پیشینه
سرطان اندومتر (endometrial cancer) یکی از شایعترین سرطانهای زنان در جهان است. نرخ سرطان اندومتر به علت افزایش نرخ چاقی در حال افزایش است. هیپرپلازی اندومتر (endometrial hyperplasia) یک بیماری پیشسرطانی در زنان است که اگر درمان نشود، ممکن است منجر به سرطان اندومتر شود. هیپرپلازی اندومتر بیشتر از سرطان اندومتر اتفاق میافتد. قرصهای پروژسترون که در حال حاضر برای درمان زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر استفاده میشود، با اثرات جانبی در 84% از زنان مرتبط است.
ابزار لوونورژسترل داخل رحمی (Mirena Coil؛ Bayer HealthCare Pharmaceuticals؛ Inc؛ Whippany؛ NJ؛ USA) ممکن است پایبندی (compliance) را بهبود بخشد، اما تهاجمی است، برای همه زنان قابل قبول نیست، و با خونریزی نامنظم واژینال در 82% از موارد مرتبط است. بنابراین، نیاز به یک درمان جایگزین برای زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر وجود دارد. متفورمین، دارویی که اغلب برای درمان افراد مبتلا به دیابت مورد استفاده قرار میگیرد، در برخی از مطالعات انسانی نشان داده که هیپرپلازی اندومتر را برمیگرداند. با این حال، اثربخشی و ایمنی متفورمین برای درمان هیپرپلازی اندومتر هنوز نامشخص است.
اهداف
تعیین اثربخشی و ایمنی متفورمین در درمان زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر.
روش های جستجو
ما به جستوجو در پایگاه ثبت تخصصی گروه زنان و باروری در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails)؛ MEDLINE؛ Embase؛ (Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL؛ PubMed؛ Google Scholar؛ OpenGrey؛ منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS ؛Latin American Caribbean Health Sciences Literature) و دو مرکز ثبت کارآزمایی تا 10 ژانویه 2017 پرداختیم. ما کتابشناختی همه مطالعات و مرورهای انتخاب شده در این زمینه را جستوجو کردیم. ما همچنین خلاصه مقالات جامعه اروپایی تولید مثل انسانی و جنین شناسی (ESHRE) سال 2015 و و انجمن دارویی تولید مثل آمریکا (ASRM ؛American Society for Reproductive Medicine) سال 2015 را به صورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) و کارآزماییهای متقاطع را انتخاب کردیم که به مقایسه متفورمین (بهتنهایی یا در ترکیب با سایر درمانهای دارویی) در مقابل دارونما یا عدم درمان، هرگونه درمان دارویی متعارف، یا هر مداخله فعال دیگر برای زنان مبتلا به هیپرپلازی در هر نوعی پرداختند که با بافتشناسی تایید شده بود.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را از نظر مناسب بودن بررسی و دادهها را از مطالعات انتخاب شده استخراج و خطر سوگیری (bias) مطالعات انتخاب شده را ارزیابی کردند. ما اختلافنظرات را از طریق بحث یا واگذار کردن به نویسنده سوم مرور حل کردیم. وقتی جزئیات مطالعه در دسترس نبودند، نویسندگان مرور با نویسندگان مطالعه تماس گرفتند. پیامد اولیه این مرور رگرسیون بافتشناسی هیپرپلازی اندومتر (با یا بدون آتیپی (بینظمی)) به سمت بافتشناسی طبیعی بود. معیارهای پیامد ثانویه عبارت بودند از عود هیپرپلازی اندومتر، پیشرفت هیپرپلازی اندومتر به سرطان اندومتر، نرخ هیسترکتومی، خونریزی غیرطبیعی رحم، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و اثرات جانبی در طول درمان.
نتایج اصلی
ما 3 RCT را انتخاب کردیم که در مجموع 77 زن در آنها شرکت کردند. ما کیفیت شواهد مربوط به تمام پیامدها را به دلیل خطر بسیار جدی سوگیری (همراه با گزارشدهی ضعیف، فرسایش، و محدودیت در طراحی مطالعه) و عدم دقت، بسیار پایین رتبهبندی کردیم.
