جمعه 7 اردیبهشت 1403
جلد 2015 -
جلد 2015 - صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ole Jakob Storebü, Erica Ramstad, Helle B. Krogh, Trine Danvad Nilausen, Maria Skoog, Mathilde Holmskov, et al et al . Methylphenidate for children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). 3 2015; 2015
URL: http://cochrane.ir/article-1-224-fa.html
URL: http://cochrane.ir/article-1-224-fa.html
Ole Jakob Storebü* 
, Erica Ramstad , Helle B. Krogh , Trine Danvad Nilausen , Maria Skoog , Mathilde Holmskov , Susanne Rosendal , Camilla Groth , Frederik L Magnusson , Carlos R Moreira-Maia , Donna Gillies , Kirsten Buch Rasmussen , Dorothy Gauci , Morris Zwi , Richard Kirubakaran , Bente Forsbül , Erik Simonsen , Christian Gluud
, Erica Ramstad , Helle B. Krogh , Trine Danvad Nilausen , Maria Skoog , Mathilde Holmskov , Susanne Rosendal , Camilla Groth , Frederik L Magnusson , Carlos R Moreira-Maia , Donna Gillies , Kirsten Buch Rasmussen , Dorothy Gauci , Morris Zwi , Richard Kirubakaran , Bente Forsbül , Erik Simonsen , Christian Gluud
پیشینه
اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی (ADHD)، یکی از شایع‌ترین و قابل‌درمان‌ترین اختلالات دوران کودکی است. داشتن تمرکز و توجه کردن برای کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی دشوار است و آن‌ها بیش‌فعال و تکانشی (impulsive) هستند.
متیلفنیدیت (Methylphenidate) دارویی است که اغلب برای درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال تجویز می‌شود، اما علی‌رغم استفاده متداول از آن، این مطالعه مروری اولین مطالعه مروری نظام‌مند جامع درباره فواید و مضرات این دارو است.
متیلفنیدیت (Methylphenidate) دارویی است که اغلب برای درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال تجویز می‌شود، اما علی‌رغم استفاده متداول از آن، این مطالعه مروری اولین مطالعه مروری نظام‌مند جامع درباره فواید و مضرات این دارو است.
اهداف
ارزیابی اثرات مفید و مضر متیلفنیدیت برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی.
روش های جستجو
ما در فوریه سال 2015 در 6 پایگاه اطلاعاتی (CENTRAL؛ Ovid MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ PsycINFO و نمایه استنادی خلاصه مقالات کنفرانس‌ها) و 2 پایگاه ثبت کارآرمایی‌ها به جست‌وجو پرداختیم. ما برای دستیابی به کارآزمایی‌های اضافی، فهرست منابع مطالعات مروری و کارآزمایی‌های منتخب را بررسی کردیم. ما برای درخواست دستیابی به داده‌های منتشر شده و منتشر نشده با شرکت‌های دارویی تولیدکننده متیلفنیدیت تماس برقرار کردیم.
معیارهای انتخاب
ما تمامی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (RCTs؛ Randomised Controlled Trials) را وارد مطالعه کردیم که به مقایسه متیلفنیدیت در مقابل پلاسبو (دارونما) یا عدم مداخله در کودکان و نوجوانان 18 ساله و کوچکتر با تشخیص اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی، پرداخته بودند. لازم بود تا حداقل 75 درصد از شرکت‌کنندگان دارای بهره هوشی (IQ) حداقل 70 باشند (برای عملکرد هوش طبیعی). پیامدهای ارزیابی شده عبارت بودند از «علائم مربوط به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی»، «عوارض جانبی جدی»، «عوارض جانبی جزئی»، «رفتار عمومی» و «کیفیت زندگی».
