پیشینه
لوسمی میلوئید حاد (AML) یک سرطان بدخیم در سلولهای بنیادی خونساز است. درمان لوسمی میلوئید حاد شامل دو مرحله درمانی است: فاز القای بهبودی برای رسیدن به بهبودی کامل و سریع (CR) و فاز تثبیت برای رسیدن به بهبودی مولکولی با دوام (طولانیمدت). افرادی که بهبودی کامل و سریعی را تجربه کردهاند، در معرض خطر عود لوسمی میلوئید حاد هستند. چنین افرادی با عود لوسمی میلوئید حاد، احتمال بقای ضعیفی دارند. بنابراین، برای درمان، پیشآگهی بیشتری مورد نیاز است. اینترلوکین-2 (IL-2)، یک سیتوکاین ایمنی محرک و یک جایگزین برای درمان استاندارد در افراد مبتلا به لوسمی میلوئید حاد است که جهت حفظ تاثیر آن پس از تثبیت درمان استفاده میشود. درمان نگهدارنده، بخش جداییناپذیر درمان استاندارد لوسمی میلوئید حاد نیست. در این زمینه، همچنین تحقیقاتی به منظور ارزیابی تاثیر اینترلوکین-2 به عنوان درمان نگهدارنده برای افراد مبتلا به لوسمی میلوئید حاد که به اولین بهبودی کامل رسیدهاند، انجام شده است. اما تاثیر اینترلوکین-2 هنوز به طور کامل شناسایی نشده است.
اهداف
این مطالعه به منظور بررسی اثربخشی و ایمنی اینترلوکین-2 به عنوان درمان نگهدارنده در کودکان و بزرگسالانی انجام شده که یا مبتلا به لوسمی میلوئید حاد بوده و بهبودی کامل اولیه خود را به دست آورده بودند یا بیماری در آنها عود نکرده بود.
روش های جستجو
در این بررسی، پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) (کتابخانه کاکرین (Cochrane Library)) (شماره 8، 2015)، MEDLINE (از سال 1950 تا آگوست 2015)، EMBASE (از سال 1950 تا آگوست 2015)، LILACS (از سال 1982 تا آگوست 2015)، CBM (از سال 1978 تا اوت 2015)، مجموعه چکیده مقالات کنفرانسهای مربوطه (از سال 2000 تا 2015)، و مرکز فراثبت (metaRegister) کارآزماییهای کنترل شده در حال انجام و منتشر نشده (از ابتدا تا آگوست 2015)، به طور نظاممند مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، در این پژوهش، فهرست منابع کارآزماییها و مطالعات مروری مرتبط نیز بررسی شد.
معیارهای انتخاب
مطالعات مناسب در این بررسی، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (RCT) بود که برای مقایسه اینترلوکین-2 با عدم دریافت درمان، در افراد مبتلا به لوسمی میلوئید حاد که برای اولین بار بهبودی کامل و سریع خود را بدست آورده بودند یا بیماری در آنها عود نکرده بود، صورت گرفته است. در این بررسی، مطالعهای که استفاده از اینترلوکین-2 را در مقابل بهترین مراقبت حمایتی یا شیمیدرمانی نگهدارنده مقایسه کرده باشد یا مطالعاتی که در آنها اینترلوکین-2 به همراه شیمیدرمانی نگهدارنده در مقابل شیمیدرمانی به تنهایی با هم مقایسه شده باشند، یافت نشد.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده بهطور مستقل از هم، اطلاعات را با استفاده از فرم استخراج از پیش تعریف شده استخراج کردند و همچنین خطر سوگیری (risk of bias) مطالعات ارزیابی شده را نیز بررسی کردند. دادههای مربوط به پیامدهای زیر استخراج شد: بقای بدون بیماری، بقای بدون عوارض، مرگ و میر ناشی از درمان، عوارض جانبی و کیفیت زندگی. در این مطالعه، تاثیر درمان بر پیامدهای مربوط به زمان تا رخداد یک پیشامد و پیامدهای دوتایی، به ترتیب با استفاده از نسبت خطر (HR) و خطر نسبی (RR) اندازهگیری شد. در این مطالعه همچنین، به جز در مواردی که ناهمگونی معنیداری بین مطالعات انتخاب شده وجود داشته باشد، از روش واریانس معکوس، برای ترکیب نسبت مخاطرات با استفاده از مدل اثر ثابت استفاده شد،
نتایج اصلی
این بررسی شامل 9 RCT با مجموع 1665 شرکتکننده است که در آنها بین اینترلوکین-2 و گروه بدون درمان مقایسه انجام شده بود. 6 مطالعه شامل شرکتکنندههای بزرگسال و 3 مطالعه نیز شامل شرکتکنندههای بزرگسال و کودک بود. با این حال، در 3 مطالعه مربوط به بزرگسالان و کودکان، اطلاعاتی درباره کودکان گزارش نشده بود. بنابراین در پژوهش حاضر امکان انجام تجزیه و تحلیل زیرگروه برای کودکان وجود نداشت. در یکی از مطالعات که در کشور چین انجام شده بود، هیچ یک از پیامدهای موردنظر این مطالعه گزارش نشده بود. بنابراین در پژوهش حاضر، تعداد 6 کارآزمایی شامل 1426 شرکتکننده در متاآنالیز (meta-analysis) بقای عاری از بیماری (بدون بیماری)، و تعداد 5 کارآزمایی شامل 1355 شرکتکننده در متاآنالیز بقای کلی استفاده شد.
