پیشینه
شرایط جسمی طولانیمدت 10 تا 12 درصد از کودکان و نوجوانان را در سراسر جهان تحتتاثیر قرار میدهد. این افراد در معرض خطر بیشتر توسعه مشکلات روانی، به خصوص اضطراب و افسردگی هستند که گاهی اوقات مستقیما با بیماری یا مراقبتهای پزشکی آنها مرتبط هستند (به عنوان مثال اضطراب مربوط با سلامت). شواهد محدودی در رابطه با اثر درمانهای روانشناختی برای درمان افسردگی و افسردگی در این جمعیت وجود دارد. درمانهای طراحیشده برای کودکان و نوجوانان بدون مشکلات پزشکی، ممکن است برای استفاده در افرادی که شرایط جسمی طولانیمدت دارند، مناسب باشد یا نباشد.
اهداف
این مرور به منظور ارزیابی اثربخشی و قابلیت پذیرش درمانهای روانشناختی در مقایسه با کنترلها (درمان - به صورت معمول، لیست انتظار، توجه ساختگی، روانشناختی ساختگی یا درمان غیر روانشناختی) برای درمان اضطراب و افسردگی در کودکان و نوجوانان با شرایط جسمی طولانیمدت صورتگرفته است.
روش های جستجو
ما Ovid MEDLINE (1950 - )؛ Embase(1974 - )؛ PsycINFO (1967 - ) و پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails) را تا 27 سپتامبر 2018 جستوجو کردیم. یک جستوجوی اولیه در این بانکهای اطلاعاتی از طریق پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترلشده اختلالات شایع روانی در کاکرین (CCMD‐CTR) (همه سالها تا می 2016) انجام شد. ما همچنین Web of Science (Core Collection) (12 اکتبر 2018) را جستوجو کردیم و یک جستوجو در منابع استناد شده را برای گزارشهای همه کارآزماییهای وارد شده انجام دادیم. ما خلاصهمقالات کنفرانسهای مرتبط، فهرست منابع مطالعات وارد شده و منابع خاکستری را جستوجوی دستی انجام دادیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails)، کارآزماییهای خوشهای - تصادفیسازی شده و کارآزماییهای متقاطع روی درمانهای روانشناختی برای درمان اضطراب یا افسردگی در کودکان با شرایط جسمانی بلندمدت وارد شدند.
گردآوری و تحلیل دادهها
خلاصهمقالات و مطالعات کامل بهطور مستقل توسط دو نویسنده مورد بررسی قرار گرفتند. اختلافها توسط نویسنده سوم مورد بررسی قرار گرفتند. نسبت شانس (OR) برای مقایسه دادههای دو تایی و تفاوتهای میانگین استاندارد شده (SMD) برای مقایسه دادههای پیوسته استفاده شده است. هنگامیکه درمانها، شرکتکنندگان و پرسش زمینهای بالینی مشابه بودند، متاآنالیز انجام شد. در غیر این صورت، تحلیل روایی از دادهها انجام شد.
نتایج اصلی
بیست و یک RCT و یک کارآزمایی متقاطع با 1349 شرکتکننده در این مرور وارد شدند. اغلب شرکتکنندگان از جامعه ئ کلینیکهای بیمارستانی در کشورهای با درآمد بالا وارد شدند. برای پیامد اولیه اثربخشی درمان، افسردگی کوتاهمدت (در مقابل هر کنترلی)، شواهدی با کیفیت پائین از 16 کارآزمایی با 1121 شرکتکننده پیشنهاد میکنند که درمانهای روانشناختی ممکن است از درمانهای کنترل موثرتر باشند (SMD: 0.31-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59- تا 0.03؛ I2 = %79). برای پیامد اولیه اثربخشی درمان، اضطراب کوتاهمدت (در مقابل هر کنترلی)، شواهد ناکافی با کیفیت متوسط از 13 مطالعه با 578 شرکتکننده برای تعیین اینکه درمانهای روانشناختی اثربخشتر از شرایط کنترل است، وجود داشت (SMD: 0.26-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59- تا 0.07؛ I2 = %72). آنالیزهای برنامهریزی شده حساسیت برای خطر سوگیری ناشی از تعداد اندک کارآزماییها که برای هر حوزه بالا رتبهبندی شدند، قابل انجام نبودند. آنالیز اضافی حساسیت نشان داد که مداخلات روانشناختی که بهطور خاص برای کاهش اضطراب یا افسردگی طراحی شدند، از درمانهای روانشناختی که برای بهبود دیگر علایم یا انطباق کلی طراحی شده بودند، موثرتر بودند. پیشنهادهایی از آنالیزهای زیرگروه وجود داشت که نوع مداخله (Chi² = 14.75؛ df = 5 (P = 0.01)؛ I² = %66.1)، شدت افسردگی (Chi² = 23.29؛ df = 4 (P = 0.0001)؛ I² = %82.8) و نوع وضعیت جسمانی طولانیمدت (Chi² = 10.55؛ df = 4 (P = 0.03)؛ I² = 62.1%) ممکن است بر اثر کلی درمان موثر باشند. شواهد کمّی (گزارش شده) اما نه شواهد کیفی، وجود داشتند که قابلیت پذیرش درمانهای انتخاب شده روانشناختی را برای اضطراب و افسردگی تائید میکردند. شواهدی با کیفیت پائین وجود داشت که درمانهای روانشناختی نسبت به شرایط