پیشینه
پوسیدگی دندان (پوسیدگی دندان) یک بیماری بافتهای سخت دندان است که ناشی از عدم تعادل در اثر متقابل بین باکتریهای بیماریزا در پلاک دندانی و کربوهیدارتهای قابل تخمیر (عمدتا قند) در طول زمان است. مسواک زدن منظم با خمیر دندان فلوراید، مداخله اصلی غیرحرفهای برای پیشگیری از پوسیدگیها است، اما اثر پیشگیرانه پوسیدگیها با توجه به غلظتهای مختلف فلوراید در خمیر دندان، غلظتهای بالاتر مرتبط با افزایش کنترل پوسیدگیها، فرق میکند. خمیر دندانها با غلظت بالاتر فلوراید، خطر فلوروزیس (نقصهای مینای دندان) را در دندانهای در حال تکامل افزایش میدهد. این یک بهروزرسانی مرور کاکرین است که برای اولین بار در سال 2010 منتشر شد.
اهداف
تعیین و مقایسه اثرات خمیر دندانها با غلظتهای مختلف فلوراید (قطعات در هر میلیون (ppm) در پیشگیری از پوسیدگیهای دندانی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان.
روش های جستجو
متخصص اطلاعات گروه سلامت دهان در کاکرین پایگاههای اطلاعاتی زیر را جستوجو کرد: پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 15 آگوست 2018)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، 2018، شماره 7) در کتابخانه کاکرین (جستوجو شده در 15 آکوست 2018)، MEDLINE Ovid (1946 تا 15 آگوست 2018)، و Embase Ovid (1980 تا 15 آگوست 2018). مرکز ثبت کارآزماییهای بالینی در حال انجام مؤسسات ملی سلامت ایالات متحده (ClinicalTrials.gov) و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت برای کارآزماییهای در حال انجام جستوجو شدند (15 آگوست 2018). هنگام جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی، هیچ محدودیتی در زبان یا تاریخ انتشار اعمال نشد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که مسواک زدن را با خمیر دندان فلوراید با مسواک زدن با یک خمیر دندان بدون فلوراید یا خمیر دندان با غلظت متفاوت فلوراید، با دوره پیگیری حداقل 1 سال، مقایسه کردند. پیامد اولیه افزایش پوسیدگیهای اندازهگیری شده با تغییر نسبت به سطح پایه در سطوح پوسیده (از دست رفته)، و پر شده یا شاخص دندان در تمام دندانهای دایمی یا اولیه (D(M)FS/T یا d(m)fs/t) بود.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو عضو تیم مرور، بهطور مستقل از هم و دو مرتبه، به انتخاب مطالعات، استخراج دادهها، و ارزیابی خطر سوگیری (bias) پرداختند. ما قطعیت شواهد را از طریق بحث و اجماع، درجهبندی کردیم. معیار تاثیر اولیه، تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) در افزایش پوسیدگی بود. جایی که برای ترکیب دادهها مناسب بود، از اثرات تصادفی دو جانبه یا متاآنالیز شبکهای استفاده کردیم.
نتایج اصلی
ما 96 مطالعه منتشر شده را بین سالهای 1955 و 2014 در این مرور بهروزشده وارد کردیم. هفت مطالعه با 11,356 شرکتکننده تصادفیسازی شده (7074 مورد ارزیابی شده) اثرات خمیر دندان فلوراید را تا 1500 ppm بر دندانهای اولیه گزارش کردند؛ یک مطالعه با 2500 شرکتکننده تصادفیسازی شده (2008 مورد ارزیابی شده) اثرات خمیر دندان فلوراید با 1450 ppm را بر دندانهای اولیه و دائمی گزارش کردند؛ 85 مطالعه با 48804 شرکتکننده تصادفیسازی شده (40066 مورد ارزیابی شده) اثرات خمیر دندان فلوراید را تا 2400 ppm بر دندانهای دائمی نابالغ گزارش کردند؛ و 3 مطالعه با 2675 شرکتکننده تصادفیسازی شده (2162 مورد ارزیابی شده) اثرات خمیر دندان فلوراید را تا 1100 ppm بر دندانهای دائمی بالغ گزارش کردند. پیگیری در اکثر مطالعات 36 ماه بود.
در دندانهای اولیه کودکان کمسن، خمیر دندان فلوراید 1500 ppm، افزایش پوسیدگیها را در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید کاهش داد (MD: ‐1.86 dfs، 95% فاصله اطمینان (CI): ‐2.51 تا ‐1.21، 998 شرکتکننده، یک مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط)؛ اثرات پیشگیرانه پوسیدگیها برای مقایسه سر-به-سر خمیر دندان فوراید 1055 در مقابل 550 ppm، مشابه بودند (MD: ‐0.05 dmfs، 95% CI: ‐0.38 تا 0.28، 1958 شرکتکننده، دو مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط)؛ اما مسواک زدن با خمیر دندان فلوراید 1450 ppm، در مقایسه با خمیر دندان فلوراید 440 ppm، توانست افزایش پوسیدگی، از دست دادن دندان و دندانهای پرشده (dmft) را اندکی کاهش دهد (MD: ‐0.34 dmfs، 95% CI: ‐0.59 تا ‐0.09، 2362 شرکتکننده، یک مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط). قطعیت شواهد باقیمانده برای این مقایسه پائین بود.