گردآوری و تحلیل داده‌ها
17 نویسنده مطالعه مروری در استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (Bias) مشارکت کردند و 2 نویسنده مطالعه مروری به صورت مستقل تمامی وظایف را انجام دادند. ما از روش‌های استاندارد روش‌شناسی موردانتظار در کاکرین استفاده کردیم. داده‌های مربوط به کارآزمایی‌های گروه موازی و داده‌های مربوط به دور اول از کارآزمایی‌های متقاطع مبنای تجزیه و تحلیل‌های اولیه ما را شکل دادند. تجزیه و تحلیل‌های جداگانه‌ای با استفاده از داده‌های مربوط به بعد از جابه‌جایی گروه‌ها در کارآزمایی‌های متقاطع صورت گرفتند. ما برای کنترل خطاهای نوع I؛ (5%) و نوع II؛ (20%)، از روش تجزیه و تحلیل کارآزمایی ترتیبی (TSA) استفاده کردیم و بر اساس رویکرد درجه‌بندی توصیه‌ها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE؛ Grades of Recommendation, Assessment, Development and Evaluation) به ارزیابی و تنزل ارزش شواهد در موارد بالا بودن خطر سوگیری، عدم دقت، عدم صراحت، ناسازگاری و سوگیری انتشار پرداختیم.
نتایج اصلی
مطالعات
ما 38 کارآزمایی گروه موازی (شامل 5111 شرکت‌کننده تصادفی سازی) و 147 کارآزمایی متقاطع (شامل 7134 شرکت‌کننده تصادفی سازی) را وارد مطالعه مروری کردیم. شرکت‌کنندگان با نسبت جنسی 5 پسر به 1 دختر، هر دو گروه جنسیتی را دربر می‌گرفتند. سن شرکت‌کنندگان بین 18-3 سال در بین اغلب مطالعات متغیر بود (در 2 مطالعه سن شرکت‌کنندگان بین 21-3 سال متغیر بود). متوسط سن بین همه مطالعات 9.7 سال بود. بیشتر شرکت‌کنندگان از کشورهای با درآمد بالا بودند.
طول دوره درمان با متیل‌فینیدیت با متوسط طول دوره 75 روز بین 425-1 روز، متغیر بود. متیلفنیدیت با پلاسبو (175 کارآزمایی) یا عدم مداخله (10 کارآزمایی) مقایسه شده بود.
خطر سوگیری
تمامی 185 کارآزمایی در سطح بالایی از سوگیری ارزیابی شدند.
پیامدهای اولیه
متیلفنیدیت ممکن است علائم اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی مربوط به مقیاس گزارشدهی معلمان را بهبود دهد (میانگین تفاوت استاندارد (SMD): 0.77 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.64 - تا 0.90 - ؛ 19 کارآزمایی؛ 1698 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). این نتیجه با میانگین تفاوت 9.6 - امتیاز (95% فاصله اطمینان (CI): 6.38 - یا 13.75 - ) روی مقیاس گزاردهی اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی مطابقت می‌کند (ADHD-RS؛ فاصله صفر تا 72 امتیاز؛ DuPaul 1991a).
یک تغییر 6.6 امتیازی روی مقیاس گزارشدهی اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی به لحاظ بالینی نشاندهنده حداقل اختلاف مربوطه است. هیچ شواهدی مبنی بر اینکه بین استفاده از متیلفنیدیت و افزایش بروز عوارض جانبی جدی (مانند تهدید زندگی) رابطه‌ای برقرار باشد، وجود نداشت (خطر نسبی (RR): 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.22 تا 0.44؛ 9 کارآزمایی؛ 1532 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). اثر مداخله تعدیل شده بر مبنای تجزیه و تحلیل کارآزمایی ترتیبی معادل خطر نسبی 0.91 بود ( 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 تا 33.2).
