پیشینه
آنفلوآنزا یک ویروس عفونی است که هم انسان و هم حیوان را مبتلا میکند. نشانههای این بیماری در انسان عبارتاند از: تب، سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، سردرد، درد عضلانی و مفاصل و بیحالی. پروفایل اپیدمیولوژیکال این ویروس تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. این عوامل عبارتاند از: انتقالپذیری (transmissibility) ویروس و آمادگی و استعداد (susceptibility) جمعیت. آنفلوآنزا سالانه 5 تا 10 درصد بزرگسالان را عفونی میکند که این میزان در فصل زمستان در کشورهایی با تغییر فصلی بالاتر است. ورزش میتواند مداخلهای برای افزایش پاسخ ایمنی و محدود کردن بروز آنفلوآنزا و عوارض مربوط به آن باشد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی ورزش کوتاهمدت و بلندمدت قبل از واکسیناسیون انفلوآنزا، در افزایش پیشگیری از آنفلوآنزا در بزرگسالان.
روش های جستجو
ما CENTRAL (شماره 11؛ 2015) را جستوجو کردیم که شامل این موارد بود: مرکز ثبت تخصصی گروه عفونتهای حاد تنفسی در کاکرین (Cochrane Acute Respiratory Infections Group)؛ MEDLINE (از 1966 تا سه نوامبر 2015)؛ Embase (از 1974 تا سه نوامبر 2015)؛ CINAHL (از 1981 تا سه نوامبر 2015)؛ LILACS (علوم سلامت آمریکای لاتین و کاراییب؛ (Latin American and Caribbean Health Sciences)؛ 1982 تا سه نوامبر 2015)؛ PEDro (از 1980 تا سه نوامبر 2015)؛ SPORTDiscus (از 1985 تا سه نوامبر 2015)؛ پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت؛ (ICTRP ؛WHO International Clinical Trials Registry Platform)؛ ClinicalTrials.gov (از November 2015).
معیارهای انتخاب
معیار انتخاب ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بود که در آنها ورزش کوتاهمدت و بلندمدت قبل از واکسیناسیون آنفلوآنزا برای جمعیت عمومی بزرگسالان ارزیابی شده، و بدین ترتیب مناسب ورود به این مطالعه مروری بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری مستقل از یکدیگر دادههای بهدست آمده را از کارآزماییهای انتخابشده با استفاده از فرم استاندارد، استخراج و ارزیابی کردند. ما برای تجزیه و تحلیل از مدل اثر تصادفی (random-effects model) استفاده کردیم. دلیل آن تفاوت درنوع، مدت، شدت و تواتر ورزش بود.
نتایج اصلی
ما 6 کارآزمایی منتشرشده را بین سالهای 20017 و 2014 که شامل 599 شرکتکننده بزرگسال تصادفیشده بود، انتخاب کردیم. تعداد نمونه مطالعات از 46 تا 158 شرکتکننده متغیر بود. شرکت کنندگان 18 تا 80 سال سن داشتند. ما نتوانستیم نسبت جنسیتی را مشخص کنیم چون جنس شرکتکنندگان در تمام مطالعات گزارش نشده بود. یک مطالعه فقط به صورت چکیده در دسترس بود. ما نتوانستیم تفاوت معناداری را در پیامدها بین افرادی که قبل از دریافت واکسن آنفلوآنزا ورزش میکردند و کسانی که ورزش نمیکردند، دریابیم.
ورزشهای قبل از واکسیناسیون شامل فعالیتهای استقامتی (endurance activities) مانند پیادهروی یا استفاده از تردمیل و فعالیتهای مقاومتی (resistance activities) مانند چرخش عضله بایسپس و بلندکردن بازو از طرفین (biceps curls and lateral raises) (احتمالا منظور بالا و پایین بردن دمبل برای تقویت عضله بایسپس و بلند کردن دمبل از طرفین) بود. 5 مطالعه، یک جلسه ورزش را بین 25 تا 50 دقیقه تدارک دیده بودند. در 5 مطالعه ورزش در همان روزی انجام شده بود که واکسیناسیون صورت گرفته بود. در یک مطالعه ورزش در یک دوره 8 هفتهای قبل از واکسیناسیون انجام شده بود که 2.5 ساعت آن تحت نظارت بوده و روزانه 45 دقیقه نیز در منزل انجام میشده است. شدت ورزش بین 55 تا 85 درصد ماکزیمم ضربان قلب بود. شرکتکنندگان کروه کنترل طیفی را از فعالیتها انجام میدادند. این فعالیتها شامل استراحت آرام، نشستن (sitting)، خواندن (reading) مدیتیشن (مراقبه) یا فعالیتهای نامشخص بود.
در یک مطالعه تعداد افرادی که به آنفلوآنزا مبتلا شده بودند گزارش شده بود. هیچ تفاوت معناداری میان ورزش کردن و عدم ورزش وجود نداشت. هیچ یک از مطالعات انتخابشده عوارض مربوط به ناخوشی آنفلوآنزا را گزارش نکرده بودند. فقط یک مطالعه گزارشی از تعداد افرادی داشت که تجربهای از عوارض جانبی داشتند، و البته کیفیت شواهد را پائین ارزیابی کردیم. در این مطالعه نیز هیچ تفاوت معناداری در پیامدها میان افراد ورزشکرده و کسانی که ورزش نکرده بودند، گزارش نشده بود. هیچیک از مطالعات تعداد روزهای کاری غیبت شده یا روزهای از دست رفته را بهدلیل آنفلوآنزا گزارش نکرده بودند. فقط دو مطالعه پیامدهای شرکتکننده - محور را گزارش کرده بودند.
