ما به جستوجوی پایگاه ثبت کارآزماییهای هموگلوبینوپاتیها در کاکرین پرداختیم که از جستوجوهای بانکهای اطلاعاتی و جستوجوی دستی مجلات و کتابچه چکیده مقالات کنفرانسها گردآوری شدند. بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای در حال انجام، و فهرست منابع مقالات مرتبط و مرورها را نیز جستوجو کردیم.
تاریخ آخرین جستوجو: 24 فوریه 2018.
دو کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده (74 = n) در این مرور وارد شدند؛ 35 شرکتکننده در بازوهای آملودیپین (amlodipine) و 39 شرکتکننده در بازوهای کنترل حضور داشتند. میانگین سنی شرکتکنندگان 24.4 سال با انحراف معیار (standard deviation; SD) 8.5 سال بود. مشارکت یکسان از هر دو جنس وجود داشت. به طور کلی، خطر سوگیری در کارآزماییهای وارد شده پائین بود. کیفیت شواهد مربوط به پیامدها از پائین تا بالا متغیر بود؛ اما کیفیت شواهد مربوط به اکثر پیامدها پائین قضاوت شد.
ارزیابی آهن قلب، با معیار *T2 قلب، در گروههای آملودیپین نسبت به گروههای کنترل در شش یا 12 ماه به طور معنیداری بهبود نیافت (شواهد با کیفیت پائین). با این حال، غلظت آهن میوکارد در گروههای آملودیپین در مقایسه با گروههای کنترل در شش ماه، تفاوت میانگین (MD): 0.23‐ میلیگرم/گرم (95% فاصله اطمینان (CI): 0.07‐ تا 0.39‐) و 12 ماه، تفاوت میانگین (MD): 0.25‐ میلیگرم/گرم (95% فاصله اطمینان (CI): 0.44‐ تا 0.05‐) به طور معنیداری کاهش یافت (شواهد با کیفیت پائین). تفاوت معنیداری بین گروههای درمان و کنترل از نظر فریتین سرم (شواهد با کیفیت پائین)، کبد *T2 (شواهد با کیفیت پائین)، حجم آهن کبد (شواهد با کیفیت پائین) و کسر جهشی بطن چپ (left ventricular ejection fraction) (شواهد با کیفیت پائین) وجود نداشت. حوادث جانبی جدی گزارش شده در هیچ کارآزمایی وجود نداشت؛ با این حال، یک کارآزمایی (59 = n) حوادث جانبی خفیف را بدون تفاوتی که دارای اهمیت آماری باشد، بین گروهها گزارش کرد (شواهد با کیفیت پائین).
سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به این سوال را مرور کردیم که این داروها میتوانند از اختلال عملکرد قلب ناشی از ذخیره بیش از حد آهن در قلب افراد مبتلا به بتا تالاسمی (beta thalassaemia) که ترانسفیوژنهای منظم خون (regular blood transfusions) دریافت میکنند؛ پیشگیری کنند یا خیر.
پیشینه
بتا تالاسمی یک اختلال خونی ارثی شایع است که منجر به آنمی (کمخونی) میشود. افراد مبتلا به این اختلال نیاز به ترانسفیوژنهای مکرر خون دارند که به دلیل رسوب بیش از حد آهن در قلب منجر به آسیب میشود. عوارض مربوط به قلب شایعترین علت مرگومیر و ناتوانی در این افراد است. سطوح بالای آهن در قلب نارسایی قلبی را به صورت قوی پیشبینی میکند. یک روش شایع برای کاهش آهن در بدن تجویز داروها (به نام شلاتورها (chelators)) میباشد اما درمان خاصی برای کاهش آهن ذخیره شده در قلب و محافظت از آن در برابر آسیب وجود ندارد. نشان داده شده که داروهایی که کانالهای کلسیم را در قلب مسدود میکنند؛ ورود آهن را به این ارگان کاهش میدهند. با این حال، چگونگی اثربخشی و ایمنی این داروها در افراد مبتلا به بتا تالاسمی کمتر شناخته شده است.
تاریخ جستوجو
شواهد تا 24 فوریه 2018 بهروز است.
ویژگیهای کارآزمایی
ما دو کارآزمایی (74 شرکتکننده) در این مرور وارد کردیم؛ یک مطالعه آزمایشی قبلی و مطالعه بزرگتر بعد از آن. شرکتکنندگان مبتلا به بتا تالاسمی بوده، اضافهبار آهن معنیداری داشتند، و درمان آهنزدایی (chelation treatment) استاندارد دریافت کردند و دارای میانگین سنی 24 سال بودند. آنها به صورت تصادفی وارد شدند تا به مدت 12 ماه با آملودیپین (amlodipine) (یک مسدود کننده کانال کلسیم) به همراه داروهای آهنزدایی یا داروهای آهنزدایی به تنهایی (در کارآزمایی قبلی) یا با داروهای آهنزدایی همراه با دارونما (placebo) (داروی ساختگی بدون داروی فعال) در کارآزمایی بعدی تحت درمان قرار بگیرند.
نتایج کلیدی
اگرچه هنگام اندازهگیری با یک روش، کاهش معنیداری در میزان آهن قلب (پیامد اصلی) پس از 12 ماه درمان با آملودیپین وجود نداشت، بعد از 12 ماه درمان با استفاده از معیار دیگری کاهش معنیداری وجود داشت. در پیامدهایی مانند سطوح آهن در خون یا کبد یا در اندازهگیری بیشتر عملکرد قلب هیچ تفاوتی وجود نداشت. اگر چه حوادث جانبی جدی ذکر نشد، انجام کارآزماییهای بیشتر برای ارزیابی ایمنی این درمان ضروری است. انجام پژوهش بیشتری با کارآزماییهای بزرگتر و طولانیمدت مورد نیاز است.
کیفیت شواهد
به طور کلی، کارآزماییهای وارد شده در این مرور ظاهرا به خوبی اجرا شدند. با این حال، پیامد اصلی در هر دو کارآزمایی به صورت متفاوتی گزارش شد و جزئیات چندین پیامد دیگر از دست رفته بود. کیفیت شواهد برای همه پیامدها پائین بود.