پیامدهای ثانویه
در مقایسه با شرکت‌کنندگان گروه کنترل با 408 نفر به ازای هر 1000 نفر، در بین شرکت‌کنندگانی که برای آن‌ها متیلفنیدیت تجویز شده بود، 526 نفر از هر 1000 نفر (615-448) دچار عوارض جانبی جدی نشدند. که معادل 29% افزایش در برآیند خطر بروز هر نوع عارضه جانبی جزئی است (RR: 1.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.10 تا 1.51؛ 21 کارآزمایی؛ 3132 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). اثر مداخله تعدیل شده بر مبنای تجزیه و تحلیل کارآزمایی ترتیبی معادل خطر نسبی 1.29 بود ( 95% فاصله اطمینان (CI): 1.06 تا 1.56). مشکلات خواب و کاهش اشتها شایع‌ترین عوارض جانبی جزئی بودند. کودکانی که در گروه تحت درمان با متیل‌فنیدت قرار داشتند، نسبت به کودکان گروه کنترل به ترتیب به میزان 60% و 266% بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات خواب (RR: 1.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.15 تا 2.23؛ 13 کارآزمایی؛ 2416 شرکت‌کننده) و کاهش اشتها (RR: 3.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.56 تا 5.23؛ 16 کارآزمایی؛ 2962 شرکت‌کننده) قرار داشتند.
به نظر می‌رسید که رفتار عمومی گزارش شده توسط معلمان با مصرف متیلفنیدیت بهبود یافته بود (SMD: 0.87 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71 تا 1.04 - ؛ 5 کارآزمایی؛ 668 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
یک تغییر 7 امتیازی روی مقیاس پرسشنامه سلامت کودک (CHQ؛ 100-0؛ Landgraf 1998) به لحاظ بالینی به معنای حداقل اختلاف مربوطه تلقی شده است. این تغییر که در یک متاآنالیز (meta-analysis) از 3 کارآزمایی گزارش شده بود، با میانگین تفاوت 8.0 امتیازی روی مقیاس پرسشنامه سلامت کودک مطابقت داشت (95% فاصله اطمینان (CI): 10.46 - تا 5.49)، به این معنا که مصرف متیلفنیدیت ممکن است کیفیت زندگی گزارش شده را از سوی والدین بهبود دهد (SMD: 0.61؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 0.80؛ 3 کارآزمایی؛ 514 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)
ما 38 کارآزمایی گروه موازی (شامل 5111 شرکت‌کننده تصادفی سازی) و 147 کارآزمایی متقاطع (شامل 7134 شرکت‌کننده تصادفی سازی) را وارد مطالعه مروری کردیم. شرکت‌کنندگان با نسبت جنسی 5 پسر به 1 دختر، هر دو گروه جنسیتی را دربر می‌گرفتند. سن شرکت‌کنندگان بین 18-3 سال در بین اغلب مطالعات متغیر بود (در 2 مطالعه سن شرکت‌کنندگان بین 21-3 سال متغیر بود). متوسط سن بین همه مطالعات 9.7 سال بود. بیشتر شرکت‌کنندگان از کشورهای با درآمد بالا بودند.
طول دوره درمان با متیل‌فینیدیت با متوسط طول دوره 75 روز بین 425-1 روز، متغیر بود. متیلفنیدیت با پلاسبو (175 کارآزمایی) یا عدم مداخله (10 کارآزمایی) مقایسه شده بود.
خطر سوگیری
تمامی 185 کارآزمایی در سطح بالایی از سوگیری ارزیابی شدند.
پیامدهای اولیه
متیلفنیدیت ممکن است علائم اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی مربوط به مقیاس گزارشدهی معلمان را بهبود دهد (میانگین تفاوت استاندارد (SMD): 0.77 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.64 - تا 0.90 - ؛ 19 کارآزمایی؛ 1698 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). این نتیجه با میانگین تفاوت 9.6 - امتیاز (95% فاصله اطمینان (CI): 6.38 - یا 13.75 - ) روی مقیاس گزاردهی اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی مطابقت می‌کند (ADHD-RS؛ فاصله صفر تا 72 امتیاز؛ DuPaul 1991a).