کنترل در بهبود کیفیت زندگی (SMD: 1.13؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.44 تا 1.82؛ I2 = %89) و علایم وضعیت جسمانی طولانیمدت (SMD: 0.34-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.6- تا 0.06-؛ I2 = %70) اثربخشتر هستند، اما فقط در کوتاهمدت. شواهد ناکافی با کیفیت پائین برای تعیین اینکه درمانهای روانشناختی نسبت به وضعیتهای کنترل در بهبود عملکرد هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت موثرتر هستند، وجود داشت. هیچ کارآزمایی از درمانها برای رسیدگی به اضطراب مربوط به سلامت شناسایی نشد و فقط دو کارآزمایی اثرات جانبی را گزارش کردند؛ این موارد به درمانهای روانشناختی نامرتبط بود. به طور کلی، شواهد کیفیت پائین تا متوسط داشتند، نتایج ناهمگون بودند و فقط یک کارآزمایی پروتکل دردسترس داشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
تعداد محدودی از کارآزماییها با کیفیت متغیر برای ارزیابی این که آیا درمانهای روانشناختی برای درمان اضطراب و افسردگی در کودکان و نوجوانان با شرایط فیزیکی طولانیمدت موثر هستند، انجام شدهاست. طبق شواهد موجود، درمانهایی که بهطور خاص برای درمان اضطراب یا افسردگی طراحی شدهاند (به خصوص آنهایی که براساس اصول درمان رفتار شناختی (CBT) هستند) ممکن است در کودکان و نوجوانانی که در سطوح خفیف تا متوسط علایم این اختلالات، حداقل در کوتاهمدت، هستند، کار کنند. روشهای درمانی ویژهای به خصوص برای درمان اضطراب مربوط به سلامت در این گروه سنی وجود دارد.
خلاصه به زبان ساده
درمانهای روانشناختی برای اضطراب و افسردگی در کودکان و نوجوانان مبتلا به شرایط جسمانی طولانیمدت
چرا این مرور مهم بود؟
بیش از یک مورد در هر ده کودک و نوجوان، مبتلا به شرایط جسمانی طولانیمدت مانند آسم، دیابت و سرطان هستند. آنها بیشتر احتمال دارد دچار مشکلات روانشناختی مانند اضطراب یا افسردگی شوند. درمان زودهنگام این مشکلات میتواند مانع از مشکلات زندگی خانوادگی، مدرسه و مشکلات بهداشت روانی در آینده شود. هم اکنون مشخص نیست که آیا درمانهای روانشناختی (درمان گفتاری) که برای کودکان و نوجوانان بدون مسائل پزشکی طراحی شدهاند، برای استفاده در این جمعیت مناسب هستند یا خیر.
چه کسانی به این مرور علاقمند خواهند بود؟
این مرور، مورد توجه ارایهدهندگان خدمات سلامت پزشکی و روانی، کاربران خدمات و ماموران خدمات قرار خواهد گرفت.
هدف این مرور پاسخ به چه سوالاتی است؟
این مرور به پرسشهای زیر پاسخ میدهد: 1) آیا درمانهای روانشناختی بهتر از یک سری روشهای درمانی دیگر در کاهش علایم اضطراب و افسردگی در کودکان و نوجوانان با شرایط جسمانی طولانیمدت هستند؟ و 2) آیا درمانهای روانشناختی برای این جمعیت قابلپذیرش هستند؟
کدام یک از مطالعات در این مرور وارد شدند؟
ما تعدادی را از پایگاههای اطلاعاتی برای یافتن همه کارآزماییهای با کیفیت بالا از درمانهای روانشناختی برای اضطراب یا افسردگی در کودکان و نوجوانان 18 سال یا کمتر مبتلا به شرایط جسمانی طولانیمدت و علائم افسردگی و افسردگی جستوجو کردیم که از سال 1970 تا سپتامبر 2018 منتشر شده بودند. ما بیست و نه مطالعه را با مجموع 1349 نفر در این مرور وارد کرده و کیفیت کلی مطالعات را به صورت «پایین تا متوسط» رتبهبندی کردیم.
شواهد این مرور به ما چه میگویند؟
تعداد اندکی از درمانهای روانشناختی در کودکان و نوجوانان با شرایط جسمانی طولانیمدت مورد تحقیق قرار گرفتهاند. بیشتر این ها برای استفاده با کودکان و نوجوانانی توسعه یافته که شرایط جسمی طولانیمدت ندارند. برخی از این روشها مخصوصا مواردی که براساس اصول درمان رفتار شناختی (CBT) هستند و درمانهایی که بهطور خاص برای درمان افسردگی یا اضطراب طراحی شدهاند که در کاهش علایم خفیف این شرایط در کوتاهمدت موثر هستند. شواهد محدودی وجود دارد مبنی بر این که این درمانها برای جوانان قابلقبول است و آنها میتوانند کیفیت زندگی و نشانههای شرایط جسمانی طولانیمدت را بهبود بخشند. در حال حاضر فقدان درمانها برای پرداختن به اضطراب مربوط به سلامت در این جمعیت وجود دارد.
بعد چه خواهد شد؟
تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا درمانهای روانشناختی موثرتر برای درمان اضطراب و افسردگی در کودکان و نوجوانان مبتلا شرایط جسمانی طولانیمدت توسعه یابند.