جلد 2015 -                   جلد 2015 - صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.1002/14651858.CD009464.pub2

XML Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Lesley A Smith, Fredric Azariah, Verna TC Lavender, Nicola S Stoner, Silvana Bettiol. Cannabinoids for nausea and vomiting in adults with cancer receiving chemotherapy. 3 2015; 2015
URL: http://cochrane.ir/article-1-78-fa.html
استفاده از کانابینوئیدها در درمان تهوع و استفراغ در بزرگسالان مبتلا به سرطان تحت شیمی‌درمانی
Lesley A Smith* , Fredric Azariah , Verna TC Lavender , Nicola S Stoner , Silvana Bettiol
پیشینه
کانابیس (Cannabis) به عنوان دارو، مدت‌هاست که استفاده می‌شود. داروهای ساخته شده بر پایه کانابیس (معروف به کانابینوئیدها (Cannabinoids))، بر پایه ماده فعال موجود در آن تحت عنوان دلتا-9-تتراهیدروکانابینول (THC) ساخته شده و برای مقاصد پزشکی تأیید شده است. کانابینوئیدها ممکن است یک گزینه درمانی مفید برای درمان تهوع و استفراغ در افرادی باشند که تحت شیمی‌درمانی قرار گرفته و معمولاً پاسخ ضعیفی به داروهای متداول ضدتهوع و استفراغ (داروهای ضدتهوع) می‌دهند. با وجود این، عوارض جانبی نامطلوب حاصل از مصرف کانابینوئیدها ممکن است استفاده گسترده از آن‌ها را محدود کند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و تحمل‌پذیری (tolerability) داروهای ساخته شده بر پایه کانابیس در درمان تهوع و استفراع در بزرگسالان مبتلا به سرطان تحت شیمی‌درمانی.
روش های جستجو
ما با جستوجو در میان پایگاه‌های اطلاعاتی الکترونیکی، مطالعات موردنیاز را شناسایی کردیم. این پایگاه‌ها عبارتند از: پایگاه کارآزمایی‌های بالینی ثبت شده کاکرین (Cochrane Central Register of Controlled Trials)، و نیز MDEDLINE ،EMBASE ،PsyclNFO و LILACS، از زمان شروع به کار تا جولای .2015
ما همچنین در میان فهرست منابع مربوط به مطالعه‌های مروری نظام‌مند و مطالعات داخل آن‌ها به جست‌وجو پرداختیم. ما جست‌وجوی خود را بر مبنای عامل «زبان انتشار منابع» محدود نکردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (RCT) را که به مقایسه داروهای ساخته‌شده بر پایه کانابیس و پلاسبو یا یک داروی رایج ضدتهوع در بزرگسالان تحت شیمی‌درمانی پرداخته بودند، وارد مطالعه کردیم.
گردآوری و تحلیل داده‌ها
حداقل دو نویسنده مطالعه مروری نظام‌مند به صورت مستقل از هم به ارزیابی مناسب بودن و خطر سوگیری (bias) مطالعات پرداخته و داده‌ها را استخراج کردند. ما نسبت به دسته‌بندی مطالعات بر اساس گروه‌های کنترل برای آن دسته از مطالعات متاآنالیز (meta-analysis) که با استفاده از روش اثر تصادفی انجام شده بودند، اقدام کردیم. ما پیامدهای مربوط به «کارایی» و «تحمل‌پذیری» را به صورت خطر نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان (CI) بیان کردیم.
نتایج اصلی
23 RCT وارد مطالعه کردیم. بیشتر این مطالعات به صورت متقاطع طراحی شده و طیفی از افراد مبتلا به انواع سرطان‌ها را که تحت رژیم‌های شیمی‌درمانی متعدد با آثار احتمالی تهوع‌زایی متوسط رو به بالا قرار داشتند، شامل می‌شدند. اکثر این مطالعات به دلیل «عدم پنهان‌سازی تخصیص افراد» یا «ریزش نمونه‌ها» در معرض خطر سوگیری قرار داشتند. کارآزمایی‌ها در بین سال‌های 1975-1991 میلادی انجام شده بودند. هیچ یک از کارآزمایی‌ها به مقایسه با داروهای ضدتهوع جدیدتر مانند انداسترون (ondansetron) نپرداخته بودند.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
داروهای ساخته‌شده بر پایه کانابیس ممکن است در درمان تهوع و استفراغ‌های مقاوم به درمان ناشی از شیمی‌درمانی مؤثر باشند. با وجود این، محدودیت‌های روش‌شناسی کارآزمایی‌ها عملا امکان نتیجه‌گیری کامل و بی‌نقص را برای ما فراهم نمی‌کند. این احتمال وجود دارد که پژوهش‌های آتی در خصوص رژیم‌های جاری و متداول شیمی‌درمانی و داروهای جدیدتر ضدتهوع این نتایج را تعدیل کنند.
خلاصه به زبان ساده
داروی ساخته شده بر پایه کانابیس برای درمان تهوع و استفراغ در افراد سرطانی تحت شیمی‌درمانی
پیشینه
حدود سه چهارم از افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند، دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. این حالت برای بسیاری از آن‌ها ناخوشایند است. اگرچه داروهای متداول ضدتهوع، اثربخش هستند، همواره و در مورد همه افراد اثربخشی لازم را ندارد. داروهای درمانی بر پایه ماده فعال موجود در کانابیس، با عنوان THC (دلتا-9- تتراهیدروکانابینول)، در برخی از کشورها به عنوان داروهای ضدتهوع تائید شده‌اند.

