پیشینه
خطر مرگومیر و موربیدیتی مادران (به ویژه عفونت پس از جراحی) برای زایمان سزارین (CS) نسبت به زایمان واژینال بالاتر است. با افزایش نرخ CS، به حداقل رساندن خطرات مادر تا حد امکان مهم است. این مرور بر اشکال مختلف و روشهای آمادهسازی پوستی پیش از جراحی برای پیشگیری از عفونت متمرکز بود. این مرور بهروزرسانی یک مرور است که اولین بار در سال 2012 منتشر و در سال 2014 بهروز شد.
اهداف
مقایسه اثرات عوامل ضدعفونیکننده مختلف، روشهای مختلف کاربرد، یا اشکال مختلف استفاده از مواد ضدعفونیکننده برای آمادهسازی پوست پیش از جراحی برای پیشگیری از عفونت پس از سزارین.
روش های جستجو
برای این بهروزرسانی، ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان کاکرین؛ ClinicalTrials.gov؛ پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (27 نوامبر 2017) و فهرست منابع مطالعات بازیابی شده را مورد بررسی قرار دادیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شده، که به ارزیابی هر نوعی از عوامل، فرمها، و روشهای کاربرد آمادهسازی پوست پیش از جراحی، برای سزارین پرداخته بودند.
مقایسههای مورد نظر در این مرور بین عوامل ضدعفونیکننده مختلف مورد استفاده برای آمادهسازی پوست در CS (به عنوان مثال الکل، پوویدون ید)، روشهای مختلف استفاده از ضدعفونی کنندهها (مثلا، اسکراب، دریپ، paint)، فرمهای مختلف مواد ضدعفونیکننده (مانند پودر، مایع) و همچنین بین آمادهسازیهای مختلف پوست، مانند یک دریپ پلاستیکی اینسیژنال، که میتواند آغشته به عوامل ضدعفونیکننده باشد یا نباشد، انجام شد.
فقط مطالعاتی وارد شدند که آمادهسازی ناحیه برش را در نظر گرفته شدند. این مرور مطالعات مربوط به شستن دستها را پیش از جراحی توسط تیم جراحی یا دوش گرفتن پیش از جرحی را پوشش نداد.
گردآوری و تحلیل دادهها
سه نویسنده مرور بهطور مستقل تمام مطالعات بالقوه را برای گنجاندن ارزیابی کردند، خطر سوگیری (bias) را بررسی و دادهها را با استفاده از فرم از پیش طراحی شده استخراج کردند. ما دادهها را برای دقت بررسی کردیم. ما کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
برای این بهروزرسانی، ما 11 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs) را با مجموعا 6237 زن که تحت CS قرار داشتند، در نظر گرفتیم. ده کارآزمایی (6215 زن) به دادههای این مرور کمک کردهاند. همه مطالعات شامل RCTs فردی بودند. ما هیچ نوع شبه RCTs یا RCTs خوشهای را شناسایی نکردیم. تاریخهای کارآزماییها از سال 1983 تا 2016 متغیر بودند. شش کارآزمایی در آمریکا و بقیه در نیجریه، آفریقای جنوبی، فرانسه، دانمارک و اندونزی انجام شده بودند.
مطالعات وارد شده بهطور گستردهای از لحاظ روششناسی ارزیابی شدند، اما برخی نگرانیهای خاص را در رابطه با خطر سوگیری در تعدادی از موارد مطرح کردند.
drape در مقابل عدم drape
این مقایسه استفاده از drape آغشته نشده را با عدم استفاده از drape، به دنبال آمادهسازی پوست با ضدعفونتکنندهها بررسی کردند. برای زنانی که تحت CS قرار گرفتند، شواهدی با کیفیت متوسط پیشنهاد میکنند که استفاده از drape پیش از جراحی در مقایسه با عدم استفاده از آنها، ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت در بروز عفونتهای محل جراحی (خطر نسبی (RR): 1.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.97 تا 1.71؛ 2 کارآزمایی؛ 1294 زن)، یا طول مدت اقامت در بیمارستان (میانگین تفاوت (MD): 0.10 روز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27- تا 0.46؛ 1 کارآزمایی؛ 603 زن) داشته باشد.
اسکراب یکدقیقهای الکل با drape یدوفور (iodophor) در مقابل اسکراب 5 دقیقهای یدوفور بدون drape
یک کارآزمایی به مقایسه اسکراب الکل و drape یدوفور با فقط اسکراب 5 دقیقهای یدوفور پرداختند و عدم وجود عفونت را در محل جراحی در هر دو گروه گزارش کردند (79 زن؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). ما مطمئن نیستیم آیا ترکیب یک اسکراب یک دقیقهای الکل و drape، در مقایسه با اسکراب 5 دقیقهای، بروز اندومیومتریت را کاهش میدهد، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین بود (RR: 1.62؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.29 تا 9.16؛ 1 کارآزمایی؛ 79 زن).
