پیشینه
بیماری التهابی روده (IBD)، که شامل بیماری کرون (CD) و کولیت اولسراتیو (UC) است، با التهاب مزمن مخاط، بستریهای متعدد در بیمارستان، اقتصاد نامساعد سلامت، و کاهش کیفیت زندگی، تشخیص داده میشود. فرض بر این است که رژیم غذایی، بر فعالیت IBD تاثیرگذار بوده است.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی مداخلات غذایی بر پیامدهای IBD.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای التهابی روده (IBD) در کاکرین؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ Web of Science؛ Clinicaltrials.gov و WHO ICTRP را از ابتدا تا 31 ژانویه 2019 جستوجو کردیم. ما همچنین فهرست منابع مطالعات واردشده، مرورها و دستورالعملهای مربوطه را بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) را وارد کردیم که به مقایسه اثرات تغییرات رژیم غذایی با سایر رژیمهای غذایی در شرکتکنندگان مبتلا به IBD پرداختند،. مطالعاتی که منحصرا بر تغذیه انترال، مکملهای تغذیه خوراکی، غذاهای دارویی، پروبیوتیکها، و تغذیه پارنترال متمرکز بودند، حذف شدند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انتخاب مطالعه را انجام داده، دادههارا استخراج و سوگیری (bias) را با استفاده از ابزار خطر سوگیری ارزیابی کردند. در صورت امکان، ما با استفاده از یک مدل اثرات تصادفی، متاآنالیز (meta‐analyses) را انجام دادیم و خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) متناظر را برای پیامدهای دوتایی محاسبه کردیم. ما قطعیت شواهد را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
این مرور 18 RCT را با 1878 شرکتکننده وارد کرد. این مطالعات، مداخلات مختلف غذایی را برای CD فعال (6 مطالعه)، CD غیرفعال (7 مطالعه)، UC فعال (1 مطالعه) و UC غیرفعال (4 مطالعه) ارزیابی کردند. مداخلات غذایی شامل مصرف مقادیر کم یا حذف کامل یک یا چند گروه غذایی شناختهشده در ایجاد علائم IBD بود. از آنجایی که مداخلات و رژیمهای کنترل متنوع بودند، حوزههای محدودی برای ترکیب دادهها وجود داشت. این مطالعات، اغلب دارای توان آزمون کافی نبودند. چهارده مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری ارزیابی شدند. مطالعات دیگر در معرض خطر نامشخص سوگیری رتبهبندی شدند.
اثر فیبر بالا، کربوهیدراتهای تصفیهشده کم، رژیم غذایی با میکروذرات کم، رژیم غذایی با کلسیم کم، رژیم غذایی با هدایت علائم و رژیم غذایی ارگانیک بسیار محدود در بهبودی بالینی CD فعال، نامشخص است. در 4 هفته، بهبودی در 100% (4.4) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی کربوهیدراتهای تصفیهشده کم در مقایسه با 0% (3.0) از شرکتکنندگان در گروه کنترل، القا شد (RR: 7.20؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.53 تا 97.83؛ 7 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). در 16 هفته، 44% (52.23) از شرکتکنندگان رژیم غذایی با میکروذرات کم در مقایسه با 25% (51.13) از شرکتکنندگان گروه کنترل، بهبودی بالینی را بهدست آوردند (RR: 3.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.22 تا 43.84؛ 103 شرکتکننده؛ 2 مطالعه؛ 73% = I2؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین).
پنجاه درصد (32.16) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی با هدایت علایم در مقایسه با 0% (19.0) از شرکتکنندگان گروه کنترل، بهبودی بالینی بهدست آوردند (RR: 2.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.27 تا 315.40؛ 51 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین) (پیگیری نامشخص). در 24 هفته، 50% (8.4) از شرکتکنندگان در رژیم غذایی ارگانیک بسیار محدود در مقایسه با 50% (10.5) از شرکتکنندگان گروه کنترل، بهبودی بالینی بهدست آوردند (RR: 1.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39 تا 2.53؛ 18 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). در 16 هفته، 37% (43.16) از شرکتکنندگان دنبالکننده رژیم غذایی با کلسیم پایین در مقایسه با 30% (40.12) از شرکتکنندگان گروه کنترل، بهبودی بالینی بهدست آوردند (RR: 1.24؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.67 تا 2.29؛ 83 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین).