یک تغییر 6.6 امتیازی روی مقیاس گزارشدهی اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی به لحاظ بالینی نشاندهنده حداقل اختلاف مربوطه است. هیچ شواهدی مبنی بر اینکه بین استفاده از متیلفنیدیت و افزایش بروز عوارض جانبی جدی (مانند تهدید زندگی) رابطه‌ای برقرار باشد، وجود نداشت (خطر نسبی (RR): 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.22 تا 0.44؛ 9 کارآزمایی؛ 1532 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). اثر مداخله تعدیل شده بر مبنای تجزیه و تحلیل کارآزمایی ترتیبی معادل خطر نسبی 0.91 بود ( 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 تا 33.2).
پیامدهای ثانویه
در مقایسه با شرکت‌کنندگان گروه کنترل با 408 نفر به ازای هر 1000 نفر، در بین شرکت‌کنندگانی که برای آن‌ها متیلفنیدیت تجویز شده بود، 526 نفر از هر 1000 نفر (615-448) دچار عوارض جانبی جدی نشدند. که معادل 29% افزایش در برآیند خطر بروز هر نوع عارضه جانبی جزئی است (RR: 1.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.10 تا 1.51؛ 21 کارآزمایی؛ 3132 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). اثر مداخله تعدیل شده بر مبنای تجزیه و تحلیل کارآزمایی ترتیبی معادل خطر نسبی 1.29 بود ( 95% فاصله اطمینان (CI): 1.06 تا 1.56). مشکلات خواب و کاهش اشتها شایع‌ترین عوارض جانبی جزئی بودند. کودکانی که در گروه تحت درمان با متیل‌فنیدت قرار داشتند، نسبت به کودکان گروه کنترل به ترتیب به میزان 60% و 266% بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات خواب (RR: 1.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.15 تا 2.23؛ 13 کارآزمایی؛ 2416 شرکت‌کننده) و کاهش اشتها (RR: 3.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.56 تا 5.23؛ 16 کارآزمایی؛ 2962 شرکت‌کننده) قرار داشتند.
به نظر می‌رسید که رفتار عمومی گزارش شده توسط معلمان با مصرف متیلفنیدیت بهبود یافته بود (SMD: 0.87 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.71 تا 1.04 - ؛ 5 کارآزمایی؛ 668 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
یک تغییر 7 امتیازی روی مقیاس پرسشنامه سلامت کودک (CHQ؛ 100-0؛ Landgraf 1998) به لحاظ بالینی به معنای حداقل اختلاف مربوطه تلقی شده است. این تغییر که در یک متاآنالیز (meta-analysis) از 3 کارآزمایی گزارش شده بود، با میانگین تفاوت 8.0 امتیازی روی مقیاس پرسشنامه سلامت کودک مطابقت داشت (95% فاصله اطمینان (CI): 10.46 - تا 5.49)، به این معنا که مصرف متیلفنیدیت ممکن است کیفیت زندگی گزارش شده را از سوی والدین بهبود دهد (SMD: 0.61؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 0.80؛ 3 کارآزمایی؛ 514 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین)
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
نتایج مربوط به متاآنالیز‌ها نشان می‌دهد که متیلفنیدیت ممکن است علائم اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی گزارششده از سوی معلمان، رفتار عمومی گزارششده از سوی معلمان و کیفیت زندگی گزارششده از سوی والدین را در کودکان و نوجوانان مبتلا به نقص‌توجه و بیش‌فعالی تشخیص داده شده، بهبود دهد. با وجود این، کیفیت پائین شواهد پشتیبان به این معنا است که ما نمی توانیم در رابطه با اندازه اثرات اطمینان حاصل کنیم.
طی دوره کوتاه‌مدت پیگیری در اغلب کارآزمایی‌های منتخب، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بین مصرف متیلفنیدیت و افزایش خطر بروز عوارض جانبی جزئی مانند مشکلات خواب و کاهش اشتها رابطه وجود دارد، اما هیچ شواهدی مبنی بر افزایش خطر بروز عوارض جانبی جدی وجود ندارد.