پاراکلرومتاکسیلنول (Parachlorometaxylenol) با ید در مقابل ید به تنهایی
ما مطمئن نیستیم که آیا پاراکلرومتاکسیلنول با ید پیش از CS تفاوتی را در بروز عفونت محل عمل (RR: 0.33؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.04 تا 2.99؛ 1 کارآزمایی؛ 50 زن) یا اندومتریت (RR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 1.38؛ 1 کارآزمایی؛ 50 زن) در مقایسه با فقط ید ایجاد میکند یا خیر، زیرا کیفیت شواهد بسیار پائین بود.
کلرهگزیدین گلوکونات در مقابل پوویدون آیداین
شواهدی با کیفیت پائین پیشنهاد میکنند که کلرهگزیدین گلوکونات پیش از CS، در مقایسه با پوویدون آیداین، ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت در بروز عفونت محل جراحی ایجاد کند (RR: 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 1.02؛ 6 کارآزمایی؛ 3607 زن). با این حال، عفونت محل جراحی برای زنانی که از کلرهگزیدین گلوکونات برای آنها استفاده شد، در مقایسه با پوویدون آیداین، پس از آنکه 4 کارآزمایی در معرض خطر بالای سوگیری برای ارزیابی پیامد، از آنالیز حساسیت خارج شدند، اندکی کاهش یافت (RR: 0.59؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.95؛ 2 کارآزمایی؛ 1321 زن).
شواهدی با کیفیت پائین پیشنهاد میکنند که کلرهگزیدین گلوکونات پیش از CS، در مقایسه با پوویدون آیداین، ممکن است تفاوت اندک یا عدم تفاوت در بروز اندومتریت (RR: 1.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.51 تا 2.01؛ 2 کارآزمایی؛ 2079 زن) یا کاهش التهاب پوست مادر یا واکنش آلرژیک پوست (RR: 0.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.22 تا 1.63؛ 2 کارآزمایی؛ 1521 زن) ایجاد کند.
یک مطالعه کوچک (60 زن) از کاهش رشد باکتری در 18 ساعت پس از CS برای زنانی که آمادهسازی با کلرهگزیدین گلوکونات در مقایسه با آمادهسازی با پوویدون آیداین دریافت کردند، خبر داد (RR: 0.23؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.07 تا 0.70).
هیچ یک از مطالعات وارد شده، گزارشی از مورتالیتی مادر یا جراحی دوباره ارائه ندادند.
کلرهگزیدین 0.5% در مقابل الکل 70% همراه با drape
یک کارآزمایی که فقط به عنوان یک چکیده در دسترس بود، تاثیر آمادهسازی پوست را بر عوارض جانبی نوزادان مورد بررسی قرار داد و غلظت ید خون بند ناف را در گروه ید بیشتر یافت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد کافی از RCTs وارد شده برای ارزیابی کامل عوامل و روشهای مختلف آمادهسازی پوست برای پیشگیری از عفونت به دنبال سزارین وجود نداشت. بنابراین، هنوز مشخص نیست که چه نوع آمادهسازی پوستی میتواند برای پیشگیری از عفونت محل جراحی یا برای کاهش نتایج نامطلوب دیگر برای مادر و کودک موثر باشد.
بیشتر شواهد در این مرور به عنوان کیفیت پایین یا بسیار پایین تلقی میشوند. این به این معنی است که برای بیشتر یافتهها، اعتماد ما به هر شواهدی از تاثیر مداخله محدود است و نیاز به تحقیقات با کیفیت بالا را نشان میدهد.
این حوزه به RCTs با کیفیت بالا، با طراحی خوب، با حجم نمونه بزرگتر نیاز دارد. سوالات با اولویت بالا شامل مقایسه انواع ضدعفونیکننده (به خصوص ید در برابر کلرهگزیدین) و روشهای کاربرد (اسکراب کردن، سواب کشیدن یا دریپ کردن) است. ما چهار مطالعه را پیدا کردیم که در حال انجام بودند؛ ما نتایج این مطالعات را در بهروزرسانیهای آینده این مرور ادغام خواهیم کرد.
خلاصه به زبان ساده
آمادهسازی پوست برای پیشگیری از عفونت به دنبال سزارین
این مرور بهروزرسانی یک مروری است که اولین بار در سال 2012 منتشر و در سال 2014 بهروز شد.