اثر کربوهیدراتهای تصفیهشده کم، رژیم غذایی با هدایت علایم و رژیم غذایی با گوشت قرمز فرآوری شده پایین بر عود CD غیرفعال، نامشخص است. در 12 تا 24 ماه، 67% (264.176) از شرکتکنندگان در رژیم غذایی با کربوهیدراتهای تصفیهشده کم در مقایسه با 64% (303.193) از شرکتکنندگان گروه کنترل، دچار عود شدند (RR: 1.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.87 تا 1.25؛ 567 شرکتکننده؛ 3 مطالعه؛ 35% = I2؛ شواهد با قطعیت پایین). در 6 تا 24 ماه، 48% (50.24) از شرکتکنندگان گروه رژیم غذایی با هدایت علائم در مقایسه با 83% (48.40) از شرکتکنندگان در رژیم غذایی کنترلشده، دچار عود شدند (RR: 0.53؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.28 تا 1.01؛ 98 شرکتکننده؛ 2 مطالعه؛ 54% = I2؛ شواهد با قطعیت پایین). در 48 هفته، 66% (96.63) از شرکتکنندگان گروه رژیم غذایی با گوشت قرمز و فرآوری شده پایین در مقایسه با 63% (118.75) از شرکتکنندگان گروه کنترل، دچار عود شدند (RR: 1.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.85 تا 1.26؛ 214 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پایین). در 12 ماه، 0% (16.0) از شرکتکنندگان رژیم غذایی حذفکننده شامل دیساکارید/غلات/چربی اشباع شده/گوشت قرمز فرآوری شده در مقایسه با 26% (38.10) از شرکتکنندگان گروه کنترل، دچار عود بالینی شدند (RR: 0.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 1.76؛ 54 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین).
تاثیر یک رژیم غذایی با هدایت علائم بر بهبودی بالینی در UC فعال نامشخص است. در شش هفته، 36% (11.4) از شرکتکنندگان رژیم غذایی با هدایت علائم در مقایسه با 0% (10.0) از شرکتکنندگان رژیم غذایی معمول، بهبودی را بهدست آوردند (RR: 8.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.50 تا 136.33؛ 21 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین).
اثر رژیم غذایی ضدالتهابی مبتنی بر آلبرتا (Alberta)، رژیم غذایی بدون کاراژین (Carrageenan) یا بدون شیر بر میزان عود در CD غیرفعال نامشخص است. در 6 ماه، 36% (14.5) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی ضدالتهابی مبتنی بر آلبرتا در مقایسه با 29% (14.4) از شرکتکنندگان گروه کنترل، دچار عود شدند (RR: 1.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 3.70؛ 28 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). 30% (10.3) از شرکتکنندگان دنبال کننده گروه رژیم غذایی بدون کاراژین به مدت 12 ماه در مقایسه با 60% (5.3) از شرکتکنندگان در گروه کنترل، دچار عود شدند (RR: 0.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 1.64؛ 15 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پایین). در 12 ماه، 59% (39.23) از شرکتکنندگان رژیم غذایی بدون شیر در مقایسه با 68% (38.26) از شرکتکنندگان رژیم کنترل، دچار عود شدند (RR: 0.83؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 1.15؛ 77 شرکتکننده؛ 2 مطالعه؛ 0% = I2؛ شواهد با قطعیت پایین).
هیچ یک از مطالعات واردشده، عوارض جانبی مرتبط با رژیم غذایی را گزارش نکردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
اثرات مداخلات غذایی بر CD و UC نامشخص است. بنابراین نمیتوان در مورد منافع و آسیبهای مداخلات غذایی در CD و UC، نتیجهگیری کلی ارائه داد. در مورد ترکیب مداخلات غذایی در IBD، نیاز به توافق وجود دارد و برای ارزیابی این مداخلات، RCTهای بیشتری مورد نیاز است. در حال حاضر، حداقل پنج مطالعه در حال انجام وجود دارد (به کارگیری 498 شرکتکننده برآورد شده). این مرور زمانی بهروزرسانی خواهد شد که نتایج این مطالعات در دسترس قرار گیرند.
خلاصه به زبان ساده
رژیمهای غذایی برای القا و حفظ بهبودی در بیماری التهابی روده (IBD)
هدف این مطالعه مروری چیست؟
هدف این بود که بدانیم چه نوع رژیم غذایی میتواند برای القا و حفظ بهبودی در افراد مبتلا به IBD استفاده شود.
IBD چیست؟
IBD دربرگیرنده التهاب دستگاه گوارش است. کولیت اولسراتیو (UC) و بیماری کرون (CD) شایعترین نوع IBD هستند. علائم عبارتند از درد شکمی، اسهال و خونریزی رکتال. IBD با دورههایی از عود بیماری که در آنها افراد، دچار علائمی از بیماری فعال میشوند و دورههایی از بهبودی هنگام توقف علائم، تشخیص داده میشود. درحالیکه برخی از غذاها ممکن است علائم IBD را تحریک کنند، اطلاعات کمی درباره اینکه آیا رژیمهای غذایی به القا یا حفظ بهبودی در IBD کمک میکنند، وجود دارد.
این مطالعه مروری چقدر بهروز است؟
ما به جستوجوی مطالعات تا 31 ژانویه 2019 پرداختیم.
