پیشینه
بهدلیل افزایش میزان دوقلوزایی در دهههای اخیر و بهبود پیشآگهی نوزادان نارس (پرهترم)، لازم است شرایطی فراهم شود تا بتوان پیامدهای مربوط به رشد و تکامل عصبی آنها را به حد مطلوب رساند. تصور میشود خواباندن دوقلوها کنارهم، شرایط داخل رحمی را شبیهسازی میکند که در آن رفتارهای همتنظیمی (co-regulatory) بین آنها مشاهده میشود. پیشنهاد شده است که وجود این رفتارها استرس این نوزادان را کاهش میدهد، بنابراین میتواند رشد و تکامل عصبی آنها را بهبود ببخشد و برای آنها سودمند باشد. با این وجود در عمل میزان سود و زیان آن مشخص نیست.
اهداف
کمک به بررسی تاثیر خواباندن کنارهم نوزادان دوقلو که در شرایط پایدار بهسر میبرند، در مقایسه با خواباندن آنها بهصورت جداگانه در نرسری نوزادان، در ارتقای رشد و تکامل عصبی و کاهش موربیدیتیهای کوتاهمدت و بلندمدت، و نیز تعیین عوارض آن.
بهعنوان اهداف ثانویه، ما برآن شدیم تا اثرات خواباندن کنار هم را در زیرگروههای زیر ارزیابی کنیم: دوقلوهای با طیف وزنی متفاوت (بسیار کموزن [VLBW] کمتر از 1500 گرم و غیر VLBW)، دوقلوهای با و بدون هماهنگی رشدی در هنگام تولد، دوقلوهای نارس در مقایسه با آنهایی که در مرز نارسی قرار داشتند، دوقلوهایی که در انکوباتور خوابانده شدند در مقایسه با ابتدای ورود آنها به مطالعه، و مقایسه دوقلوهایی که براساس جفت دوقلو یا بخش نوزادان تصادفیسازی شدند.
روش های جستجو
ما از استراتژیهای استاندارد پژوهشی گروه مطالعه مروری نوزادان در کاکرین (CNRG؛ Cochrane Neonatal Review Group) استفاده کردیم. ما از کلمات کلیدی و عناوین موضوعات پزشکی (MeSH) برای جستوجو در منابع زیر، تا 29 فوریه 2016، استفاده کردیم: پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) شماره2؛ 2016)، MEDLINE؛ (via PubMed)؛ EMBASE (به پشتیبانی EBSCOHOST)، Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature؛ (CINAHL)، و منابعی که در لیست کوتاه شده مقالات ما به آنها اشاره شده است.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای را انتخاب کردیم که از نظر جفت دوقلوها و/یا بخش نوزادان تصادفیسازی شده بودند. مطالعات متقاطع (cross-over) را کنار گذاشتیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما با استفاده از روشهای استاندارد CNRG به استخراج دادهها پرداختیم. دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل مرتبط بودن و خطر وجود سوگیری (Bias) را در اسناد بازیابیشده بررسی کردند. برای درخواست اطلاعات مهمی که در مقالات منتشر شده از قلم افتاده بودند، با نویسندگان مطالعات تماس حاصل کردیم. ما نتایج خود را تا حد امکان با استفاده از خطر نسبی (RR)، میانگین تفاوت (MD) و 95% فاصله اطمینان (95% CI) بیان کردیم. براساس متوسط مقادیر اندازهگیری شده برای هر جفت دوقلو (پیامدهای مستمر) یا با شمارش تعداد پیامدهای مثبتی که در هر دو جفت اتفاق افتاده باشند (پیامدهای دوتایی)، بخش تجزیه و تحلیل هر نوزاد و نیز هر جفت دوقلو را تنظیم کردیم.
