پیشینه
پروژسترون، که هورمون جنسی زنانه نامیده میشود، برای القا تغییرات ترشحی در لایه داخلی رحم، برای کاشت موفق یک تخم بارور شده، شناخته شده است. پیشنهاد شده که عامل مسبب در بسیاری از موارد سقطجنین، ترشح ناکافی پروژسترون باشد. بنابراین، پزشکان از پروژستوژنها (داروهایی که با گیرندههای پروژسترون تعامل دارند)، در طول سهماهه اول بارداری، در تلاش برای پیشگیری از سقط خودبهخودی استفاده میکنند. این بهروزرسانی یک مرور است که آخرین بار در سال 2013 منتشر شد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و ایمنی پروژستوژنها به عنوان درمان پیشگیرانه در برابر سقط مکرر.
روش های جستجو
برای این بهروزرسانی، ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین؛ ClinicalTrials.gov؛ پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (6 جولای 2017) و فهرست منابع از مطالعات مرتبط را جستوجو کردیم. در جایی که ضرورت داشت، با نویسندگان کارآزماییها و با متخصصان در این حوزه برای کارهای منتشر نشده تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شده و کنترل شده که به مقایسه پروژستوژنها با دارونما یا عدم درمان، به منظور تلاش برای پیشگیری از سقط، پرداخته باشند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را برای ورود و خطر سوگیری (bias) را بررسی کردند، دادهها را استخراج کرده و آنها را برای دقت ارزیابی کردند. دو مرورگر کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردند.
نتایج اصلی
سیزده کارآزمایی (2556 زن) واجد معیارهای ورود بودند. 9 مورد از کارآزماییهای وارد شده به مقایسه درمان با دارونما و چهار کارآزمایی باقیمانده نیز به مقایسه تجویز پروژستوژن با عدم درمان پرداختند. این آزمایشها ترکیبی از کارآزماییهای چندمرکزی و تکمرکزی بودند که در مصر، هند، اردن، بریتانیا و آمریکا انجام شدند. در شش کارآزمایی، زنان سه بار یا بیشتر پشتسر هم سقطجنین کرده بودند و هفت کارآزمایی هم زنان دو بار یا بیشتر پشتسر هم سقطجنین کرده بودند. راه مصرف، میزان مصرف و مدتزمان درمان با پروژستوژن در طول کارآزماییها مختلف بود. اکثر کارآزماییها در معرض خطر کم سوگیری برای اغلب حوزهها قرار داشتند. یازده کارآزمایی (2359 زن) به تجزیهوتحلیل دادهها کمک کردند.
متاآنالیز همه زنان پیشنهاد میکند که کاهش احتمالی در تعداد سقطها برای زنان دریافت کننده مکمل پروژستوژن در مقایسه با دارونما / کنترلها وجود دارد (متوسط خطر نسبی (RR)؛ 0.69؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.51 تا 0.92؛ 11 کارآزمایی؛ 2359 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). یک آنالیز زیرگروه در مورد مقایسه کارآزماییهای کنترل با دارونما در مقابل کنترل بدون دارونما و راههای مصرف تجویز پروژستوژن، تفاوتی را بین زیرگروهها برای سقط نشان ندادند. با این حال، به نظر میرسد یک تفاوت زیرگروهی برای سقط بین زنان با 3 مورد سقط قبلی یا بیشتر در مقایسه با زنان با 2 مورد سقط یا بیشتر وجود دارد، با تاثیر بیشتر در زنان با سه یا چند بار سقطجنین قبلی. با این حال، باید ذکر کرد که در زیرگروهی از زنان با سه یا چند بار سقطجنین قبلی، ناهمگونی بالا وجود داشت.
هیچ کدام از کارآزماییها روی پیامدهای ثانویه مادران، از جمله شدت بیماری صبحگاهی، افسردگی، پذیرش در واحد مراقبت ویژه و یا باروری متعاقب، گزارش نشده است.