شواهدی برای وجود تفاوت معنیدار بین گروه IL-2 و گروه بدون درمان، از نظر بقای عاری از بیماری (HR: 0.95؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 1.06؛ 0.37 = P؛ شواهد با کیفیت پایین) یا بقای کلی (HR: 1.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.95 تا 1.16؛ 0.35 = P؛ شواهد با کیفیت متوسط) یافت نشد. براساس اطلاعات یکی از کارآزماییها با تعداد161 شرکتکننده، IL-2 هیچ تاثیری در بقای بدون حادثه (HR: 1.02؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 1.32؛ 0.88 = P؛ شواهد با کیفیت پایین) نداشت. با توجه به اطلاعات حاصل از یک کارآزمایی با تعداد 308 شرکتکننده، عوارض جانبی (از جمله ترومبوسیتوپنی، نوتروپنی، ضعف/خستگی، و عفونت/تب) در شرکتکنندههایی که IL-2 دریافت کرده بودند، شایعتر بود. هیچ مرگ و میری، به دلیل بروز عوارض جانبی گزارش نشده است. هیچ یک از مطالعات انتخاب شده، مرگ و میر ناشی از درمان و یا کیفیت زندگی را گزارش ندادهاند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
هیچگونه شواهدی برای وجود تفاوت معنیدار بین گروه درمان نگهدارنده IL-2 و گروه بدون درمان، از نظر بقای عاری از بیماری یا بقای کلی، در افراد مبتلا به AML در اولین بهبودی کامل و سریع، یافت نشد. با این حال، کیفیت شواهد متوسط یا پایین است و به احتمال زیاد یا بسیار زیاد، انجام تحقیقات بیشتر، تاثیر مهمی بر برآورد یا اطمینان در برآورد دارد. به نظر میرسد عوارض جانبی در شرکت کنندههایی که تحت درمان با IL-2 قرار گرفتهاند، شایعتر است. اما کیفیت شواهد بسیار پایین و سطح اطمینان در برآورد بسیار نامشخص است. بنابراین، قبل از آن که بتوان نتیجهگیری قطعی در مورد این مسائل به دست آورد، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی شده آیندهنگر بیشتری مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
نقش اینترلوکین 2 به عنوان درمان نگهدارنده در کودکان و بزرگسالان مبتلا به لوسمی میلوئید حاد در اولین بهبودی کامل
پیشینه
لوسمی میلوئید حاد (AML)، یک سرطان بدخیم سلولهای خونی است. در اغلب افراد مبتلا به AML، برای از بین بردن سلولهای سرطانی، شیمیدرمانی یا پیوند مغز استخوان انجام میشود. در پاسخ به این درمانها، ممکن است بیماران به بهبودی کامل (CR)، یعنی وضعیت بدون سلولهای سرطانی در خون و علائم سرطان خون دست یابند. اگرچه این بیماری، به خوبی در آغاز درمان کنترل میشود، AML ممکن است بازگردد یا دوباره پیشرفت کند، در نتیجه در امید به زندگی، سبب نارضایتی شود. افراد پس از بهبودی کامل و سریع، هنوز هم نیاز به درمان بیشتر دارند. اینترلوکین-2 (IL-2) جایگزینی است که به عنوان درمان نگهدارنده برای حفظ اثر درمانی و جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده میشود. نتایج بالینی مربوط به مقایسه استفاده از IL-2 و درمان نگهدارنده در افرادی که در آنها بهبودی کامل بدست آمده بود، منتشر شده، اما اثر IL-2 همچنان نامشخص است.
سؤال مطالعه مروری
هدف از این بررسی، ارزیابی و خلاصه کردن مطالعات علمی است که بر اثربخشی و اثرات مضر IL-2 به عنوان درمان نگهدارنده در کودکان و بزرگسالان مبتلا به AML که برای بار اول به بهبودی کامل دست یافتهاند، و بیماری در آنها عود نکرده، تمرکز کردهاند.
