پیشینه
بیماریهای قلبی و عروقی (CV) علت اصلی مرگ در بیماران دیالیزی هستند و به شدت با اضافهبار مایع و هیپرتانسیون مرتبط هستند. قابلقبول است که دیالیسات (dialysate) [Na +] کم ممکن است کل محتوای سدیم بدن را کاهش دهد، در نتیجه باعث کاهش اضافهبار مایع و هیپرتانسیون و در نهایت، کاهش موربیدیتی و مرگومیر
CV شود.
اهداف
این مرور مزایا و آسیبهای استفاده از دیالیسات [Na+] کم (کمتر از 138 mM) برای حفظ بیماران تحت همودیالیز (HD)
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین را تا 7 آگوست 2018 از طریق تماس با متخصص اطلاعات با استفاده از اصطلاحات جستوجوی مرتبط با این مرور جستوجو کردیم. مطالعات موجود در پایگاه ثبت تخصصی از طریق استراتژیهای جستوجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ خلاصهمقالات کنفرانسها؛ پورتال جستوجوی پایگاه ثبت بینالمللی کارآزماییهای بالینی (ICTRP) و ClinicalTrials.gov شناسایی میشوند.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails)، هم موازی و هم متقاطع، از دیالیسات [Na+] کم (کمتر از 138 mM) در مقابل خنثی (138 تا 140 mM) یا بالا (بیشتر از 140 mM) برای حفظ بیماران HD وارد شدند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو محقق بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود غربال کرده و دادهها را استخراج کردند. آنالیزهای آماری با استفاده از مدلهای اثرات تصادفی انجام شدند و نتایج بهصورت خطرات نسبی (RR) برای پیامدهای دوتایی و تفاوتهای میانگین (MD) یا تفاوتهای میانگین استانداردشده (SMD) برای نتایج پیوسته، با 95% فواصل اطمینان (CI) بیان شد. اعتماد به شواهد با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی شد.
نتایج اصلی
ما 12 مطالعه را که 310 بیمار را تصادفیسازی کرده بودند، وارد کردیم، که پس از خروج تعدادی، دادهها برای 266 بیمار موجود بودند. همه جز یک مطالعه، غلظت ثابت دیالیسات [Na+] کم و یک مطالعه، دیالیسات [Na+] پروفایلشده را بررسی کردند. سه مطالعه، گروه موازی و 9 مورد باقیمانده نیز متقاطع بودند. از گروه دوم، فقط دو مطالعه از شستوشو بین اپیزودهای مداخله و کنترل استفاده کردند. اکثر مطالعات کوتاهمدت با میانه (محدوده بینچارکی (interquartile)) زمانی پیگیری معادل 3 (3, 8.5) هفته بود. دو مطالعه، از یک جلسه تکی HD و دو مطالعه از یک هفته تکی HD تشکیل شدند. نیمی از مطالعات قبل از سال 2000 انجام شد و پنج مورد استفاده از شیوههای منسوخ HD را گزارش کردند. خطرات سوگیری (bias) در مطالعات واردشده اغلب بالا یا نامشخص بوده و اعتماد را به نتایج کاهش میدهد.
در مقایسه با دیالیسات [Na+] خنثی یا بالا، دیالیسات [Na+] پائین اثرات زیر را روی اثربخشی پیامدها دارد: کاهش در افزایش وزن بین دیالیز (10 مطالعه: kg -0.35 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.51-؛ شواهد با قطعیت بالا)؛ احتمالا کاهش در میانگین فشار خون شریانی پیش از دیالیز (4 مطالعه: mmHg -3.58 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 5.46- تا 1.69-؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ احتمالا کاهش در در میانگین فشار خون شریانی (MAP) پس از دیالیز (4 مطالعه: mmHg -3.26 :MD 95% فاصله اطمینان (CI): 1.70- تا 4.82-؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ احتمالا کاهش [Na+] سرم پیش از دیالیز (7 مطالعه: mM -1.69 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.36- تا 1.02-؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ کاهش در دارودرمانی آنتیهیپرتانسیو (2 مطالعه: SD -0.67 :SMD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.07- تا 0.28-؛ شواهد با قطعیت پائین). در مقایسه با دیالیسات [Na+] خنثی یا بالا، دیالیسات [Na+] پائین اثرات زیر را روی پیامدهای ایمنی دارد: احتمالا افزایش در حوادث هیپوتانسیون حین دیالیزی (9 مطالعه: RR: 1.56؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.17 تا 2.07؛ شواهد با قطعیت متوسط)، احتمالا افزایش در کرامپهای حین دیالیزی (6 مطالعه: RR: 1.77؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.15 تا 2.73؛ شواهد با قطعیت متوسط). در مقایسه با دیالیسات [Na+] خنثی یا بالا، دیالیسات [Na+] پائین ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت را در موارد زیر ایجاد کند: BP حین دیالیزی (2 مطالعه: MD برای BP سیستولیک: mmHg -3.99 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 17.96- تا 9.99؛ BP دیاستولیک: mmHg 1.33 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 6.29- تا 8.95؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ BP بین دیالیزی (2 مطالعه: MD برای BP سیستولیک: mmHg 0.17؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 5.42- تا 5.08؛ BP دیاستولیک: mmHg -2.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.84- تا 0.84؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ مصرف نمک رژیم غذیی (2 مطالعه: g/d -0.21 :MD؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.48- تا 0.06؛ شواهد با قطعیت پائین). با توجه به شواهد با کیفیت بسیار پائین، مشخص نیست که آیا دیالیسات [Na+] پائین وضعیت مایع خارج سلولی، تون وریدی، مقاومت عروق شریانی، توده یا حجم بطن چپ، تشنگی یا خستگی را تغییر داده یا خیر. مطالعات به بررسی مرگومیر قلبیعروقی یا به هر علتی، حوادث قلبیعروقی یا بستری شدن در بیمارستان نپرداختند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این احتمال وجود دارد که دیالیسات [Na+] پائین، افزایش وزن اینترادیالیز و BP را کاهش میدهد که اثراتی با ارتباط مستقیم با بهبود پیامدها هستند. با این حال، این مداخله ممکن است همچنین هیپوتانسیون اینترادیالیز را افزایش داده و [Na+] سرم را کاهش دهد، اثراتی که با افزایش خطر مرگومیر در ارتباط هستند. تاثیر این مداخله روی سلامت کلی و بهزیستی بیمار نامعلوم است. شواهد بیشتری به شکل مطالعات بلندمدتتر در شرایط امروزی، که به ارزیابی اثرات end‐organ در مطالعات مکانیکی با مقیاس کوچک با استفاده از روشهای بهینه و پیامدهای بالینی در RCTs مقیاس بزرگ چند مرکزی بپردازند، مورد نیاز هستند.