احتمالا منفعت مختصری برای زنان دریافت کننده پروژستوژن در پیامد نرخ تولد زنده دیده شد (RR: 1.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.00 تا 1.24؛ 7 کارآزمایی؛ 2086 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). در حالی که نرخ زایمان زودرس در زنان دریافت کننده پروژستوژن احتمالا کاهش یافت، این پیامد عمدتا از یک کارآزمایی به دست آمده بود و باید با احتیاط زیاد تفسیر شود (RR: 0.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.39 تا 0.89؛ 5 کارآزمایی؛ 811 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). تفاوتهای روشنی برای زنان دریافت کننده پروژستوژن برای دیگر پیامدهای ثانوبه مرگومیر نوزادان یا ناهنجاریهای ژنیتال در جنین دیده نشد. یک کاهش احتمالی در مردهزایی دیده شد، اما باز هم این پیامد عمدتا از یک کارآزمایی به دست آمده بود و باید با احتیاط زیاد تفسیر شود (RR: 0.39؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.24 تا 0.59؛ 3 کارآزمایی؛ 1199 زن). ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت در نرخ وزن کم هنگام تولد وجود داشته باشد و گزارشی از پیامدهای ثانویه کودک از نظر اثرات تراتوژنیک یا بستری در بخش مراقبتهای ویژه وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برای زنان با سقطجنین بدون توجیه مکرر، مکمل با پروژستوژن درمانی احتمالا میزان سقط را در حاملگیهای بعدی کاهش میدهد.
خلاصه به زبان ساده
پروژستوژن برای پیشگیری از سقط
موضوع چیست؟
از دست دادن زودهنگام بارداری که به نام سقط نیز شناخته میشود، معمولا در سهماهه اول بارداری رخ میدهد. برای بعضی از زنان و همسران آنها نیز سقطجنین میتواند چندین بار تکرار شود که به عنوان سقطجنین مکرر شناخته میشود. در حالی که گاهی اوقات دلایلی برای سقطجنین وجود دارند که پیدا میشوند، اغلب هیچ دلیل روشنی برای پیدا کردن وجود ندارد. هورمون به نام پروژسترون، رحم را برای دریافت و حمایت از تخم تازه بارور شده در دوران اولیه بارداری آماده میکند. پیشنهاد شده که برخی از زنانی که دچار سقطجنین شدهاند ممکن است در اوایل دوران بارداری پروژسترون کافی نداشته باشند. درمان این زنان با داروهایی که مثل پروژسترون عمل میکنند (اینها پروژستوژن نامیده میشوند) به عنوان یک روش احتمالی برای پیشگیری از سقط مکرر پیشنهاد شدهاند.
چرا این موضوع مهم است؟
سقطجنین میتواند هم از نظر فیزیکی و هم از لحاظ عاطفی برای زنان و هم شرکای آنها دشوار باشد. پیدا کردن یک روش درمانی برای کمک به کاهش سقطجنین عودکننده میتواند به آنها کمک کند تا از سقطجنین پیشگیری شده و یک نوزاد زنده داشته باشند.
چه شواهدی را ما یافتیم؟
ما در 6 جولای 2017 به دنبال شواهد گشتیم و مجموعا 13 کارآزمایی را شناسایی کردیم که در مجموع 2556 زن را با سابقه سقطجنین مکرر وارد کردند. این کارآزماییها نشان دادند که مصرف داروی پروژستوژن در زنان با سقطجنین مکرر در اوایل بارداری میتواند به کاهش نرخ سقطجنین در آن بارداری از 26.3% به 19.4% کمک کند. ما معتقدیم که این یافتهها مبتنی بر شواهدی با کیفیت متوسط هستند، بنابراین ما نمیتوانیم در مورد نتایج آن مطمئن باشیم. ما دریافتیم که درمان پروژستوژن ممکن است برای زنانی که حداقل سه بار سقطجنین کرده بودند، بسیار مفید باشد. ما متوجه نشدیم که تجویز داروی پروژستوژن به صورت خوراکی، تزریقی، یا در واژن، کدام یک برتر از بقیه است. ما همچنین دریافتیم که کارآزماییها نشان میدهند دادن پروژستوژن به زنان با سقطجنین مکرر قبلی، شانس داشتن یک نوزاد زنده را در دوران بارداری کنونی کمی بالاتر برده است. در حالی که ما شواهدی را پیدا کردیم که مصرف داروی پروژستوژن در زنان این گروهها ممکن است نرخ زایمان زودرس یا مردهزایی را کاهش دهند، این شواهد بسیار قوی نیست و باید با مطالعات بیشتری مورد حمایت قرار گیرد. ما شواهدی را از بهبود در سایر پیامدها نظیر مرگ نوزاد تازه متولد شده، وزن کم موقع تولد، یا نواقص هنگام تولد نوزاد برای زنان دریافت کننده پروژستوژن پیدا نکردیم.
این به چه معنا است؟
ما شواهدی را از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده پیدا کردیم که تجویز داروی پروژستوژن احتمالا از سقط در زنان با سابقه سقطجنین مکرر قبلی پیشگیری میکند.