پیشینه
ایسکمی مزمن تهدید کننده اندام (CLTI ؛chronic limb‐threatening ischaemia) تظاهری است از یک بیماری شریان محیطی (PAD) که شامل ایسکمی مزمن با درد حین استراحت یا ضایعات پوستی ایسکمی، زخمها، یا گانگرن (gangrene) برای مدت بیش از 2 هفته میشود. شدت بیماری بستگی به میزان تنگی شریان و وجود گردش کولترالها دارد. درمان CLTI با هدف کاهش درد ناشی از ایسکمی، التیام زخمهای ناشی از ایسکمی، جلوگیری از دست دادن اندام، بهبود کیفیت زندگی و بقای طولانیمدت است. CLTI ناشی از بیماری انسدادی در گردش خون شریان اینفراپوپلیتهآل (گردش خون زیر زانو) میتواند از طریق روش اندووسکولار (endovascular) با استفاده از بالون باز کننده عروق باریک، که آنژیوپلاستی (angioplasty) نامیده میشود، با یا بدون به کار بردن یک داربست اضافی از جنس آلیاژ فلزی یا مواد دیگری که استنتگذاری نام دارد، انجام شود. مداخلات اندووسکولار در عروق اینفراپوپلیتهآل با برقراری مجدد جریان خون در پا ممکن است علائم را در بیماران مبتلا به CLTI بهبود بخشد. بحث بر سر این است که آیا باید یک بالون به تنهایی برای باز کردن رگ استفاده شود یا اینکه استنت نیز به کار رود.
اهداف
تعیین اثربخشی و ایمنی آنژیوپلاستی ترانسلومینار از طریق پوست (PTA) به تنهایی در مقایسه PTA همراه با استنتگذاری ضایعات شریانی اینفراپوپلیتهآل (شریان تیبیال قدامی (anterior tibial artery)، شریان تیبیال خلفی (posterior tibial artery)، شریان فیبولار (fibular artery) (که قبلا به عنوان شریان پرونهآل شناخته میشد)، تنه مشترک تیبیوپرونهآل (tibioperoneal) برای بیماران مبتلا به ایسکمی مزمن تهدید کننده اندام (CLTI).
روش های جستجو
متخصص گروه اطلاعات عروق کاکرین در پایگاه ثبت تخصصی عروق کاکرین؛ پایگاههای CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture؛ AMED و همچنین پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO International Clinical Trials Registry Platform) و سایت ثبت کارآزماییهای بالینی ClinicalTrials.gov تا 25 جون 2018 جستوجو کرد. محدودیتهای زبانی را در این مطالعه به کار نبردیم.
معیارهای انتخاب
ما برنامهریزی کردیم کارآزماییهای تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی و کنترلشدهای را بازیابی کنیم که PTA را با PTA همراه با استنتگذاری در بیماران 18 ساله و بالاتر مبتلا به CLTI مقایسه کرده باشند. تعریف CLTI به صورت FONTAINE مرحله III (درد ایسکمیک هنگام استراحت) و IV (گانگرن یا زخمهای ایسکمی) یا سازگار با گروه 4 Rutherford (درد ایسکمیک هنگام استراحت)، 5 (از دست دادن جزئی بافت)، 6 (از دست دادن قسمت عمده بافت)، با تنگی عروق (از دست دادن 50% <مجرا) یا شریان اینفراپوپلیتهآل مسدود شده، شامل تنه تیبیوفیبولار، شریان تیبیال قدامی، شریان تیبیال خلفی و شریان فیبولار انجام شد. همه انواع استنتها را بدون توجه به طراحی مورد استفاده قرار دادیم (به عنوان مثال، فلز بدون دارو، آغشته به دارو، زیست - قابل جذب).
