پیشینه
ناهنجاریهای موضعی که معمولا در حفره رحم پیدا میشوند شامل پولیپهای اندومتریال (endometrial polyps) (از اندومتر منشأ میگیرند) و فیبروئیدهای زیرمخاطی (submucous fibroids) (از میومتر منشأ میگیرند) هستند. این ناهنجاریهای خوشخیم میتوانند باعث مشکلات متعددی شوند، ازجمله خونریزی غیرطبیعی رحم (AUB) و ناباروری (subfertility). سونوگرافی دوبعدی با تزریق محلول نمکی (2D SIS ؛two‐dimensional saline infusion sonography) یک آزمایش با حداقل تهاجم است که میتواند برای تشخیص این آسیبشناسیها مورداستفاده قرار گیرد، اما کمدقتتر از هیستروسکوپی است، که یک پروسیجر تهاجمیتر است و توسط آن، یک اندوسکوپ امکان تجسم مستقیم حفره رحم را میدهد. SIS سهبعدی (3D) به نظر میرسد تجسم سونوگرافیکیک داخل حفره رحم را افزایش دهد، در نتیجه یک آزمون تشخیصی را با حداقل تهاجم و بالقوه دقیقتر ارائه میدهد.
اهداف
اهداف اولیه
• ارزیابی دقت تشخیصی SIS سهبعدی (آزمون شاخص 1) در مقایسه با SIS دوبعدی برای تشخیص ضایعات موضعی در حال رشد (وجود یا عدم وجود) در زنان مبتلا به AUB یا کمبارور، با هیستروسکوپی انجام شده بهعنوان آزمون مرجع.
• ارزیابی دقت تشخیصی SIS دوبعدی و سهبعدی (آزمون شاخص 2) در مقایسه با SIS دوبعدی برای تشخیص ضایعات متمرکز در حال رشد (وجود یا عدم وجود) در زنان مبتلا به AUB یا کمبارور، با هیستروسکوپی انجام شده بهعنوان آزمون مرجع. در این مورد، هرگونه ناهنجاری در هر دو حالت بهعنوان یک نتیجه مثبت (رویکرد "OR") در نظر گرفته شد.
اهداف ثانویه
• ارزیابی دقت تشخیصی SIS سهبعدی (آزمون شاخص 1) در مقایسه باSIS دوبعدی با توجه به نوع ناهنجاری و افتراق بین پولیپهای رحم و فیبروئیدهای زیرمخاطی در زنان مبتلا به AUB یا کمبارور، با هیستروسکوپی و بافتشناسی استفادهشده بهعنوان مرجع.
• ارزیابی دقت تشخیصی SIS دوبعدی و سهبعدی (آزمون شاخص 2) در مقایسه با SIS دوبعدی با توجه به نوع ناهنجاری و افتراق بین پولیپهای رحم و فیبروئیدهای زیرمخاطی در زنان مبتلا به AUB یا کمبارور، با هیستروسکوپی و بافتشناسی استفادهشده بهعنوان مرجع.
روش های جستجو
ما پایگاههای اطلاعاتی ذیل را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت مرکزی مطالعات آنلاین کاکرین (CENTRAL CRSO ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails)؛ MEDLINE؛ Embase؛ PubMed؛ پایگاه ثبت تخصصی گروه زنان و باروری کاکرین (CGF) و پایگاه ثبت تخصصی دقت آزمون تشخیصی (DTA) مربوط به CGFG؛ clinicaltrials.gov و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی(ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO). ارزیابی فهرست منابع مطالعات مناسب نیز انجام شد. ما واجد شرایط بودن تمام مطالعات شناساییشده را از ابتدا تا مارچ 2016 بررسی کردیم. ما جستوجوها را بدون محدودیتهای تاریخی یا زبانی انجام دادیم.
معیارهای انتخاب
جمعیت موردنظر شامل زنان پیش از یائسگی (premenopausal) مبتلا به AUB یا ناباروری و زنان پس از یائسگی (postmenopausal) مبتلا به AUB بودند. مطالعات واجد شرایط عبارت بودند از مطالعات دقت آزمون تشخیصی، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCTs ؛randomised controlled trails) و مطالعات کوهورت (cohort) آیندهنگر، اگر دقت هر دو SIS دوبعدی و سهبعدی را برای تشخیص ناهنجاریهای به وجود آمده درون رحم با هیستروسکوپی استفادهشده بهعنوان استاندارد مرجع مقایسه کرده بودند. با توجه به کمبود اطلاعات برای SIS سهبعدی، ما مطالعاتی را انتخاب کردیم که دقت SISسهبعدی را بهتنهایی نیز ارزیابی کرده بودند.