برای ارزیابی مزایای متیلفنیدیت به کارآزمایی‌ها با طراحی بهتر نیاز است. با توجه به وجود ارتباط بین فراوانی بروز عوارض جانبی جزئی و مصرف متیلفنیدیت، مشکلات خاص مربوط به کورسازی شرکت‌کنندگان و ارزیابان پیامدها نشاندهنده مزیت کارآزمایی‌های کنترل شده بر پایه «قرص نوسیبو» است. در این کارآزمایی‌ها از مواد شبه‌پلاسبو که منجر به بروز عوارض جانبی در گروه کنترل شده و امکان مقایسه را با عوارض منتسب با مصرف متیلفنیدیت فراهم می‌کنند، استفاده می‌شود. با وجود این، به دلایل اخلاقی، چنین کارآزمایی‌هایی بهتر است اولین بار روی بزرگسالانی به اجرا درآید که می‌توانند رضایت خودشان را اعلام کنند.
کارآزمایی‌های آتی بهتر است داده‌های غیرشخصی شده هر یک از افراد شرکت‌کننده را منتشر کرده و تمامی پیامدها را مشتمل بر عوارض جانبی گزارش نمایند. این اطلاعات این امکان را برای پژوهشگران فراهم می‌کند تا برای ارزیابی تفاوت‌های موجود بین اثرات مداخلات بر اساس سن، جنسیت، وجود همزمان دو بیماری مزمن به صورت تواما در یک بیمار، نوع اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی و شدت آن، نسبت به اجرای مطالعات مروری نظام‌مند اقدام نمایند. نهایتا یافته‌ها بر ضرورت نیاز به اجرای کارآزمایی‌های بزرگ از درمان‌های غیردارویی تاکید می‌کنند.
طی دوره کوتاه‌مدت پیگیری در اغلب کارآزمایی‌های منتخب، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بین مصرف متیلفنیدیت و افزایش خطر بروز عوارض جانبی جزئی مانند مشکلات خواب و کاهش اشتها رابطه وجود دارد، اما هیچ شواهدی مبنی بر افزایش خطر بروز عوارض جانبی جدی وجود ندارد.
برای ارزیابی مزایای متیلفنیدیت به کارآزمایی‌ها با طراحی بهتر نیاز است. با توجه به وجود ارتباط بین فراوانی بروز عوارض جانبی جزئی و مصرف متیلفنیدیت، مشکلات خاص مربوط به کورسازی شرکت‌کنندگان و ارزیابان پیامدها نشاندهنده مزیت کارآزمایی‌های کنترل شده بر پایه «قرص نوسیبو» است. در این کارآزمایی‌ها از مواد شبه‌پلاسبو که منجر به بروز عوارض جانبی در گروه کنترل شده و امکان مقایسه را با عوارض منتسب با مصرف متیلفنیدیت فراهم می‌کنند، استفاده می‌شود. با وجود این، به دلایل اخلاقی، چنین کارآزمایی‌هایی بهتر است اولین بار روی بزرگسالانی به اجرا درآید که می‌توانند رضایت خودشان را اعلام کنند.
کارآزمایی‌های آتی بهتر است داده‌های غیرشخصی شده هر یک از افراد شرکت‌کننده را منتشر کرده و تمامی پیامدها را مشتمل بر عوارض جانبی گزارش نمایند. این اطلاعات این امکان را برای پژوهشگران فراهم می‌کند تا برای ارزیابی تفاوت‌های موجود بین اثرات مداخلات بر اساس سن، جنسیت، وجود همزمان دو بیماری مزمن به صورت تواما در یک بیمار، نوع اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی و شدت آن، نسبت به اجرای مطالعات مروری نظام‌مند اقدام نمایند. نهایتا یافته‌ها بر ضرورت نیاز به اجرای کارآزمایی‌های بزرگ از درمان‌های غیردارویی تاکید می‌کنند.
خلاصه به زبان ساده
مزایا و مضرات متیلفنیدیت برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی
سؤال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به اثرات متیل فنیدیت را بر رفتار کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی (ADHD) مرور کردیم.
پیشینه
اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی قابل تشخیص و درمان در دوران کودکی است.
کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی تشخیص‌داده شده به سختی تمرکز می‌کنند. آن‌ها اغلب بیش‌فعال (بی‌قرار، ناتوان در نشستن بدون حرکت و آرام برای یک مدت زمان طولانی) و تکانشی (انجام کارها بدون ایجاد وقفه‌ای برای فکر کردن) هستند. اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی می‌تواند کارکرد کودکان را در مدرسه با مشکل مواجه کند، زیرا پیروی از دستورالعمل‌ها و تمرکز برای آن‌ها دشوار است. مشکلات رفتاری آن‌ها می‌تواند توانایی کودکان را در برقراری تعامل عادی با خانواده و دوستان با مشکلاتی مواجه کند و آن‌ها معمولا نسبت به سایر کودکان بیشتر به مشکل برمی‌خورند.
متیلفنیدیت دارویی است که اغلب برای درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی تجویز می‌شود.
ویژگی‌های مطالعه
ما 185 کارآزمایی تصادفی سازی و کنترل شده (مطالعاتی که در آن‌ها شرکت‌کنندگان به صورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار می‌گیرند) شامل 12245 کودک یا نوجوان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی تشخیص داده شده را یافتیم. بیشتر کارآزمایی‌ها به مقایسه متیلفنیدیت با یک پلاسبو -ماده‌ای که با هدف شبیه‌سازی به متیلفنیدیت به لحاظ شکل ظاهر و مزه اما بدون ماده مؤثره/ فعال طراحی می‌شود- پرداخته بودند. بیشتر مطالعات کوچک بوده و کیفیت پائینی داشتند. درمان عموما به طور متوسط 75 روز (425-1 روز) به طول انجامیده بود که امکان ارزیابی اثرات بلندمدت متیلفنیدیت را فراهم می‌ساخت. 72 کارآزمایی از 185 کارآزمایی منتخب (40%) توسط صنایع تأمین مالی شده بودند.
شواهد تا فوریه سال 2015 به‌روز هستند.
نتایج اصلی
یافته‌ها نشان می‌دهند که متیلفنیدیت ممکن است باعث بهبود برخی از علائم اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی شود (کاهش بیش‌فعالی و تکانش و کمک به کودکان برای تمرکز). همچنین متیلفنیدیت ممکن است به بهبود رفتار عمومی و کیفیت زندگی کودکان مبتلا به متیلفنیدیت کمک کند.
با وجود این، ما نمی‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که این نتایج به درستی گستره مزایای متیلفنیدیت را نشان می‌دهد.
شواهد موجود در این مطالعه مروری کارآزمایی‌های تصادفی سازی و کنترل شده نشان می‌دهد که متیلفنیدیت وقتی برای دوره‌های زمانی حداکثر 6 ماهه استفاده می‌شود، خطر آسیب‌های جدی (تهدیدکننده زندگی) را افزایش نمی‌دهد. با وجود این، مصرف متیلفنیدیت با افزایش خطر آسیب‌های جزئی از جمله مشکلات خواب و کاهش اشتها رابطه دارد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد در مورد تمامی پیامدها بسیار پائین بود. برای افرادی که در کارآزمایی شرکت کرده بودند، امکان اطلاع از نوع درمان کودکان امکان داشت. گزارش نتایج در بسیاری از کارآزمایی‌ها کامل نبود و در مورد برخی از پیامدها، نتایج در بین کارآزمایی‌ها متفاوت بودند. این ملاحظات اعتماد ما را به برآیند نتایج مطالعه مروری محدود می‌کند.
نتیجه‌گیری
در حال حاضر، کیفیت شواهد در دسترس به این معنا است که ما نمی‌توانیم به طور یقین بیان کنیم که آیا مصرف متیلفنیدیت باعث بهبود زندگی کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی خواهد شد یا خیر.
متیلفنیدیت با تعدادی از عوارض جانبی جزئی از جمله مشکلات خواب و کاهش اشتها رابطه دارد. اگرچه ما شواهدی مبنی بر افزایش خطر بروز عوارض جانبی جدی پیدا نکردیم، برای ارزیابی خطر بروز عوارض جانبی جدی در افرادی که برای یک مدت طولانی متیلفنیدیت مصرف می‌کنند، به کارآزمایی‌ها با دوره پیگیری بلندمدت‌تر نیاز است.
