پیشینه
این یک نسخه بهروزرسانیشده از نسخه اصلی مرور کاکرین، منتشرشده در سپتامبر 2014 است. شایعترین تومورهای اولیه مغزی در بزرگسالان گلیوماها (gliomas) هستند. گلیوماها طیفی از درجه پایین تا درجه بالا دارند و طبق طبقهبندی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، از نظر پاتولوژیکی در مقیاس 1 تا 4 درجهبندی میشوند. گلیومای درجه بالا (HGG) دارای پیشآگهی ضعیفی است. گلیومای درجه IV به عنوان گلیوبلاستوما (glioblastoma) شناخته شده و میانه بقا در بیماران درمانشده حدود 15 ماه است. گلیوبلاستوماها غنی از عروق خونی (بسیار رگدار) و همچنین غنی از یک پروتئین شناختهشده بهعنوان فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) است که که باعث تشکیل رگهای خونی جدید میشود (فرآیند آنژیوژنز (angiogenesis)). عوامل آنتیآنژیوژنیک (anti-angiogenic) باعث پیشگیری از فرآیند تشکیل عروق خونی جدید و ارتقای برگشت عروق موجود میشوند. چندین داروی آنتیآنژیوژنیک در کارآزماییهای بالینی مورد بررسی قرارگرفتهاند، هم در HGG عودکننده و هم تازه تشخیص دادهشده، که نتایج اولیه امیدوار کنندهای را نشان میدهند. این مطالعه مروری با هدف گزارش مزایا و معایب مرتبط با استفاده از داروهای آنتیآنژیوژنیک در درمان HGGها انجام شدهاست.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و سمیت درمان آنتیآنژیوژنیک در افراد مبتلا به گلیومای درجه بالا (HGG). مداخله را میتوان در دو گروه گسترده انجام داد: در اولین تشخیص بهعنوان بخشی از درمان ادجوانت، یا در شرایط بیماری عودکننده.
روش های جستجو
برای شناسایی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) منتشرشده و منتشرنشده جستوجوهای بهروزشده را، از جمله در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails؛ 2018، شماره 9)؛ MEDLINE و Embase تا اکتبر 2018 انجام دادیم. ما خلاصهمقالات کنفرانسهای مرتبط با اونکولوژی را تا سال 2018 بهصورت دستی جستوجو کردیم. ما همچنین پایگاهای ثبت کارآزمایی را برای مطالعات درحال انجام جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
RCTهای ارزیابیکننده استفاده از درمان آنتیآنژیوژنیک برای درمان HGG در مقایسه با درمان مشابه بدون آنتیآنژیوژنیک.
گردآوری و تحلیل دادهها
نویسندگان مطالعه مروری نتایج جستوجو را بررسی و خلاصهمقالات بالقوه مرتبط را قبل از بازیابی متن کامل مقالات واجد شرایط، مرور کردند.
نتایج اصلی
پس از جستجوی جامع منابع علمی، ما 11 RCT واجد شرایط (3743 شرکت کننده) را شناسایی کردیم، که 7 مورد آن در مطالعه مروری اصلی (2987 شرکت کننده) وارد شدند. ناهمگونی معنیدار طراحی در مطالعات واردشده بهخصوص در معیارهای استفادهشده برای ارزیابی پاسخدهی، وجود دارد. تمام مطالعات واجد شرایط به گلیوبلاستوماها محدود بودند و هیچ مطالعه واجد شرایطی که ارزیابیکننده سایر HGGها باشد، وجود نداشت. 10 مطالعه بهصورت مقالات مرورشده همتا (peer-reviewed) و بهطور کامل چاپ شده و یک مطالعه در قالب خلاصه در دسترس بودند. خطر کلی سوگیری (bias) در مطالعات واردشده پایین بود. این خطر براساس نرخ پایین سوگیری انتخاب (selection bias)، سوگیری تشخیص (detection bias)، سوگیری ریزش (attrition bias) و سوگیری گزارشدهی (reporting bias) بود. 11 مطالعه واردشده در این مرور هیچ بهبودی را در بقای کلی با اضافهکردن درمان آنتیآنژیوژنیک نشان ندادند (نسبت خطر (HR) ادغامشده: 0.95؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 1.02؛ 0.16 = P؛ 11 مطالعه، 3743 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا). با این حال، تجزیهوتحلیلهای ادغامشده از 10 مطالعه (3595 شرکتکننده) بهبود را در بقای بدون پیشرفت (progression-free) با اضافهکردن درمان آنتیآنژیوژنیک نشان دادند (HR: 0.73؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 0.79؛ 0.00001 P <؛ شواهد با قطعیت بالا).
