پیشینه
اختلال عاطفی فصلی (SAD) یک الگوی فصلی افسردگی اساسی عودکننده است که بیشتر در پاییز و زمستان رخ میدهد و در بهار بهتر میشود. شیوع SAD بسته به عرض جغرافیایی بین 1.5 تا 9 درصد متغیر است. جنبه قابل پیشبینی فصلی SAD فرصتی برای جلوگیری از آن در اختیار ما میگذارد. این مطالعه مروری یکی از 4 مطالعه مروری در مورد تاثیرگذاری و سلامت مداخلات جلوگیری کننده SAD است؛ در این مطالعه مروری روی روشهای رواندرمانی به عنوان مداخلات جلوگیریکننده تمرکز میکنیم.
اهداف
بررسی تاثیرگذاری و سلامت روشهای رواندرمانی (در مقایسه با بدون درمان، دیگر انواع روشهای رواندرمانی، ضدافسردگیهای نسل دوم (SAG)، نور درمانی، مداخلات سبکزندگی یا ملاتونین یا آگوملاتین (Agomelatine)) برای جلوگیری از رخداد SAD و بهبود نتایج بیمار - محور میان بزرگسالان با تاریخچهای از SAD.
روش های جستجو
برای این مطالعه مروری مرکز ثبت تخصصی گروه مطالعه مروری افسردگی، پرخاشگری و اختلال روانی در کاکرین (CCDANCTR ؛Cochrane Depression, Anxiety and Neurosis Review Group Specialised Register) را تا تاریخ 11 آگوست 2015 جستوجو کردیم. CCDANCTR شامل گزارشهایی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده مرتبطی از EMBASE (از 1974 تا به امروز)؛ MEDLINE (از 1950 تا امروز)؛ PsycINFO (از 1967 تا به امروز) و پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials ) میشود. به علاوه، (Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL؛ Web of Knowledge؛ کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library) و پایگاه اطلاعات طب مکمل و وابسته (AMED ؛Allied and Complementary Medicine Database) (تا 26 می 2014) را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
برای بررسی تاثیرگذاری، تصمیم گرفتیم که کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای را در مورد بزرگسالان با تاریخچهای از SAD نوع زمستانی که در ابتدای مطالعه بدون علامت بودند، گردآوری کنیم. برای بررسی عوارض جانبی، قصد داشتیم مطالعات غیرتصادفی را گردآوری کنیم. همچنین تصمیم داشتیم مطالعاتی را بررسی کنیم که رواندرمانی را در مقابل هر نوع دیگر رواندرمانی، دارونما، نوردرمانی، SGA، تغییرات سبکزندگی، ملاتونین یا آگوملاتین مقایسه کند و نیز قصد داشتیم که رواندرمانی را در ترکیب با هر مداخله مقایسهای که در بالا ذکر شد، در مقابل مداخله مقایسهای یکسان به عنوان تکدرمانی مقایسه کنیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری، چکیدهها و نشریات را با متن کامل در مقابل معیارهای انتخاب غربالگری بررسی و مستقلا اطلاعات را استخراج و خطر سوگیری (risk of bias) را بررسی کردند. وقتی که گروههای شرکتکننده مشابه بودند و زمانی که مطالعات درمانهای یکسانی را در مقابل مقایسههای یکسان بررسی کردهبودند، اطلاعات را برای متاآنالیز (meta-analysis) جمعبندی کردیم و تعاریف مشابهای را از معیارهای نتیجهای در طول مدت مشابهای از درمان به وجود آوردیم؛ اما، هیچ مطالعهای را گردآوری نکردیم.
