پیشینه
تجویز داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی (NSAIDs) پس از عمل، نیاز بیمار را به اوپیوئیدها کاهش میدهد و بهنوبهخود وقوع و شدت عوارض جانبی (AEs) ناشی از اوپیوئیدها را کاهش میدهد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی ضددردی و عوارض جانبی دیکلوفناک داخل وریدی تک دوز، در مقایسه با مصرف دارونما یا یک مقایسهکننده فعال، برای کاهش شدید درد شدید در بزرگسالان.
روش های جستجو
ما پایگاههای اطلاعاتی زیر را بدون محدودیت زبانی جستجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (پایگاه ثبت مطالعات آنلاین کاکرین)؛ MEDLINE و Embase در 22 می 2018 ما پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی و فهرست منابع مطالعات بازیابی شده را برای مطالعات بیشتر بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی شده را وارد کردیم که به مقایسه تکدوز دیکلوفناک داخل وریدی پس از جراحی با دارونما یا درمان فعال دیگر، برای درمان درد شدید پس از جراحی در بزرگسالان بعد از هر گونه جراحی، پرداخته بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما از روشهای روششناختی استاندارد مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده مرور به طور مستقل کارآزماییها را برای ورود در نظر گرفتند، خطر سوگیری (bias) را اندازهگیری کرده و دادههای استخراجشده را بررسی کردند.
پیامد اولیه ما، تعداد شرکت کنندگان در هر بازوی درمانی به دست آوردن حداقل 50% تخفیف درد در طول یک دوره چهار و 6 ساعته بود.
پیامدهای ثانویه ما زمان تا و تعداد شرکتکنندگانی بود که از داروهای نجات استفاده کردند؛ خروج از مطالعه به دلیل فقدان کارایی، AEs و به هر دلیلی و تعداد شرکتکنندگانی که به هر نوع از AE؛ AEs جدی (SAEs) و AEs مربوط به NSAID دچار شدند. ما یک آنالیز post hoc از AEs مرتبط با اوپیوئیدها انجام دادیم تا مقایسه غیرمستقیم را با دیگر آنالیزهای مسکنهای پس از جراحی امکانپذیر سازیم.
برای تجزیهوتحلیل زیرگروه، ما برنامهریزی کردیم که مقادیر و فرمولاسیون مختلف دیکلوفناک را بهطور جداگانه تجزیهوتحلیل کنیم.
ما کیفیت کلی شواهد را برای هر پیامد با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم و دو جدول «خلاصه یافتهها» را ایجاد کردیم.
نتایج اصلی
هشت مطالعه که شامل 1756 شرکتکننده تحت جراحیهای مختلف (دندانپزشکی، مینور ترکیبی، شکم و ارتوپدی) بودند، با 20 تا 175 شرکتکننده در هر مطالعه از دیکلوفناک داخل وریدی استفاده کردند. میانگین سنی جمعیت مورد مطالعه در محدوده 24.5 سال تا 54.5 سال بود. مقدار دیکلوفناک داخل وریدی در بین و در داخل خود مطالعات، از 3.75 میلیگرم تا 75 میلیگرم متغیر بود. پنج مطالعه، فرمولاسیون جدیدتر دیکلوفناک داخل وریدی را ارزیابی کردند که میتوان آنها را به صورت بولوس رقیق نشده داخل وریدی تجویز کرد. اکثر مطالعات یک خطر نامشخص سوگیری برای چندین حوزه و خطر بالای سوگیری ناشی از حجم نمونه کوچک داشتند. کیفیت کلی شواهد برای هر پیامد بهطور کلی به دلایلی از جمله خطر مبهم سوگیری در مطالعات، عدم دقت و تعداد کم حوادث، پایین بود.
پیامد اولیه
مطالعات (277 شرکتکننده) تعداد نیازمند به درمان برای یک پیامد سودمند اضافی (NNTB) را برای حداقل 50% کاهش حداکثری درد در مقابل دارونما معادل 2.4 (95% فاصله اطمینان (CI): 1.9 تا 3.1) در طول 4 ساعت به دست آوردند (کیفیت شواهد پائین). 4 مطالعه (436 شرکتکننده) NNTB معادل 3.8 (95% فاصله اطمینان (CI): 2.9 تا 5.9) در مقابل دارونما در طول 6 ساعت به دست آوردند (کیفیت شواهد پائین). هیچ مطالعهای، دادهای را برای مقایسه دیکلوفناک وریدی با NSAID دیگر در طول 4 ساعت به دست نیاورد. در 6 ساعت، تفاوتی بین دیکلوفناک وریدی و دیگر NSAID دیده نشد (کیفیت شواهد پائین).