موضوع چیست؟
هدف این مرور کاکرین، یافتن این موضوع بود که کدام از روشهای آمادهسازی پوست قبل از عمل سزارین، موثرترین روش برای پیشگیری از عفونت پس از جراحی بود. ما تمام مطالعاتی را جمعآوری و آنالیز کردیم که اثربخشی ضدعفونیکنندههای مورد استفاده را برای آمادهسازی پوست پیش از ایجاد انسزیون (یا برش) برای سزارین، مورد ارزیابی قرار دادند. ما فقط آنالیزهای آمادهسازی را وارد کردیم که برای آمادهسازی محل جراحی روی شکم پیش از سزارین استفاده شده بودند. ما به شستن دست توسط تیم جراحی یا دوش گرفتن مادر نگاه نکردیم.
چرا این موضوع مهم است؟
عفونتهای برشهای ناشی از جراحی، سومین علت شایع عفونتهای اکتسابی از بیمارستان هستند. زنانی که سزارین میشوند، در معرض عفونتهای ناشی از میکروبهایی قرار دارند که روی پوست مادر حضور دارند یا از منابع خارجی میآیند. خطر عفونت به دنبال یک سزارین میتواند 10 برابر زایمان واژینال باشد. بنابراین، پیشگیری از عفونت با آماده کردن درست پوست قبل از ایجاد برش، بخش مهمی از مراقبت کلی ارائه شده به زنان قبل از زایمان سرازین است. یک ضدعفونی کننده، مادهای است که برای حذف باکتری به کار میرود و میتواند زمانی که به کرات استفاده شود، باعث آسیب به مادر یا نوزاد شود. ضدعفونی کنندهها عبارتند از ید یا پوویدون آیداین، الکل، کلرهگزیدین و پاراکلرومتاکسیلنول. آنها را میتوان به صورت مایع یا پودر، اسکرابها، رنگها، سوابها، یا روی دریپهای آغشتهشده که به پوست میچسبند و جراح میتواند از روی آنها برش را انجام دهند، استفاده شوند. دریپهای غیر آغشتهشده، وقتی که پوست اسکراب یا سواب شد، با هدف کاهش انتشار هرگونه باکتری باقی مانده در طول عمل جراحی، نیز استفاده میشوند. مهم است که بدانیم برخی از این ضدعفونی کنندهها یا روشها بهتر از بقیه کار میکنند یا نه.
چه شواهدی را یافتیم؟
این مرور بهروزشده شامل 11 کارآزمایی با 6237 زن بود. شش آزمایش در آمریکا انجام شد؛ بقیه موارد در نیجریه، آفریقای جنوبی، فرانسه، دانمارک و اندونزی انجام شدند. این مرور به آنچه که برای زنان و کودکان بهترین بود، زمانی که پیامدهای مهم مد نظر بودند، پرداخت، از جمله: عفونت محل جراحی زمانی که جراح برای انجام سزارین برش را انجام میدهد؛ التهاب بایه داخلی رحم (متریت یا اندومتریت)، طول مدت بستری در بیمارستان و هر گونه عوارض جانبی دیگر، مانند التهاب پوست در زن، یا هرگونه اثر گزارششده روی نوزاد. هیچ یک از این 11 کارآزمایی همه این پیامدها را بررسی نکردند و شواهد برای هر پیامد معمولا براساس نتایج به دست آمده از کمتر از 6237 زن بود.
بیشتر شواهدی که پیدا کردیم از کیفیت نسبتا ضعیفی برخوردار بودند، به دلیل محدودیتهایی که در روش انجام مطالعات وجود داشت. این به این معنی است که ما نمیتوانیم در مورد بیشتر یافتهها، حتی زمانی که نتایج تعدادی از مطالعات مختلف را ترکیب کردیم، مطمئن باشیم. شواهد نشان میدهد که احتمالا هیچ تفاوتی بین ضدعفونیکنندههای مختلف در شیوع عفونت محل جراحی، اندومتریت، التهاب پوست یا واکنشهای التهابی پوست در مادر وجود ندارد. با این حال، در یک مطالعه، کاهش رشد باکتری روی پوست، 18 ساعت پس از سزارین برای زنانی که آمادهسازی پوست را با کلرهگزیدین گلوکونات، در مقایسه با زنانی که آمادهسازی پوست را با ید دریافت کرده بودند، وجود داشت، اما به اطلاعات بیشتری نیاز است تا ببینیم آیا این در واقع عفونت را برای زنان کاهش میدهد یا خیر.
این به چه معنا است؟
شواهد موجود از کارآزماییهای انجامشده ناکافی بود تا به ما در مورد بهترین نوع آمادهسازی پوست برای پیشگیری از عفونت محل جراحی به دنبال سزارین بگوید. تحقیقات بیشتری با کیفیت بالا مورد نیاز است. ما چهار مطالعه را پیدا کردیم که هنوز در حال انجام بودند. ما نتایج این مطالعات را در بهروزرسانی های آینده این مرور وارد خواهیم کرد.