با توجه به اینکه بین مصرف متیلفنیدیت و بروز عوارض جانبی رابطه وجود دارد، طراحی کارآزمایی‌ها با کیفیت بالاتر چالش‌انگیز است. برای متخصصان بالینی، پژوهشگران و شرکت‌کنندگان، تصمیم‌گیری درباره اینکه یک کودک در گروه آزمایش (دریافت متیلفنیدیت) قرار گیرد یا گروه کنترل (دریافت پلاسبو)، می‌تواند آسان باشد. این یک خطر جدی سوگیری است که می‌تواند اعتماد ما را به نتایج یک کارآزمایی کاهش دهد.
یک روش برای پیشگیری از این مسئله، طراحی کارآزمایی‌هایی است که به مقایسه متیلفنیدیت با یک پلاسبوای که می‌تواند عوارض جانبی مشابهی ایجاد کرده اما ماده مؤثره دیگری نداشته باشد، بپردازند. این کارآزمایی‌ها با عنوان «کارآزمایی‌های نوسیبو» (nocebo trials) شناخته می‌شوند. به دلایل اخلاقی بهتر است کارآزمایی‌های نوسیبو برای اولین بار روی بزرگسالان به اجرا درآیند. تنها در صورتی که نتایج نشان دادند متیلفنیدیت برای بزرگسالان اثربخش است، آنگاه بهتر است پژوهشگران در مورد به کارگیری کودکان در کارآزمایی‌ها با طرح مشابه بررسی‌های لازم را به عمل آورند.
ما شواهد مربوط به اثرات متیل فنیدیت را بر رفتار کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی (ADHD) مرور کردیم.
پیشینه
اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی قابل تشخیص و درمان در دوران کودکی است.
کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی تشخیص‌داده شده به سختی تمرکز می‌کنند. آن‌ها اغلب بیش‌فعال (بی‌قرار، ناتوان در نشستن بدون حرکت و آرام برای یک مدت زمان طولانی) و تکانشی (انجام کارها بدون ایجاد وقفه‌ای برای فکر کردن) هستند. اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی می‌تواند کارکرد کودکان را در مدرسه با مشکل مواجه کند، زیرا پیروی از دستورالعمل‌ها و تمرکز برای آن‌ها دشوار است. مشکلات رفتاری آن‌ها می‌تواند توانایی کودکان را در برقراری تعامل عادی با خانواده و دوستان با مشکلاتی مواجه کند و آن‌ها معمولا نسبت به سایر کودکان بیشتر به مشکل برمی‌خورند.
متیلفنیدیت دارویی است که اغلب برای درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی تجویز می‌شود.
ویژگی‌های مطالعه
ما 185 کارآزمایی تصادفی سازی و کنترل شده (مطالعاتی که در آن‌ها شرکت‌کنندگان به صورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار می‌گیرند) شامل 12245 کودک یا نوجوان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی تشخیص داده شده را یافتیم. بیشتر کارآزمایی‌ها به مقایسه متیلفنیدیت با یک پلاسبو -ماده‌ای که با هدف شبیه‌سازی به متیلفنیدیت به لحاظ شکل ظاهر و مزه اما بدون ماده مؤثره/ فعال طراحی می‌شود- پرداخته بودند. بیشتر مطالعات کوچک بوده و کیفیت پائینی داشتند. درمان عموما به طور متوسط 75 روز (425-1 روز) به طول انجامیده بود که امکان ارزیابی اثرات بلندمدت متیلفنیدیت را فراهم می‌ساخت. 72 کارآزمایی از 185 کارآزمایی منتخب (40%) توسط صنایع تأمین مالی شده بودند.
شواهد تا فوریه سال 2015 به‌روز هستند.
