پیشینه
آینهدرمانی (mirror therapy) برای بهبود عملکرد حرکتی پس از استروک استفاده میشود. در طول آینهدرمانی، یک آینه در سطح مید ساجیتال (midsagittal plane) فرد قرار میگیرد، بنابراین حرکات سمت غیرفلج (non‐paretic side) را به گونهای نشان میدهد که انگار طرف مقابل است.
اهداف
خلاصهسازی اثربخشی آینهدرمانی در مقایسه با عدم درمان، دارونما یا درمان ساختگی، یا سایر روشهای درمانی بهبود عملکرد حرکتی و اختلال حرکتی پس از استروک. هدف ما همچنین ارزیابی اثرات آینهدرمانی در فعالیتهای زندگی روزمره، درد و نادیده انگاشتن ادراک سهبعدی بود.
روش های جستجو
ما به جستوجو در پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه استروک در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails)؛ MEDLINE؛ Embase؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture؛ AMED؛ PsycINFO و PEDro پرداختیم (آخرین جستوجو در 16 آگوست 2017). ما همچنین مجموعه مقالات کنفرانس، کارآزماییها و پایگاههای ثبت تحقیقات مرتبط را به صورت دستی جستوجو کردیم، فهرست منابع را کنترل و با انجامدهندگان کارآزمایی، محققان و متخصصین در زمینه مورد نظر مطالعه خود تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs ؛randomised controlled trails) و کارآزماییهای تصادفیسازی و متقاطع را انتخاب کردیم که به مقایسه آینهدرمانی با هر نوع مداخله کنترل برای افراد پس از استروک پرداختند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را بر اساس معیارهای ورود انتخاب کردند، کیفیت روششناسی را مورد سنجش قرار دادند، خطرهای سوگیری (bias) را در مطالعات انتخاب شده ارزیابی، و دادهها را استخراج کردند. ما کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم. ما نتایج را به صورت میانگین تفاوتهای استاندارد شده (SMDs) یا میانگین تفاوتها (MDs) برای متغیرهای پیوسته و به صورت نسبت شانس (OR) برای متغیرهای دوتایی تجزیهوتحلیل کردیم.
نتایج اصلی
ما 62 مطالعه را با مجموع 1982 شرکتکننده انتخاب کردیم که به مقایسه آینهدرمانی با سایر مداخلات پرداختند. از این تعداد، 57 مورد جزء کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده و 5 مورد جزء کارآزماییهای تصادفیسازی و متقاطع بودند. شرکتکنندگان دارای میانگین سنی 59 سال بودند (30 تا 73 سال). آینهدرمانی سه تا هفت بار در هفته، بین 15 تا 60 دقیقه در هر جلسه به مدت دو تا هشت هفته ارائه شد (بهطور متوسط پنج بار در هفته، 30 دقیقه در یک جلسه به مدت چهار هفته). در مقایسه با تمام مداخلات دیگر، ما شواهدی را با کیفیت متوسط یافتیم که نشان میدهد آینهدرمانی اثر مثبت قابلتوجهی بر عملکرد حرکتی (SMD: 0.47؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27 تا 1.67؛ 1173 شرکتکننده؛ 36 مطالعه) و اختلال حرکتی (SMD: 0.49؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.66؛ 1292 شرکتکننده؛ 39 مطالعه) دارد.
با این حال، تأثیرات بر عملکرد حرکتی تحت تأثیر نوع مداخله کنترل قرار میگیرد. علاوهبراین، بر اساس شواهد با کیفیت متوسط، آینهدرمانی میتواند فعالیتهای زندگی روزانه را بهبود ببخشد (SMD: 0.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 تا 0.65؛ 622 شرکتکننده؛ 19 مطالعه). ما شواهد کم کیفیتی را در رابطه با تاثیر مثبت قابلتوجه بر درد یافتیم (SMD: 0.49؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.32 تا 0.66؛ 1292 شرکتکننده؛ 39 مطالعه) و اثر روشنی را برای بهبود نادیده انگاشتن ادراک سهبعدی نیافتیم (SMD: 1.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.10- تا 2.23؛ 175 شرکتکننده؛ 5 مطالعه). هیچ اثر جانبی گزارش نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این نتایج، شواهدی را از اثربخشی آینهدرمانی بر بهبود عملکرد حرکتی اندام فوقانی، اختلال حرکتی، فعالیتهای زندگی روزمره، و درد، حداقل به عنوان یک مکمل برای توانبخشی معمول در افراد پس از استروک نشان میدهد. محدودیتهای عمده عبارت بودند از اندازههای کوچک نمونه و عدم گزارشدهی جزئیات روششناسی، که منجر به عدم قطعیت در کیفیت شواهد شد.