ما در دو کارآزمایی با 59 شرکتکننده متاآنالیز (meta‐analysis) انجام دادیم. هنگامی که متورمین با مگسترول استات (megestrol acetate) در زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر مقایسه شد، ما شواهد کافی را برای تعیین اینکه آیا بین گروهها از نظر پیامدهای زیر تفاوتهایی وجود دارد یا خیر نیافتیم: رگرسیون بافتشناسی هیپرپلازی اندومتر به سمت بافتشناسی طبیعی (نسبت شانس (OR)؛ 3.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 0.97 تا 11.57، 2 RCT؛ 59 = n؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، نرخ هیسترکتومی (OR: 0.91؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05 تا 15.52؛ 2 RCT؛ 59 = n؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، و نرخ خونریزی غیرطبیعی رحم (OR: 0.91؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05 تا 15.52؛ 2 RCT؛ 44 = n؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین).
ما هیچ دادهای را در مورد عود هیپرپلازی اندومتر یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت نیافتیم. هر دو مطالعه (59 = n) دادههای مربوط به پیشرفت هیپرپلازی اندومتر را به سوی سرطان اندومتر ارائه کردند و همچنین یک مطالعه (16 = n) برخی از اثرات جانبی را در بازوی متفورمین، به ویژه تهوع، ترومبوز، اسیدوز لاکتیک، عملکرد غیرطبیعی کبد و کلیه را از بین سایر اثرات گزارش کرد.
کارآزمایی دیگری که شامل 16 شرکتکننده بود، متفورمین به همراه مگسترول استات را در مقابل مگسترول استات بهتنهایی در زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر مقایسه کرد. ما شواهد کافی را برای تعیین اینکه آیا تفاوتی بین گروهها از نظر پیامدهای زیر وجود دارد یا خیر، نیافتیم: رگرسیون بافتشناسی هیپرپلازی اندومتر به سمت بافتشناسی طبیعی (OR: 9.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.94 تا 86.52؛ 1 RCT؛ 16 = n؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، عود هیپرپلازی اندومتر در بین زنانی که درمان رگرسیون دریافت میکنند (OR قابل برآورد نیست، هیچ عارضهای ثبت نشد، یک RCT؛ n = 8؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، پیشرفت هیپرپلازی اندومتر به سوی سرطان اندومتر (OR قابل برآورد نیست، هیچ عارضهای ثبت نشد، یک RCT؛ n = 13؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)، یا نرخ هیسترکتومی (OR: 0.29؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.01 تا 8.37؛ یک RCT؛ 16 = n؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). محققان هیچ دادهای را در مورد خونریزی غیرطبیعی رحم یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت ارائه ندادند. از لحاظ اثرات جانبی، سه نفر از هشت شرکتکننده (37.5%) در بازوی متفورمین به همراه مگسترول استات مطالعه تهوع را گزارش کردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
در حال حاضر، شواهد برای حمایت یا رد استفاده از متفورمین بهتنهایی یا در ترکیب با درمان استاندارد - به ویژه، مگسترول استات - در مقابل مگسترول استات بهتنهایی، برای درمان هیپرپلازی اندومتر کافی نیست. برای پاسخ به این سوال بالینی لازم است که کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با طراحی قوی و دارای توان آزمون کافی برای ارزیابی دادههای طولانیمدت پیامد انجام شوند.
خلاصه به زبان ساده
متفورمین برای هیپرپلازی اندومتر
سوال مطالعه مروری
آیا متفورمین یک درمان مؤثر و ایمن برای افراد مبتلا به هیپرپلازی اندومتر است؟
پیشینه
سرطان اندومتر (سرطان آستر رحم) یک سرطان شایع است که اندامهای تولید مثل را در زنان در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهد. هیپرپلازی اندومتر یک بیماری پیشسرطانی در زنان است که اگر درمان نشود، ممکن است منجر به سرطان اندومتر شود. درمان موفقیتآمیز زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر میتواند از سرطان اندومتر جلوگیری کند. هیپرپلازی اندومتر معمولا با مصرف قرصهای هورمون پروژسترون، کارگذاری سیستم لوونورژسترول داخل رحمی (کویل میرنا (Mirena Coil)) در داخل رحم، توصیه به زنان دارای اضافهوزن برای کاهش وزن، یا انجام هیسترکتومی برای زنانی که مایل به بارداری بعدی نیستند، درمان میشود.