بهطور کلی کیفیت مطالعات نامشحص بود. ما 5 مطالعه را از 6 مطالعه انتخابشده ارزیابی کردیم که در این 5 مطالعه حداقل 4 حوزه نامشخص از خطر سوگیری (Bias) وجود داشت (کورسازی سنجش پیامدها، گزارش انتخابی (selective reporting)؛ پنهان سازی تخصیص و سوگیریهای دیگر). گزارشهای ناکافی در 4 مطالعه درباره «گزارش انتخابی»، اطلاعات کافی برای قضاوت کردن فراهم نمیکرد. فقط دو مطالعه در مرکز ثبت کارآزماییها ثبت شده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برمبنای شواهد موجود، ما دریافتیم که ورزش قبل از واکسیناسیون آنفلوآنزا نه سودمند است نه زیانآور. با این حال دادههای مطالعات محدود بودند و کیفیت شواهد پائین. اندازه نمونه کوچک، محدودیت طراحی مطالعات، انواع ورزش و تمرکز بر پیامدهای بیوشیمیایی بهجای پیامدهای شرکتکننده - محور قویا یافتههای ما را تحت تاثیر قرار میدهد.
خلاصه به زبان ساده
ورزش قبل از واکسیناسیون میتواند باعث کاهش تعداد بزرگسالانی شود که مبتلا به علائم آنفلوآنزا (flu) یا عوارض آن میشوند؟
سوال مطالعه مروری
ما این موضوع را بررسی کردیم که آیا ورزش قبل از واکسیناسیون میتواند باعث کاهش تعداد بزرگسالانی شود که مبتلا به علائم آنفلوآنزا (flu)، یا عوارض آن میشوند؟
پیشینه
ورزش میتواند پاسخ ایمنی را تغییر دهد. آنفلوآنزا (Flu) یک عفونت ویروسی است که سالانه سه تا 5 میلیون نفر را درسراسر جهان مبتلا میکند. واکسیناسیون فصلی آنفلوآنزا در بسیاری از کشورها رایج است. این واکسن روی سیستم ایمنی عمل کرده و باعث حفاظت فرد در برابر عفونت میشود.
تاریخ جستوجو
ما متون مربوط را تا نوامبر 2015 جستوجو کردیم.
ویژگیهای مطالعه
ما به 6 مطالعه با 599 نفر که بین 18 تا 80 سال سن داشتند، نگاهی انداختیم. در این مطالعات ورزش قبل از واکسیناسیون ارزیابی شده بود. ورزش شامل پیادهروی یا استفاده از تردمیل (استقامتی) و فعالیتهایی مانند biceps curls and lateral raises (مقاومتی) بود که در هر جلسه 25 تا 50 طول میکشید. افراد در 5 مطالعه یک جلسه ورزش در همان روز واکسیناسیون داشتند. در یک مطالعه شرکتکنندگان، 8 هفته قبل از واکسیناسیون ورزش کردند. ورزش در سه مطالعه تحت نظارت بود. افرادی که ورزش نکرده بودند (گروه کنترل) بعد از دوره استراحت آرام (quiet rest)، ارزیابی شدند.
منابع مالی مطالعه
سه مطالعه منابع مالی مطالعه را گزراش نکرده بودند. یکی از مطالعات توسط یک شرکت دارویی حمایت شده بود بدین ترتیب که آن شرکت، واکسنهای آنفلوآنزا را به این مطالعه مروری اهدا کرده بود. یک مطالعه نیز از یک انجمن حرفهای و مطالعهای دیگر هم از آژانسهای دولتی حمایت شده بودند.
نتایج اصلی
ما تفاوتی را در تعداد افرادی که مبتلا به انفلوآنزا یا عوارض آن شدهاند، بین گروه ورزشکننده قبل از واکسیناسیون و گروهی که ورزش نکردند، مشاهده نکردیم. فقط یک مطالعه از تعداد افراد مبتلا به آنفلوآنزا بعد از ورزش و واکسیناسیون گزارشی داده بود. هیچ مطالعهای عوارض مربوط به آنفلوآنزا را گزارش نکرده بود. فقط یک مطالعه عوارض جانبی را گزارش کرده بود. در هیچ یک از مطالعات گزارشی از غیبت در روزهای کاری یا از دستدادن روزهای دیگر (یعنی فرد نتواند برنامه کاریاش را انجام دهد) به دلیل آنفلوآنزا وجود نداشت. هیچ تفاوت سودمندی بین گروه ورزش کننده قبل از واکسیناسیون و گروهی که ورزش نکردند، وجود نداشت.
به دلایل زیر ماقادر نبودیم نتایج محکمی درباره منفعت ورزش قبل از واکسیناسیون استنتاج کنیم:
تعداد کم افراد شرکتکننده در مطالعات، محدودیتهایی در طراحی مطالعات، انواع ورزشهای متفاوت، به نظر میرسد ورزش قبل از واکسیناسیون آنفلوآنزا نه منفعت دارد نه ضرر.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد پائین یا بسیار پائین بود. طراحی مطالعاتی محکم و استوار (robust) که شامل تعداد کافی از شرکتکنندگان باشد ارزیابی و تجزیه و تحلیل یافتهها را تسهیل میکند. با این دادهها میتوانیم دریابیم که آیا ورزش قبل از واکسیناسیون می تواند باعث کاهش تعداد افراد مبتلا به آنفلوانزا یا عوارض آن شود یا خیر.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما دریافتیم که ورزش قبل از واکسیناسیون آنفلوآنزا نه منفعت دارد نه ضرر. تعداد کم افراد در هر مطالعه، انواع زیاد ورزشها و تمرکز روی پیامدهای بررسی خون بهجای پیامدهای شرکتکننده - محور قویا یافتههای ما را تحت تاثیر قرار میدهد.