پیشینه
وزوز گوش (tinnitus) 10% تا 15% از جمعیت بزرگسال را تحت تاثیر قرار میدهد، و حدود 20% از این تعداد، دچار علائمی میشوند که تاثیر منفی بر کیفیت زندگی آنها دارد. فقط در انگلستان، هر ساله تقریبا سهچهارم میلیون مشاوره با پزشک عمومی به عمل میآید که شکایت اولیه در آنها وزوز گوش است، که بار سنگینی را برای خدمات مراقبتهای سلامت به همراه دارد.
استراتژیهای بالینی مدیریتی عبارتند از آموزش و مشاوره، آرامسازیدرمانی (relaxation therapy)، بازآموزیدرمانی وزوز گوش (TRT)، درمان شناختی رفتاری (CBT)، تقویت صدا با استفاده از مولدهای صدا در سطح گوش یا سمعکها، و درمانهای دارویی برای مدیریت علائم همزمان مانند بیخوابی، اضطراب یا افسردگی. سمعکها، مولدهای صدا و دستگاههای ترکیبی (تقویتکننده و تولیدکننده صدا در یک دستگاه) جزء بسیاری از برنامههای مدیریت وزوز گوش هستند و همراه با اطلاعات و مشاوره، اولین خط مدیریت را در بخشهای اودیولوژی (شنواییشناسی) برای افراد مبتلا به وزوز گوش تشکیل میدهند.
اهداف
ارزیابی اثرات صدادرمانی (با استفاده از دستگاههای تقویتکننده و/یا مولدهای صدا) برای وزوز گوش در بزرگسالان.
روش های جستجو
متخصص اطلاعات گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین برای یافتن کارآزماییهای منتشرشده و منتشرنشده به جستوجو در پایگاه ثبت گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails؛ از طریق پایگاه ثبت مطالعات در کاکرین)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture؛ Web of Science؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع اضافی پرداخت. تاریخ جستوجو 23 جولای 2018 بود.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) که بزرگسالان مبتلا به وزوز گوش حاد یا مزمن ایدیوپاتیک سابجکتیو را بهکار گرفتند. ما مطالعاتی را وارد کردیم که مداخله در آنها عبارت بود از سمعکها، مولدهای صدا یا سمعکهای ترکیبی و آنها را با کنترل لیست انتظار، دارونما (placebo) یا آموزش/ اطلاعات به تنهایی با بدون هیچ دستگاهی مقایسه کردند. ما همچنین مطالعاتی را وارد کردیم که سمعکها را با مولدهای صدا، سمعکهای ترکیبی را با سمعکها و سمعکهای ترکیبی را با مولدهای صدا مقایسه کردند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای اولیه ما عبارت بودند از شدت علائم وزوز گوش، که بر اساس نمره کل در پرسشنامه چندآیتمی وزوز گوش اندازهگیری شد و عوارض جانبی قابلتوجه که به صورت افزایش در بلندی وزوز گزارششده توسط خود فرد تعیین شد. پیامدهای ثانویه ما عبارت بودند از علائم افسردگی، علائم اضطراب فراگیر، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و عوارض جانبی مرتبط با استفاده از دستگاه مانند درد، ناراحتی، تندرنس یا التهاب پوست، یا عفونتهای گوش. ما از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) برای ارزیابی کیفیت شواهد مربوط به هر پیامد استفاده کردیم؛ این موارد بهصورت ایتالیک نشان داده شده است.
نتایج اصلی
این مرور هشت مطالعه را (با مجموع 590 شرکتکننده) وارد کرد. هفت مطالعه اثر سمعک، چهار مطالعه سمعک ترکیبی و سه مطالعه مولدهای صدا را مورد بررسی قرار دادند. هفت مطالعه از RCTهای گروه-موازی بودند و یک مطالعه دارای طرح متقاطع بود. بهطور کلی، با توجه به فقدان جزئیات مربوط به توالی تولید و پنهانسازی تخصیص، خطر سوگیری (bias) نامشخص بود. کورسازی نیز اندک بود یا انجام نشده بود.