نتایج اصلی این مطالعه مروری چه هستند؟
ما 18 مطالعه را یافتیم که شامل 1878 شرکتکننده بودند. رژیمهای غذایی مورد مطالعه عبارت بودند از کاهش یا حذف مواد غذایی که گمان میرود علایم IBD را تحریک میکنند. این رژیمهای غذایی با رژیمهای «معمولی» مقایسه شدند. این مطالعات به ارزیابی مداخلات تغذیهای برای CD فعال (شش مطالعه)، CD غیرفعال (هفت مطالعه)، UC فعال (یک مطالعه) و UC غیرفعال (چهار مطالعه) پرداختند. یک مطالعه، کودکان را به کار گرفت، در حالی که مطالعات باقیمانده شامل بزرگسالان بودند. این مطالعات طراحی ضعیف و شرکتکنندگان اندکی داشتند. در نتیجه کیفیت کلی شواهد بسیار پایین بود.
اثر فیبر بالا، کربوهیدراتهای تصفیهشده کم، میکروذرات پایین، کلسیم پایین، رژیم غذایی هدایت شده بر اساس علائم و رژیم غذایی ارگانیک با محدودیت بالاتر در بهبودی بالینی CD فعال، نامشخص است. در یک مطالعه، در 100% (4.4) از شرکتکنندگان دریافتکننده کربوهیدرات کم تصفیهشده در مقایسه با 0% (3.0) از شرکتکنندگان رژیم معمولی، بهبودی در 4 هفته بهدست آمد. در تجزیهوتحلیل ترکیبشده از دو مطالعه، 44% (52.23) از شرکتکنندگان در گروه میکروذرات کم، در 16 هفته در مقایسه با 25% (51.13) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، بهبودی را بهدست آوردند. یک مطالعه نشان داد که 50% (32.16) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی هدایت شده بر اساس علائم در مقایسه با 0% (19.0) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، بهبودی را بهدست آوردند. یک مطالعه نشان داد که 50% (8.4) از شرکتکنندگان گروه رژیم غذایی با محدودیت غذایی بالا در 24 هفته، در مقایسه با 50% (10.5) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، بهبودی را بهدست آوردند. یک مطالعه نشان داد که 37% (43.16) از شرکتکنندگان در گروه کلسیم پایین در 16 هفته در مقایسه با 30% (40.12) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، بهبودی را بهدست آوردند.
اثر کربوهیدرات کم تصفیهشده، رژیمهای هدایت شده بر اساس علائم و گوشت قرمز و فرآوری شده بر عود در CD غیرفعال، نامشخص است. در تجزیهوتحلیل ترکیبشده از سه مطالعه، 67% (264.176) از شرکتکنندگان در گروه میکروذرات پایین، در 12 تا 24 ماه در مقایسه با 64% (303.193) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، دچار عود شدند. در تجزیهوتحلیل ترکیبشده از دو مطالعه، 48% (50.24) از شرکتکنندگان در گروه رژیمهای هدایت شده بر اساس علائم، در 6 تا 24 ماه در مقایسه با 83% (48.40) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، دچار عود شدند. یک مطالعه نشان داد که 66% (96.63) از شرکتکنندگان در گروه گوشت قرمز و فرآوری شده پایین در مقایسه با 63% (118.75) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، دچار عود شدند. یک مطالعه نشان داد که 0% (16.0) از شرکتکنندگان در گروه رژیم حذف مواد غذایی (برای مثال، دیساکاریدها، غلات، چربیهای اشباعشده، گوشت قرمز و فرآوری شده پایین) در 12 ماه، در مقایسه با 26% (38.10) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، دچار عود شدند.
تاثیر یک رژیم غذایی هدایت شده بر اساس علائم بر بهبودی بالینی در UC فعال نامشخص است. در یک مطالعه، 36% (11.4) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی هدایت شده بر اساس علائم در مقایسه با 0% (10.0) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، در 6 هفته به بهبودی دست یافتند.
اثر رژیم ضدالتهابی مبتنی بر آلبرتا، رژیم غذایی بدون کاراژین و رژیم غذایی بدون شیر بر عود UC غیرفعال، نامشخص است. در یک مطالعه، 36% (14.5) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی مبتنی بر آلبرتا در مقایسه با 29% (14.4) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، در 6 ماه دچار عود شدند. در یک مطالعه، 30% (10.3) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی بدون کاراژین در مقایسه با 60% (5.3) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، در 12 ماه دچار عود شدند. در 12 ماه، 59% (39.23) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی بدون شیر در مقایسه با 68% (38.26) از شرکتکنندگان در گروه رژیم غذایی معمولی، دچار عود شدند.
هیچ یک از مطالعات واردشده، عوارض جانبی مرتبط را با رژیم غذایی گزارش نکردند.
نتیجهگیریها
اثرات مداخلات غذایی بر CD و UC نامشخص است. بنابراین نمیتوان در مورد منافع و آسیبهای مداخلات غذایی در CD و UC نتیجهگیری قطعی کرد. نیاز به توافق در مورد ترکیب مداخلات غذایی در IBD وجود دارد و مطالعات بیشتری برای ارزیابی این مداخلات مورد نیاز است. در حال حاضر، پنج مطالعه در حال انجام وجود دارد (به کارگیری 498 شرکتکننده برآورد شده است). این مرور زمانی بهروز میشود که نتایج این مطالعات در دسترس قرار گیرند.