گردآوری و تحلیل دادهها
2 نویسنده مرور همه منابع بالقوه واجد شرایط را بعد از انجام اولین غربالگری عنوان و چکیده، بازخوانی کردند (LLN و FJRH). آنها بهطور مستقل دادهها را برای ساخت جداول 2×2 از مطالعات واجد شرایط استخراج و مطالعات را برای کیفیت روششناسی با استفاده از ابزار QUADAS-2 (ابزار تجدیدنظر برای ارزیابی کیفی مطالعات دقت تشخیصی) ارزیابی کردند. برای توصیف و ارائه نتایج بصری، ما در RevMan نمودارهای انباشت (forest plots) را که زوجهای حساسیت و ویژگی را باهم با فواصل اطمینان 95% از هر مطالعه نشان میدادند، به همراه نمودارهای خام مشخصه عملکرد گیرنده (ROC ؛receiver operating characteristic) تولید کردیم. ما تجزیهوتحلیلهای زوجی را در یک نمودار ROC با پیوند زوجهای حساسیت - ویژگی از هر مطالعه با استفاده از یک خطچین نمایش دادیم. برای مقایسه SIS سهبعدی در برابر دوبعدی، ما تجزیهوتحلیلها را به مطالعاتی محدود کردیم که جداول 2×2 را برای هر دو آزمون ارائه دادند و از متاآنالیز دومتغیره (bivariate meta-analysis) حساسیت و ویژگی استفاده کردند.
نتایج اصلی
13 مطالعه (1053 زن) دقت SISسهبعدی را برای بررسی ناهنجاریهای موضعی رحم گزارش کردند؛ 11 مورد از آنها (846 زن) برای متاآنالیز مناسب بودند و 8 مورد دقت را بر اساس نوع ناهنجاری موضعی گزارش کردند. طراحی مطالعات وارد شده به نظر مناسب است. مشکل اصلی کیفیت مطالعات مشمول، گزارشدهی ناکافی روشهای مطالعه است، که منجر به خطر سوگیری (bias) نامشخص برای چندین دامنه کیفی ارزیابیشده میشود. بنابراین، ما کیفیت کلی شواهد را کم در نظر گرفتیم. برآورد خلاصه (11 مطالعه گزارشدهنده وجود یا عدم وجود ناهنجاری در SIS سهبعدی) برای حساسیت 94.5% (95% فاصله اطمینان (CI): 90.6% تا 96.9%) و برای ویژگی 99.4% (95% فاصله اطمینان (CI): 96.2% تا 99.9%) بود. متاآنالیز هشت مطالعه (N = 716) بهطور مستقیم در مقایسه SIS دوبعدی با سهبعدی حساسیت خلاصه 96.9% (95% فاصله اطمینان (CI): 91.9% تا 98.8%) و ویژگی خلاصه 99.5% (95% فاصله اطمینان (CI): 96.1% تا 100%) را برای SIS سهبعدی نشان داد. برای SIS دوبعدی، حساسیت خلاصه 90.9% (95% فاصله اطمینان (CI): 81.2% تا 95.8%) و ویژگی خلاصه 96.3% (95% فاصله اطمینان (CI): 86.1% تا 99.1%) بود. تفاوت در دقت بین SIS دوبعدی و سهبعدی معنیدار نبود (مقادیر P معادل 0.07 برای حساسیت و 0.10 برای ویژگی).
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد با کیفیت پایین نشان میدهد کهSIS سهبعدی ممکن است در تشخیص ناهنجاریهای داخل رحمی بسیار دقیق باشد. متاآنالیز هیچ تفاوت معنیداری را از لحاظ آماری بینSIS دوبعدی و سهبعدی نشان نداد. حساسیت خلاصه و ویژگی خلاصه برای SIS سهبعدی بالاتر هستند، اما حواشی بهبودی محدود هستند زیرا SIS دوبعدی در حال حاضر بسیار دقیق است. هنگامیکه فناوری و تخصص مناسب در دسترس هستند، SIS سهبعدی یک جایگزین پیشنهادی برای SIS دوبعدی است. زمانی که پاتولوژی داخل رحم در زنان نابارور و در کسانی که خونریزی غیرطبیعی رحم دارند مشکوک است، SIS دوبعدی و SISسهبعدی هر دو باید جایگزینهایی برای هیستروسکوپی تشخیصی باشند.
