پیشینه
برای تسکین کمردرد (LBP)، داروی ضددردی که گزینه نخست تجویز است و بیش از سایر داروها توصیه میشود، پاراستامول (استامینوفن) است. با این حال، اثربخشی پاراستامول در درمان LBP در هالهای از ابهام قرار دارد.
اهداف
بررسی اثربخشی و ایمنی پاراستامول در درمان LBP به هر علتی.
روش های جستجو
ما این موارد را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) که شامل ثبت کارآزماییهای گروه مرور پشت و گردن در کاکرین ( Back and Neck Review Group)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ AMED؛ Web of Science؛ LILACS؛ IPA از آغاز تا هفتم آگوست 2015 بود. ما همچنین، فهرست منابع مقالات واجد شرایط و وبسایت ثبت کارآزماییها (WHO ICTRP و ClinicalTrials.gov ) را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما فقط آن دسته از کارآزماییهای تصادفی را در نظر گرفتیم که در آنها به مقایسه اثربخشی پاراستامول در برابر دارونما برای درمان LBP به هر علت پرداخته شده بود. پیامدهای اولیه موردنظر ما عبارت بودند از درد و ناتوانی. ما همچنین مواردی مانند کیفیت زندگی، عملکرد، عوارض جانبی، احساس بهبودی به طور کلی (global impression of recovery)، کیفیت خواب، پایبندی و تبعیت بیمار و استفاده از داروی تسکین دهنده (use of rescue medication) را در زمره پیامدهای ثانویه بررسی کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری به طور مستقل به استخراج دادهها و ارزیابی خطر سوگیری (Bias) در مطالعات انجام شده پرداختند. ما همچنین کیفیت شواهد را با استفاده از روش GRADE ارزیابی کردیم. ما مقیاس شدت درد را به مقیاس متداول صفر تا 100 تبدیل کردیم. تأثیرات درمان را با استفاده از میانگین تفاوت برای پیامدهای پیوسته و مستمر و خطر نسبی را برای پیامدهای دوتایی اندازهگیری کردیم. اندازه اثر و 95% فاصله اطمینان (CI) را بهمثابه معیاری برای اثر درمان برای پیامدهای اولیه بهکار بردیم. هنگامی که مقدار اثرات درمان کوچکتر از 9 امتیاز در مقیاس صفر تا 100 بود، اثر را کوچک و از نظر بالینی بیاهمیت در نظر گرفتیم.
نتایج اصلی
در جستوجوهای خود تعداد 4449 کارآزمایی ثبتشده را بازیابی کردیم که از این تعداد، سه کارآزمایی شامل 1825 شرکتکننده در مطالعه مروری گنجانده شدند و دو کارآزمایی نیز مورد متاآنالیز (meta-analysis) قرار گرفتند. در مورد کمردرد حاد، شواهدی با کیفیت بالا حکایت از آن دارد که هیچ تفاوتی بین مصرف پاراستامول (4 گرم در روز) و دارونما در یک هفته (برطرف کردن بلافاصله درد)، دو هفته، چهار هفته و 12 هفته (کوتاهمدت) برای پیامدهای اولیه وجود ندارد. شواهدی با کیفیت بالا در دست است که نشان میدهد مصرف پاراستامول بر کیفیت زندگی، عملکرد، تصور و احساس کلی از بهبودی و کیفیت خواب برای همه دورههای زمانی موردنظر هیچ تأثیری ندارد. همچنین تفاوت معناداری بین پاراستامول و دارونما درخصوص عوارض جانبی، پایبندی بیمار یا استفاده از داروی تسکیندهنده (use of rescue medication) وجود نداشت. درخصوص کمردرد مزمن، شواهدی با کیفیت بسیار پائین (مبتنی بر یک کارآزمایی) وجود داشت؛ بر این اساس که مصرف پاراستامول (یک گرم دوز وریدی) بر کاهش درد فوری هیچ تأثیری ندارد. در نهایت، هیچ کارآزماییای شناسایی نشد که در آن به ارزیابی بیماران مبتلا به کمردرد نیمهحاد پرداخته شده باشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما دریافتیم که پاراستامول در مقایسه با دارونما پیامدهای بهتری را برای افراد مبتلا به کمردرد حاد ایجاد نمیکند و تأثیرگذاری آن بر کمردرد مزمن قطعی نیست.