با این حال، قرصهای پروژسترون با اثرات جانبی در 84% از زنان همراه است، و این میتواند مانع از تکمیل درمان زنان شود. همچنین، قرصهای پروژسترون همیشه عمل نمیکنند و هیپرپلازی اندومتر ممکن است در 14% تا 30% از زنان پس از درمان عود کند. کویل میرنا با خونریزی نامنظم واژینال در بیش از 82% زنان ارتباط دارد و بسیاری از زنان استفاده از آن را دردناک و از طرفی غیرقابل قبول عنوان میکنند. بنابراین، یک درمان جایگزین برای هیپرپلازی اندومتر مورد نیاز است. نشان داده شده که متفورمین، یک قرص خوراکی که معمولا برای درمان دیابت استفاده میشود، در بعضی مطالعات انسانی هیپرپلازی اندومتر را درمان میکند.
هرچند افراد مصرفکننده متفورمین ممکن است دچار اثرات جانبی شوند، متفورمین به خوبی تحمل میشود. اگر زنان دریافت کننده متفورمین در مقایسه با قرصهای پروژسترون دچار عوارض جانبی کمتری شوند و اگر متفورمین بهطور موثری هیپرپلازی اندومتر را درمان کند، پایبندی به درمان بهتر شده و نرخ درمان را بهبود میبخشد. این میتواند تعداد زنانی را که بیماری آنها به سرطان اندومتر ختم میشود، کاهش دهد. با این حال، اثربخشی و ایمنی متفورمین مورد استفاده برای درمان زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر همچنان نامشخص است.
ویژگیهای مطالعه
ما 3 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را انتخاب کردیم که در مجموع 77 زن در آنها شرکت داشتند. دو مطالعه متفورمین را در مقابل مگسترول استات (یک نوع پروژسترون) مقایسه کرد و یک مطالعه، متفورمین به همراه مگسترول استات را در مقابل مگسترول استات بهتنهایی مقایسه کرد. زنان در تمام مطالعات به مدت تقریبا 12 هفته درمان دریافت کردند. شواهد تا 10 ژانویه 2017 موجود است.
نتایج اصلی
مقایسه متفورمین در مقابل مگسترول استات شواهد کافی را برای نشان دادن تفاوت در اثربخشی برای درمان هیپرپلازی اندومتر ارائه نکرد. این سوال که آیا بین متفورمین و مگسترول استات از نظر کاهش نرخ هیسترکتومی یا خونریزی غیرطبیعی رحم در زنان مبتلا به هیپرپلازی اندومتر تفاوتی وجود دارد یا خیر، همچنان نامشخص است. هرچند که هر دو مطالعه دادههایی را در مورد پیشرفت هیپرپلازی اندومتر به سرطان اندومتر ارائه کردند، هیچ عارضهای در هر دو بازوی درمان وجود نداشت و نویسندگان مطالعه هیچ دادهای را درباره اثرات جانبی گزارش نکردند.
هنگامی که متفورمین به همراه مگسترول استات با مگسترول استات مقایسه میشود، تفاوت در اثربخشی بین گروههای تحت درمان برای هیپرپلازی اندومتر همچنان نامشخص است. سه نفر از هشت بیمار در بازوی متفورمین به همراه مگسترول استات مطالعه تهوع را گزارش کردند. بروز عوارض جانبی دیگر نامشخص است.
کیفیت شواهد
ما کیفیت شواهد را به دلیل خطر بسیار جدی سوگیری (همراه با گزارشدهی ضعیف، ریزش و محدودیت در طراحی مطالعه) و عدم دقت برای تمام پیامدها بسیار پایین رتبهبندی کردیم.