هیچ دادهای برای پیامدهای ما برای هر یک از سه مقایسه اصلی ما (مقایسه سمعکها، مولدهای صدا و دستگاههای ترکیبی با گروه کنترل لیست انتظار، دارونما یا فقط آموزش/اطلاعات) در دسترس نبود. همچنین دادههای مربوط به مقایسههای اضافی ما (مقایسه این دستگاهها با یکدیگر)، با محدودیت بالقوه برای ترکیب دادهها، اندک بود.
سمعک بهتنهایی در مقابل دستگاه مولد تولید صدا بهتنهایی
یک مطالعه بیماران مجهز به مولدهای صدا را در مقابل بیماران مجهز به سمعک مقایسه کرد و تفاوتی را بین آنها از نظر اثرات آنها بر پیامد اولیه ما، شدت علائم وزوز گوش اندازهگیریشده با تست Tinnitus Handicap Inventory یا THI در 3، 6 یا 12 ماه نیافت (شواهد با کیفیت پایین). استفاده از هر دو نوع دستگاه با کاهش بالینی معنیداری در شدت علائم وزوز گوش همراه بود.
سمعک ترکیبی در مقابل سمعک بهتنهایی
سه مطالعه به مقایسه سمعکهای ترکیبی با سمعکها و شدت علائم وزوز گوش اندازهگیریشده با استفاده از THI یا Tinnitus Functional Index پرداختند. هنگامی که ما دادهها را ترکیب کردیم، هیچ تفاوتی را بین آنها نیافتیم (میانگین تفاوت استانداردشده: 0.15-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.52- تا 0.22؛ 3 مطالعه؛ 114 شرکتکننده) (شواهد با کیفیت پایین). استفاده از هر دو نوع دستگاه باز هم با کاهش بالینی معنیداری در شدت علائم وزوز گوش همراه بود.
عوارض جانبی در هیچ یک از مطالعات واردشده ارزیابی نشد.
هیچکدام از مطالعات، پیامدهای ثانویه علائم دپرسیو یا افسردگی، علائم اضطراب یا اضطراب فراگیر، یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت اندازهگیریشده با ابزار معتبر و پیامدهای اصلی جدیدا توسعهیافته تشدید وزوز گوش، توانایی نادیده گرفتن، تمرکز، کیفیت خواب و حس کنترل را اندازهگیری نکردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
هیچ شواهدی برای حمایت از برتر بودن صدادرمانی برای وزوز گوش نسبت به کنترل لیست انتظار، دارونما یا آموزش/اطلاعات بدون هیچ دستگاهی وجود ندارد. شواهد کافی برای حمایت از برتر بودن یا پایینتر بودن هر یک از گزینههای صدادرمانی (سمعک، مولد تولید صدا یا سمعک ترکیبی) نسبت به یکدیگر وجود ندارد. کیفیت شواهد برای پیامدهای گزارششده، که با استفاده از GRADE ارزیابی شدند، پایین بود. استفاده از دستگاه ترکیبی، سمعک یا مولد تولید صدا ممکن است منجر به تفاوت اندک یا بدون تفاوت در شدت علائم وزوز گوش شود.
تحقیقات آینده در مورد اثربخشی صدادرمانی در بیماران مبتلا به وزوز گوش باید از روششناسی دقیقی استفاده کنند. تصادفیسازی و کورسازی، با توجه به ماهیت سابجکتیو وزوز گوش و احتمال قوی وجود پاسخ به دارونما، باید بالاترین کیفیت را داشته باشند. بیانیه CONSORT (CONSORT statement) باید در طراحی و گزارشدهی مطالعات آینده مورد استفاده قرار گیرد. ما همچنین استفاده از معیارهای پیامد معتبر، بیمار-محور را برای تحقیق در زمینه وزوز گوش توصیه میکنیم.
