پیشینه
بیماریهای تنفسی غیربدخیم مربوط به گردوغبار، مانند آزبستوزیس (asbestosis) و سیلیکوزیس (silicosis)، شبیه سایر بیماریهای مزمن تنفسی هستند و ممکن است با تنگینفس، کاهش ظرفیت ورزش و کاهش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، مشخص شوند. برخی از بیماریهای تنفسی غیربدخیم مربوط به گردوغبار، جزء مسائل جهانی بهداشت هستند که گزینههای درمانی بسیار کمی از جمله درمان دارویی، برای آنها وجود دارد. بنابراین، بررسی نقش برنامه آموزش ورزش برای تعیین اینکه آیا برنامه آموزش ورزش، گزینه درمانی موثری برای بیماریهای تنفسی غیربدخیم مربوط به گردوغبار است، بسیار مهم است.
اهداف
بررسی اثرات برنامه آموزش ورزش در افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی غیربدخیم مربوط به گردوغبار در مقایسه با کنترل، دارونما یا مداخله غیرورزشی دیگر بر ظرفیت ورزش، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و میزان فعالیت جسمانی.
روش های جستجو
ما پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین (Cochrane Central Register of Controlled Trials ؛CENTRAL)، MEDLINE/PubMed؛ EMBASE؛ ؛CINAHL PEDro و AMED (همگی از آغاز تا فوریه 2015)، ثبت کارآزماییهای بالینی ملی و بینالمللی، فهرست منابع مقالات مرتبط را جستوجو کردیم و با کارشناسان در این زمینه برای شناسایی مطالعات مناسب تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
ما فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCT ؛Randomised Controlled Trials) را انتخاب کردیم که برنامه آموزش ورزش را طی مدت زمان حداقل چهار هفته با عدم برنامه آموزش ورزش، دارونما یا مداخله غیرتمرینی دیگر مقایسه کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده مطالعه مروری بهطور جداگانه، مطالعات را از نظر واجد شرایط بودن و خطر سوگیری (Bias) ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. ما از رویکرد درجهبندی GRADE برای ارزیابی کیفیت کلی شواهد برای هر پیامد و تفسیر یافتهها استفاده کردیم. ما نتایج مطالعه را با استفاده از مدل اثرات تصادفی بر اساس ارزیابی ناهمگونی ترکیب کردیم. ما تجزیه و تحلیلهای زیرگروه را برای شرکتکنندگان مبتلا به بیماری بینابینی ریه (ILDs) مربوط به گردوغبار و شرکتکنندگان مبتلا به بیماری پلورال مرتبط با آزبستوز (ARPD) انجام دادیم.
نتایج اصلی
دو RCT که در مجموع شامل 40 شرکتکننده بودند (35 شرکتکننده از یک مطالعه و پنج شرکتکننده از مطالعه دوم) معیارهای ورود را به مطالعه داشتند. 21 شرکتکننده برای گروه آموزش ورزش و نوزده شرکتکننده برای گروه کنترل، تصادفیسازی شدند. مطالعات انتخاب شده، اثرات برنامه آموزش ورزش را در مقایسه با گروه کنترل بدون برنامه آموزش ورزش، در افراد مبتلا به بیماری بینابینی ریه (ILDs) مربوط به گردوغبار و بیماری پلور مرتبط با آزبستوز (ARPD) مورد ارزیابی قرار دادند.
برنامه آموزش ورزش در هر دو مطالعه به صورت سرپایی برای یک دوره هشت هفتهای برنامهریزی شد. خطر سوگیری در هر دو مطالعه پائین بود. عوارض جانبی درباره برنامه آموزش ورزش گزارش نشده بود. پس از برنامه آموزش ورزش، فاصله پیادهروی شش دقیقهای (6MWD) با میانگین تفاوت (MD) 53.81 متر (m) افزایش یافت (95% فاصله اطمینان (CI): 34.36 تا 73.26).
همچنین در حوزههای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، بهبود مشاهده شد: در پرسشنامه بیماری مزمن تنفسی (CRQ) میزان تنگینفس (MD:
2.58؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
0.72 تا
4.44)؛ میزان خستگی (MD:
1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
0.11 تا
1.89)؛ میزان عملکرد عاطفی (MD:
2.61؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
0.74 تا
4.49)؛ و میزان تسلط (MD:
1.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
0.29 تا
2.72).
بهبود در ظرفیت ورزش و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت نیز شش ماه پس از دوره مداخله مشهود بود: پیادهروی شش دقیقهای (MD:
52.68 متر؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
27.43 تا
77.93 متر)؛ میزان تنگینفس (MD:
3.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
1.41 تا
4.66)؛ میزان عملکرد عاطفی (MD:
5.57؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
2.34 تا
8.81)؛ میزان تسلط (MD:
2.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI):
1.08 تا
4.23).
برنامه آموزش ورزش بر اساس مقیاس تنگینفس اصلاح شورای تحقیقات پزشکی (MMRC)، بلافاصله پس از برنامه آموزش ورزش یا شش ماه پس از برنامه آموزش ورزش، باعث بهبود نشد.