خلاصه به زبان ساده
آینهدرمانی برای بهبود حرکت پس از استروک
سوال مطالعه مروری
آیا آینهدرمانی منجر به بهبود حرکت، عملکرد فعالیتهای روزانه، درد، و عدم توجه و آگاهی از ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته بینایی (نادیده انگاشتن ادراک سهبعدی) پس از استروک میشود؟
پیشینه
فلج بازو یا پا پس از استروک شایع است و اغلب منجر به مشکلاتی در رابطه با فعالیتهای زندگی روزانه مانند راه رفتن، لباس پوشیدن و غذا خوردن میشود. آینهدرمانی (MT) یک درمان توانبخشی است که در آن یک آینه بین بازوها یا پاها قرار میگیرد تا تصویری از حرکت عضو سالم منجر به توهم حرکت طبیعی در اندام آسیبدیده شود. با این شرایط، مناطق مختلف مغز برای حرکت، احساس و درد تحریک میشوند. با این حال، مکانیسم دقیق کار آینهدرمانی همچنان نامشخص است. ما برای یافتن متون در پایگاههای اطلاعاتی مختلف به جستوجو پرداختیم و دادههای مربوط را به مطالعات مرتبط استخراج کردیم.
زمان انجام پژوهش
این مرور مطالعات را تا 16 آگوست 2017 شناسایی کرد.
ویژگیهای مطالعه
ما 62 مطالعه مرتبط را یافتیم، که در آنها 57 شرکتکننده به صورت تصادفی به دریافت MT یا یک درمان کنترل اختصاص داده شدند (کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده) و 5 مطالعه هر دو روش درمان را به همه شرکتکنندگان، اما به صورت تصادفی ارائه کردند (کارآزماییهای متقاطع). این مطالعات در مجموع شامل 1982 شرکتکننده با میانگین سنی 59 سال (30 تا 73 سال) پس از استروک بودند. آینهدرمانی سه تا هفت بار در هفته، بین 15 تا 60 دقیقه در هر جلسه به مدت دو تا هشت هفته ارائه شد (بهطور متوسط پنج بار در هفته، 30 دقیقه در هر جلسه به مدت چهار هفته).
نتایج اصلی
در پایان درمان، آینهدرمانی بهطور قابلتوجهی باعث بهبود حرکت اندام فوقانی و اندام تحتانی و توانایی انجام فعالیتهای روزانه در افرادی شد که در مدت 6 ماه یا بیشتر دچار استروک شده بودند. آینهدرمانی درد را پس از استروک کاهش داد، اما بهطور عمده درد را افراد مبتلا به سندرم درد پیچیده منطقهای کاهش داد. ما اثرات واضحی برای نادیده انگاشتن ادراک سهبعدی نیافتیم. اثرات مفید بر حرکت به مدت شش ماه اما نه در همه گروههای مطالعه، حفظ شد. هیچ اثرات جانبی گزارش نشد.
کیفیت شواهد
این مطالعات شواهدی را با اعتبار متوسطی ارائه کردند که نشان داد MT منجر به بهبود حرکت (عملکرد حرکتی، اختلال حرکتی) و عملکرد فعالیتهای روزانه شد. با این حال، فقط اطمینان پایینی وجود داشت که نشان داد MT باعث کاهش درد و نادیده انگاشتن ادراک سهبعدی میشود. این ممکن است به دلیل تعداد کم مطالعات باشد. تحقیق بیشتر، با مطالعات روششناسی دقیق و بزرگتر، مورد نیاز است.