پیشینه
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی به آنتیسایکوتیک تجویز شده اولیه پاسخ نمیدهند. در چنین مواردی یک استراتژی درمانی افزایش دوز آنتیسایکوتیک است. استراتژی دیگر تغییر آنتیسایکوتیک و استفاده از یک آنتیسایکوتیک دیگر است.
اهداف
ارزیابی اثرات افزایش دوز آنتیسایکوتیک در مقابل تغییر داروی آنتیسایکوتیک در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان اولیه پاسخ درمانی نمیدهند.
روش های جستجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (10 جولای 2014، 6 اکتبر 2015) را جستوجو کردیم. ما منابع مطالعات انتخاب شده را برای یافتن منابع بیشتر بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
معیار انتخاب ما تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بود که در آنها این مقایسه بررسی شده بود: افزایش دوز آنتیسایکوتیک در مقایسه با تغییر دارو به یک داروی آنتیسایکوتیک دیگر در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان اولیه پاسخ درمانی نداده بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دستکم دو نویسنده این مطالعه مروری مستقل از یکدیگر دادهها را استخراج کردند. ما دادههای دوتایی را با استفاده از خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آنها تحلیل کردیم. ما همچنین دادههای پیوسته را با استفاده از میانگین تفاوت (MD) و 95% فاصله اطمینان (CI) آنها تحلیل کردیم. ما خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات انخابشده ارزیابی کردیم و با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) جدول «خلاصه یافتهها» را ایجاد کردیم.
نتایج اصلی
ما یک RCT را با دادههای مربوطه براساس 29 شرکتکننده در این مرور گنجاندیم. این مطالعه یک طراحی موازی داشت (parallel design) و دوسویه کور بود. اما چگونگی کورسازی فرآیندها در این مطالعه توصیف نشده بود. شرکتکنندگان این مطالعه به درمان با فلوفنازین 20 میلیگرم در روز برای حدود 4 هفته پاسخ نداده بودند. شرکتکنندگان بهطور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند و 4 هفته دیگر درمان را ادامه دادند: یک گروه همان درمان فلوفنازین 20 میلیگرم را در روز ادامه دادند. در گروه دیگر دوز فلوفنازین به 80 میلیگرم در روز افزایش یافت. در گروه سوم فلوفنازین تغییر شد و از هالوپریدول 20 میلیگرم در روز استفاده شد. دادهها مربوط به 47 بیمار از 58 شرکتکننده بود که به طور اولیه تصادفیسازی شده بودند. این کارآزمایی در سال 1993 منتشر شده بود. واقعیت این است که فقط یک RCT با تعداد نمونه کوچک (29 شرکتکننده) در تحلیل ما قرار گرفت و این نکته کیفیت شواهد را محدود میساخت. بهطور کلی هیچ تفاوت آشکاری بین گروهها از نظر سه پیامد موجود دیده نشد. این سه پیامد عبارتبودند از: وضعیت کلی (global state) (تعداد شرکتکنندگان با پاسخ کلینیکی مربوط RR: 1.63؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.17 تا 15.99؛ کیفیت خیلی پایین شواهد)، وضعیت روانی عمومی (general mental state) (نمره نقطه پایان - endpoint score, BPRS total (MD: 2.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 4.20- تا 8.20؛ کیفیت شواهد خیلی پایین) و نشانههای منفی (نمره نقطه پایان - endpoint score, SANS (MD: 3.40؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 12.56- تا 19.36). هیچ دادهای درباره ترک مطالعه، آثار جانبی و مضر، زمان بستری در بیمارستان، کیفیت زندگی، رضایت از مراقبت و عملکرد گزارش نشده بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد کاملا محدود است و هیچ نتیجهگیری آشکاری را نمیتوان استنتاج کرد. یک نیاز فوری برای انجام کارآزماییهای بیشتر وجود دارد تا استراتژی بهینه در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان اولیه با داروی آنتیسایکوتیک پاسخ ندادهاند، تعیین شود.
خلاصه به زبان ساده
افزایش دوز داروی آنتیسایکوتیک در مقابل تغییر دارو به یک داروی آنتیسایکوتیک متفاوت دیگر در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان اولیه پاسخ درمانی ندادهاند
سوال مطالعه مروری
اگر فرد مبتلا به اسکیزوفرنی به درمان اولیه پاسخ درمانی ندهد، آیا افزایش دوز همان داروی آنتیسایکوتیک در مقایسه با تغییر دارو به یک آنتیسایکوتیک دیگر موثرتر و ایمنتر است یا نه؟
پیشینه
بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی – یک بیماری روانی جدی- به دوز درمانی استاندارد داروی اولیه تجویز شده به طور کامل پاسخ نمیدهند. در چنین مواردی پزشکان برای افزایش اثرات داروی آنتیسایکوتیک میتوانند دوز دارو را بیش از آستانه معمول افزایش دهند یا اینکه دارو را با آنتیسایکوتیک دیگری عوض کنند. شواهد پیرامون استراتژی بهینه در این زمینه بسیار تنک و کم است.
جستوجو برای شواهد
متخصص اطلاعات گروه اسکیزوفرنی کاکرین یک جستوجوی الکترونیکی (تا 30 مارچ 2017) را برای یافتن کارآزماییهایی با این ویژگی انجام داد: کارآزماییهایی درباره افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان با داروی آنتیسایکوتیک اولیه پاسخ ندادهاند و بهطور تصادفی به دو گروه تقسیم شدهاند. در یک گروه دوز همان دارو افزایش داده شده بود و در گروه دیگر دارو با یک آنتیسایکوتیک دیگر تعویض شده بود. نهصد و دو رکورد پیدا و توسط نویسندگان مطالعه مروری بررسی شدند.
شواهد یافته شده
فقط یک کارآزمایی دادههای قابل استفاده داشت و شرایط ورود را به این مرور برآورده میساخت. دادهها به این موارد مربوط بودند: تعداد شرکتکنندهای که به درمان پاسخ دادهاند، وضعیت روانی عمومی شرکتکنندگان در نقطه پایانی کارآزمایی و وجود نشانههای منفی در نقطه پایان کارآزمایی. دادههایی درباره پیامدهای دیگر موجود نبود. هیچ تفاوت آشکاری بین افزایش دوز دارو و تغییر دارو وجود نداشت. شواهد موجود کاملا محدود بودند و کیفیت خیلی پایینی داشتند.
نتیجهگیریها
نتایج مرور حاضر نشان میدهد شواهدی با کیفیت مطلوب وجود ندارد تا پزشکان را در تصمیمگیری درباره افزایش دوز دارو یا تغییر دارو به یک آنتیسایکوتیک دیگر در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان اولیه پاسخ درمانی ندادهاند، یاری رساند. بنابراین نتایج آشکاری نمیتوان استنتاج کرد. انجام کارآزماییهای بزرگتر و با طراحی خوب مورد نیاز هستند.