نتایج اصلی
از طریق جستوجوهای الکترونیک و مطالعات مروری فهرستهای منابع بعد از دوگانهزدایی نتایج جستوجو، 2986 مورد را شناسایی کردیم. در حین مطالعه مروری چکیده و عنوان 2895 مدرک را کنار گذاشته و 91 مقاله در مطالعه مروری تماممتن بررسی کردیم. هیچ مطالعه کنترلشده در مورد استفاده از رواندرمانی برای جلوگیری از SAD و بهبود نتایج بیمار - محور برای بزرگسالان با تاریخچهای از SAD پیدا نکردیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر، هیچ شواهد عاری از خطای روششناسی برای نشان دادن اینکه آیا رواندرمانی برای پیشگیری از رخداد SAD و بهبود نتایج بیمار - محور میان بزرگسالان با تاریخچهای از SAD، موثر است یا خیر، وجود ندارد. به کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای برای مقایسه انواع مختلف روشهای رواندرمانی و مقایسه روشهای رواندرمانی با دارونما، نوردرمانی، SGAها، تغییرات سبک زندگی، ملاتونین یا آگوملاتین برای جلوگیری از موارد جدید افسردگی در بیماران با تاریخچهای از SAD نوع زمستانی نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
روشهای رواندرمانی برای پیشگیری از رخداد افسردگی فصل زمستان
چرا این مطالعه مروری حائز اهمیت است؟
بسیاری از افراد در عرضهای جغرافیایی شمالی از اختلال عاطفی فصلی (SAD) رنج میبرند که به علت واکنش به کاهش نور خورشید است. سهچهارم این بیماران را زنان تشکیل میدهند. رخوت، پرخوری، ولع کربوهیدارتها و خلق افسرده علائم شایعی هستند. در برخی از افراد، SAD تبدیل به افسردگی میشود که به شدت زندگی روزانه آنها را تحت تاثیر قرار میدهد. دوسوم این افراد علائم افسردگی را هر زمستان تجربه میکنند.
در این مطالعه مروری چه کسانی سود میبرند؟
هرکسی که تجربهای از SAD دارد یا کسانی که خویشاوندان یا دوستانی دارند که تجربهای از SAD دارند، میتوانند از این مطالعه مروری سود ببرند.
هدف این مطالعه مروری پاسخ به چه سوالی است؟
جنبه قابل پیشبینی فصلی SAD فرصتی را برای پیشگیری در اختیارمان میگذارد. اما، اطلاعات کمی در مورد تاثیرگذاری و ضررهای بالقوه مداخلات برای جلوگیری از SAD وجود دارد. این مطالعه مروری یکی از 4 مطالعه مروری است که برای بررسی تاثیرگذاری و عوارض جانبی مداخلات استفاده شده برای جلوگیری از SAD انجام شدهاست؛ این مطالعه مروری بر رواندرمانی به عنوان مداخله جلوگیریکنندهای در بیماران با تاریخچهای از SAD که در زمان شروع مداخلات جلوگیریکننده بدون علامت بودند، متمرکز است.
در این مطالعه مروری چه مطالعاتی گردآوری شد؟
پایگاههای اطلاعاتی را تا تاریخ 11 آگوست 2015 برای روشهای رواندرمانی به جهت جلوگیری از SAD جستوجو کردیم. به طور کلی، هیچ مطالعه کاملی پیدا نکردیم که مناسب با معیارهای انتخاب این مطالعه مروری باشند.
چه شواهدی از این مطالعه مروری آشکار میشود؟
در جستوجوی منابعمان، هیچ مطالعهای پیدا نکردیم که در آن تاثیرگذاری رواندرمانی برای جلوگیری از SAD بررسی شود، و نمیتوانیم هیچ پیشنهادی برای تائید یا رد استفاده در درمان بیماران مبتلا به SAD ارائه دهیم.
در آینده چه باید کرد؟
نویسندگان این مطالعه مروری پیشنهاد کردند که مطالعات آتی باید تاثیرگذاری رواندرمانی را در جلوگیری از SAD ارزیابی کرده و باید مستقیما این مداخلات را با دیگر درمانهای موثر مثل نوردرمانی، ضدافسردگیها و آگوملاتین، به جهت تعیین بهترین گزینه درمانی برای جلوگیری از SAD مقایسه کنند.