گردآوری و تحلیل دادهها
2 نویسنده مطالعه مروری (CCTH و GNCK) بهطور مستقل کارآزماییهای مناسب را انتخاب، کیفیت کارآزماییها را بررسی و اطلاعات را استخراج کردند. نویسنده سوم (MLvD) کیفیت کارآزماییها را ارزیابی و در صورت لزوم، به عنوان داور برای انتخاب مطالعه و استخراج اطلاعات عمل میکرد. پیامدها شامل موفقیت فنی پروسیجر، عوارض پروسیجرال، بازماندن مجرا، قطع عضو عمده و مرگومیر بود. کیفیت شواهد را با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
ما 7 کارآزمایی را با 542 مشارکتکننده در این مطالعه مروری وارد کردیم. یک کارآزمایی اندامها را برای انجام PTA به تنهایی یا PTA همراه با استنتگذاری تصادفیسازی کردند، و بقیه مطالعات مشارکتکنندگان را تصادفیسازی کردند. 5 کارآزمایی با 476 مشارکتکننده نشان دادند که میزان موفقیت فنی در گروه استنت بیشتر از گروه آنژیوپلاستی بود (نسبت شانس (OR): 3.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.14 تا 7.93؛ 476 ضایعه؛ 5 مطالعه؛ I² = 23%). متاآنالیز 3 کارآزمایی واجد شرایط با 456 مشارکتکننده اختلاف شفافی را در باز ماندن کوتاهمدت (طی 6 ماه) مجرا بین ضایعات شریانی اینفراپوپلیتهآل درمان شده با PTA و درمان شده با PTA همراه با استنتگذاری نشان نداد (OR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 2.11؛ 456 ضایعه؛ 3 مطالعه؛ I² = 77%). همچنین نتایج، اختلاف واضحی را بین گروههای درمان از نظر میزان عوارض پروسیجر (OR: 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 53.60؛ 360 مشارکتکننده؛ 5 مطالعه؛ I² = 85%)، میزان قطع عضو ماژور در 12 ماه (OR: 1.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 3.22؛ 306 مشارکتکننده؛ 4 مطالعه؛ I² = 0%) و میزان مرگومیر در 12 ماه (OR: 0.71؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 1.71؛ 497 مشارکتکننده؛ 6 مطالعه؛ I² = 0%) نشان ندادند. ناهمگونی بین مطالعات برای پیامدهای عوارض پروسیجر و باز ماندن اولیه بسیار بالا بود. به طور کلی کیفیت روششناختی کارآزماییهایی بازیابی شده در این مطالعه مروری به علت سوگیریهای عملکرد و انتخاب، متوسط بود. مطالعات از رژیمهای مختلف پیش از درمان و داروهای آنتیپلاکت/ آنتیکوآگولانت پس از درمان استفاده کرده بودند. ما اطمینان کلی شواهد را به دلیل عدم تطابق نتایج در مطالعات و فواصل اطمینان پهن (تعداد کم کارآزماییها و مشارکتکنندگان) برای تمام پیامدها با یک سطح کاهش به متوسط تقلیل دادیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
کارآزماییها نشان دادند که میزان موفقیت فوری تکنیکال برای بازسازی گشودگی مجرا در گروه استنت بالاتر است اما هیچ اختلاف واضحی در باز ماندن کوتاهمدت در 6 ماه بین ضایعات شریانی اینفراپوپلیتهآل درمان شده با PTA همراه با استنتگذاری در برابر درمان شدهها با PTA بدون استنتگذاری دیده نشد. ما هیچ تفاوت واضحی را میان گروهها از نظر عوارض حین انجام پروسیجر، قطع عضو اصلی و مرگومیر مشاهده نکردیم. با این حال، استفاده از رژیمهای مختلف برای داروهای آنتیپلاکت/ آنتیکوآگولانت پیش از درمان و پس از درمان و مدت استفاده از آن در درون و بین کارآزماییها ممکن است بر پیامدها تاثیر بگذارد. دادههای موجود محدود شده در حال حاضر بیان میکنند که شواهد با کیفیت بالا برای نشان دادن برتری PTA با استنتگذاری نسبت به استفاده ازPTA استاندارد به تنهایی بدون استنتگذاری برای درمان ضایعات شریان اینفراپوپلیتهآل کافی نیستند. مطالعات بیشتری باید استفاده از داروهای آنتیپلاکت/آنتیکوآگولانت را قبل و بعد از مداخله استانداردسازی کنند تا مقایسه دو نوع درمان ارتقاء یابد.