پیامدهای ثانویه
برای پیامدهای ثانویه اثربخشی، دیکلوفناک داخل وریدی بهطور کلی برتر از دارونما و مشابه دیگر NSAIDs بود.
برای زمان لازم تا مصرف داروی نجات، مقایسه دیکلوفناک داخل وریدی در مقابل دارونما، میانه 226 دقیقهای را برای دیکلوفناک در مقابل 80 دقیقه برای دارونما (5 مطالعه؛ 542 شرکت؛ شواهد با کیفیت پایین) نشان داد. دادههای ناکافی برای تجزیهوتحلیل ترکیبی برای مقایسههای دیکلوفناک با NSAID دیگر (شواهد با کیفیت بسیار پایین) وجود داشت.
برای تعداد شرکتکنندگانی که از داروی نجات استفاده کردند، دو مطالعه (235 شرکتکننده) دیکلوفناک را با دارونما مقایسه کردند. تعداد نیازمند درمان برای پیشگیری از یک حادثه مضر اضافی (NNTp) (در اینجا، تعداد مورد نیاز برای داروی نجات) در مقایسه با دارونما، 3.0 (2.2 تا 4.5، شواهد با کیفیت پایین) بود. مقایسه دیکلوفناک با دیگر NSAID، فقط شامل یک مطالعه (98 شرکتکننده) بود. NNTp معادل 4.5 (2.5 تا 33) برای کتورولاک در مقابل دیکلوفناک بود (شواهد با کیفیت بسیار پایین).
تعداد شرکتکنندگان ترک کننده مطالعه کلا کم و بهطور ناهمگونی گزارش شده بودند (شواهد با کیفیت بسیار پایین). شرکتکنندگان خارج شده از مطالعه عبارت بودند از: 6% (8/140) دیکلوفناک در مقابل 5% (7/128) دارونما، و 9% (8/87) دیکلوفناک در مقابل 7% (6/82) NSAID دیگر برای فقدان اثربخشی؛ 2% (4/211) دیکلوفناک در مقابل 0% (0/198) دارونما و 3% (4/138) دیکلوفناک در مقابل 2% (2/129) NSAID دیگر به دلیل AEs؛ و 11% (21/191) دیکلوفناک در مقابل 17% (30/179) دارونما و 18% (21/118) دیکلوفناک در مقابل 15% (17/111) NSAID دیگر برای هر دلیلی.
نرخ عوارض جانبی کلی بین دیکلوفناک داخل وریدی و دارونما یکسان بود (71% در هر دو گروه؛ 2 مطالعه؛ 296 شرکتکننده) (کیفیت شواهد پائین برای هر دو مقایسه کننده). AEs جدی و خاص نادر بودند و از انجام متاآنالیز ممانعت کردند.
دادههای کافی برای آنالیز دوز - اثر برای پیامد اولیه ما برای فقط یک دوز جایگزین، 18.75 میلیگرم وجود داشت. آنالیز بالاترین دوز استفاده شده در هر مطالعه نشان داد که مزیت نسبی 1.9 (1.4 تا 2.4) در مقایسه با دارونما وجود دارد، در جایی که برای گروه دریافتکننده 18.75 میلیگرم، مزیت نسبی در مقابل دارونما 1.6 (2.1 تا 2.1؛ 2 مطالعه) وجود داشت. در مقایسه با NSAID دیگر، آنالیز دوز بالا نشان داد که مزیت نسبی 0.9 (0.8 تا 1.1) وجود دارد، برای گروه دریافتکننده 18.75 میلیگرم، مزیت نسبی معادل 0.78 (0.65 تا 0.93) بود. برای مقایسه مستقیم دوز بالا در مقابل 18.75 میلیگرم، نسبت شرکتکنندگان با حداقل 50% کاهش درد برای بازوی دوز بالا 66% (90/137) در مقابل 57% (77/135) در بازوی دوز پائین بود. برای متاآنالیز زیرگروه از فرمولاسیون مختلف دیکلوفناک اطلاعات کافی وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
مقدار و کیفیت شواهد برای استفاده از دیکلوفناک وریدی به عنوان درمان درد پس از جراحی پایین است. شواهد موجود حاکی از آن است که تزریق دیکلوفناک درون وریدی پس از جراحی، باعث تسکین درد برای اکثریت بیماران میشود، اما تحقیقات بیشتر ممکن است بر این برآورد تاثیر بگذارد. عوارض جانبی هم چنین به نظر میرسد که با نرخ مشابه با NSAIDs دیگر رخ میدهد. اطلاعات کافی برای ارزیابی اینکه آیا تزریق وریدی میزان متفاوتی را از خونریزی، اختلال عملکرد کلیه یا حوادث قلبی و عروقی در مقابل سایر NSAIDs ایجاد میکند، در دسترس نیست. اطلاعات کافی برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی فرمولاسیونهای جدیدتر در برابر مرسوم دیکلوفناک وریدی وجود ندارد. فقدان مطالعات در مورد جراحیهای بزرگ و قلبیعروقی و در جمعیتهای مسن وجود داشت که ممکن است در افزایش خطر عوارض جانبی نقش داشته باشند.
