پیشینه
آنتیبیوتیکها سودمندی نسبتا متوسطی (modest) در درمان گلودرد دارند. البته اثربخشی آنتیبیوتیکها در افرادی که تست سواب مثبت از نظر استرپتوکوک بتا همولیتیک A؛ (GABHS) دارند، افزایش مییابد. با این حال اگر درمان با آنتیبیوتیک اندیکاسیون داشته باشد، روشن نیست کدام آنتیبیوتیک بهترین گزینه است.
اهداف
ارزیابی شواهد مربوط به مقایسه تاثیرآنتیبیوتیکهای متفاوت در موارد زیر: از بین بردن نشانهها (تب و درد)، کوتاه کردن مدت بیماری، جلوگیری از عود بیماری، پیشگیری از ایجاد عوارض (عوارض چرکی (suppurative complications)، تب روماتیسمی حاد، گلومرولونفریت پس از استرپتوکوک).
همچنین هدف این مطالعه مروری ارزیابی شواهد مربوط به بروز مقایسهای عوارض جانبی و منفعت و خطر (risk-benefit) درمان آنتیبیوتیک برای فارنژیت استرپتوکوکی بود.
روش های جستجو
ما به جستوجو در پایگاههای زیر پرداختیم: CENTRAL (شماره 3؛ 2016)؛ MEDLINE Ovid (از 1946 تا هفته سوم مارچ 2016)؛ Embase Elsevier (از 1974 تا مارچ 2016) و Web of Science Thomson Reuters (از 2010 تا مارچ 2016). ما همچنین مراکز ثبت کارآزماییهای بالینی را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
معیار انتخاب، کارآزماییهای تصادفیسازی و دوسوکور بود که در آنها آنتیبیوتیکهای متفاوت مقایسه شده بود. در این کارآزماییها دستکم یکی از این موارد گزارش شده بود: بهبود (علاج) بالینی، عود بالینی، عوارض جانبی یا وقایع ناگوار (complications or adverse events) یا هر دو.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری، مستقل از یکدیگر کارآزماییها را برای ورود به این مطالعه مروری غربالگری کردند. آنها با استفاده از روشهای استاندارد روششناسی که توصیه کاکرین است، دادهها را استخراج کردند. ما خطر سوگیری (Bias) مطالعات انتخابشده را طبق روشهای طراحی شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای ساختارمند مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions) ارزیابی کردیم. همچنین با استفاده از ابزار GRADE کیفیت کلی شواهد را برای پیامدها بررسی کردیم.
نتایج اصلی
ما 19 کارآزمایی (5838 شرکتکننده تصادفی) را انتخاب کردیم. هفت مطالعه پنیسیلین را با سفالوسپورین مقایسه کرده بودند. در 6 مطالعه پنیسلین با ماکرولیدها مقایسه شده بود. سه مطالعه پنیسیلین را با کارباسفم مقایسه کرده بودند. در یک کارآزمایی کلیندامایسین با آمپیسیلین مقایسه شده و یک کارآزمایی نیز به مقایسه آزیترومایسین با آموکسیسیلین پرداخته بود. همه مطالعات انتخابشده، پیامدهای بالینی را گزارش کرده بودند. در تمام کارآزماییها گزارشات مربوط به تصادفیسازی، کورسازی و پنهان سازی تخصیص (نوعی کورسازی. بدین ترتیب که شخصی که کورسازی بیماران را انجام میدهد نمیداند چه درمانی به بیمار اختصاص مییابد) ضعیف بود. کیفیت کلی شواهد با استفاده از ابزار GRADE برای پیامد «رفع نشانهها» (resolution of symptoms) در تجزیه و تحلیل به قصد درمان (ITT) پائین بود و برای پیامد «رفع نشانهها» از شرکتکنندگان قابل ارزیابی و برای عوارض جانبی بسیار پائین بود. ما کیفیت شواهد را عمدتا بهدلیل فقدان (یا گزارش ضعیف) تصادفیسازی، کورسازی یا هر دو، ناهمگونی و فاصله اطمینان زیاد پائین در نظر گرفتیم.