خلاصه به زبان ساده
آنژیوپلاستی در برابر استنتگذاری برای بیماری شریانی زیر زانو در افراد مبتلا به ایسکمی مزمن تهدیدکننده اندام
پیشینه
ایسکمی مزمن تهدیدکننده اندام (CLTI)، تظاهری است از بیماری شریان محیطی که به صورت درد ایسکمیک در حین استراحت یا ضایعات پوستی ایسکمیک، زخمها، یا گانگرن با ظهور علائم برای مدت بیش از 2 هفته نشان داده میشود. علائم ناشی از نارسایی جریان خون به ساق پا و پا به علت باریک شدن شریانها توسط آترواسکلروز (atherosclerosis) است. آترواسکلروز یک بیماری شریانی است که ناشی از تشکیل پلاک متشکل از چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد موجود در خون است. در طول زمان، پلاک مجرای رگ را باریک میکند. بیماران میتوانند دچار تنگی شریانها در ران یا زیر زانو شوند. این مطالعه مروری روی زیرگروهی از بیماران مبتلا به بیماری شریانی زیر زانو (بیماری شریانی اینفراپوپلیتهآل) تمرکز میکند که ممکن است از مداخلهای که موجب ایجاد جریان خون با قرار دادن و بادکردن یک بالون برای بازگرداندن شریان تنگ شده (آنژیوپلاستی از راه پوست) شود، بهره ببرند. این عمل میتواند با یا بدون استنتگذاری (یک داربست ساخته شده از آلیاژ فلزی یا سایر مواد) انجام شود. نوع استنتهای مورد استفاده در این روش از یک استنت ساده فلزی یا یک استنت آغشته به دارو متفاوت است. با این حال، روشن نیست که آیا به کار بردن استنتها پس از قراردادن بالون در شریانهای باریک زیر زانو (شریانهای اینفراپوپلیتهآل) برای هر بیمار مفید است یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
نتایج اصلی
ما 7 کارآزمایی را با مجموع 542 مشارکتکننده شناسایی کردیم که آنژیوپلاستی را از راه پوست (PTA) به تنهایی در برابر PTA همراه با استنتگذاری (مطالعات موجود تا جون 2018) مقایسه کردهبودند. یک کارآزمایی اندامها را به PTA به تنهایی یا PTA همراه با استنت تصادفیسازی کردند و در بقیه مطالعات مشارکتکنندگان را به صورت تصادفی انتخاب کردند. همه تحلیلهای 5 کارآزمایی نشان داد که میزان موفقیت فنی بازکردن مجدد شریان باریکشده در گروه استنت بیشتر از گروه PTA است. با وجود این، ما هیچ اختلاف واضحی را در باز ماندن (عروق باز شده که باز باقی ماندند) عروق درمان شده در 6 ماه پیدا نکردیم. همچنین میزان عوارض روش، تعداد قطع عضوهای مهم در 12 ماه، و تعداد مرگها در 12 ماه تفاوت چندانی بین گروهها نداشت.
قطعیت شواهد
اطمینان کلی به شواهد ارائه شده توسط کارآزماییهای بازیابی شده در این مطالعه مروری متوسط بود. روشهای کارآزماییها متفاوت بودند. 2 مطالعه در روشهای استفاده شده برای تولید اعداد تصادفی و تخصیص مشارکتکنندگان به گروههای مختلف ضعیف گزارش شدند. تمام مطالعات کورسازی نشده بودند. تمام مطالعات بازیابی شده در ارتباط مستقیم با سوال مطالعه مروری ارزیابی شدند. بهطور کلی، اطمینان از شواهد را برای تمام پیامدها به دلیل عدم تطابق نتایج در مطالعات و تعداد کم مطالعات و مشارکتکنندگان، با یک درجه کاهش به متوسط تقلیل دادیم.
نتیجهگیری
PTA با استنتگذاری از روش OTA به تنهایی برای بازکردن مجدد عروق به صورت فوری بهتر است؛ با وجود این، ما در کوتاهمدت هیچ اختلاف شفافی را در باز ماندن عروق در 6 ماه بین 2 گروه پیدا نکردیم. کارآزماییها هیچ اختلاف واضحی را بین گروهها در عوارض حین انجام پروسیجر یا در طول زمان پروسیجر، قطع عضو اصلی و مرگ نشان ندادند. در حال حاضر دادههای موجود نشان میدهند که شواهد با اطمینان بالا برای نشان دادن برتری PTA همراه با استنت بر PTA به تنهایی برای درمان ضایعات شریانی اینفراپوپلیتهآل، کافی نیست. مطالعات بیشتری باید استفاده از داروهای ضدخونریزی (آنتیپلاکت/آنتیکوآگولانت) قبل و بعد از مداخله را استانداردسازی کنند تا مقایسه 2 نوع درمان ارتقاء یابد.