خلاصه به زبان ساده
دیکلوفناک داخل وریدی تکدوز برای درد کوتاهمدت پس از جراحی در بزرگسالان
حرف آخر
شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه تزریق وریدی دیکلوفناک میتواند برای کاهش درد پس از عمل جراحی در بزرگسالان موثر باشد، اما مشخص نیست که در این شرایط چقدر ایمن است.
پیشینه
درد در کوتاهمدت بعد از جراحی معمول است. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs، داروهای مانند آسپرین) اغلب همراه با اوپیوئیدها (مانند مورفین) برای درمان درد تجویز میشوند. اما ممکن است NSAIDs باعث خونریزی (مثلا در محل بریدگی یا زخم) و آسیب به کلیهها و روده شوند. دیکلوفناک یک NSAID است که میتواند با تزریق به رگ وارد شود (درون وریدی)، که ممکن است زمانی که بیمار قادر به گرفتن دارو از طریق دهان نیستند، مفید باشد.
ویژگیهای مطالعه
در ماه می سال 2018، ما به دنبال کارآزماییهای بالینی بودیم که در آن دیکلوفناک وریدی در درمان درد پس از جراحی در بزرگسالان مورد استفاده قرار میگرفت. ما هشت مطالعه را پیدا کردیم که در مجموع 1756 فردی را که الزامات ما را برآورده کردند، وارد کردند. این مطالعات طراحی مشابهی داشتند، اگرچه آنها در جراحیهای مختلف (دندانپزشکی، جراحی مینور ترکیبی، شکم و ارتوپدی) انجام شدند. دوز دیکلوفناک وریدی نیز متفاوت بود. دیکلوفناک وریدی اغلب در مقایسه با دارونما (داروی ساختگی، مانند کیسه نمک که درون رگ تزریق میشد) و یا NSAID دیگر مورد مقایسه قرار گرفت.
نتایج اصلی
ما بیشتر علاقهمند به تعیین تعداد شرکتکنندگان با تسکین حداقل نیمی از حداکثر درد ممکن در طول چهار یا شش ساعت پس از درمان بودیم. افراد دریافتکننده دیکلوفناک در حدود دو برابر بیشتر از تعداد افراد شرکتکننده که دارونما (placebo) دریافت کرده بودند، با تسکین حداقل نیمی از حداکثر درد ممکن روبهرو شدند. هنگامی که دیکلوفناک با NSAID دیگر مقایسه شد، تعداد مشابهی از شرکتکنندگان با تسکین حداقل نیمی از حداکثر درد ممکن روبهرو شدند. ارزیابیهای دیگر مثل این که با چه سرعتی و چه تعداد شرکتکنندگان به داروی نجات نیاز است (داروی اضافی ضددرد موجود برای شرکتکنندگان مطالعه در صورتی که داروی مورد مطالعه درد شرکتکننده را به خوبی درمان نکند) و این که چه تعدادی از شرکتکنندگان از یک مطالعه خارج شدند، همچنین نشان دادند که دیکلوفناک وریدی بهتر از دارونما و مشابه با NSAIDs دیگر بود.
اطلاعات ناکافی در این مطالعات برای ایجاد یک ارزیابی خوب از عوارض جانبی و اثرات جانبی جدی وجود داشت، اما نرخ آن در بین همه درمانها یکسان بود. تعداد کمی از شرکتکنندگان بهخاطر عوارض جانبی از این مطالعات خارج شدند. این معمولا موردی در مطالعات است که در آن بیماران فقط برای مدتزمان کوتاهی در یک مطالعه هستند.
کیفیت شواهد
ما بهطور کلی کیفیت شواهد را برای هر ارزیابی، با توجه به مسایل مربوط به طراحی بسیاری از مطالعات، و تعداد کلی پایین افرادی که ثبتنامکرده بودند، پائین ارزیابی کردیم. شواهد کم کیفیت به این معنی است که تحقیقات بیشتر میتواند تاثیر مهمی بر یافتههای ما داشته باشند.