بهبودهای پس از برنامه آموزش ورزش، در یک زیرگروه از شرکتکنندگان مبتلا به ILDs مربوط به گردوغبار در مقایسه با زیرگروهی از شرکتکنندگان مبتلا به ARPD نسبت به گروه کنترل، مشابه بودند و تفاوت آماری معنیدار ناشی از درمان بین زیرگروهها وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
کیفیت شواهد بهدست آمده از بررسی برنامه آموزش ورزش در افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی غیربدخیم مربوط به گردوغبار، بسیار پائین است. این مساله به دلیل عدم دقت در نتایج بهدست آمده از تعداد کم کارآزماییها و تعداد کم شرکتکنندگان، غیرمستقیم بودن شواهد به دلیل کمبود اطلاعات درباره شدت بیماری و دادههای به دست آمده از یک مطالعه است که از زیرگروهی از شرکتکنندگان به دست آمد، و تناقض موجود به دلیل ناهمگونی بالا در برخی نتایج است.
بنابراین، اگرچه یافتههای این مطالعه مروری نشان میدهد که برنامه آموزش ورزش در بهبود ظرفیت ورزش و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در کوتاهمدت، طی شش ماه پیگیری موثر است، ما به دلیل کیفیت بسیار پائین شواهد، از اعتبار این یافتهها مطمئن نیستیم. کارآزماییهایی با مقیاس بزرگتر و با کیفیت بالاتر برای تعیین توان این یافتهها مورد نیاز است.
خلاصه به زبان ساده
برنامه آموزش ورزش برای بیماریهای تنفسی مربوط به گردوغبار
سوال مطالعه مروری
قرار گرفتن در معرض گردوغبار مضر یا ذرات (مانند آزبستوز)، که ممکن است در محل کار یا خارج از محیط کار رخ دهد، میتواند منجر به بروز بیماریهای تنفسی شود. این بیماریها به نام بیماریهای تنفسی مربوط به گردوغبار نامیده شده و شامل بیماریهایی مانند آزبستوزیس هستند. افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی مربوط به گردوغبار ممکن است دچار کاهش ظرفیت ورزش و کیفیت زندگی شوند. بنابراین سوال پژوهشی برای این مطالعه مروری، این بود که آیا برنامه آموزش ورزش، ظرفیت ورزش و کیفیت زندگی را در افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی مربوط به گردوغبار، بهبود میبخشد؟
چرا مطالعه مروری حاضر مهم است؟
تعداد بسیار کمی از درمانهای قابل دسترس برای افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی مربوط به گردوغبار وجود دارد. برنامه آموزش ورزش در سایر بیماریهای مزمن تنفسی کمک میکند تا ظرفیت ورزش و کیفیت زندگی بهبود یابد. با این حال، برنامه آموزش ورزش برای افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی مربوط به گردوغبار به خوبی مورد بررسی قرار نگرفته است.
مطالعاتی که ما یافتیم
ما دو مطالعه را با مجموع 40 نفر انتخاب کردیم (35 نفر از یک مطالعه و پنج نفر از مطالعه دوم). از بین این افراد، 21 نفر در برنامههای برنامه آموزش ورزش شرکت کرده و 19 نفر شرکت نکردند. همه افراد مرد بوده و بین 55 و 86 سال سن داشتند. آنها هر دو برنامه آموزش ورزش، دوچرخهسواری و پیادهروی را انتخاب کردند و یکی از مطالعات برنامه ورزشهای آموزش قدرت را نیز انتخاب کرد. در هر دو مطالعه، طی هشت هفته، افراد حاضر دو تا سه بار در هفته آموزش دیدند.
نتایج اصلی
در آزمون پیادهروی شش دقیقهای، بلافاصله پس از برنامه آموزش ورزش، افراد بهطور متوسط، نسبت به کسانی که برنامه آموزش ورزش را کامل نکردند، 53.81 متر بیشتر پیادهروی کردند. شش ماه پس از برنامه آموزش ورزش، افراد در آزمون پیادهروی شش دقیقهای، نسبت به کسانی که برنامه آموزش ورزش را کامل نکردند، 52.68 متر بیشتر پیادهروی کردند.
این بهبودها در ظرفیت ورزش برای افراد مبتلا به بیماری بینابینی ریه مربوط به گردوغبار و افراد مبتلا به بیماری پلورال مرتبط با آزبستوز، مشابه بود. همچنین کیفیت زندگی در افرادی که ورزش کردند، نسبت به کسانی که ورزش نکردند، بهبود بیشتری یافت. هیچ مطالعهای تجربه هیچگونه عوارض ناخواسته ناشی از برنامه آموزش ورزش را گزارش نکرد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد بسیار پائین بود زیرا فقط دو مطالعه و 40 نفر وجود داشت. بنابراین، این احتمال وجود دارد که این یافتهها در آینده با انجام مطالعات بیشتر، تغییر کند. ما به مطالعات بزرگتری نیاز داریم که بتواند یافتههای این مطالعه مروری کاکرین را تایید کند.