ما 81 مطالعه را در متاآنالیز شبکهای از افزایش D(M)FS در دندانهای دائمی کودکان و نوجوانان وارد کردیم. این شبکه شامل 21 مقایسه مختلف از 7 غلظت مختلف فلوراید بود. قطعیت شواهد، به جز برای موارد استثنای زیر، پائین بود: شواهدی با قطعیت بالا و متوسط که خمیر دندان فلوراید 1000 تا 1250 ppm یا 1450 تا 1500 ppm در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید، بیشترشدن پوسیدگیها را کاهش میدهد (SMD: ‐0.28، 95% CI: ‐0.32 تا ‐0.25، 55 مطالعه، و SMD: ‐0.36، 95% CI: ‐0.43 تا ‐0.29، 4 مطالعه)؛ شواهدی با قطعیت متوسط وجود داشتند که خمیر دندان فلوراید 1450 تا 1500 ppm، در مقایسه با خمیر دندان فلوراید 1000 تا 1250 ppm، بیشترشدن پوسیدگیها را اندکی کاهش میدهد (SMD: ‐0.08، 95% CI: ‐0.14 تا ‐0.01، 10 مطالعه)، و شواهدی با قطعیت متوسط وجود داشتند که بیشترشدن پوسیدگیها با خمیر دندان فلوراید 1700 تا 2200 ppm و 2400 تا 2800 ppm در مقایسه با خمیر دندان فلوراید 1450 تا 1500 ppm، مشابه بودند (SMD: 0.04، 95% CI: ‐0.07 تا 0.15، فقط شواهد غیرمستقیم؛ SMD: -0.05، 95% CI: ‐0.14 تا 0.05، دو مطالعه).
در دندانهای دائمی بزرگسالان، خمیر دندان فلوراید 1000 تا 1100 ppm، در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید در بزرگسالان در هر سنی، بیشترشدن DMFS را کاهش میدهد (MD: ‐0.53، 95% CI: ‐1.02 تا ‐0.04، 2162 شرکتکننده، 3 مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط). شواهد برای DMFT قطعیت پائینی داشت.
فقط اقلیتی از مطالعات، اثرات مضر خمیر دندان را ارزیابی کردند. هنگامی که این اثرات گزارش شد، اثراتی مانند آسیب بافت نرم و رنگگیری دندان کم بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مرور کاکرین از مزایای استفاده از خمیر دندان فلوراید در پیشگیری از پوسیدگیهای دندانی در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید، پشتیبانی میکند. شواهدی برای اثرات غلظتهای مختلف فلوراید، محدود است، اما اثر دوز - پاسخ برای D(M)FS در کودکان و نوجوانان مشاهده شد. برای بسیاری از مقایسهها بین غلظتهای مختلف اثرات پیشگیرانه از پوسیدگیها و اعتماد ما به این تخمینهای اثر نامشخص است و میتواند با تحقیقات بیشتر به چالش کشیده شود. انتخاب غلظت خمیر دندان فلوراید برای کودکان جوان باید در برابر خطر فلوروزیس متعادل شود.
خلاصه به زبان ساده
قدرتهای مختلف خمیر دندانهای فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان
سوال مطالعه مروری: این مرور برای ارزیابی اثرات خمیر دندانهایی با قدرتهای مختلف فلوراید بر پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان تولید شده است.
پیشینه
پوسیدگی دندان (caries) یک بیماری شایع است که میلیاردها نفر را در سراسر جهان تحتتاثیر قرار میدهد. مدتهای مدیدی است که فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی، از طریق روشهای مختلف از جمله خمیر دندان، آب، شیر، دهانشویهها، ژلهای دندان و وارنیش استفاده شدهاست. مسواک زدن منظم برای پیشگیری از پوسیدگی و دیگر بیماریهای دهانی توصیه میشود و مسواک زدن برای 2 دقیقه دو بار در روز با یک خمیر دندان فلوراید، بهطور کلی توصیه میشود. قدرت معمولی خمیر دندان معمولی یا خانوادگی حدود 1000 تا 1500 قسمت در میلیون (ppm) فلوراید است اما قدرتهای بسیاری در سراسر جهان موجودند. کمترین غلظت فلوراید وجود ندارد، اما با توجه به سن و کشور، حداکثر غلظت مجاز فلوراید برای یک خمیر دندان متفاوت است. غلظتهای بالاتر به ندرت بدون نسخه در دسترس قرار میگیرند و به عنوان یک داروی تجویزی دستهبندی میشوند. خمیر دندان با فلوراید بالاتر ممکن است در برابر پوسیدگی محافظت بیشتری داشته باشد، اما خطر فلوروزیس (نقصهای مینای دندان) را در دندانهای در حال رشد افزایش میدهد. این یک بهروزرسانی مرور کاکرین است که برای اولین بار در سال 2010 منتشر شد.
