بیماران مبتلا به سرطان ریه پیشرفته دارای بار (burden) بالایی از نشانه‌ها هستند که اغلب با بیماری‌های هم‌زمان پیچیده می‌شود. این مسایل، همراه با اثرات غیر‐مستقیم درمان سرطان، می‌توانند بیماران را به صورت تجمعی به سمت ضعف پایدار و ظرفیت پائین ورزش هدایت کنند. این مساله جای نگرانی دارد، چرا که به عنوان معیار سلامت کل بدن در نظر گرفته شده، و برای توانایی بیمار جهت شرکت در فعالیت‌های زندگی و تحمل درمان‌های سخت، حیاتی است. شواهدی وجود دارد مبنی بر این که تمرین ورزشی، ظرفیت ورزش و پیامدهای دیگر را، مانند نیروی عضلانی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (health‐related quality of life; HRQoL)، در بازماندگان از سرطان بهبود می‌بخشد. با این حال، اثربخشی تمرین ورزشی بر این پیامدها در افراد مبتلا به سرطان ریه پیشرفته در حال حاضر مشخص نیست.

هدف اولیه این مرور، بررسی اثرات تمرین ورزشی بر ظرفیت ورزش در بزرگسالان مبتلا به سرطان ریه پیشرفته بود. ظرفیت ورزش به صورت فاصله طی شده در شش‐دقیقه (six‐minute walk distance; 6MWD؛ به متر) تعریف شد که در طول یک آزمایش راه رفتن شش‐دقیقه‌ای اندازه‌گیری شد (6MWD، یعنی، یک فرد چه فاصله‌ای را می‌تواند در عرض شش دقیقه در یک مسیر مسطح قدم بزند) یا به صورت جذب حداکثر اکسیژن (یعنی VO₂peak) که در طول حداکثر افزایش تست ورزش قلبی‌ریوی (cardiopulmonary exercise test; CPET) اندازه‌گیری شد.

هدف دوم مشخص کردن اثرات تمرین ورزش بر ظرفیت تولید نیروی عضلات محیطی، HRQoL عمومی مرتبط با بیماری، جزء عملکرد فیزیکی HRQoL، دیس‌پنه، خستگی، احساس اضطراب و افسردگی، عملکرد ریوی، سطح فعالیت فیزیکی، عوارض جانبی، وضعیت عملکرد، وزن بدن و بقای کلی در بزرگسالان مبتلا به سرطان ریه پیشرفته بود.

ما CENTRAL؛ MEDLINE (via PubMed)؛ Embase (via Ovid)؛ CINAHL؛ SPORTDiscus؛ PEDro و SciELO را در تاریخ 7 جولای 2018 جست‌وجو کردیم.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را انتخاب کردیم که تمرین ورزشی را در برابر عدم انجام تمرین ورزشی در بزرگسالان مبتلا به سرطان ریه پیشرفته مقایسه کردند.

دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را غربالگری و آن‌ها را که برای ورود انتخاب کردند. ما متاآنالیز را برای پیامدهای زیر انجام دادیم: ظرفیت ورزش، HRQoL عمومی مخصوص بیماری، عملکرد جسمی در HRQoL، دیس‌پنه، خستگی، احساس اضطراب و افسردگی، و عملکرد ریه (حجم بازدمی اجباری در ثانیه اول (FEV₁)). دو مطالعه ظرفیت تولید نیرو را در عضلات محیطی گزارش کردند، و نتایج را به صورت روایت‌گونه (narrative) ارائه کردیم. داده‌های محدودی برای سطح فعالیت فیزیکی، عوارض جانبی، وضعیت عملکرد، وزن بدن و بقای کلی موجود بودند.

ما شش RCT را شناسایی کردیم، که شامل 221 شرکت‌کننده بودند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان از 59 تا 70 سال متغیر بود؛ حجم نمونه از 20 تا 111 شرکت‌کننده گزارش شد. به‌طور کلی، ما دریافتیم که خطر سوگیری (bias) در مطالعات وارد شده در سطح بالا، و کیفیت شواهد برای تمام پیامدها پائین بود.

داده‌های ترکیب شده از چهار مطالعه نشان داد که پس از تکمیل دوره مداخله، ظرفیت ورزش (6MWD) در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل، به‌طور قابل‌توجهی بالاتر بود (تفاوت میانگین (MD): 63.33 متر؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 3.70 تا 122.96). پس از تکمیل دوره مداخله، HRQoL عمومی مختص بیماری در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل، به‌طور قابل‌توجهی بهتر بود (تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD): 0.51؛ 95% CI؛ 0.08 تا 0.93). تفاوت قابل‌توجهی بین گروه‌های مداخله و کنترل در جزء عملکرد فیزیکی HRQoL (SMD: 0.11؛ 95% CI؛ 0.36‐ تا 0.58)، دیس‌پنه (SMD: ‐0.27؛ 95% CI؛ 0.64 تا 0.10)، خستگی (SMD: 0.03؛ 95% CI؛ 0.51‐ تا 0.58)، احساس اضطراب (MD؛ 1.21‐ واحد در مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستان (Hospital Anxiety and Depression Scale)؛ 95% CI؛ 5.88‐ تا 3.45) و افسردگی (SMD: ‐1.26؛ 95% CI؛ 4.68‐ تا 2.17) و FEV₁ (SMD: 0.43؛ 95% CI؛ 0.11‐ تا 0.97) وجود نداشت.

تمرین ورزشی می‌تواند به بهبود یا جلوگیری از کاهش ظرفیت ورزش و HRQoL عمومی مختص بیماری برای بزرگسالان مبتلا به سرطان ریه پیشرفته کمک کند. ما هیچ تاثیر قابل‌توجهی را از تمرین ورزش بر دیس‌پنه، خستگی، احساس اضطراب و افسردگی، یا عملکرد ریه پیدا نکردیم. یافته‌های این مرور به خاطر ناهمگونی بین مطالعات، حجم نمونه‌های کوچک و خطر بالای سوگیری در مطالعات وارد شده باید با احتیاط در نظر گرفته شوند. برای تایید و گسترش دانش در مورد اثرات تمرین ورزش در این جمعیت، انجام RCTهای بزرگ‌تر و با کیفیت بالا مورد نیاز هستند.