تفاوتی به نفع سفالوسپورین در مقایسه با پنیسیلین در رفع نشانهها وجود دارد (نسبت شانس (OR) تجزیه و تحلیل بیماران قابل ارزیابی برای فقدان رفع نشانهها: 0.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27 تا 0.97؛ تعداد موردنیاز برای سودبردن از درمان (NNTB)؛ 20؛ N = 5؛ n = 1660؛ کیفیت شواهد بسیار پائین). با اینحال این نتایج در تجزیه و تحلیل به قصد درمان (ITT) به لحاظ آماری معنادار نبود (OR: 0.79؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 1.12؛ N = 5؛ n = 2018؛ کیفیت شواهد پاsین). عود بالینی برای سفالوسپورین در مقابسه با پنیسیلین پائینتر بود (OR: 0.55؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.99 تا 0.30؛ NNTB = 50؛ N = 4؛ n = 1386؛ کیفیت شواهد پائین). اما این یافته فقط در بزرگسالان دیده شد (OR: 0.42؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 0.20؛ NNTB = 33؛ N = 2؛ n = 770) تفاوتی میان ماکرولیدها و پنیسیلین برای هر یک از پیامدها وچود ندارد. یک مطالعه منتشر نشده در کودکان نشان میدهد که میزان بهبودی و علاج (cure) با آزیترومایسن تکدوز بهتر از آموکسیسیلین برای 10 روز است (OR: 0.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.73 تا 0.11؛ NNTB = 18؛ N = 1؛ n = 482). با این حال تفاوتی میان گروهها در تجزیه و تحلیل ITT؛ (OR: 0.76؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.05 تا 0.55؛ N = 1؛ n = 673) یا در پیگیری طولانیمدت (تجزیه و تحلیل قابل ارزیابی بیماران؛ (evaluable patients analysis)؛ OR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.82 تا 0.43؛ N = 1؛ n = 422) وجود ندارد. عوارض جانبی در کودکان با آزیترومایسین بیشتر از آموکسیسیلین است (OR: 2.67؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.99 تا 1.78؛ N = 1؛ n = 673). رفع نشانهها بعد از درمان با کارباسفم در مقایسه با پنیسیلین هم در بزرگسالان و هم در کودکان (تجزیه و تحلیل ITT؛ OR: 0.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.99 تا 0.49؛ NNTB = 14؛ N = 3؛ n = 795) و در تجزیه و تحلیل زیرگروه کودکان بهتر بود (OR: 0.57؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.99 تا 0.33؛ NNTB = 8؛ N = 1؛ n = 233). اما این نتیجه در تجزیه و تحلیل زیرگروه بزرگسالان دیده نشد (OR: 0.75؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.22 تا 0.46؛ N = 2؛ n = 562). عوارض جانبی در کودکان بهدنبال ماکرولیدها بیشتر از پنیسیلین بود
(OR: 2.33؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 5.15 تا 1.06؛ N = 1؛ n = 489). در مطالعات گزارشی از عوارض بلندمدت نشده بود، بنابراین نامشخص است که آیا کلاس آنتیبیوتیکها در پیشگیری از عوارض نادر اما جدی بهتر هستند یا خیر.
نتیجهگیریهای نویسندگان
تفاوتهای بالینی در رفع نشانهها در مقایسه سفالوسپورین و ماکرولیدها با پنیسیلین در درمان تانسیلوفارنژیت GABHS وجود ندارد. شواهد محدود در بزرگسالان نشان میدهند که سفالوسپورینها موثرتر از پنیسیلین در جلوگیری از عود هستند اما NNTB بالا است. شواهد محدود در کودکان نشان میدهد که کارباسفم (carbacephem) موثرتر از پنیسیلین در رفع نشانهها است. دادههای مربوط به عوارض بسیار اندک و ناچیز هستند بنابراین استنتاج نتیجه از آنها سخت است. براساس این دادهها و با درنظر گرفتن قیمت پائین و فقدان مقاومت دارویی، پنیسیلین هنوز میتواند خط اول درمان برای بزرگسالان و کودکان باشد. همه مطالعات در کشورهای با درآمد بالا و با خطر پائین عوارض استرپتوکوکی انجام شده بود. بنابراین انجام کارآزماییهایی در کشورهای با درآمد پائین و جوامع بومی با خطر بالای عوارض جانبی، نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
آنتیبیوتیکهای متفاوت در درمان فارنژیت استرپتوکوکی
سوال مطالعه مروری
قصد ما شناخت این نکته بود که کدام آنتیبیوتیک در درمان گلودرد ایجاد شده توسط باکتری استرپتوکوک بتا همولیتیک A؛ (GABHS) موثرتر است.