ویژگیهای مطالعه
در این مطالعه مروری، جستوجو در تمام پایگاههای اطلاعاتی برای یافتن مطالعات مربوطه که در فاصله بین ژانویه 1950 تا آگوست 2015 منتشر شدهاند، انجام گرفت و 679 استناد شناسایی شد. تعداد 9 مطالعه شامل 1665 شرکتکننده، وارد مطالعه شد. تعداد شرکتکنندگان در این کارآزماییها از 24 تا 528 نفر بین سالهای 1991 و 2008 و با یک دوره متوسط پیگیری از 2.4 تا 8.3 سال متغیر است. سن شرکتکنندهها از صفر تا بیش از 60 سال بود. شرکتکنندهها در 6 مطالعه، افراد بزرگسال بودند و سه مطالعه دیگر شامل هر دو مورد بزرگسالان و کودکان بود. با این حال، در این 3 مطالعه، دادههای مربوط به کودکان گزارش نشده است، بنابراین امکان انجام تجزیه و تحلیل زیرگروهی برای کودکان وجود نداشت. در یکی از مطالعات که در کشور چین انجام شده بود، هیچ یک از پیامدهای موردنظر مطالعه حاضر گزارش نشده بود. منابع مالی این کارآزماییها، عمدتا توسط موسسات یا سازمان ملی تامین شده بود. شرکت کنندهها در گروه درمان، درمان نگهدارنده IL-2 را دریافت کرده و شرکت کنندهها در گروه شاهد، هیچ درمانی دریافت نکردند. هیچ مطالعهای که در آن IL-2 را با شیمیدرمانی نگهدارنده مقایسه کرده باشد یا IL-2 به همراه شیمیدرمانی نگهدارنده را با شیمیدرمانی نگهدارنده به تنهایی مقایسه کرده باشد، شناسایی نشد. شواهد تا آگوست 2015 بهروز است.
نتایج اصلی
در این مطالعه مروری دادهها با توجه به اثر IL-2 بر بقای عاری از بیماری (فاصله زمانی از تاریخ بهبودی تا عود لوسمیک یا مرگ به هر علتی) و بقای کلی (مدت زمان بین ورود شرکتکنندهها وارد مطالعه شدند و زمان فوت آنها) در مقایسه با عدم دریافت هیچ گونه درمانی، تحلیل شد. هیچگونه شواهدی برای وجود تفاوت در بقای عاری از بیماری و یا بقای کلی بین گروه IL-2 و گروه شاهد یافت نشد. پیامد دیگر در نظر گرفته شده، بقای عاری از رویداد (فاصله زمانی بین تاریخ تصادفی یا ورود به مطالعه تا شکست درمان، عود اول، یا مرگ به هر علت) بود. یافتهها نشان داد که IL-2 بقای بدون حادثه را افزایش نمیدهد. هیچ یک از مطالعات انتخاب شده، شامل تجزیه و تحلیل مربوط به مرگ و میر ناشی از درمان و یا کیفیت زندگی نبود. علاوه بر این وجود عوارض جانبی مربوط به درمان IL-2، بررسی شد. نتایج به دست آمده بر اساس شواهد با کیفیت بسیار پایین نشان داد که عوارض جانبی در شرکتکنندهها دریافت کننده IL-2 نسبت به کسانی که درمانی دریافت نکرده بودند، شایعتر است. عوارض جانبی گزارش شده شامل کاهش تعداد پلاکت خون یا تعداد نوتروسیت (neutrocyte)، ضعف، خستگی، تب و عفونت بود. هیچ مرگی مربوط به عوارض جانبی، گزارش نشده بود.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد با توجه به بقای عاری از بیماری و بقای عاری از رویداد، پایین بود. کیفیت شواهد برای بقای کلی متوسط و برای عوارض جانبی بسیار پایین بود.
نتیجهگیری
هیچگونه شواهدی برای وجود تفاوت بین گروه نگهدارنده درمان IL-2 و گروه بدون درمان، از نظر بقای عاری از بیماری یا بقای کلی در افراد مبتلا به AML در اولین بهبودی کامل یافت نشد. با این حال، کیفیت شواهد متوسط پایین است و انجام تحقیقات بیشتر به احتمال بسیار زیاد، در برآورد یا سطح اطمینان برآوردهای به دست آمده، تاثیر زیادی خواهد داشت. به نظر میرسد عوارض جانبی در افراد تحت درمان با IL-2 شایعتر است، اما کیفیت شواهد بسیار پایین و سطح اطمینان در برآوردها بسیار نامشخص است. بنابراین، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی شده آیندهنگر بیشتری مورد نیاز است، قبل از آن که نتیجهگیری قطعی در مورد این مسائل انجام شود.