ما تجزیهوتحلیلهای اضافی بقای کلی و بقای بدون پیشرفت را طبق شرایط درمان و برای درمان آنتیآنژیوژنیک همراه با کموتراپی در مقایسه با کموتراپی بهتنهایی انجام دادیم. تجزیهوتحلیلهای ادغامشده بقای کلی در شرایط ادجوانت یا عودکننده، بهبودی را نشان ندادند (HR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 1.02؛ 0.12 = P؛ 8 مطالعه؛ 2833 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا و HR: 0.99؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.85 تا 1.16؛ 0.90 = P؛ 3 مطالعه؛ 910 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط، بهترتیب). تجزیهوتحلیلهای ادغامشده بقا کلی برای درمان آتی- آنژیوژنیک همراه با کموتراپی در مقایسه با کموتراپی بهتنهایی نیز بهطور واضح بهبودی را نشان نداد (HR: 0.92؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.85 تا 1.00؛ 0.05 = P؛ 11 مطالعه؛ 3506 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پایین). تجزیهوتحلیلها برای بقا بدون پیشرفت در تمام زیرگروهها نشان داد با اضافهکردن درمان آنتیآنژیوژنیک، بقا بدون پیشرفت بهبود مییابد. تجزیهوتحلیلهای ادغامشده بقا بدون پیشرفت در هر دو حالت ادجوانت و عودکننده بهبود را نشان داد (HR: 0.75؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.69 تا 0.82؛ 0.00001 < P؛ 8 مطالعه؛ 2833 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا و HR: 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 0.76؛ 0.00001 < P؛ 2 مطالعه؛ 762 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط، به ترتیب). تجزیهوتحلیلهای ادغامشده بقای بدون پیشرفت برای درمان آنتیآنژیوژنیک همراه با کموتراپی در مقایسه با کموتراپی به تنهایی بهبود را نشان داد (HR: 0.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 0.77؛ 0.00001 < P؛ 10 مطالعه؛ 3464 شرکتکننده). مشابه کارآزماییهای آنتیآنژیوژنیک در سایر تومورهای جامد، عوارض جانبی مرتبط با این نوع درمان شامل فشار خون بالا و پروتئینوری (proteinuria)، بهبود ضعیف زخم و پتانسیل برای حوادث ترومبوآمبولیک (thromboembolic) بود، اگرچه بهطور کلی میزان عوارض جانبی درجه 3 و 4 بسیار پایین (14.1% <) و مطابق با منابع علمی بود. تاثیر درمان آنتیآنژیوژنیک بر کیفیت زندگی بین مطالعات متفاوت بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در افراد مبتلا به گلیوبلاستومای تازه تشخیص دادهشده، استفاده از درمان آنتیآنژیوژنیک بقای کلی را بهطور معنیداری بهبود نمیبخشد. بنابراین، شواهد کافی برای حمایت استفاده از درمان آنتیآنژیوژنیک برای افراد مبتلا به گلیوبلاستومای تازه تشخیص دادهشده، در این زمان وجود ندارد. بهطور کلی در رابطه با مزیت بقا برای درمان آنتیآنژیوژنیک در طول کموتراپی در گلیوبلاستومای عودکننده، کمبود شواهد وجود دارد. با درنظر گرفتن ترکیب درمان آنتیآنژیوژنیک با شیمیدرمانی درمقایسه با شیمیدرمانی بهتنهایی، ممکن است بهبود کوچکی در بقای کلی وجود داشتهباشد. در حالی که شواهد قوی وجود دارد که بواسیزوماب (bevacizumab) (داروی آنتیآنژیوژنیک) بقای بدون پیشرفت را در گلیوبلاستومای تازه تشخیص دادهشده و عودکننده طولانیتر میکند، تاثیر این بر کیفیت زندگی و منفعت بالینی خالصی از آن برای بیماران، هنوز مشخص نیست. در اینجا بحث نشده که آیا زیرگروههای افراد مبتلا به گلیوبلاستوما ممکن است از درمانهای آنتیآنژیوژنیک و همچنین کاربرد آنها در دیگر هیستولوژیهای HGG، سود ببرند یا خیر.