سوال مطالعه مروری
این مطالعه مروری نظام‌مند به ارزیابی کیفیت عملکرد داروهای ساخته‌شده بر پایه کانابیس در درمان تهوع و استفراغی که به دنبال شیمی‌درمانی در افراد مبتلا به سرطان ایجاد می‌شود و همچنین عوارض جانبی ایجاد شده می‌پردازد.

نتایج اصلی
این مطالعه مروری نظام‌مند با 23 RCT (مطالعات بالینی که در آنها افراد به صورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه تحت درمان قرار داده می‌شوند) نشان داد که تعداد کمتری از افرادی که داروهای ساخته‌شده را بر پایه کانابیس دریافت کرده بودند، درمقایسه با افرادی که پلاسبو (داروی تلقینی) دریافت کرده بودند، دچار تهوع و استتفراغ می‌شوند. نسبتِ مبتلایان به تهوع و استفراغ در افرادی که داروهای ساخته‌شده بر پایه کانابیس را دریافت کرده بودند، مشابه با داروهای ضدتهوع متداول بود. با وجود این، تعداد بیشتری از افراد در مقایسه با افراد دریافت‌کننده پلاسبو یا سایر داروهای ضدتهوع، دچار عوارض جانبی‌ای چون احساس نئشگی، سرگیجه، شادی و سرخوشی (حس تن‌آسایی یا خواب‌آلودگی) و بی‌قراری (حس ناآرامی و نارضایتی) شده و به همین دلیل از ادامه همکاری در مطالعه انصراف دادند. در مطالعاتی که افراد در وهله اول داروهای ساخته‌شده بر پایه کانابیس و بعد از آن داروهای متداول ضدتهوع را دریافت کرده بودند، همگی تمایل بیشتری برای استفاده از داروهای ساخته‌شده بر پایه کانابیس نشان دادند.

کیفیت شواهد
به طور کلی همه کارآزمایی‌ها به لحاظ کیفیت در سطح متوسط تا پایین قرار داشتند و به بررسی روش‌های درمانی بر پایه شیمی‌درمانی و داروهای ضدتهوع بین سال‌های 1999 تا 1980 پرداخته بودند. به علاوه، نتایج به دست‌آمده از مطالعات در مجموع به لحاظ کیفیت در سطح پایینی قرار داشت. این به این معنا است که ما خیلی به توانایی خود برای اظهارنظر درباره ارزیابی کیفیت عملکرد داروهای ساخته‌شده بر پایه کانابیس اطمینان نداریم و از این‌رو احتمالا پژوهش‌های آتی که رویکردهای نوین درمان را ارائه می‌کنند، تاثیر مهمی روی این نتایج خواهند داشت.

(2390 مشاهده)
متن کامل [PDF 4 kb]   (157 دریافت)    

پذیرش: 1393/10/30 | انتشار: 1394/8/21