خلاصه به زبان ساده
سطوح سدیم دیالیسات برای همودیالیز مزمن
موضوع چیست؟
کلیهها تعادل آب و نمک را در بدن با تنظیم تولید ادرار کنترل میکنند. هنگامیکه دیگر کلیهها کار نمیکنند، تولید ادرار متوقف یا ناکافی میشود و تعادل آب و نمک باید با استفاده از دیالیز مدیریت شود. پزشکان بعد از انتخاب بیماران همودیالیزی، باید مقدار مناسبی را از سدیم انتخاب کنند تا در مایعات دیالیز که برای شستن خون بیمار به کار میروند، استفاده کنند. اگر سطح سدیم در این مایعات بسیار بالا باشد، میتواند منجر به احساس تشنگی پس از درمان، نوشیدن بیش از حد آب و اضافهبار مایعات تا درمان بعدی شود که باعث آسیب قلبی میشود. از سوی دیگر، اگر سطح سدیم در مایعات دیالیزی بسیار کم باشند، منجر به کرامپهای عضلانی و افت فشار خون بیمار میشوند که بهطور بالقوه باعث آسیب قلبی هم میشوند. سطح مناسب سدیم برای مایع دیالیز ناشناخته است.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
ما تمام مطالعات را با حضور افراد تحت درمان با همودیالیز ترکیب کردیم که در آن پیامدها بین افراد دریافتکننده سدیم کم در مایع دیالیز و افرادی که سطوح بالاتری را دریافت میکردند مقایسه شد.
ما چه چیزی را دریافت کردیم؟
ما 12 مطالعه را پیدا کردیم که به مقایسه سطوح کم سدیم در مایع دیالیز با سطوح خنثی یا بالای سدیم پرداخته بودند. مطالعات زیادی قبل از سال 2000 انجام شده بودند، که تکنولوژی و بیمارانی که در آنها وارد شده بودند، با شرایط امروزی مرتبط نیستند. اکثر آنها مطالعات کوتاهمدت بودند که فقط چند هفته طول کشیده بودند. یافتههای اصلی ما در این مطالعات نشان داد که سدیم کم در مایع دیالیز باعث بهبود فشار خون شده و مصرف نمک و آب را بین درمانهای دیالیز کاهش میدهد، که احتمالا موضوع خوبی است اما تعداد کرامپها و حوادث فشار خون پایین را که بیماران در طول دیالیز به آنها دچار میشوند، افزایش میدهد که قطعا مسائل بدی هستند. این مطالعات اطلاعات کافی را در مورد بیماران شرکتکننده برای ما فراهم نکردهاند تا بفهمیم کدام بیماران ممکن است از سدیم کم مایع دیالیز سود ببرند و به جای آن کدام بیماران ممکن است آسیب ببینند. این مطالعات اطلاعات قطعی را در مورد تاثیر سدیم کم مایعات دیالیز بر ساختار و عملکرد قلب یا کیفیت زندگی و بقای بیمار ارائه نکردند.
نتیجهگیریها
از آنجایی که مخلوطی از اثرات احتمالی خوب و بد وجود دارد و مطالعات تحقیقاتی موجود برای یادگیری در مورد اثرات مداخله روی قلب یا بر سلامت کلی و بهزیستی بیمار طراحی نشدهاند (یا به اندازه کافی طراحی نشدهاند)، در مورد تاثیر سدیم کم در مایع دیالیز برای بهبود سلامت کلی و بهزیستی افراد تحت درمان با همودیالیز مطمئن نیستیم. انجام مطالعات قطعی بزرگتر و بهروز برای ارزیابی تاثیرات متوسطمدت تا بلندمدت سطوح کم سدیم در مایعات دیالیز و بهتر کردن عملکرد بالینی مورد نیاز است.