نتایج اصلی
یافته‌ها نشان می‌دهند که متیلفنیدیت ممکن است باعث بهبود برخی از علائم اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی شود (کاهش بیش‌فعالی و تکانش و کمک به کودکان برای تمرکز). همچنین متیلفنیدیت ممکن است به بهبود رفتار عمومی و کیفیت زندگی کودکان مبتلا به متیلفنیدیت کمک کند.
با وجود این، ما نمی‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که این نتایج به درستی گستره مزایای متیلفنیدیت را نشان می‌دهد.
شواهد موجود در این مطالعه مروری کارآزمایی‌های تصادفی سازی و کنترل شده نشان می‌دهد که متیلفنیدیت وقتی برای دوره‌های زمانی حداکثر 6 ماهه استفاده می‌شود، خطر آسیب‌های جدی (تهدیدکننده زندگی) را افزایش نمی‌دهد. با وجود این، مصرف متیلفنیدیت با افزایش خطر آسیب‌های جزئی از جمله مشکلات خواب و کاهش اشتها رابطه دارد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد در مورد تمامی پیامدها بسیار پائین بود. برای افرادی که در کارآزمایی شرکت کرده بودند، امکان اطلاع از نوع درمان کودکان امکان داشت. گزارش نتایج در بسیاری از کارآزمایی‌ها کامل نبود و در مورد برخی از پیامدها، نتایج در بین کارآزمایی‌ها متفاوت بودند. این ملاحظات اعتماد ما را به برآیند نتایج مطالعه مروری محدود می‌کند.
نتیجه‌گیری
در حال حاضر، کیفیت شواهد در دسترس به این معنا است که ما نمی‌توانیم به طور یقین بیان کنیم که آیا مصرف متیلفنیدیت باعث بهبود زندگی کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش‌فعالی خواهد شد یا خیر.
متیلفنیدیت با تعدادی از عوارض جانبی جزئی از جمله مشکلات خواب و کاهش اشتها رابطه دارد. اگرچه ما شواهدی مبنی بر افزایش خطر بروز عوارض جانبی جدی پیدا نکردیم، برای ارزیابی خطر بروز عوارض جانبی جدی در افرادی که برای یک مدت طولانی متیلفنیدیت مصرف می‌کنند، به کارآزمایی‌ها با دوره پیگیری بلندمدت‌تر نیاز است.
با توجه به اینکه بین مصرف متیلفنیدیت و بروز عوارض جانبی رابطه وجود دارد، طراحی کارآزمایی‌ها با کیفیت بالاتر چالش‌انگیز است. برای متخصصان بالینی، پژوهشگران و شرکت‌کنندگان، تصمیم‌گیری درباره اینکه یک کودک در گروه آزمایش (دریافت متیلفنیدیت) قرار گیرد یا گروه کنترل (دریافت پلاسبو)، می‌تواند آسان باشد. این یک خطر جدی سوگیری است که می‌تواند اعتماد ما را به نتایج یک کارآزمایی کاهش دهد.
یک روش برای پیشگیری از این مسئله، طراحی کارآزمایی‌هایی است که به مقایسه متیلفنیدیت با یک پلاسبوای که می‌تواند عوارض جانبی مشابهی ایجاد کرده اما ماده مؤثره دیگری نداشته باشد، بپردازند. این کارآزمایی‌ها با عنوان «کارآزمایی‌های نوسیبو» (nocebo trials) شناخته می‌شوند. به دلایل اخلاقی بهتر است کارآزمایی‌های نوسیبو برای اولین بار روی بزرگسالان به اجرا درآیند. تنها در صورتی که نتایج نشان دادند متیلفنیدیت برای بزرگسالان اثربخش است، آنگاه بهتر است پژوهشگران در مورد به کارگیری کودکان در کارآزمایی‌ها با طرح مشابه بررسی‌های لازم را به عمل آورند.
- ناشر: John Wiley & Sons, Ltd
- گروه ویراستاری: Cochrane Developmental, Psychosocial and Learning Problems Group
- پیوند: پیوند به مقاله اصلی
پذیرش: 1393/12/7 | انتشار: 1394/9/4
