کم‌خونی یک عارضه شایع در افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کلیه (chronic kidney disease; CKD) بوده و عمدتا در نتیجه کمبود نسبی اریتروپویتین (erythropoietin; EPO) ایجاد می‌شود. کم‌خونی ابتدا در طول دوره بیماری پیشرفت می‌کند و میان افراد مبتلا به بیماری پیشرفته کلیه (end‐stage kidney disease; ESKD) به اوج خود می‌رسد. بسیاری از انواع EPO ‐ که عوامل محرک اریتروپوئزیس (erythropoiesis‐stimulating agents; ESAs) هم نامیده می‌شوند ‐ برای درمان کم‌خونی در افراد مبتلا به ESKD استفاده می‌شوند.

ESAها درمان کم‌خونی شدید را میان افراد مبتلا به CKD از طریق تسکین نشانه‌ها و جلوگیری از بروز عوارض مرتبط با ترانسفیوژن خون تغییر داده‌اند. با این حال، هیچ مزیتی در رابطه با نرخ مورتالیتی و رویدادهای کشنده غیر قلبی، به جز کیفیت زندگی، یافت نشده‌اند. علاوه بر این، ارتباط میان استفاده از ESA و افزایش موربیدیتی و مورتالیتی قلبی‌عروقی در بیماران مبتلا به CKD در مطالعاتی که به مقایسه اصلاح کامل کم‌خونی با اصلاح نسبی کم‌خونی پرداختند، گزارش شده است. تا سال 2012، دستورالعمل‌های بالینی شروع درمان با ESA را زمانی توصیه می‌کردند که سطح هموگلوبین کمتر از 11 گرم/دسی‌لیتر بود؛ توصیه فعلی بر شروع EPO زمانی است که سطح هموگلوبین میان 9 و 10 گرم/دسی‌لیتر قرار می‌گیرد. با این حال، مزایای شروع درمان زمانی که سطح هموگلوبین بیشتر از 10 گرم/دسی‌لیتر اما کمتر از 11 گرم/دسی‌لیتر است، هنوز هم نامشخص باقی مانده، به ویژه میان افراد مسن که امید به زندگی آنها محدود است، اما درمان با EPO ممکن است کیفیت زندگی‌شان را بهبود بخشد.

ارزیابی مزایا و آسیب‌های بالینی تجویز زودهنگام EPO در برابر تجویز دیرهنگام آن در درمان کم‌خونی در بیماران مبتلا به ESKD که تحت همودیالیز یا دیالیز صفاقی قرار می‌گیرند.

پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین را تا 22 می 2017 از طریق تماس با متخصص اطلاعات و با استفاده از اصطلاحات جست‌وجوی مرتبط با این مرور جست‌وجو کردیم.

قصد داشتیم تا کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه‐RCT‌هایی را در این مرور بگنجانیم که مزایا و آسیب‌های بالینی تجویز زودهنگام EPO را در برابر تجویز دیرهنگام آن در درمان کم‌خونی در بیماران مبتلا به ESKD تحت همودیالیز یا دیالیز صفاقی ارزیابی کردند. مطالعاتی که EPO را با EPO دیگر، دارونما (placebo) یا عدم درمان مقایسه ‌کردند، واجد شرایط ورود بودند.

اینطور برنامه‌ریزی شد که دو نویسنده به‌طور مستقل از هم داده‌ها را از مطالعات وارد شده استخراج کرده، و خطر سوگیری (bias) را با استفاده از ابزار خطر سوگیری کاکرین ارزیابی کنند. برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) (مورتالیتی به هر علتی (all‐cause mortality)، مورتالیتی قلبی‌عروقی، انفارکتوس کلی میوکارد، سکته مغزی کلی، ترومبوز، دسترسی عروقی، عوارض جانبی درمان، ترانسفیوژن)، قصد داشتیم از خطر نسبی (RR) با 95% فواصل اطمینان (CI) استفاده کنیم. برنامه‌ریزی کردیم تا تفاوت میانگین (MD) و CI %95 را برای داده‌‏های پیوسته (continuous data) (سطح هموگلوبین) و تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) را با CI %95 برای کیفیت زندگی، در صورت استفاده از مقیاس‌های مختلف، محاسبه کنیم.

جست‌وجوهای انجام شده در متون علمی موجب دستیابی به 1910 رکورد شد، از این تعداد 1534 مورد پس از حذف موارد تکراری غربال شدند، و 1376 مورد پس از ارزیابی عنوان و چکیده حذف شدند. تعداد 158 مقاله را با متن کامل ارزیابی کرده و 18 مطالعه (66 رکورد) را شناسایی کردیم که به‌طور بالقوه واجد شرایط گنجاندن در این مرور بودند. با این حال، هیچ کدام با معیارهای ورود ما مطابقت نداشتند و حذف شدند.

هیچ شواهدی را برای ارزیابی مزایا و آسیب‌های تجویز زودهنگام EPO در برابر تجویز دیرهنگام آن در درمان کم‌خونی در ESKD پیدا نکردیم.