خلاصه به زبان ساده
داروهایی که رگهای خونی را در تومورهای بدخیم مغزی هدف قرار میدهند.
پیشینه
شایعترین تومورهای اولیه مغزی بزرگسالان گلیوما هستند که حدود دو - پنجم تمام تومورهای مغزی اولیه را شامل میشوند. گلیوماها طیفی از درجه پایین تا درجه بالا دارند و طبق طبقهبندی سازمان جهانی بهداشت (WHO) که آخرین بهروزرسانی آن در سال 2016 بوده، بر اساس درجهبندی پاتولوژیکی از مقیاس 1 تا 4 هستند. گلیومای درجه بالا، از جمله گلیوبلاستوما، بهسختی درمان میشوند و پیشآگهی ضعیفی دارند.
این تومورها پروتئینی تولید میکنند که باعث ایجاد رگهای خونی جدید (آنژیوژنز) میشوند تا به رشد آنها کمک کنند. داروهایی برای کاهش تشکیل عروق خونی جدید توسعه یافتهاند که رشد تومور را کند میکنند. bevacizumab، cediranib و cilengitide داروهای آنتیآنژیوژنیک هستند که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم تشکیل رگ خونی را هدف قرار میدهند و در کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشده در گلیوبلاستوما مورد مطالعه قرار گرفتهاند.
ویژگیهای مطالعه
پس از جستوجوی جامع تا اکتبر 2018، ما 11 کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده واجدشرایط (مجموع 3743 شرکتکننده) را شناسایی کردیم. تمام مطالعات واجدشرایط محدود به گلیوبلاستوماها بودند؛ مطالعات واجدشرایطی وجود نداشتند که شامل سایر انواع تومور مغزی باشد. بزرگترین کارآزماییها در افراد مبتلا به گلیوبلاستومای تازه تشخیص دادهشده و تحت درمان با آنتیآنژیوژنیک، انجام شدند. بهطور کلی، کارآزماییهای واردشده در این مرور سیستماتیک بهبودی را در بقای کلی با استفاده از درمان آنتیآنژیوژنیک نشان ندادند. بهطور کلی، کارآزماییهای بالینی در گلیوبلاستومای تحت درمان با بواسیزوماب، زمان تا رشد تومور (بقای بدون پیشرفت) را طولانی کردند.
نتایج اصلی
درمان آنتیآنژیوژنیک در افراد با گلیوبلاستومای تازه تشخیص دادهشده، بهطور معنیداری طول عمر را افرایش نمیدهد. در گلیوبلاستومای عودکننده، اگرچه شواهدی از افزایش طول عمر با کموتراپی وجود ندارد، با این حال استفاده از درمان آنتیآنژیوژنیک در ترکیب با برخی از رژیمهای کموتراپی خاص ممکن است باعث بهبود کوچکی در بقا شود. داروهای آنتیآنژیوژنیک باعث تاخیر در پیشرفت تومور در اسکنهای تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) میشوند، اما معمولا با عوارض جانبی مانند فشار خون بالا و پروتئین در ادرار همراه هستند.