ویژگیهای مطالعه: نویسندگان از گروه سلامت دهان کاکرین این مرور را انجام دادند و شواهد تا 15 آگوست 2018 بهروز هستند. این مرور شامل 96 مطالعه است که در فاصله سالهای 1955 و 2014 منتشر شدهاند: هفت مطالعه با 11,356 شرکتکننده تصادفیسازی شده اثرات خمیر دندان فلوراید را تا 1500 ppm بر دندانهای اولیه گزارش کردند؛ یک مطالعه با 2500 شرکتکننده تصادفیسازی شده تاثیرات خمیر دندان 1450 ppm را روی دندانهای اولیه و دایمی کودکان گزارش کردند؛ 85 مطالعه با 48,804 شرکتکننده تصادفیسازی شده اثرات خمیر دندان فلوراید را تا 2400 ppm بر دندانهای دائمی کودکان تا 18 سال سن و سه مطالعه با 2675 شرکتکننده تصادفیسازی شده اثرات خمیر دندان فلوراید را تا 1100 ppm بر دندانهای دایمی بزرگسالان گزارش کردند. اکثر مطالعات، پس از آن که شرکتکنندگان به مدت 36 ماه از خمیر دندان فلوراید استفاده میکردند، پوسیدگی را ارزیابی کردند.
نتایج اصلی
ما در زیر یافتههایی را ارایه میکنیم که در آن شواهد با قطعیت بالا یا متوسط وجود دارد.
در دندانهای اولیه کودکان کمسن، مسواک زدن دندانها با خمیر دندان حاوی 1500 ppm فلوراید در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید، باعث کاهش مقدار پوسیدگی جدید شد؛ و میزان پوسیدگی جدید مشابه با 1055 ppm در مقایسه با خمیر دندان فلوراید 550 ppm بود، و کاهش اندکی در مقدار پوسیدگی جدید با خمیر دندان 1450 ppm در مقایسه با خمیر دندان 440 ppm، وجود داشت.
81 مطالعه اثرات قدرتهای مختلف خمیر دندان فلوراید را در مقایسه با یکدیگر (هفت قدرت مختلف در 21 ترکیب) در دندانهای دایمی کودکان و نوجوانان ارزیابی کردند. ما دریافتیم که مسواک زدن با خمیر دندان حاوی 1000 تا 1250 ppm فلوراید یا 1450 تا 1500 ppm فلوراید در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید، پوسیدگی جدید کمتری ایجاد میکند، و اینکه مسواک زدن با خمیر دندان حاوی 1450 تا 1500 ppm فلوراید، مقدار پوسیدگی جدید را بیشتر کاهش داد. ما دریافتیم زمانی که کودکان و نوجوانان از یک خمیر دندان با فلوراید 1700 تا 2200 ppm یا 2400 تا 2800 ppm در مقایسه با خمیر دندان 11450 تا 1500 ppm استفاده میکنند، میزان مشابهی از پوسیدگی جدید وجود دارد. شواهدی که برای تاثیرات دیگر قدرتهای خمیر دندان وجود داشت، کمتر مطمئن بود.
در دندانهای دایمی بزرگسالان از همه سنین، خمیر دندان 1000 یا 1100 ppm در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید، پوسیدگی را کاهش داد.
اکثر مطالعات اثرات مضر استفاده از خمیر دندان را اندازهگیری نکردند، اما هنگامی که گزارش شد، اثراتی مانند آسیب بافت نرم و رنگگیری دندان کم بود.
کیفیت شواهد: شواهدی با قطعیت بالا وجود دارد که خمیر دندان حاوی 1000 تا 1250 ppm فلوراید موثرتر از خمیر دندان بدون فلوراید است. شواهدی با قطعیت متوسط برای دیگر یافتههای گزارششده در «نتایج اصلی» در بالا وجود دارد. برای دیگر قدرتهای خمیر دندان در مقایسه با یکدیگر یا در مقابل خمیر دندان بدون فلوراید، مطالعات بسیار کمی با تعداد کمی از شرکتکنندگان وجود دارد که هیچ وضوحی در مورد اثرات داشته باشند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
مزایایی در استفاده از خمیر دندان فلوراید با قدرتهای خاص در مقایسه با خمیر دندان بدون فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان وجود دارد. هرچه غلظت فلوراید قویتر باشد، از فساد بیشتری پیشگیری میشود. برای بسیاری از مقایسههای قدرتهای مختلف خمیر دندان، یافتهها نامشخص هستند و میتوانند با تحقیقات بیشتر به چالش کشیده شوند. انتخاب خمیر دندان فلوراید برای کودکان جوان باید در برابر خطر فلوروزیس متعادل شود.