خلاصه به زبان ساده
صدادرمانی (با استفاده از دستگاههای تقویتکننده یا مولدهای صدا) برای وزوز گوش
سوال مطالعه مروری
آیا صدادرمانی (با استفاده از دستگاههای تقویتکننده، مولدهای صدا یا هر دو) برای وزوز گوش در بزرگسالان موثر است؟
پیشینه
وزوز گوش، آگاهی از وجود صدا در گوش یا سر بدون هیچ منبع خارجی است. وزوز گوش 10% تا 15% از جمعیت بزرگسال را تحت تاثیر قرار میدهد. حدود 20% از افراد مبتلا به وزوز گوش دچار علائمی میشوند که تاثیر منفی بر کیفیت زندگی آنها دارد، از جمله اختلالات خواب، مشکلات شنوایی و تمرکز، انزوای اجتماعی، اضطراب، افسردگی، تحریکپذیری یا استرس. وزوز گوش را میتوان از طریق آموزش و مشاوره، آرامسازیدرمانی، درمان روانشناختی، یا دستگاههایی که شنوایی را بهبود میبخشند یا صدا تولید میکنند مانند مولدهای صدا یا سمعک، مدیریت کرد. گاهی اوقات داروهایی برای مدیریت مشکلات مرتبط با وزوز گوش مانند مشکلات خواب، اضطراب یا افسردگی تجویز میشوند. هدف این مرور، ارزیابی شواهد حاصل از کارآزماییهای بالینی با کیفیت بالا برای به کار بردن اثرات صدادرمانی (سمعک، مولدهای صدا و سمعکهای ترکیبی) در بزرگسالان مبتلا به وزوز گوش است. ما به ویژه میخواستیم که اثرات صدادرمانی را بر شدت وزوز گوش و هر گونه عوارض جانبی بررسی کنیم.
ویژگیهای مطالعه
مرور ما هشت کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را با مجموع 590 شرکتکننده شناسایی کرد. هفت مطالعه به بررسی اثرات سمعک، چهار مطالعه به بررسی سمعکهای ترکیبی، و سه مطالعه به بررسی مولدهای صدا پرداختند. هفت مطالعه شرکتکنندگان را به گروههای موازی اختصاص دادند و در یک مطالعه شرکتکنندگان هر یک از مداخلات را بهصورت تصادفی مورد استفاده قرار دادند. پیامدهایی که ما مورد بررسی قرار دادیم عبارت بودند از شدت علائم وزوز گوش، افسردگی، اضطراب، کیفیت زندگی و عوارض جانبی. بهطور کلی، خطر سوگیری در این مطالعات نامشخص بود. همچنین کورسازی اندکی وجود داشت یا کورسازی انجام نشده بود.
نتایج اصلی
ما هیچ دادهای را برای پیامدهای خود برای هر یک از سه مقایسه اصلی (مقایسه سمعکها، مولدهای صدا و دستگاههای ترکیبی با گروه کنترل لیست انتظار، دارونما یا آموزش/اطلاعات بهتنهایی) نیافتیم. همچنین دادههای اندکی برای مقایسههای اضافی ما (مقایسه این دستگاهها با یکدیگر) وجود داشت و ترکیب دادهها مشکل بود.
سمعک بهتنهایی در مقابل دستگاه مولد تولید صدا
یک مطالعه بیماران مجهز به مولدهای صدا را با بیماران مجهز به سمعک مقایسه کرد و هیچ تفاوتی را بین آنها در اثرات آنها بر پیامد اولیه ما، شدت علائم وزوز گوش، در 3، 6 یا 12 ماه نیافت. استفاده از هر دو نوع دستگاه با کاهش بالینی معنیداری در شدت علائم وزوز گوش همراه بود.
سمعک ترکیبی در مقابل سمعک بهتنهایی
سه مطالعه، سمعک ترکیبی/ مولدهای صدا را با سمعک بهتنهایی مقایسه کرده و شدت علائم وزوز گوش را اندازهگیری کرد. هنگامی که ما دادههای مربوط به شدت علائم وزوز گوش را با هم ترکیب کردیم، بین آنها تفاوتی را نیافتیم. استفاده از هر دو نوع دستگاه باز هم با کاهش بالینی معنیداری در شدت علائم وزوز گوش همراه بود.
عوارض جانبی در هیچ یک از مطالعات واردشده ارزیابی نشد.
هیچ یک از مطالعات، علائم افسردهکننده یا افسردگی، علائم اضطراب یا اضطراب فراگیر، یا سایر پیامدهای مهم مورد علاقه این مرور را اندازهگیری نکردند.
کیفیت شواهد
در جایی که پیامدهای مورد علاقه ما برای این مرور گزارش شدند، ما کیفیت شواهد موجود را پایین ارزیابی کردیم. استفاده از سمعک، مولد تولید صدا یا دستگاه ترکیبی ممکن است منجر به تفاوت اندک یا بدون تفاوت در شدت علائم وزوز گوش شوند.