پیشینه
اکثر گلودردها توسط ویروسها ایجاد میشوند. بسیاری از مردم حامل باکتریهای گلو هستند که گاهی موجب عفونت باکتریایی گلو میشوند. عفونت GABHS میتواند عوارض جانبی جدی مانند تب روماتیسمی حاد و بیماری کلیوی داشته باشد. آنتیبیوتیکها غالبا برای پیشگیری از عوارض تجویز میشوند. با این حال آنتیبیوتیکها سودمندی نسبتاً کمی برای گلودرد دارند حتی اگر GABHS وجود داشته باشد. اکثر عفونتهای گلو خود محدودشونده هستند (یعنی خودبهخود خوب میشوند). خطر عوارض نیز در نهایت برای اکثر مردم در کشورهای با درآمد بالا، پائین است. اما برخی اوقات به آنتیبیوتیکها نیاز است. پنیسیلین یک آنتیبیوتیک ارزان است که سالها برای درمان GABHS استفاده میشود. مقاومت GABHS به پنیسیلین نادراست.
تاریخ جستوجو
ما متون مربوط را تا مارچ 2016 جستوجو کردیم.
ویژگیهای مطالعه
ما 19 مطالعه (18 مقاله منتشر شده) را با 5835 فرد انتخاب کردیم. در این کارآزماییها آنتیبیوتیکهای متفاوت در افراد مبتلا به گلودرد با تست مثبت برای GABHS بررسی شده بود. افراد شرکت کننده از یک ماه تا 80 سال سن داشتند. 9 کارآزمایی فقط شامل کودکان بود. در 9 کارآزمایی نیز سن افراد 12 سال یا بالاتر بود. اکثر مطالعات در 15 سال گذشته منتشر شده بود. تمام مطالعات بهجز یکی، پیامدهای بالینی را گزارش کرده بودند.
منابع مالی مطالعه
13 کارآزمایی توسط «سرمایهگذاری مطالعه دارو» حمایت شده بود. برخی کارانه پژوهشی دریافت کرده و برخی دیگر شامل افرادی بودند که در استخدام شرکت دارویی بودند. 5 مطالعه نیز هیچ گزارشی از منابع مالی نداشتند.
نتایج اصلی
اثرات آنتیبیوتیکها مشابه بودند و تمام آنها عوارض جانبی داشتند (مانند تهوع و استفراغ و راش). شواهد قوی برای تفاوت معنادار بین آنتیبیوتیکها وجود ندارد. در مطالعات گزارشی از عوارض بلندمدت وجود نداشت. بنابراین نامشخص بود که آیا آنتیبیوتیکها در پیشگیری از عوارض نادر اما جدی بهتر هستند یا خیر.
تمام مطالعات در کشورهای با درآمد بالا و با خطر پائین عوارض استرپتوکوکی انجام شده بود. بنابراین انجام کارآزماییهایی در کشورهای کمدرآمد و جوامع بومی با خطر بالای عوارض جانبی، نیاز است. مرور ما استفاده از پنیسیلین را بهمثابه گزینه اول درمان آنتیبیوتیکی در بیماران با عفونتهای گلو ایجاد شده بهوسیله GABHS حمایت میکند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای تمام پیامدها در هنگام مقایسه ماکرولیدها یا سفالوسپورین با پنیسیلین، پایین یا بسیار پائین بود. کیفیت شواهد پائین ارزیابی شده بود؛ چون نگرانیهایی درباره تصادفیسازی و کورسازی، فاصله اطمینان زیاد (تخمینها بسیار دقیق نبودند) و تفاوتهای آماری درمیان مطالعات وجود داشت که ممکن است اعتبار برآوردها را تحت تاثیر قرار دهد. اکثر نویسندگان، اطلاعات کافی درباره روشهای انجام مطالعات را گزارش نکرده بودند تا براساس آنها مطمئن شویم سوگیری وجود ندارد.