نتایج اصلی
6 مطالعه معیارهای لازم را برای ورود داشتند؛ اما تنها 5 مطالعه، اطلاعات لازم را برای تجزیه و تحلیل در اختیار قرار داده بودند. 4 مورد از 6 مطالعه کوچک بوده و محدودیتهای قابلتوجهی در طراحی آنها وجود داشت. از آنجایی که هر مطالعه پیامدها را بهطور متفاوتی گزارش کرده بود، دادههای مربوط به اکثر پیامدها تنها برای یک مطالعه کارآمد بودند. نویسندگان مطالعات هیچ تفاوتی بین دوقلوهای کنار هم خوابانده شده و دوقلوهایی که بهطور جداگانه تحت نظر قرار داده شده بودند، از نظر موارد زیر گزارش نکرده بودند: میزان وزنگیری (MD: 0.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.60 - تا 2.00؛ یک مطالعه؛ 18 دوقلو؛ شواهد با کیفیت پائین)، آپنه، برادیکاردی و دورههای کاهش اشباع اکسیژن (A/B/D)؛ (RR: 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18 تا 4.05؛ یک مطالعه؛ 62 دوقلو؛ شواهد با کیفیت پائین)، دورههایی که در شرایط همتنظیمی بودند (MD: 0.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.44- تا 5.36؛ یک مطالعه؛ 3 دوقلو؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، شک به عفونت یا عفونت اثبات شده (RR: 0.84؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 تا 2.31؛ 3 مطالعه؛ 65 دوقلو؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)، طول مدت بستری در بیمارستان (MD: 4.90- روز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 35.23- تا 25.43؛ یک مطالعه؛ 3 دوقلو؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و میزان رضایتمندی والدین که از 0 تا 55 امتیازدهی شد (MD: 0.38-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.49- تا 3.73؛ یک مطالعه؛ 9 دوقلو؛ شواهد با کیفیت متوسط). هرچند بهنظر میرسد دوقلوهایی که کنار هم خوابانده شده بودند 30 ثانیه پس از نیشتر زدن به پاشنهشان، از نمره 0 تا 21، نمره درد کمتری داشتند (MD: 0.96 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.68 - تا 0.23 - ؛ دو مطالعه؛ 117 دوقلو؛ 75%= I2؛ شواهد با کیفیت پائین)، اما نمره دردشان 90 ثانیه پس از این پروسه بالاتر بود (MD: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 1.86؛ یک مطالعه؛ 62 دوقلو). وجود ناهمگونی (هتروژنی) قابل توجه در پاسخ به درد نوزاد، 30 ثانیه پس از نیشتر زدن و نتایج متناقضی که بین 30 ثانیه و 90 ثانیه بعد از پروسه وجود داشت، از گرفتن یک نتیجه قطعی ممانعت میکرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهدی که به نفع یا ضرر خواباندن کنارهم دوقلوهای نارس با شرایط پایدار وجود دارد، آنقدر کافی نیست تا بتوان توصیههای بالینی ارائه داد. مطالعاتی که در آینده انجام میشوند باید به اندازهای قوی باشند تا تفاوتهای بالینی مهم را در رشد و تکامل عصبی شناسایی کنند. محققین باید عوارضی مثل عفونت و نیز خطاهای دارویی و رضایت مراقبین را ارزیابی کنند.
خلاصه به زبان ساده
خواباندن کنار هم نوزادان دوقلو به منظور بهینهسازی رشد و تکامل مغزی
سوال مطالعه مروری
ما شواهد و مدارک مربوط به فواید و مضرات خواباندن کنار هم دوقلوهای نارس را که وضعیت پایدار دارند، مرور کرده و 6 مطالعه مرتبط پیدا کردیم.
پیشینه
دو قلوهای نارس در معرض خطر اختلال رشد و تکامل هستند. پیشنهاد شده که خواباندن کنار هم دوقلوها (گذاشتن آنها در یک رختخواب یا انکوباتور) برای آنها سودمند است، چرا که مشابه محیطی همانند محیط قبل از تولد است که مشخص شده در آن با یکسری حرکات هم تنظیمی، یکدیگر را حمایت میکنند. تصور میشود چنانچه امکان ادامه دادن آنها پس از تولد نیز فراهم شود، این حرکات باعث ارتقای رشد و نیز تکامل مغزی آنها می شود. خطرات گذاشتن دوقلوها در یک انکوباتور یا یک رختخواب شامل اشتباهات مراقبین و عفونت میشود.
ویژگیهای مطالعه
در این مطالعه مروری، 6 مطالعه شناسایی شد که اکثراً کوچک بوده و یکسری محدودیتهایی در روشهای آنها وجود داشت. تمامی 6 مطالعه در نرسری نوزادان یک بیمارستان سطح سوم بزرگ انجام شده بودند. در تمامی مطالعات، محققین نوزادان نارسی را انتخاب کردند که سن پس از قاعدگی آنها بهطور متوسط 29 هفته بود (حدود دو و نیم ماه زودتر از موعد مقرر بهدنیا آمده بودند). برخی مطالعات فقط دوقلوها را بررسی کرده بودند، برخی دیگر شامل دوقلوها و سه قلوها و چهارقلوها میشدند و دو قل از آنها که در زمان ورود شرایط پایدارتری داشتند، برای خواباندن کنار هم انتخاب شدند.
نتایج اصلی
در مجموع، محققین بین دو گروه کنارهم خوابانده شده و گروهی که مراقبتهای جداگانه دریافت کرده بودند، هیچ تفاوتی از نظر وزنگیری، دورههای اختلالات عمده در تنفس، ضربان قلب یا سطح اکسیژن (آپنه، برادیکاردی، یا دورههای کاهش اشباعپذیری)، طول مدت بستری در بیمارستان و وقوع عفونت گزارش نکردند. در دو مطالعهای که پاسخ به درد نوزاد را پس از نیشتر زدن به پاشنه ارزیابی کرده بودند، نتایج متناقضی وجود داشت.
کیفیت شواهد
بهدلیل وجود محدودیتهایی در روشهای مطالعه، کم بودن حجم نمونه که احتمال نادرستی نتایج را افزایش میدهد و تناقض در نتایج، کیفیت کلی شواهد پائین بود. ما براساس نتایج بهدست آمده از این مطالعه مروری نمیتوانیم هیچ توصیهای به نفع یا ضرر خواباندن دوقلوهای نارس با وضعیت پایدار کنار یکدیگر در نرسری نوزادان ارائه بدهیم. لازم است در این زمینه تحقیقات بیشتری انجام شود.