوجوها تا نوامبر 2016 انجام شدند.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT ؛Randomised Controlled Trials) را انتخاب کردیم که در آنها واکسن پلیساکاریدی تزریقی پنوموکوک (PPV) یا واکسن پنوموکوکال conjugated؛ (PCV) با گروه کنترل یا انواع جایگزین این واکسنها در افراد مبتلا به COPD مقایسه شده بود.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی کاکرین استفاده کردیم. برای متاآنالیز (meta-analysis)، مطالعات را براساس نوع واکسن به زیرگروههایی تقسیم کردیم.
نتایج اصلی
ما 5 مطالعه (606 شرکتکننده) را برای این بهروزرسانی اضافه کردیم. بدین ترتیب این بررسی شامل دوازده RCT با 2171 شرکتکننده مبنلا به COPD میشود. سن میانگین شرکتکنندگان 66 سال بود. شرکتکنندگان مرد، 67 درصد را تشکیل میدادند. متوسط حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه (FEV1) 1.2 لیتر (5 مطالعه)، 54 درصد پیشبینیشده (predicted) (4 مطالعه) بود. ما خطر سوگیری (Bias) انتخاب، سوگیری گزارش و سوگیری فرسایشی (Attrition) را پائین ارزیابی کردیم. خطر سوگیری اجرا (performance) و شناسایی (detection) متوسط بود.
گروه واکسیناسیون در مقایسه با گروه کنترل، راستنمایی (likelihood) پائینتری از ابتلا به پنومونی اکتسابی از جامعه (CAP) دارد (نسبت شانس (OR): 0.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.41 تا 0.85؛ 6 مطالعه با 1372 شرکتکننده؛ GRADE: متوسط). با این حال یافتهها خصوصا برای پنومونی پنوموکوکال متفاوت نبودند
(Peto OR: 0.26؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05 تا 1.31؛ 3 مطالعه؛ 1158 = n؛ GRADE: پائین). تعداد موردنیاز به درمان برای پیامد سودمند اضافی (NNTB) (جلوگیری از یک اپیزود CAP)؛ 19 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 13 تا 52). مرگومیر به علت قلبی عروقی بین گروه واکسیناسیون و گروه کنترل تفاوتی نداشت (OR: 1.07؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 تا 1.66؛ 3 مطالعه؛ 888 = n؛ GRADE: متوسط). همچنین مرگومیر به هر علتی نیز بین گروهها تفاوتی نداشت (OR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.72 تا 1.40؛ 3 مطالعه؛ 1053 = n؛ GRADE متوسط)
احتمال (likelihood) پذیرش بیمارستانی به هر علت یا به علل قلبیعروقی، میان گروه واکسیناسیون و گروه کنترل تفاوتی نداشت. واکسیناسیون بهطور معناداری احتمال تشدید COPD را کاهش داد (OR: 0.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39 تا 0.93؛ 4 مطالعه؛ 446 = n؛ GRADE: متوسط)؛ NNTB برای پیشگیری یک بیمار از تجربه تشدید حاد بیماری 8 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 58 تا 5). فقط یک مطالعه با 181 شرکتکننده اثربخشی انواع واکسنهای مختلف را مقایسه کرده بود (مقایسه 23-valent PPV با 7-valent PCV). در این مطالعه تفاوتی برای CAP، مورتالیتی به هر علت، بستری در بیمارستان یا احتمال تشدید COPD بین دو نوع واکسن گزارش نشده بود. اما بررسیکنندگان احتمال بیشتری در ایجاد عوارض جانبی خفیف با واکسن PPV-23 توصیف کرده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
واکسن پنوموکوکال پلیساکاریدی تزریقی، حفاظت معناداری علیه پنومونی اکتسابی از جامعه فراهم میکند. البته هیچ شاهدی وجود ندارد که نشان دهد واکسیناسیون، خطر پنومونی پنوموکوکی تاییدشده را کاهش میدهد که در واقع رویدادی نادر است. واکسیناسیون، احتمال تشدید COPD را کاهش میدهد. شواهد با کیفیت متوسط نشان میدهند که واکسن پنوموکوکی در افراد مبتلا به COPD سود و منفعت دارد. شواهد برای مقایسه انواع واکسن پنوموکوکی مختلف ناکافی بود.
خلاصه به زبان ساده
آیا واکسنهای پنوموکوکی تزریقی از پنومونی در افراد مبتلا به COPD جلوگیری میکنند؟
سوال مطالعه مروری
قصد ما این بود دریابیم که واکسیناسیون پنوموکوکی در افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) خطر پنومونی و مرگومیر همراه آن را کاهش میدهد یا نه. ما 12 مطالعه را با مجموع 2171 شرکتکننده یافتیم. شواهد جمعشده در این مطالعه مروری تا دسامبر 2015 بهروز هستند.
پیشینه
افراد مبتلا به COPD در خطر بالای ناخوشیهای تنفسی مانند پنومونی ناشی از باکتری استرپتوکوک پنومونیا و دیگر پنومونیهای اکتسابی از جامعه و تشدید حاد COPD قرار دارند. این ناخوشیها مرگومیر را افزایش میدهند و با هزینههای بهداشتیدرمانی همراه هستند.
ویژگیهای مطالعه
ما 5 مطالعه جدید (606 شرکتکننده) را برای این مطالعه مروری بهروزشده شناسایی کردیم. بدین ترتیب جمع مطالعات به 12 و تعداد شرکتکنندگان مبتلا به COPD به 2171 نفر رسید. سن میانگین شرکتکنندگان 66 سال بود که 67 درصد آنها مرد بودند و COPD متوسط تا شدید داشتند. در 11 مطالعه واکسن تزریقی با گروه کنترل مقایسه شده بود. در یک مطالعه نیز دو نوع متفاوت واکسن تزریقی با هم مقایسه شده بود.
نتایج اصلی
افرادی که واکسن گرفته بودند، با احتمال پائینتری دچار پنومونی اکتسابی از جامعه شدند. 19 فرد مبتلا به COPD (95% فاصله اطمینان (CI): 13 تا 52) برای جلوگیری از یک اپیزود پنومونی واکسن دریافت کردند. واکسیناسیون تفاوتی در خطر پنومونی پنوموکوکی ناشی از S pneumonia، خطر ایجاد مرگ و بستری را در بیمارستان ایجاد نکرد. تشدید COPD در افرادی که واکسن گرفته بودند، احتمال پائینتری داشت. 8 فرد مبتلا به COPD (95% فاصله اطمینان (CI): 5 تا 58) برای جلوگیری از ابتلای فرد به تشدید حاد بیماری واکسن دریافت کرده بودند. ما تفاوتی در اثر بخشی واکسنها در بین دو نوع واکسن تزریقی پیدا نکردیم.
کیفیت شواهد
شواهد در این مطالعه مروری بهطور کلی مستقل و قابل اعتماد بودند. ما تا اندازهای درباره نتایج اطمینان داریم.
نتیجهگیری
در راستای راهنماهای موجود، این مطالعه مروری پیشنهاد میکند که همه افراد مبتلا به COPD باید واکسن پنوموکوک را دریافت کنند تا آنها را از ابتلا به پنومونیهای اکتسابی از جامعه حفاظت کند، و خطر شانس ایجاد تشدید حاد بیماری را کاهش دهد.