خلاصه به زبان ساده
آیا سونوگرافی سهبعدی با تزریق محلول نمکی (SIS سهبعدی) بهتر از SIS دوبعدی برای تشخیص پولیپها و فیبروئیدها است؟
سوال مطالعه مروری:
آیا سونوگرافی سهبعدی با تزریق محلول نمکی (SIS سهبعدی) بهتر از SIS دوبعدی برای تشخیص پولیپها و فیبروئیدها است؟
پیشینه
رحم (uterus) یکی از اندامهای تولیدمثل زنانه است. درون حفره رحم، ناهنجاریهایی نظیر پولیپها و فیبروئیدها میتوانند رشد کنند. پولیپها و فیبروئیدها میتوانند سبب مشکلاتی مانند خونریزی غیرطبیعی قاعدگی و مشکل باردار شدن شوند. حضور این پولیپها و فیبروئیدها ممکن است دلیلی برای پزشکان برای شروع دارودرمانی یا حذف پولیپها و فیبروئیدها هنگام جراحی باشد.
اولتراسونوگرافی میتواند تصویری را از رحم و فیبروئیدها یا پولیپهای احتمالی ارائه دهد. محلول نمکی یا ژل در داخل حفره رحم تصویر امواج فراصوت را واضحتر میکند. این روش سونوگرافی تزریق محلول نمکی (SIS) نامیده میشود. معمولا، این تصویر فقط دوبعدی است. امروزه، ایجاد کردن یک تصویر سهبعدی ممکن شده تا نوع ناهنجاری بهتر بتواند دیده شود.
ویژگیهای مطالعه
نویسندگان مرور مطالعاتی را جستوجو کردند که از ابتدا تا مارچ 2016 منتشر شده و 13 مطالعه را یافتند (درمجموع 1053 زن)، 8 مورد از آنها مستقیما SIS سهبعدی را با SIS دوبعدی مقایسه کرده بودند. دادهها شامل تمام زنانی بود که خونریزی غیرعادی قاعدگی یا باردار شدن مشکل را گزارش دادند. تعداد بیماران در این مطالعات از 23 تا 180 زن متغیر بود.
کیفیت شواهد
در همه مطالعات، محققان نتایج SIS دوبعدی و SIS سهبعدی را در مقابل نتایج بهدستآمده از زمانی که یک دوربین برای بررسی داخل رحم استفاده شد (هیستروسکوپی) مقایسه کردند؛ انتظار میرود هیستروسکوپی تصویری واقعی بدهد اما برای بیمار نیز دردناکتر است. تمام مطالعات به روش معمول انجام شدند. بعضی مطالعات چندین مورد را که ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار داده باشد، گزارش نکردند. بهعنوانمثال، همه مطالعات روشن نکردند که فرد ارزیابیکننده تصاویر فراصوت از نتایج هیستروسکوپی بیاطلاع بود و بالعکس. مشکل اصلی کیفیت مطالعات مشمول گزارشدهی ناکافی روشهای مطالعه است، که منجر به خطر نامعلوم سوگیری برای چندین دامنه کیفی ارزیابیشده میشود. بنابراین، ما کیفیت کلی شواهد را کم در نظر گرفتیم.
نتایج اصلی
شواهد با کیفیت پایین نشان میدهد کهSIS سهبعدی ممکن است در تشخیص پولیپها و فیبروئیدها بسیار دقیق باشد. تجزیهوتحلیل ما هیچ تفاوت آشکاری را بین SIS دوبعدی و SIS سهبعدی نشان نداد. نتایج خلاصه برای SIS سهبعدی بالاتر هستند، اما حواشی بهبودی محدود هستند زیرا SIS دوبعدی در حال حاضر بسیار دقیق است. نتایج نشان میدهد که SIS دوبعدی یک فیبروئید یا پولیپ را در 9 نفر از 100 زن از دست داد (آشکار نکرد) و SIS سهبعدی یک پولیپ یا فیبروئید را در 3 نفر از 100 زن که آنها را داشتند، از دست داد. در 4 نفر از 100 زن، SIS دوبعدی حضور پولیپها یا فیبروئیدها را در زمانی که هیچکدام از آنها وجود نداشت، نشان داد و در کمتر از 1 نفر در 100 زن، SIS سهبعدی اشتباه کرد. در تئوری، اگر هر دو آزمون در یک گروه 1000 نفری زن با خونریزی غیرطبیعی قاعدگی استفاده شوند، 300 نفر دارای فیبروئید یا پولیپ باشند، 27 نفر از 300 زن دارای پولیپ یا فیبروئید با SIS دوبعدی پیدا نمیشوند و 9 نفر از 300 نفر با SIS سهبعدی پیدا نخواهند شد.
جایی که فناوری و تخصص مناسب در دسترس هستند، SIS سهبعدی یک جایگزین برای SIS دوبعدی است. زمانی که پاتولوژی داخل رحمی در زنان نابارور و در کسانی که خونریزی غیرطبیعی رحم دارند، مشکوک است، SIS دوبعدی و SIS سهبعدی هر دو باید جایگزینهایی برای هیستروسکوپی تشخیصی باشند.