خلاصه به زبان ساده
مصرف پاراستامول برای تسکین کمردرد.
سوال مطالعه مروری
بررسی اثربخشی پاراستامول برای تسکین کمردردهای (LBP) غیراختصاصی (بدون وجود علت مشخص). کمردردهای غیراختصاصی، دردی در ناحیه پشت است که بیماری شناختهشدهای برای آن وجود ندارد.
پیشینه
پاراستامول یکی از رایجترین داروهای تجویزی برای افراد مبتلا به کمردرد است. این دارو در دستورالعملهایی توصیه شده که برای کمک به پزشکان جهت مدیریت بیماریهای مختلف صادر میشود. با این حال، شواهد اخیر میزان تأثیرگذاری آن را زیر سؤال برده است.
تاریخ جستوجو
زمان شواهد موجود به آگوست سال 2015 برمیگردد.
ویژگیهای مطالعه
در این مطالعه مروری، ما سه کارآزمایی با مجموع 1825 شرکتکننده، دو کارآزمایی با شرکتکنندگانی که کمردرد آنان به طور ناگهانی و بهتازگی (حاد) رخ داده و یک کارآزمایی با شرکتکنندگانی که کمردرد آنان بیش از شش هفته (مزمن) به طول انجامیده، لحاظ کردیم. بیشتر افراد حاضر در این مطالعه (90%) در سنین میانسالی قرار داشتند و در قالب یک کارآزمایی با تمرکز بر کمردرد حاد تحت بررسی قرار گرفته بودند. در همه کارآزماییها پاراستامول در برابر دارونما (که حاوی مادهای نیست که همانند یک دارو عمل کند) آزمایش شده بود. دامنه درمانها بین یک دوز به اندازه یک گرم (تزریق داخل وریدی) تا 4 گرم در یک دوره 24 ساعته تا چهار هفته (قرصهای خوراکی) بود. روند درمان شرکتکنندگان بین یک روز تا 12 هفته پیگیری شد. پیامدهای اصلی مورد مطالعه عبارت بودند از درد و ناتوانی. ما همچنین این موارد را بررسی کردیم: کیفیت زندگی، نحوه و سهولت ادامه زندگی روزمره افراد، اثرات جانبی ناخوشایند یا ناخواسته، نوع احساس افراد درباره روند بهبود خود، کیفیت خواب، اعم از اینکه شرکتکنندگان داروی تجویزی را دریافت کرده یا نکرده باشند و اینکه اگر دریافت «داروی تسکیندهنده» (‘rescue medication’) ضرورت داشته، آیا به دلیل بیاثر بودن پاراستامول بوده یا خیر. ما یافتههای به دست آمده از دو کارآزمایی را با تنها تجزیه و تحلیل موجود (متاآنالیز) که پاراستامول را با دارونما مقایسه کرده بود، ادغام کردیم. در کارآزمایی سوم نتایج مربوط به دارونما گزارش نشده بود؛ بنابراین امکان لحاظ کردن آن در این مطالعه مروری وجود نداشت.
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد
ما شواهدی با کیفیت بالا یافتیم مبنی بر اینکه مصرف پاراستامول (4 گرم در روز) برای تسکین کمردرد حاد در کوتاهمدت یا بلندمدت بهتر از دارونما است. از طرفی، مصرف پاراستامول بر جنبههای دیگر مورد مطالعه مانند کیفیت زندگی و کیفیت خواب تأثیر بهتری نسبت به دارونما نداشته است. حدود یکپنجم شرکتکنندگان، بروز عوارض جانبی را گزارش دادند؛ هرچند تعداد کمی از آنها جدی بودند. هیچ تفاوتی نیز بین دو گروه مداخله و کنترل مشاهده نشد. از آنجا که بیشتر شرکتکنندگان مورد بررسی میانسال بودند، ما نمیتوانیم مطمئن باشیم که دیگر گروههای سنی نیز به همین یافتهها دست یابند.
به نظر میرسد که تفاوتی بین مصرف پاراستامول و دارونما در کاهش فوری کمردرد مزمن وجود نداشته باشد؛ هرچند شواهد موجود کیفیتی بسیار پائین داشتند و این نشریه، تنها مطالعهای را که این شواهد بر آن استوار است، از گردونه بررسی کنار گذاشته است.